Nar Kasabası Tarihinin, kilise mezarlık gibi tarihi kalıntılara bakıldığında Ortadoğu'dan kacan ilk Hristiyanlara kadar uzandığı gorulmektedir. Nar Kasabası ve onceki yerleşim yeri olan Nyssa, bugune kadar, Roma, Bizans, Danişment, Selcuklu ve Osmanlı hakimiyeti altında yaşmıştır. Nar ismine ise kayıtlarda ilk defa Selcuklu Devleti'nin Danişmentliler'i 1157 yılında yenmesi ile Kapadokya'yı tamamen fethettiği donemde rastlanmaktadır.[1] Selcuklular Kapadokya'ya 1067 yılında gelmiş ve bolgede hakimiyeti ele almaları yaklaşık 100 yıl surmuştur. Selcuklular oncesinde ise Kapadokya Bolgesindeki nufus ve yerleşmelerin buyuk kısmı Haclı Seferleri ve 11. yy. daki Turk Beylikleri arasındaki savaşlarda yokolmuştur.
Selcuklu Devleti, fetihten sonra bu bolgeyi Muslumanlaştırma ve Turkleştirme Politikasının gereği olarak yeni koy yerleşmeleri kurmuştur. Gore, Nar, Muşkara bu bolgede kurulan yeni yerleşim yerlerinden bir kacıdır.[2] Nar'ın yerleşke olarak Nisa (Nyssa) şehri uzerine kurulu olduğu bilinmektedir.[3] Nar'ın Selcuklular oncesi yerleşimi olan Nisa (Nyssa) şehri bir Bizans şehri idi ve bugunku Nevşehir ve Nar arasındaki bir yerde bulunmakta idi. Nyssa, 1157'deki Danişmentliler ve Selcuklular arasındaki savaşta tamamen yokolmuştur.[4]
Nar kasabasının ismi icin iki acıklama yapılmaktadır. Birincisi Yunanca kokenli "sulak yer" anlamında olan Nero, Nora, Neroassos kelimelerinden geldiği soylenmektedir. İkincisi ise Arapcada ateş ve cehennem anlanıma gelen Ennar kelimesinden turediğidir. Bu iki yorum aslında Nar kasabasının iki ayrı tarihsel gercekliğini anlatmaktadır.
Nar Kasabası 11.yy.'da Bizans sonrası Turklerin egemeliğinde, ağırlıklı olarak Hristiyan nufusca oluşmuş ve gocebe Turklerin de yerleştiği bir koydur. 1584 yılı Tapu-Tahrir Defteri'ne bakıldığında, devlete vergi veren kayıtlı 49 kişinin 34'unun Hristiyan isimli olması bu olguyu desteklemektedir. Ayrıca cevre koyler icinde sadece Nar'ın sulak olması Nar isminin Yunancadaki sulak yer kelimesinden turediğine dair diğer bir bulgudur.
Ennar ismi ise 18. yy.'da Kapadokya'da artan Musluman nufusun ağırlığına dair bir işarettir. Narlıların Nar kelimesinin Arapcadan geldiği soylemesi, Damat İbrahim Paşa'nın bolgeye yonelik Gocebe Muslumanları İskan Politikası donemi sonrasını gostermektedir.
Nar Kasabasının tarihi yerlerine bakıldığında Nar'ın tarihi hakkında bazı bulgular elde edilmektedir.
-------------------------------------------------------------------------------
[1] Ahmet Ağın, "Nevşehir Tarihi" Yazı Dizisi Demokrat Nevşehir Gazetesi, 8 Ocak 1955, ss : 3.
[2] Meydan Larousse Ansiklopedisi, Cilt 9, 1969, ss: 312.
[3] 1899 Konya Salnamesi.
[4] Ahmet Ağın, "Nevşehir Tarihi" Yazı Dizisi Demokrat Nevşehir Gazetesi, 8 Ocak 1955, ss : 3.
__________________