MO 2000'lerde, Patnos’u da icine alan Doğu Anadolu yuksek yaylalarında yaşayan insan topluluklarına ilişkin ilk bilgiler, MO 13. yuzyıla tarihlenen Asur kralı I.Salmanassar'ın (MO 1280-1261) bir yazıtında,Asur krallığıyla savaşan bazı ulkelerden soz edilmektedir.
Uriatri etnik bir topluluğun adı olmayıp,Asur dilinde " dağlık bolge" anlamına gelmektedir. Yine, Asur yazıtlarından kralın, Uriatri adı altındaki sekiz ulkeyi ele gecirdiği anlaşılmaktadır. Bu ulkelerin, Van golunun guneydoğusundaki dağlık bolgede. Buyuk Zap suyunun yukarı vadisinde bulunduğu sanılmaktadır. Bir başka Asur yazıtında kral I. Tukultininurtaya'nın yazıtında ise cok sayıda akarsu bulunan bu bolgeye " Nairi Ulkeleri" (Nehirler Ulkeleri) adı verilmektedir. Nitekim, Asur kralı II. Asur Banipal'in MO 9. yuzyılın ikinci ceyreğindeki egemenlik yıllarından başlayarak, Uriatri, Urartu sozcuğuyle aynı anlamda kullanıla gelmiştir. Buna karşın, " Nairi Ulkesinin kralı" sanı, yore insanlarının dilinde "Bianili Ulkesinin Kralı" olarak yer almıştır. Urartu dilindeki Kelişin yazıtından da acıkca anlaşılacağı gibi, Urartular (Uratriler- Uriatri Ulkesinin insanları), MO 9. yuzyıldan başlayarak, ulkelerini "Biznili Ulkesi" olarak adlandırmışlardır. Ancak, eski On Asya'da Urartu adı daha yaygın bir bicimde kullanıldığı icin bu ad zamanla, "Bianili" adının yerini almıştır.
Asur yazıtlarında belirtildiğine gore, bu dağlık yoredeki topluluklar, MO 2. binin ikinci yarısında, birbirinden bağımsız beylikler biciminde varlıklarını surduruyorlardı. Bu durum,MO 1000 lere kdar devam etti. Ancak, MO 9. yuzyıl başlarında, Asur krallığının guneyden gelen ve ardı arkası kesilmeyen yağma seferlerine karşı koymak uzere, Hurri kokenli boylardan oluşan Uriatri (Uratri) ve Nairi federasyonları bir araya geldi, daha sonra Urartu krallığına verilecek olan devlet boyle doğdu.Urartu devleti, MO 6. yuzyıl başlarına değin, guclu bir siyasal yapı olarak, Doğu Anadolu Yuksek yaylalarında varlığını surdurdu. Cekirdeği, Vangolu cevresindeki topluluklardan oluşan krallığın, toprakları MO 8. yuzyıl başlarında kuzeyde Transkafkasya'ya, doğuda kuzeybatı İran'a, batıda Malatya yoresine, guneyde de Halfeti dolaylarına dek uzandı. Doğu Anadolu'da kucuk capta bağcılık, bahcecilik ve tarımla uğraşarak kendine yeterli uretim yapan yerli halk ile avcılık ve hayvancılıkla uğraşan yarı gocebe topluluklar bir boylar federasyonu oluşturuyordu. Bunların merkezi devlete donuşmesinin de bir başka onemli nedeni de, demiri yaygın olarak işlenmeye başlamasıydı. Gerek daha onceleri, gerekse Urartu krallığının yıkılmasından sonra, bu dağlık yorede başka hicbir topluluğun guclu bir devlet kurmayı başaramaması, Urartu devletinin gucunu ve orgutlenme yeteneğini ortaya koyması bakımından anılmaya değer bir olgudur. Kral Aramu,Urartu devletinin başkenti olarak bazı kaynaklarda olduğu gibi Tuşba (Van), değil de ARZAŞKUN denen şehir merkezi kurmuştu. Bu şehrin tam olarak yeri tespit edilememişse de bu şehrin Patnos civarında olduğu sanılmaktadır. yorede kral Menua zamanında imar calışmaları gorulmuştur. Cok sayıda kale ve saray yapılmıştır. Aznavur Tepe, Girik Tepe, Kızılkaya, Kancıklı, Kubik, Dedeli, Değirmenduzu, Bostankaya kaleleri bunlardandır. Tapınak ve antik ismiyle “ALUDİRİ” sarayları da yapılmıştır.
Aludiri (Patnos) kuzeye, guneye, guneybatıya, kuzeydoğuya acılan yolların en kritik noktasında yer almış olup bugunde aynı ozelliğini korumaktadır.
Aznavur Tepe Urartu mimarisinin en onemli eserlerindendir. Tarıma yonelik sulama kanalları bu kalede cokca gorulmektedir. Diğer onemli bir sarayda Giriktepe bulunmaktadır.
Asur istilasının ardından, kuzeyden gelen Kimmerler de Urartu topraklarına girince, Urartu Kralı II. Rusa Asurlularla iyi gecinmenin yollarını aramış ama krallık, son kez, IO 560'ta Medlerin saldırısına uğrayarak ortadan kalkmış

Kaynka
__________________