[IMG]http://img14.**************/img14/3292/800pxflagofazerbaijansv.png[/IMG]

Azerbaycan'da Kurucay kulturu adı ile tanınmış ilk insan meskeni, Yeni Taş Cağı'na uzanan Azıh Mağarası'nda belirtilmiştir.Turklerin Azerbaycan'ı kendilerine yurt edinmesi milattan onceki cağlara kadar iner. M.O. yedinci yuzyılda Turk kavimlerine mensup topluluklar Azerbaycan'a Kafkasların kuzeyinden Derbend yoluyla gelip yerleşmişlerdir. Bu sebeple Derbend'e Turk kapısı denmiştir.
Selcukluların Azerbaycan'da gorulmeleri ise 1015-1021 yılları arasındadır. Bu donemde Oğuzların gocleri ile birlikte Azerbaycan'ın Turkleşme ve İslamlaşma sureci hızlanmıştır. Bolge 1136'da İldenizliler tarafından Tebriz'de kurulan atabeyliğin egemenliğine girmiştir. Moğol istilalarından sonra İlhanlıların egemenliğine girmiş ve bir sure Altın Orda'nın hakimiyetinde kalmıştır. 14. yuzyılda Karakoyunlular ve Akkoyunluların egemenliklerine girmiştir.
I. İsmail'in Kızılbaş ordusu Azerbaycan seferini gercekleştirip 1500'de Cabani Meydan Muharebesi'nde Şirvanşah Ferruh Yasar'ın ordusunu yenmiş ve Tebriz'e girip Safevi Devleti'ni kurmuştur. Boylece Azerbaycan Safevi egemenliğine girmiştir. Daha sonra da Afşarlar, Zendler ve Kacarlar tarafından yonetilmiştir. Zand Hanedanı'nın yıkılışı ile Kacar Hanedanı'nın kuruluşu sırasında burada Baku, Kuba, Şeki, Gence, Karabağ, Revan, Nahcivan, Derbent, Serab, Lenkeran, Şeki, Şamahı, Tebriz, Urmiye, Erdebil, Hoy, Maku, Marağa ve Karadağ gibi de facto bağımsız hanlıklar belirmiştir. 1804–1813 Rus-İran Savaşları'nın ardından 1813 yılında bu hanlıkların buyuk bir kısmı Rusya İmparatorluğu hakimiyetine girmiştir. Turkmencay Antlaşması ile İran, Rusya'nın Revan Hanlığı, Nahcıvan Hanlığı ve Taliş Hanlığı'nın guney bolumu uzerindeki hakimiyetini tanımıştır.
1828'de Rusya İmparatorluğu'nun egemenliğine girmiştir. 1918-1920'de Kafkasya Kurultayı'nı toplamış ve 28 Mayıs 1918'de de Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'ni kurmuşlardır. Bu devlet Orta Doğu'da ilk cumhuriyet olmuştur. Ancak 1920'de Kafkasya otesi Sosyalist Sovyet Cumhuriyetler Birliği'ne katılmıştır. 30 Ağustos 1991'de SSCB cokuşuyle bağımsızlığını yeniden ilan etmiştir.
Bugune kadar Kafkaslarda Turkculuk hareketlerinin merkezi hep Baku olmuştur. Bu duşuncenin onde gelenler Huseynzade Ali Turan, Ahmet Ağaoğlu, Alimerdan Topcubaşov idi.


KAYNAK
__________________