Bir cok kaynakta zeytinin anavatanının Mezopotamya olduğu, oradan da Akdeniz ulkelerine yayıldığı belirtilmekte ve oleaster adı verilen yabani zeytinin aşıyla ehlileştirilmesi ve sativa kultur bitkisine donuşturulmesinin ilk kez M.O. 4000 yıllarında Anadolu, Doğu Akdeniz ve Guney Asya?da yani Adana , Gaziantep yorelerinden başlayıp Suriye , Lubnan, İsrail?e inen Akdeniz kıyı şeridinde gercekleştirildiği yer almaktadır.


Zeytin Ağacı kuzeyde, Anadolu uzerinden Yunanistan, İtalya ve İspanya'ya; guneyde, Mısır uzerinden Kuzey Afrika'ya yayılmıştır. 16. yuzyılda Kuzey Amerika ve Latin Amerika ile birlikte Cin'e ve Japonya'ya ulaşmıştır.


Bununla birlikte yapılan arkeolojik calışmalarda, Ege Denizi'ndeki Santorini adasında 39.000 yıllık zeytin ağacı fosillerine rastlanmıştır. Yine yapılan bir arkeolojik calışma, İzmir'in Urla ilcesi yakınlarında bulunan antik Klazomenai şehrinin, zamanının onemli bir zeytin ve zeytinyağı uretim merkezi olduğunu gostermiştir.


Zeytin ağacı, iklim ve kultur ozelliklerine dayanarak bir sene cok, bir sene az urun verir. Urunun bol olduğu yıllarda 1,3 milyon tonluk miktar ile dunya zeytin uretiminin % 10'u ulkemizde gercekleştirilir. Zeytin meyvesi sofralık ve yağlık olmak uzere iki şekilde değerlendirilir. Ulkemizde uretilen zeytinin % 70'i yağlık, % 30'u sofralık olarak kullanılmaktadır.


Medeni dunyanın ilgisini cok az şey zeytin ve zeytinyağı kadar cekebilmiştir. Gecmişi gunumuzden 40 bin yıl oncesine dayanan zeytin, bircok efsanenin de kaynağı olmuştur. Tarih boyunca ticareti yapılan zeytin ve zeytinyağı bu yolla Akdeniz ulkeleri başta olmak uzere pekcok ulkeye yayılmıştır. Zeytin ağacının yaprakları zafer, akıl, ve barış simgesidir.


Nuh' un gemisine bir zeytin dalı ile geri donen guvercin, buyuk sel felaketi sona erdiğine dair bir işaret sayılmıştır.


Bir cok dinde vaftiz torenlerinden yağ lambalarına, geleneksel ve kutsal mekanlara kadar Akdeniz'de gorkemli dinsel ayinlerde onemli bir yer tutmuştur.


Gerek mitoloji ve gerekse gunluk yaşamdaki yeri bakımından Akdeniz kadar hic bir coğrafyada zeytinin tarihi izlerini takip edebilmek mumkun değildir. Orneğin, Yunanistan'da zeytinin tarihi 4000 yıl oncesine kadar uzanmaktadır.


Bunun yanı sıra tarihi kaynaklara bakıldığında zeytinin gunumuze kadar gelen onemi ortaya cıkar. Zira Kurtuluş Savaşımızın mubadele doneminde goc eden Turk ve Rumların yanlarında sepet sepet zeytin taşıdıkları ve yolculukları ile yolculuk sonrasında yaşadıkları zor donemde yine zeytinle karınlarını doyurdukları tanıkların anlattıklarında yer alır.
__________________