Terme'nin tarihi M.O. 1OOO yılına kadar iner. Terme adının Termisus veya Termodon’dan geldiği soylenmektedir. İlcenin halkının Gaşkalar olduğu sanılmaktadır. Hititler Samsun'a kadar yayılınca Gaşkalı'larıda yonetimleri altına almışlardır. Bazı tarihcilere gore Terme'ye Amazonların yerleştikleri kabul edilmektedir. Hatta M.O.562'lerde Samsun kurulurken Terme şehrinin mevcut olduğu belirtilmektedir. Turklerin Anadolu'ya hakim olmaya başladıkları 11.yuzyıla kadar Terme'ye Hititler, Frigler, Medler, Persler ve Romalılar hakim olmuşlardır. 395 yılından itibaren Terme Roma İmparatorluğunun Doğu yani Bizans Devletinin hakimiyetine girmiştir. Turklerin 1048 Pasinler, 1071 Malazgirt zaferlerini kazanmalarıyla birlikte, Once Doğu Anadolu Bolgesindeki Bizans hakimiyeti sona erdirildi. Doğu Karadeniz Bolgesinde ilk once Coruh Vadisi'nden iclere doğru giden Turk-Cepni boyu goruldu. 1204 tarihinde Bizans, Latinlerin istilasına uğrayınca İstanbul'dan kacanlar Trabzon'da Kommenler Devletini kurdular.Bu Devlet zaman zaman Samsun'a kadar hakim oldu.l.Alaeddin Keykubat zamanında (1219-1236) Terme dahil butun Karadeniz sahili Anadolu Selcuklularının yonetimine girmiş oldu. Moğolların istilasından sonra bu bolgenin genel valiliği Uygur Turku olan Eretna Bey'e verildi. Eretna Bey, Amasya, Samsun, Tokat, Sivas, Kayseri bolgesinde kendi adıyla devletini kurdu.

1381'de Kadı Burhanettin, Eretna Beyliğini ele gecirince Termedonun bolgesine bağlandı. Bu arada Samsun ve civarında Canik Beyliği de kurulmuştur.1398 yıllarında Yıldırım Beyazit Amasya ve Karadeniz bolgesini alınca Taceddin Oğulları ve Canik Beyleri Osmanlı yonetimini kabul ettiler. Bundan sonra Terme Kazası Cumhuriyet donemine kadar Canik Mutasarrıflığının idaresinde yonetildi. Bu arada Terme 1.Dunya Savaşı yıllarında Eylul 1916 da Ruslar tarafından bombalandı, ve zararlar gordu. Milli Mucadele doneminde Rum ve Ermenilerden oluşan ceteler Terme'yi yakıp yıkma faaliyetlerine başladılar. Bolgedeki bu cete faaliyetlerine karşı silahlanan kahraman yore halkı Rum ve Ermeni cetelerini zararsız hale getirmesini bildi. Mustafa. Kemal 1919 yılında Milli Mucadeleyi başlatmak icin Samsun'a cıktığında Onu karşılayanlar arasında Terme'den Hacı Kuzu Fevzi Efendi'de bulunuyordu.

Kaynak
__________________