M.O. 1900 Luvi Krallığı (Hititlerin bir kolu), M.O. 1500-1333 Arzava Krallığı (Hititlerden ayrı dogu kokenli bir grup), M.O. 1900-1200 Hitit Krallığı, M.O. 1190-713 Kue Krallığı (Frigler), M.O. 713-660 Asur Krallığı, M.O. 663-612 Kilikya Krallığı, M.O. 612-333 Pers Satraplığı, M.O. 333-323 Helenistik donemi, M.O. 312-1333 Selokidler, M.O. 178-112 Karsunlar donemi, M.O. 395-638 Bizanslılar ve M.S. 638 İslam devri sırasıyla Ermeni Krallığı, Mısır Turk Memlukluları, Ramazanogulları Osmanlılar, Fransızlar tarafından işgal edilen Adana 5 Ocak 1922'de kurtarılmıştır. Boylece tarih boyunca on ayrı ve buyuk medeniyete, 18 ayrı siyasi yapılasmaya şahit olmuştur.
Seyhan ve Ceyhan nehirlerinin deltasında verimli sulak arazide kurulu Adana'nın tarihi, cografi konumu nedeni ile M.O. 6000 yıllarina uzanmaktadır. Adana, Antik Kilikya Bolgesi'nin en onemli şehirlerinden birisidir. Hititler'den Osmanlı'ya, gelmiş gecmiş bircok medeniyetlerin beşiğidir. Adını Yunan mitolojisine gore Gok tanrısı Uranus'un oglu Adanus'dan almıştır.
Toroslar'dan ovada geniş kıvrımlar yaparak Akdeniz'e dokulen Seyhan (Sarus) nehrinin kıyılarında kurulmuştur. Adana'nın merkezinde bulunan Tepebağ hoyuğu, İnsan oğlunun yerleşik hayata gectiği neolitik doneme aittir. Tarihi M.O.6000 lere kadar dayanan Dunyanın en eski yerleşim birimlerinden birisidir. Adana Kiznuwatna Krallığı'nin Merkezi iken M.O.1350 lerde Hitit Federasyonuna dahil olmuştur. M.O. 9.yy.da Asurlular'ın M.O. 7.yy.da İranlıların eline gecmiştir. M.O. 333' de Buyuk İskender ve ordusuna ev sahipliği yapan Adana, Issos savaşından sonra Makedonyalılar'ınn, İskender'in olumunden sonra da Selefkiler'in eline gecmiştir.
M.O. 1. yy. da Bolgede Eyalet valisi olarak gorev yapan unlu Hatip Ciceron zamanında Roma devletinin hakimiyetine giren Adana, Dogu Roma'nin en buyuk ticaret merkezi olmuştur. M.S. 260'da Sasaniler'in, M.S. 4. yy. da Bizanslılar’in, 8. yy. da Abbasilerin, 10, yy, yine Bizanslılar'in, 11. yy. da Selcuklular'ın, 12. yy. da Ermeniler'in, 14.yy.da da Memlukluler'in eline gecerek tamamen Turklerin olmuştur.
Turk Memluk Devleti zamanında Orta Asya'dan Cukurova'ya gelen Turkler, bu verimli ve sulak topraklar uzerine yepyeni bir medeniyet kurulmasında onculuk etmişlerdir. Pyramos nehrinin adı Ceyhan, Sarus nehrinin adı ise Seyhan olmuştur.
Adana'da 1352 yılında kurulan Ramazanoğlu beyliği 1517 yılına kadar devam etmiştir. Bu tarihte, Mısır seferine giden padişah Yavuz Sultan Selim, Adana'yı Osmanlı Imparatorluğuna bağlamıştır. 1535 yılında doğu seferine cıkan Kanuni Sultan Suleyman'a, 1638'de Bağdat seferine cıkan padişah lV. Murat'a, 1833'de Osmanlı devletine baş kaldıran Mısır valisinin oğlu İbrahim Paşa'ya ve ordusuna ev sahipligi yapmıştır.
I.Dunya Savaşının bitiş tarihi olan 1918'de Turkler icin yen bir mucadele baslamıştır.
31 Ekim 1918'de Adana'ya gelerek Alman mareşali LIMAN Von Sanders'den Yıldırım Orduları Komutanlığı'nı devralan Mustafa Kemal, 'Savaş, muttefikler icin bitmiş olabilir; Ama bizi ilgilendiren savaş, kendi istikbalimizin savaşı, ancak şimdi başlıyor' diyerek, Adana'da Kurtuluş savaşının ilk işaretini vermiştir. Bu sırada duşman kuvvetleri Adana ve yoresini işgal etmeye başlamışlardır. Amacları, Avrupa devletlerine destek veren bir Ermeni devleti kurmaktir. 1918-1919 yıllarında, işgalciler, Adana'da zulum ve işkence uygulamışlardır. Bunca baskıya dayanamayan Adana'lılar orgutlenerek 'Kilikya Milli Kuvvetler Teskilatı'nı kurmuşlardır.
5 Ağustos 1920'de Mustafa Kemal, Fevzi Bey (Cakmak) ve milletvekilleri Pozantı'ya gelerek burayı il merkezi haline getirmişler ve Pozantı kongresini yapmışlardır. 1920 Kasım ayında Fransızlar yenilgiye uğramışlar ve Fransız Hukumeti, T.B.M.M. Hukumeti'ni resmen tanımıştır. 20 Ekim 1921'de Fransızlar'la 'Ankara Antlasmasi' imzalanmıştır. Bu antlaşmaya uygun olarak 5 Ocak 1922'de Fransızlar, Cukurova'dan tamamen ayrılmışlardır. Bu tarihten itibaren il merkezi tekrar Adana'ya taşınmıştır.

kaynak:ansiklopedi
__________________