İlin Adı : Kırıkkale''nin adının, şehrin 3 km. Kuzeyindeki Kırıkkoyu ile kendin merkezindeki Kaletepe''nin kısaltılarak birleştirilmesinden ortaya cıktığı soylenir. Bu ismin halk tarafından9 yakıştırıldığı kanaatı yaygın olmakla beraber bolgenin ismi Osmanlı arşiv belgelerinde, şimdiki haliyle Kırıkkal''a biciminde gecmektedir.

XVI. ve XVII. Yuzyıllarda, doğudan gelen ceşitli Turk aşiret ve cemaatlerinin Anadolu''da - bilhassa Orta Anadolu''da- iskan edildikleri bilinmektedir. Bunlardan "Oğuz, Oğuzhan" adı verilen buyuk bir oymağın Ankara yakınlarında, o zamanki soyleyişiyle "Kırıkkal''a " ya yerleştirildikleri belgelerde ifade edilmektedir.

Yorukan taifesinden olduğu zikredilen Oğuz Oymağı, Anadolu''yu Turkleştirerek ve İslamlaştırarak, Turk vatanı haline getiren, aynı zamanda "Turkmen adıyla da bilinen buyuk bir aşirettir. Bu durumda bolgenin adının en az 400 yıllık bir tarihe sahip olduğunu kabul etmek gerekir.



Turklerden Once : Yorenin cok eski bir tarihi gecmişi mevcuttur. Bugun Kırıkkale il sınırları icinde kalan bazı tarihi kalıntılar, oren yerleri ve hoyuklerin varlığı ile bazı araştırma ve incelemelerde M.O. yıllara ait arkeolojik buluntulara rastlanması, Kırıkkale''nin coğrafi alanının ne kadar eski bir yerleşim sahası olduğunu gosterir.

Keskin''e bağlı Ceritkale koyu yakınlarında kaya kabartmaları ve mağaradaki resimler; Gocbeyli ve Efendi koylerindeki hoyuklerde ele gecen buluntular;yorenin, Hititlerin onemli yerleşim merkezig olduğunu gostermektedir. Yine Kırıkkoy ile Kaletepe;Sulakyurt ve Delice İlcelerinin değişik yerlerinde Bizans ve daha eski donemlerden kaldığı bilinen arkeolojik eserlere rastlanması da bu duşunceyi doğrulamaktadır.

Ayrıca 1991 yılında bir Japon arkeoloji heyetinin Kırıkkale-Keskin bolgesinde yuruttukleri yuzey araştırmalarında, bolgede toplam 24 hoyuk ve 5 duz yerleşim yeri tespit edilmiştir. Duz yerleşim yerlerinden toplanan canak-comlek parcalarının coğunun Roma ve Bizans cağına ait olduğu tesbit edilmiştir. Hoyuklerden toplanan canak-comlek parcalarının da Eski, Orta, Gec Tunc ve demir Cağlarına ait olduğu anlaşılmıştır.

Bu yore milattan onceki dtonemlerden Hititklerden başka, Frigler, Etiler, Lidyalılar, Sumerler ve Galatlar gibi devlet ve toplumların idare altında kalmıştır.

Turklerden Sonra : Malazgirt Zaferinin 1071''de kazanılmasından sonra Anadolu''nun kapıları Turklere acılmış, buralar hızlı bir şekilde Turk-İslam diyari haline getirilmiştir. İşte o donemlerde Kırıkkale ili dahilinde bulunan bazı yerlerinde ilk fethedilen İslam beldelerinden olduğu gorulmektedir.

Turk ve İslam aleminin buyuk mutasavvıfı ve evliyası Hoca Ahmet Yesevi''nin oğlu Haydar Sultan''da Anadolu''daki bu mucadelede de yer almıştır.

Bu mucadelenin, Kırıkale''nin en yuksek dağlarından biri olan Behrek Dağı eteklerinde ve civarında Konur Kasabası, Haydar Sultan ve Halil Dede koylerinin bulunduğu mahallerde yapılmış olması kuvvetle muhtemeldir. Hatta Haydar Sultan''ın yaptığı savaşta, kafirlere esir duşerek, bugun aynı isimle anılan bu koydeki kuyuya hapsedildiği ve kabrinin de burada bulunduğu ve bu zatın Hoca Ahmet Yesevi''nin oğlu olduğu kaynaklarda gecmektedir.

Diğer taraftan, Balışeyh ilcesinin de o doinemlerde, yani Anadolu''da ilk kurulan Turk yerleşim alanlarından olduğu bilinmektedir. Buradaki taştan yapılmış eski cami ve turbe Selcuklular tarafından 1121 yılında inşa edilmiştir.

Aslında Kırıkkale bolgesi tarihini Ankara tarihiyle birlikte duşunmek, incelemek ve araştırmak uygun olur. Cunku cok yakın olması nedeniyle buralar, eskiden beri Ankara''ya bağlı bir yore olarak kalmıştır. Ankara''nın Turklerin eline ilk olarak 1073 yılında gectiği dikkate alınırsa, Kırıkkale bolgesinin de- genel olarak- aynı yıllırda Turkleşmeye ve İslamlaşmaya başladığı kabul edilebilir. Bazı Haclı seferleri sırasında buralar tekrar Bizanslıların eline gecmiş olmasına rağmen XII. Yuzyıldan itibaren Selcukluların hakimiyetine kesin olarak gecmiştir. Daha sonraki asırlarda Orta Asya''dan, Anadolu''ya goc eden Oğuz Turk boylarından pek cok aşiret ve cemaat Kırıkkale bolgesinde iskan edilerek, buralar butunuyle Turk ve İslam diyarı haline getirilmiştir.

Cumhuriyet Doneminde Kırıkkale : Bilindiği gibi Kırıkkale temelleri 1925''lerde atılan bir Cumhuriyet şehrimizdir. 70 Yıllık gelişmesi, buyumesi ve bugune taşınması MKEK ile olmuştur. Kırıkkale''nin kurulduğu arazi Kırıkkoyu arazileriydi. Kırıkkoyu 1925''ten once 12 hanelik kucuk bir koy idi. Kaletepe ise 3-4 km.otede, aslında bilinen anlamda bir kale olmayıp boz toprakların oluşturduğu bakımsız ve ağacsız bir tepeydi. 1960 yılından itibaren ağaclandırma calışmaları başlatılmıştır.





Kırıkkale şehrini ortaya cıkaran esas sebebin; 1921 yılında buralarda İmalatı Harbiye Fabrikası''nın kurulmasına karar verilmesi ve 1925 yılında top ve muhimmat fabrikalarının temellerinin atılmış olmasıdır. O tarihlerde Kırıkkoyu''nun muhtarı olan Huseyin Kahya ile Yahşihan koyu oğretmeni Huseyin Avni Bey''in bu olaylarda yardımcı oldukları bilinmektedir.

1925 yılında Top ve Muhimmat Fabrikası''nın temellerinin atılması, Kırıkkale''nin şehirleşmesinin cekirdeğini oluşturur. Aynı kuruma bağlı fabrika sayısı arttıkca personel ve işci sayısı da artar. Gorulmemiş bicimde nufus artışı gorulur. Yeni gelen işcilerin konutları ve halka halka mahalleler cevreye yayılır. Demiryolu, fabrikalarla yerleşim bolgesi arasında sınır oluşturulur.

İlk aşamada, fabrikaların teknik ve idari personeli icin yapılan sosyal tesisler ve az sayıda lojman da hemen tren istasyonu civarında yapılır. Fazla konut yoktur. Cunku calışanlar, yani işciler askerdir ve kışlada kalırlar. Sonraları sivil işcilerin işe alınmasıyla konut bolgeleri genişlemiş burası kentin merkezi olmuş, İstasyon Mahallesi adını almıştır. Sanayi kesimine ait sosyal tesis ve işletmelerde aynı yerde genişleyerek Fabrikalar Mahallesi adını almıştır.

1931-1941 yılları donemi Kırıkkale''nin gelişmesinde ikinci aşamayı oluşturur. Hizmete acılan fabrika sayısı hızla coğalmış, buna bağlı olarak da işci ihtiyacı artmıştır. Kırıkkoyunden ve cevre koylerden akın akın işciler gelmiştir. Bu donem şehre rastgele bir yerleşmenin de başladığı donemdir. Bu donemde 6 mahalle daha oluşmuştur. Ovacık, Yenidoğan, Huseyin Kahya, Tepebaşı, Gurler ve Kurtuluş Mahalleleri, Devlet daireleri ve okulların bir bolumunun kurulma ve acılması bu donemdedir

1929''da Belediyelik, 1944 yılında da ilce olan Kırıkkale, kucuk bir kasaba gorunumunu alır. Kentin bir sanayi şehri olarak oneminin artması ve artan nufusun baskısıyla, Callıoz, Guzeltepe ve Sanayi Mahalleri kurulmuştur.

1945 ve 1950''lerdeki nufus artışı ve hızlı goc olayı ile sadece yakın cevredeki koylerden değil; Orta, Doğu, Guneydoğu ve Karadeniz bolgesi illerinden hızlı bir nufus akışı olmuş ve Kırıkkale buyumuş ve gelişmiştir. 1955''lerde konut alanları Samsun Karayolu uzerine, kuzeye doğru taşmış ve doğya da genişlemiştir. Karyaka ve Kızılırmak mahalleleri de bu donemde oluşmuştur.

1960''lı yıllarda Kırıkkoyu ve Yuva koyunu mahalleleri icine katan Kırıkkale, 1970''li yıllardan itibaren hızlı nufus artışıyla birlikte mahallerini de artırmıştır. 1925''lerde 12 hanelik bir koyden 2001''de 25 mahalleli ve 205.208 nufuslu bir yerleşim alanı ortaya cıkmıştır.

Kaynak : Ansiklopedi.
__________________