Gaziantep tarihinin oluşumunda ve niteliğinde yer unsurunun onemi buyuktur. Bolgenin, ilk uygarlıklarının doğduğu, Mezopotomva ve Akdeniz arasında bulunuşu guneyden ve Akdeniz'den doğuya, kuzeye ve batıya giden yolların kavşağında oluşu, uygarlık tarihine ve bugune yon vermiştir. Bu nedenle Gaziantep tarih oncesi cağlardan beri insan topluluklarına yerleşme sahası ve uğrak yeri olmuştur. Tarihi İpek Yolunun da buradan gecmiş olması ilin onemini ve canlılığını devamlı olarak korumasını sağlamıştır.

Gaziantep'in tarih devirleri Kalkolitik, Paleolitik, Neolitik donemler, Tunc Cağı, Hitit, Med, Asur, Pers, İskender, Selefkoslar, Roma ve Bizans, İslam-Arap ve İslam-Turk devirleri olarak sıralanabilir. Bu donemlerin izlerini gunumuzde de acık bir şekilde gormek mumkundur.

Ayıntap olarak bilinen eski kent, bugunku Gaziantep'in 12 km. kuzeybatısında Duluk Koyu ile Karahoyuk Koyu arasındadır. Yapılan arkeolojik araştırmalarda taş, kalkolitik ve bakır donemlerine ait kalıntılara rastlanmış olması yorenin Anadolu'nun ilk yerleşim alanlarından birisi olduğunu gostermektedir.

Bir sure Babil İmparatorluğu`nun egemenliği altında kalan Gaziantep, M.O. 1700 yıllarında Hitit Devleti'nin bir kenti olmuştur. "Duluk" şehri ise Hititlerin onemli bir dini merkezi olduğundan ayrı bir onem taşımaktadır.

Gaziantep ve cevresi M.O. 700-546 yılları arasında Asur, Med ve Pers İmparatorluklarının yonetimine girmiştir. Buyuk İskender'in Pers Devletini yıkmasından sonra Romalılar'ın, M.S. 636 yılına kadar da Bizanslılar'ın egemenliği altında kalmıştır.

Gaziantep, Kahramanmaraş'tan Halep'e, Birecik'ten Akdeniz kıyılarına ve Diyarbakır'dan İskenderun'a giden ana yollar uzerinde bulunduğundan, her donemin kultur ve ticaret merkezi olma ozelliğini korumuştur.

İslamiyet'in buralardan Anadolu'ya yayılmış olması ve Hz. Muhammed'in Peygamberlik muhrunu gorup open ve O'nun vahiy katiplerinden olan Hz. Okkeşiye'nin turbesinin Nurdağı ilcesinin Durmuşlar koyu yakınlarındaki bir tepenin uzerinde bulunması Gaziantep icin ayrı bir onem taşımaktadır.

Hz. Omer zamanında İslamiyet'in Arap yarımadası dışına yayılması icin surdurulen mucadeleler esnasında, İslam ordusu, Gaziantep yoresi ile Hatay'ı Bizanslılar'dan aldı. Boylece 639 yılında yore halkı Muslumanlığı kabul etti. Hemen ardından kansız ve savaşsız Suriye ve Antakya yoresi de İslam kuvvetlerinin eline gecerek vergiye bağlandı. İşte Gaziantep'in unlu Omeriye Camii o donemde fethin sembolu olarak yapılmıştır.

1071 Malazgirt Savaşından sonra bolgede Selcuklu İmparatorluğu'na bağlı bir Turk Devleti kurulmuştur. 1270 Yılında Moğolların istilası ile yıkılan kent, daha sonra Dulkadiroğullarının (1389) ve Memluklular'ın (1471) eline gecmiştir. 1516 yılında Yavuz Sultan Selim tarafından Memluklular'a karşı yapılan Mercidabık (Kilis yakınında) Meydan Savaşından sonra Gaziantep ve yoresi Osmanlı İmparatorluğu'nun yonetimine girmiş oldu.

Osmanlılar doneminde cok sayıda cami, medrese, han ve hamam yapılmış, kent aynı zamanda uretim, ticaret ve el sanatları yonunden de ilerlemiştir. 1641 ve 1671 yıllarında yoreyi iki kez ziyaret eden Evliya Celebi burada 22 mahalle, 8 bin ev, 100 kadar cami, medrese, han , hamam ve ustu kapalı carşı olduğunu anlatır.

I. Dunya Savaşı sonunda, Gaziantep once İngilizler daha sonra da Fransızlar tarafından işgal edilmiştir. Gaziantep Savunması, Ulusal Kurtuluş Savaşı tarihimizde yiğitlik. kahramanlık ve fedakarlığın ulaşılmaz abidesi olmuştur. Gaziantep Savunması, eşsiz kahramanlığı ile hem kendini hem de Guneydoğu Anadolu'yu duşman işgalinden kurtaran bir halk hareketi, milli birliğin ve benliğin bir şahlanışı olarak tarihteki yerini almıştır.
Kaynak
__________________