Oikairen, “OuluBox” adında eş zamanlı konuşmaya olanak veren, tolsun.oulu.fi adresinden host edilen ve bir BBS (Bulletin Board System) sunucu uzerinde calışan bir software yazdı. “Chat” kısmını oluşturmak icin Jyrki Kuoppala ve Jukka Pihl tarafından yazılan program kullandı.
Jyrki Kuoppala birinin başka bir makinedeki birine mesaj yollaması icin rmsg programını yaptı. Bu #kanal sistemiyle değil de kişiden-kişiye bir iletişim sistemiydi.
O zamanlar var olan bir diğer cok-kullanıcılı chat (sohbet) programı ise MUT (Multi User Talk) idi. Jukka Pihl tarafından yazılmıştı.Bu programın kotu bir yonu duzenli calışmamasıydı. Bunu duzeltebilmek icin IRC denen şey duşunuldu.
Boylelikle IRC, 1988 in ağustos ayı sonunda doğmuş oldu. İlk IRC serverı “tolsun.oulu.bi” olarak isimlendirildi.
Kullanıcı sayısının artmasıyla Jarkko Oikairen in Helsinki ve Tampere Universitesi’ndeki bazı arkadaşları IRC Serverlarını calıştırmaya başladı ve daha sonra diğer universiteler bunu takip etti. Markku Järvinen, clientin geliştirilmesine yardım etti.
Jarkko, Bitnet vasıtasıyla Denver ve Oregon State Universitesindeki arkadaşlarıyla haberleşti ve programını denemelerini istedi. Vijay Subramaniam Fin’li olmayıp IRC’ ı kullanan ilk insandır ve ondan program yayılmış ve universitedekiler Fin Network’une bağlanmak istemişlerdir.
Kısa zaman icerisinde IRC, cok buyumeye ve Fin Ulusal Network (Funet) uzerinden kullanılmaya başlandı, daha sonra internetin İskandinav kolu olan Nordunet’e bağlandı. Kasım 1988’de IRC internet capında yayıldı.
ircII, 1989’da Michael Sandrof tarafından oluşturuldu.1990’da, ircd’nin yeni bir versiyonu olan yeni bir network yuklendi (2.6). Chnet olarak adlandırılan network (yaklaşık 25 serverlı fakat kullanıcısız) programcılar arasındaki anlaşmazlık nedeniyle dağıldı.
EFnet “ErisFreenetwork”
IRC dunyasındaki ilk onemli anlaşmazlık ağustos 1990 da yaşandı. A-net’te (anarchy net) eris.berkeley.edu olarak isimlendirilen bir serverdan oluşuyordu. Surekli acıktı, password yoktu ve bağlantı sayısı limitli değildi.
Eris free network, EFnet, ilk kez IRC’den Q-lined (Q for quarantine) olabilen eris makinesini yaptı. Bir Greg olan “wumpus” (Lindahl) Eris’in bu line’ı reddetmesi uzerine EFneti kurdu. Boylece A-net eris Serverları ile, EFnet ise eris olmayan serverlar ile şekillendi.
A-netin olmesiyle EFnet ismi kısa bir sure yaşadı ve gecerliliğini yitirmeye başladı ve IRC yeniden geri dondu.TubNet kapanan sonraki network oldu. Bu tum netsplitler icinde en buyuk sorun yaşayan #hottub daki insan sayısının artmasının bir sonucuydu.
Yaklaşık 100 user civarında 5 servera sahipti ve aynı yılın Eylul ayında tekrar kapandı. IRC’ın tarihinde en sık konuşulan zaman korfez savaşıdır. İlk defa 1991 in başlarında 300 eş zamanlı user bulunmuştur.
“Undernet”
Diğer bir ayrılma cabası 1992 ekiminde Amerikada ‘Wildthang’ tarafından başlamıştır (Efnetin ircd versiyonu 2.8.10’dan ayrılmıştır). Bot ları geliştiştirmek icin networkler test edilmiş ve cok kısa zamanda “arkadaşlar ve onların arkadaşları” mantığıyla cok kısa bir surede buyumuştur.
Avrupa’da ve Kanada’da ayrılan yeni Serverlar aralıkta başka bir Kanada serverına bağlanmış ve aynı ayın sonunda fr-ca networku başka bir Amerika networkune bağlanmış ve daha sonra bu networke Undernet adı verilmiştir. Netsplitlerden doğan kanal kaoslarını cozmek ve userların kanalları kaydetmesini ve korumasını sağlayan Cservice programı Undernetle başlamıştır.
“DALnet”
DALnet, 1994 yılının Temmuz ayında laglardan, netsplitlerden ve EFnet uzerindeki calışmalardan farklı bir şekilde, alternatif bir IRC ağı olarak kurulmuştur. mIRC, DALnet’in gelişimine cok katkı sağlamıştır.Cunku DALnet, mIRC server listesinde sahip olduğu serverlerla en kucuk ağlardan biriydi.
Bu liste alfabetik olarak duzenlenmişti ve DALnet, EFnet ve Undernet ve diğer buyuk ağların onunde gelmekteydi.Boylelikle, IRC’a yeni olan birisinin programı yuklemesiyle, doğal olarak bastaki server veya ağa bağlanmıştır.Bu da ‘mIRC yeni kullanıcılarının’ DALnet’e suruklenmesine neden olmuştur.
1995 yılı sonlarına doğru, ayni anda online kullanıcı sayısı rekor rakamına ulaşarak 1000′i bulmuştur.Hızla artan kullanıcı sayısıyla, 1996 yılı başlarında ağ, bir takım sorunlarla karsılaşmaya baslar.
Daha onceden pek istenmeyen lag ve netsplitler meydana geliyordu. Buna ek olarak, autokill fonksiyonu bazı koordine bozuklukları yaratmıştı.Tum bunlar Kline takımının kurulmasının yolunu acmıştır.
Mopher, NickServ ve ChanServ servislerini kodlamaya karar verir, 2 servis MirclMax’in calıştırmakta olduğu botun iceriğine dayandırılmıştı. #StarTrek kanalında, MirclMax’in ircII botu, RunABot, kanalı kontrol edebilen, modelock kapasitesi olan ve operatorler icin giriş seviyelerini kontrol edebilen bir bottu. Founder‘ın seviyesi de eklenmişti boylelikle birinin kanal uzerinde mutlak gucu olabiliyordu.
ChanServ, DALnet servislerinin ilklerinden biriydi ve 19 Ocak 1995′te doğmuştu. İlk kayıtlı kanal #DS9 (Deep Space 9) idi. MirclMax eskiden EFnet’in #StarTrek ve #DS9 kanallarında takılmaktaydı.DALnet’e geldiğinde de doğal olarak bu kanalları kayıt etmeyi duşundu.MirclMax ilk uc kanalı kayıt etti: #DS9, daha sonraları resmi sohbet ve yardim kanalı olan #dragonrealm ve #StarTrek. 4. kayıt edilen dalvenjah’in #AFD (alt.fan.dragons) kanalı idi.
NickServ ise birkac ay sonra 1 Mart 1995 gunu doğdu.İlk kayıtlı nick Morph fakat nickini Morpher olarak değiştirdi bu da tarihinin değişmesine yol actı. Bugunku en eski nickler sırasıyla; JoeBlow, WatchMan, MirclMax, RunAbot ve dalvenjah.
Daha sonra HelpServ geldi. IrcII icin yardim dosyalarını icermekteydi. IrcII icin, yardım dosyalarını programla beraber alma zorunluluğunuz yoktu. O yuzden, amac ağın kendi yardim dosyalarına sahip bir botu ağla beraber calıştırmaktı.
Her şeyi ayarladık! “Oh, oh! arkadaşım online olduğunda birşey anlatmalıyım, fakat o zaman da ben burada olmayabilirim.” Ok, başka bir kullanıcıya mesaj bırakabileceğimiz bir servis neden yaratmıyoruz?. “Harika! Adini ne koyalım” ve herkes birşeyler duşunmeye başladı… NoteServ, MsgServ, sonunda Lefler’in annesi MemoServ adında bir goruş sunar ve herkes beğenir, boylelikle ismi MemoServ kalır.
Ağın giderek buyumesiyle, yeni bir IRCD (IRC server program) yaratılması kararı alınmış ve DALnet 1999 Haziranın ‘da Dreamforge’tan Bahamut’a (baslarda dfhybrid olarak bilinen) geciş yapmıştır. White_Dragon, lucas, Raistlin_Majere, Rakarra ve daha bircok onemli insan bu proje ustunde yoğun bir şekilde calışmıştır. Bu yeni ircd sayesinde, serverler on binlerce kişinin girebileceği bir hal almıştır.
“Oz.org”
Trans Pasifik Avustralya/Amerika Network bağlantısındaki zorluklardan dolayı Mart 1996 da bir Avustralyan serverinin Undernetten ayrılmasıyla kuruldu.
Oz.org’un ilk birkac ayı Usenet linkinden ayrılma denemesi ile gecti. Orijinal Undernet X ve W chanserv’inin iki dizaynerının (chaos ve diğeri) biri Avustralyandı ve aynı kod oz.org icin Z (chanservin ismi) ismiyle kullanıldı. Mayıs 2001 de 4.000 user ile oz.org en fazla usera ulaştı.
1996 haziranında savaşın şiddetinin ve mail listlerdeki anlaşmazlıkların artmasından aylar sonra ircd’nin geliştirilmesiyle ilgili anlaşmazlık henuz başlamamıştı. Avrupa tarafı daha sonra IRCnet adını aldı. IRC net Serverlarının bir coğu (fakat hepsi değil) Avrupadaydı, EFnet Serverlarının bir coğu ise Amerikadaydı. EFnetin buyumesiyle kullanıcı sayısı gittikce arttı. 2000 sonbaharında EFnet 50.00, IRCnet 70.00 usera sahipti.
“IRC.net”
1996 haziranında savaşın şiddetinin ve mail listlerdeki anlaşmazlıkların artmasından aylar sonra ircd’nin geliştirilmesiyle ilgili anlaşmazlık henuz başlamamıştı. Avrupa tarafı daha sonra IRCnet adını aldı. IRC net Serverlarının bir coğu (fakat hepsi değil) Avrupadaydı, EFnet Serverlarının bir coğu ise Amerikadaydı. EFnetin buyumesiyle kullanıcı sayısı gittikce arttı. 2000 sonbaharında EFnet 50.00, IRCnet 70.00 usera sahipti.
“Freenode- open projects network (OPN)”
Bir diğer IRC network 1998de acıldı, aynı yıl 100 user ve 20 kanala ulaştı. 2001’in sonlarında yaklaşık 4.000 user ve 1.300 uzerinde kanala ulaştı. OPN, Dancer IRCD serverı kullanıyordu ve daha sonra ircu kullanmaya başladı. Bu network daha sonra Freenode ismini aldı.
“Diğer networkler”
Elbette IRC internette patlama yarattı. Şu an IRC networkunden bağımsız yuzlerce server vardır (amiganet, linuxnet, galaxynet, bestnet, NewNet, AnotherNet, ChatNet, UpperNet, ZAnet, X-Net, GammaNet, SuperChat, IceNet, RedBrasil, GR-Net, AlphaStar, SorceryNet vb. gibi).
2002 lerde diğer networklerin bir coğu populer oldu ve kendi IRC protokollerini duzenledi.
-94′lerde Turkiye’deki ilk IRC sever irc.metu.edu.tr dır. Daha sonradan uluslararası networklerin #zurna kanalından esinlenerek zurna.com oluşturulmuştur.
Yine Turkiye’nin ilk serverlarından olan ve1995-96 yıllarında hizmete giren irc.planet.com.tr Turkiyenin ilk net gazetesini cıkarmıştır. Ancak 96 sonlarında parasal nedenlerle kapanmıştır. Sonrasında superonline, raksnet, adanet vb. serverların acılmasıyla Turkiye’de IRC bugunku şeklini almıştır.
IRC - Calışma Şekli
IRC, TCP/IP ((Transmission Control Protocol/Internet Protocol) (İletim kontrol protokolu/internet Protokolu)) Ağ protokolune uygun olarak calışır.
Kısaca değinirsek;
TCP, Bağlantılı ve guvenilir bir iletişim sağlar. Yani, bilgisayarlar arasında acılan oturumlar uzerinden geri yuklemeli olarak yapılan iletişim şeklidir (geri yukleme yollanan bilginin hedefe ulaştığından emin olmak icin kullanılır).
IP ise bağlantımızın dolayısıyla paket yollayıp alma işlemimizin adreslemesini yapar. Her farklı bağlantı icin 0-255 arasında x.x.x.x sayıları şeklinde bir ip numarası vardır. Hesap yoluna gidersek aynı anda farklı olan yaklasık 4 milyar kadar = 2³² ip adresi bulunabilir. IRC, TCP/IP protokolune gore calışan metin tabanlı konferans şeklidir
__________________