WOLFGANG KOHLER (1887-1967)

Uc buyuk Geştalt psikologlarından en genci ve Geştalt hareketinin soz*cusu Kohler'dir. Buyuk bir titizlik ve kesinlikle yazılan kitapları Geştalt psi*kolojisinin belli yonlerde nihai bir calışma niteliğini taşımıştır. Kohler'in unlu Max Planck'ın kontrolunde aldığı onemli fizik eğitimi onu, psikoloji*nin fizikle birleşmesi gerektiği ve Gestaltlerin (form ve kalıpların) fizikte olduğu kadar psikolojide de ortaya cıktığı konusunda ikna etmişti.
Estonya'da doğan Kohler 5 yaşındayken ailesi Kuzey Almanya'ya goc etti. Universite eğitimini Tubingen, Bonn ve Berlin'de yaptı, 1909 yılında Stumpf un kontrolunde yaptığı calışmayla Berlin'den mezuniyet derecesini aldı. Daha sonra calışmalarına Frankfurt'ta devam etti ve VVertheimer ile stroboskobunun gelmesinden hemen once buraya ulaştı.
1913 yılında maymunlarla calışmak amacıyla Prusya Bilim Akademi-si'nin daveti uzerine Kanarya Adalan'nda, Tenerife'deki bir İspanyol adası*na gitti. Buraya varışından altı ay sonra I. Dunya Savaşı başladı ve diğer Al*man vatandaşlar ulkelerine donebildikleri halde o, buradan ayrılamadı. Bir psikolog yeni bir tarih verisine dayanarak Kohler'in burada Almanya icin casusluk yapmış olabileceği ve araştırma calışmalarını, asıl amacını sakla*mak uzere paravan olarak kullandığı iddiasında bulunmuştur (Ley, 1990). Bu suclamaya sebep Kohler'in evinin ust katında cok guclu bir radyo veri*cisini saklamış olmasıydı. Bu radyo vericisini muttefik kuvvetlerindeki ge*mi hareketleriyle ilgili bilgileri yayınlamak amacıyla kullandığı duşunul*muştu. Bu iddiayı doğrulayacak kesin bir kanıt bulunamamıştır.
İster casusluk isterse basit bir bilim adamının savaştan kacışı olsun, Kohler sonraki yedi yılını maymunlarda oğrenme uzerine araştırmalar ya*parak gecirdi ve Maymunlarda Zeka12 isimli klasik calışmasını ortaya koy*du (1917). Bu kitap 1924 yılında ikinci baskısını yaptı, İngilizceye (1927) ve Fransızcaya (1928) tercumesi yapıldı.
Kohler başlangıcta şempanze araştırmasını ilginc bulmasına rağ*men, kısa bir sure icerisinde hayvanlarla calışmaktan sıkıldı. Şunu yaz*mıştı: "Maymunlarla iki yıl boyunca hergun birlikte olunca birisi ken*dini şempanzoid* yapar ve hayvanlar hakkındaki şeylere dikkat etmek artık kolay olmaz" (Ash'dan alıntı, 1995, s. 167).
1920'de Kohler Almanya'ya dondu. Şempanzeleri Berlin Hayvanat Bah*cesine sattı ancak hayvanlar değişen iklimle baş edemedikleri icin fazla uzun yaşayamadılar. 1922'de Berlin'de Stumpfun yerine gecti ve burada 1935 yılına dek kaldı. Herkesin istediği bu mevkiye atanmasının gorunen sebebi 1920 yılında, kendisinin yuksek duzeyli bilgisini onaylayan Statik ve Sabit Fiziksel Geştalt13 isimli calışmasının yayınlanması idi.
1920'lerin ortalan Kohler'in ozel yaşantısı acısından oldukca guc yıllar*dı. Karısından boşandı, İsvecli genc bir oğrenciyle evlendi ve bundan son*ra ilk evliliğinden olan dort cocuğuyla hicbir ilişkisi kalmadı. Ellerinde, ozellikle sinirlendiği zaman daha da belirginleşen bir titreme oluştu. Labo-ratuvar asistanları Kohler'in o gunku ruh halini anlayabilmek icin ellerinin ne kadar titrediğine bakarlardı.
Kohler 1925-1926 yıllarında Clark ve Harvard Universitelerinde ders verdi ve 1929 yılında ingilizce olarak Geştalt hareketiyle ilgili en ayrıntı*lı tezleri ortaya koyan Geştalt Psikolojisi1* isimli kitabını yayımladı. 1934-1935 yıllarında Harvard'da VVilliam James'e ders verdi ve 1935 yılında Nazi rejimi ile suregelen catışmaları sebebiyle Almanya'yı terk etti. Koh*ler bir Berlin gazetesine cesaretli bir Nazi karşıtı mektup yazmıştı. Koh*ler'in mektubu "Nazi rejimi altındaki Almanya'da Nazi karşıtı makale ola*rak acıktan yazılan son yazı olmuştu" (Henle, 1978, s.940). Nazilerin tum
* Vygotsky'nin, cocuğun duşunme ve konuşmanın kaynaşmasından once dili bir miktar oğrendiği gelişim donemi icin kullandığı bir terim.
Yahudi profesorleri Alman Universitelerinden kovması Yahudi olmayan Kohler'i cok kızdırmıştı ve derslerinde yeni hukumetin aleyhine acıktan konuşmalar yapmıştı. Bir defasında bir Nazi cetesi sınıfına baskın yapmış*tı. Yazısının gazetede cıktığı akşam Kohler ve birkac arkadaşı onun evin*de muzik dinleyerek Gestapo'nun onları tutuklamasını beklemişlerdi. Korkulan kapı sesi hic duyulmamıştı.
Cağdaş bir tarihci Kohler'in Almanya'da Yahudi olmayan oğrencilerin ve akademisyenlerin kovulmalanm alenen protesto eden ve Yahudi olma*yan tek psikolog olduğuna dikkat cekmiştir (Geuter, 1987). Profesorlerin coğu ve oğrencileri Nazi hukumetini ilk gunlerinden itibaren buyuk bir şevkle destekliyordu. Bir fakulte uyesi diktator Adolf Hitler'e "buyuk psi*kolog" adını vermişti ve bir diğeri kendisini "ileri goruşlu, cesur ve duygu*sal olarak derin bir adam" şeklinde ovmuştu (Ash'dan alıntı, 1995, s.342). Alman Psikoloji Topluluğu (German Psychological Society) ilk raporlanm Nazi rejimine sundular. Henuz kanunlar tarafından dayatılmadan Yahudi dergi editorlerini işten cıkardılar ve Hitler'i ovucu bir tutum takındılar. Topluluk toplantılarında da Yahudilerin "şeytani etkilerini" yuksek sesle ilan ettiler (Mandler, 2002b, 197).
Kohler ABD'ye goc etti ve burada Swarthmore Universitesinde oğretmen*lik yaptı. Son kitaplan arasında The Place ofValue in a World oj Facts (1938), Dynamics in Psychology (1940) ve Figural After-Effects (1944) vardır, sonun*cusu Hans VVallach ile yapılan bir calışmadır. 1956 yılında APA'dan Seckin Bilimsel Katkı Odulu aldı ve 1959'da derneğin başkanı secildi.
__________________