Jeotermal enerjinin konut ısıtmadan, seracılığa, tesktile kadar bircok alanda kullanılabileceği belirtildi.
Babadağlı Sanayiciler ve İşadamları Derneği (BASİAD) tarafından hazırlanan Denizli ve Komşu İllerin Kalkınmasında Jeotermal Enerji'nin Onemi konulu raporda, bolgenin 30 derece ile 242 derece sıcaklık aralığında zengin yeraltı su kaynaklarına sahip olduğu vurgulandı.
Rapora gore yorede sıcak yeraltı suyu, Denizli Kızıldere'de elektrik uretimi, Kutahya Simav, Balıkesir Gonen'de konutların ısıtılmasında kullanılıyor. Jeotermal enerjiden yoredeki bazı hamam ve otellerde kaplıca olarak yararlanılıyor. Jeotermal enerjinin buyuk bolumu ise kullanılmadan, ziyan oluyor.
Kullanılmayan doğal yeraltı sıcak suyu derelere akıtılırken sadece enerji boşa gitmekle kalmıyor, bu sular aynı zamanda yuksek sıcaklık, icindeki kimyasal ve minareller nedeniyle akarsulara da zarar veriyor.
Rapora gore kullanılmayan sıcak suyun akıtıldığı Buyuk Menderes ırmağı ve kolları, Soke, Aydın, Cine, Nazilli ve Akcay ovalarında yuksek oranda bor tespit edildi. Menemen Toprak Su Enstitusu de, yuksek tuzluluk ve bor kirliliği nedeniyle 130 bin hektar alanın zarar gorduğunu ve tarımsal uretimin duştuğunu rapor etti.
Jeotermal enerjinin kullanımı ile hem cevresel olumsuzlukların ortadan kaldırılacağı hem de bedava enerjiden yararlanılacağı belirtilen raporda; "Ozel sektorun jeotermal enerji alanında yatırıma girmesi ve bunun devletce teşvik edilmesi yorenin kalkınmasında alternatif sektorler oluşturabilir.
Jeotermal enerjiden tarım, sağlık turizmi ve diğer sektorlerde yararlanılması konusunda girişimciye yardımcı olunmalıdır" denildi.
Yahya OZPINAR tarafından hazırlanan BASİAD raporuna gore en ekonomik ve cevreci enerji olan jeotermal enerji icin, Denizli'de 16, Kutahya'da 12, İzmir'de 11, Aydın'da 7, Manisa'da 6, Afyon'da 5, Uşak ve Muğla'da da 2'şer kaynak bulunuyor.
Toplam 61 kaynaktan sadece Denizli Kızıldere kaynağı elektrik uretimi icin kullanılıyor.
Turkiye'nin bu alandaki ilk santralı olan santraldan 20,5 MW'lik elektrik uretiliyor. Salihli, Simav, Aydın ve Afyon'da jeotermal enerji ile ısınacak inşaat halinde, bitmiş veya fizibilitesi tamanlanmış toplam 69 bin 500 toplu konut projesi bulunuyor.
Jeotermal enerji ile merkezi olarak ısıtılabilecek yerler ise şoyle sıralandı; İzmir de Balcova, Seferihisar, Dikili ilceleri, Manisa'da Salihli, Turgutlu ilceleri, Afyon il merkezi, Sandıklı ve Bolvadin ilceleri, Denizli il merkezi, Saraykoy, Buldan, Yenicekent, Golemezli, Karakayıt ve Kızıldere ilceleri.
Raporda, yorede yeraltı sıcak suyundan yararlanarak yapılabilecek yatırımlar ise suyun sıcaklık derecesine gore değişmek uzere şoyle belirlendi: "Kağıt hamuru uretimi, amonyak absorsiyumu ile soğutma, hidrojen sulfit uretimi, kereste ve diyatomit kurutulması, balık ve balık yiyecekleri, ciftlik urunlerinin kurutulması, konservecilik, şeker ve tuz uretimi, şarap ve bira uretimi, tekstilde ipliklerin bayanması, beyazlatılması, dericilik, saf su uretimi, cimento kurutulması, organik madde, deniz urunleri, ot, meyve, sebze kurutulması, balık kurutulması ve yıkanması, seraların ve toprağın ısıtılması, kumes, ağıl, ahır, konut vs. ısıtılması, mantar uretimi, kaplıca tedavi amaclı hidroterapi merkezleri."
EGE BOLGESİ
KONUMU: Yurdumuzun batısında alan bakımından 5. buyuk bolgemizdir. Kuzeyinde Marmara ,doğusunda İc Anadolu ve guneyinde Akdeniz Bolgeleri vardır. Batısında ise ismini aldığı Ege denizi bulunmaktadır.
YER ŞEKİLLERİ: Bolgedeki yer şekillerinin bir kısmı yer kabuğu hareketleri ile oluşan (Orojenez-Dağ oluşumu) kırılmalarla meydana gelmiştir. Kırılma yerlerinde yukselen yerler Horst (dağ), coken yerler de Grabeni (cokuntu ovası) oluşturmuştur. Horst ve graben oluşumunun en fazla olduğu bolgemizdir.
Horstlar; Kaz d.,Madra d., Yunt d., Boz dağlar, Aydın dağları ve Menteşe dağlarıdır.
Grabenler; Edremit, Bakırcay, Gediz, K.Menderes ve B.Menderes’tir.
Bolgenin batısında dağlar kıyıya dik uzanmıştır. Bunun sonucunda;
Girinti-cıkıntı fazladır. Bir cok koy ve korfez oluşmuştur. Korfezler; Edremit, Dikili, Candarlı, İzmir, Kuşadası, Gulluk ve Gokovadır.
İc kesimlere ulaşım kolaydır. Limanların hinterlandı (ard bolgesi) geniştir. Yani geniş alana hitap eder.
Deniz etkisi ic kesimlere kadar sokulabilir.
Enine kıyı tipi oluşmuştur.
Kıta sahanlığı (kıyıdan 200 m derinliğe kadar olan deniz) geniştir.
Bolgenin guney batısında(Menteşe yoresinde) dağların uzanışı değişmiştir. Dağlar burada K.batı-G.Doğu yonludur. Bu kıyılarda akarsu vadilerinin deniz suları altında kalması sonucu oluşan kıyı tipine Ria tipi kıyılar denir.
Manisa- Kula cevresinde volkanizma ile oluşmuş kucuk koniler vardır.
İc kesimlerde yukselti artmakta ve dağların doğrultusu değişmektedir. Burada en onemli yuksek duzluk Yazılı kaya platosudur.
İKLİM VE BİTKİ ORTUSU:
Bolgenin batısında ic kesimlere kadar etkili olan iklim Akdeniz İklimidir. Yazlar sıcak ve kurak kışlar ılık ve yağışlıdır.
En sıcak ay ortalaması 27-28°C , en soğuk ay ortalaması 8-10 °C dir. Yıllık ortalama 17-18°C dir.
Kar yağışı ve don olayı cok ender gorulur.
En fazla yağış kışın , en az yağış yazın duşer.
Kışın gorulen yağışlar Cephesel kokenlidir.
Yıllık yağış miktarı yukseltiye gore değişir. Ortalama 600-1000 mm arasındadır.
Bitki ortusu maki dediğimiz bodur bitki topluluğudur. Maki; mersin, defne, kocayemiş, zeytin, zakkum, keciboynuzu, kermez meşesi vb bitkilerden oluşur. Yuksek yerlerde ormanlar vardır (kızılcam ormanları) .
Bolgede Akdeniz iklimi guneyden kuzeye doğru enlemin, batıdan doğuya doğru da yukseltinin etkisiyle bozulur.
İc kesimlere doğru gidildikce yukseltinin artması ve deniz etkisinden uzaklaşma sebebiyle karasal iklime gecilir. Bu sebeple ic kesimlerde kışlar soğuk ve kar yağışlı gecer. Bitki ortusu bozkırdır. Yukseklerde yer yer meşe ormanları vardır.
AKARSU VE GOLLERİ
Bolgenin başlıca akarsuları cokuntu ovalarını gecerek Ege Denizine dokulen Bakırcay, Gediz, K. ve B. Menderes akarsularıdır. Yatak eğimleri az olduğundan akarsularda menderes olayının en fazla gorulduğu bolgemizdir. Dokuldukleri denizde aluvyonları biriktirmek suretiyle delta ovaları oluşturmaktadırlar. Ornek: onceleri liman kenti olan tarihi Milet ve Efes kentlerinin bugun ic kesimde kalması.
Başlıca golleri Marmara ve Bafa( Camici) golleridir. Bu goller oluşum bakımından aluvyon set golune ornektir. Bolgede ayrıca Gediz’de Demirkopru, B.Menderes uzerinde Kemer ve Adıguzel baraj golleri vardır.
EKONOMİK FAALİYETLER
1. TARIM:
Bolgenin batısında bulunan verimli tarım alanlarında iklim şartları da elverişli olduğu icin ticari tarım urun ceşitliliği fazladır. Yetiştirilen urunler;
Zeytin(%58): Bolgenin batısındaki cokuntu ovaları ve kenarlarında tarımı yapılabilmektedir. En fazla Edremit-Ayvalık-Burhaniye cevresinde yoğunluk kazanmıştır.
Uzum(%40):. Manisa, İzmir ve Denizli cevresinde uretilen cekirdeksiz uzumler kurutulmaktadır. Onemli ihracat urunumuzdur.
Haşhaş(%86): Devlet kontrolunde Afyon başta olmak uzere , Uşak, Kutahya, Denizli ve son olarak ta Manisa’nın bazı ilcelerinde tarımı yapılmaktadır.
Tutun(%55): Bolgenin batısında Manisa, İzmir, Aydın, Muğla, Denizli cevrelerinde tarımı gelişmiştir.
İncir(%82): En fazla Aydın cevresinde (B.ve K.Menderes ovalarında) tarımı yapılmaktadır.
Pamuk(%39): Bolgenin batısındaki butun cokuntu ovalarında tarımı yapılmaktadır.
Patates: İzmir-Odemiş cevresinde yoğun olarak tarımı yapılır.
Turuncgiller(%11):Bolgenin batısında İzmir’e kadar olan guney kıyılarında tarımı yapılır. Ayrıca ic kesimlere kadar (150-200 km) da sokulabilmektedir. Sebebi dağların denize dik olmasıdır.
Sebze(%20): Bolgenin batısında kışların ılık gecmesinden dolayı seracılık faaliyetleri ile sebze uretimi butun yıl yapılabilmektedir.
Susam (%24): Batıdaki cokuntu ovalarında tarımı yapılabilmektedir.
Buğday(%10): Bolgenin her yerinde buğday yetiştirilebilmektedir. Ancak daha cok İc Batı Anadolu Bolumunde tarımı gelişmiştir.
Arpa(%14): Tarımı daha cok ic kesimlerde gelişmiştir.
Ş.Pancarı(%11): Afyon , Uşak, Kutahya cevresinde tarımı gelişmiştir.
HAYVANCILIK:
Buyuk kentler cevresinde (İzmir-Manisa-Denizli) kumes hayvancılığı, Muğla, Aydın, İzmir, Manisa cevresinde arıcılık, kıyılarda balıkcılık( Bodrum-Marmaris kıyılarında sunger avcılığı da yapılır), Menteşe yoresinde kıl kecisi yetiştiriciliği gelişmiştir. Ayrıca şeker fabrikaları ile buyuk kentler cevresinde buyuk baş hayvancılık, ic kesimlerde de koyun yetiştiriciliği gelişmiştir.
MADENLER
Linyit: Turkiye’de en fazla linyitin cıkarıldığı ve en kaliteli linyitlerin bulunduğu bolgemizdir. Linyit yatakları fazla olduğu icin termik santraller de fazladır. Bolgede Linyit; Manisa(Soma), Aydın, Muğla (Yatağan ), Kutahya (Tavşanlı,Tuncbilek, Seyit Omer, Değirmisaz) ve Denizli cevresinde cıkarılmaktadır.
Demir:Edremit (Kaz dağı) cevresinde cıkarılır.
Bor Mineralleri:Kutahya-Emet
Civa: İzmir (Odemiş-Karaburun-Ceşme), Uşak (Eşme)
Tuz: İzmir-Camaltı Tuzlası
Mermer: Afyon, Kutahya, Manisa cevresi
Krom: Kutahya, Muğla cevresi.
Zımparataşı: İzmir-Aydın-Muğla cevresi
SANAYİ
Marmara Bolgesinden sonra sanayinin en fazla geliştiği bolgemizdir.
Dokuma: Denizli, Aydın (Nazilli) İzmir, Manisa .
Petro-kimya: İzmir-Aliağa.
Deri-Kosele: İzmir, Manisa, Uşak
Şeker: Afyon, Uşak, Kutahya
Cini-porselen: Kutahya
Cimento:İzmir, Denizli, Afyon
Gubre:Kutahya ,İzmir
Termik santral: Muğla (Yatağan-Gokova), Manisa-Soma, Kutahya( Tuncbilek-Seyitomer)
Jeotermal enerji santrali
enizli-Saraykoy Halı-Kilim: Manisa (Kula,Demirci, Gordes), Kutahya (Simav), Muğla-Milas, Denizli-Tavas.
Kağıt: Afyon-Cay, İzmir
Otomotiv:İzmir
Elektronik eşya: İzmir, Manisa, Aydın-Nazilli, Denizli,
Mobilya: İzmir-Karabağlar
Deterjan: İzmir, Manisa
İlac: İzmir
Sigara: İzmir, Manisa-Akhisar (Acılmayı bekliyor)
Seramik:Kutahya , Manisa (Turgutlu-Akhisar)
Tuğla-Kiremit: Manisa (Turgutlu-Salihli-Alaşehir-Akhisar) ,Aydın
TURİZM
Marmara Bolgesinden sonra turizmin en fazla geliştiği bolgemizdir. En fazla gelişen turizm etkinliği deniz turizmidir. Ayrıca tarihi eserler bakımından da zengindir. Efes, Meryemana, Bergama, Bodrum, Sart ,Milet ,Pamukkale(Hieropolis) , Cavdarhisar bolgedeki başlıca antik kentlerdir. Pamukkale travertenleri ile onemli turizm kentimizdir. Sağlık turizmi (Balcova,Ceşme, Pamukkale, Karahayıt, Eynal) ve milli parklar (Dilek yarımadası, Spil Dağı) diğer turizm kaynaklarıdır.
NUFUS VE YERLEŞME
Marmara Bolgesinden sonra en fazla goc alan bolgemizdir. Goclerle bolge nufusu surekli artmaktadır. Yaz doneminde bolgenin batısında turizm ve tarım işci gocunden dolayı da mevsimlik nufus artışı gorulur.Nufus genelde bolgenin batısındaki cokuntu ovaları kenarında toplanmıştır. İc kesimlerde nufus seyrektir. Sebebi iklimin karasal olması, sanayinin gelişmemesidir. Kıyıda menteşe yoresi yer şekillerinin engebeli olmasından dolayı seyrek nufuslanmıştır.
EGE BOLGESİ’NİN BOLUMLERİ
ASIL EGE (KIYI) BOLUMU
Cokuntu ovalarının son bulduğu yere kadar devam eder. Onemli yerleşim birimleri; İzmir, Manisa, Denizli, Aydın ve Muğla’dır.
Akdeniz iklimi gorulur
Verimli tarım alanları geniş alan kaplar.Ticari tarım urun ceşidi fazladır
Sanayi ve ticaret gelişmiştir. Ticaretin gelişmesinde her yıl İzmir’de duzenlenen uluslar arası fuarın da etkisi vardır.
Turkiye’nin en buyuk ihracat limanı olan İzmir Limanı bu bolumdedir. İzmir limanının gelişmesinde; hinterlandının geniş olması(ic kesimlerle bağlantısının iyi olması) ve cevresindeki tarım alanlarında ticari tarım urunlerinin yetişmesi etkili olmuştur.
Nufus yoğunluğu Turkiye ortalamasının ustundedir.
ilk demiryolu Aydın-İzmir arasında yapılmıştır. Bugun Muğla haric butun illerinden demiryolu gecmektedir.
Turkiye’nin tek jeotermal enerji santralı Denizli –Saraykoy’dedir
ilk dokuma fabrikamız Aydın-Nazilli’de acılmıştır.
Turkiye ekonomisine daha cok tarım, sanayi ve turizm yonuyle katkı sağlar.
İCBATI ANADOLU BOLUMU
Afyon, Uşak ve Kutahya’yı icine alan bolumdur.
*Karasal iklim etkilidir. Tarım urun ceşidi azdır. Başlıca tarım urunleri buğday, arpa, ş.pancarı ve haşhaştır.
*Sanayi gelişmemiştir.
*Nufus seyrektir.
*Ekonomimize katkısı daha cok tarım ve hayvancılıktır.
Ege Bolgesi
--------------------------------------------------------------------------------
Ege bolgesi Turkiye'nin denize doğru geniş bir bicimde acılan tek bolgesidir. Yaklaşık 79.000 km2lik yuzolcumuyle ulke topraklarının %11'ini kaplar. Anadolu'nun batısında bulunan bolge, adını komşu olduğu denizden alır. İzmir, Aydın, Manisa, Kutahya ve cok kucuk bazı kesimleri dışında Uşak illeri tamamen bolge icinde kalır. Muğla, Denizli ve Afyon illerinin bazı toprakları ise Akdeniz ve İc Anadolu bolgelerinin sınırları icerisindedir. Aynı şekilde, Marmara bolgesinde yer alan Balıkesir ilinin Ege kıyıları ile Bursa'nın bazı ilceleri Ege bolgesine taşar.
Ege Bolgesi sanayi etkinlikleri bakımından Marmara Bolgesi'nden sonra ikinci sırada yer alır. Tekstil, gıda ve otomotiv sanayii başta olmak uzere makina, yedek parca ve diğer sanayi kuruluşları İzmir'de, yağ sanayii Ayvalık ve Edremit yoresinde yoğunlaşmıştır. Uşak, Kutahya ve Afyon'da şeker, Kutahya'da azot fabrikaları vardır. Pamuklu dokumacılık İzmir, Uşak, Aydın, Nazilli ve ozellikle Denizli'de yaygınlaşmıştır. Denizli, tum bolgenin en onemli tekstil merkezi olup buradan yurtdışına ihracat yapılmaktadır. Halıcılık ise İc Batı Anadolu kesiminde Uşak, Kula, Gordes, Simav ve Demirci'de gelişmiştir. Afyon, mermeri ve mermer uretim tesisleriyle tanınır. İzmir Korfezi'ndeki Camaltı Tuzlası, Turkiye'nin en onemli tuz uretim merkezidir. Bolge Soma, Tuncbilek ve Yatağan'daki termik, Kemer ve Demirkopru'deki hidroelektrik santralleriyle Turkiye'nin toplam elektrik uretimine onemli katkılarda bulunur. İzmir yakınlarındaki Aliağa'da buyuk bir petrol rafinerisi vardır.
Ege Bolgesi'nde ekili ve dikili alanlar buyuk yer kaplar. İc Batı Anadolu bolumunde, meyvecilik ve bağcılık ağırlık kazanır. Turkiye'nin tutun uretiminin yarısından coğunu Ege bolgesi karşılar. Bolgenin, ulkenin toplam pamuk uretimindeki payı ise ucte bire yakındır. Gediz Ovası'nın kurutularak yurtici ve ozellikle yurtdışına ihrac edilen cekirdeksiz uzumu, Buyuk Menderes Ovası'nın inciri ve Edremit Korfezi'nin zeytin ve zeytinyağı uretimi bolge ekonomisine buyuk katkıda bulunur. Bolge, Turkiye uzum uretiminin ucte birinden fazlasını, incir uretiminin ise beşte dordunu karşılar. Turkiyedeki zeytin ağaclarının %48'i bu bolgede dir. Turuncgiller de bolgenin onemli bir ihrac urunudur.
Turizmin oldukca geliştiği Ege Bolgesi, ulke ekonomisine onemli bir katkı sağlar. Bodrumlu unlu tarih yazarı Heredot'un deyimiyle "Dunyanın en guzel gokyuzune ve en iyi iklimine sahip" Ege kıyıları boyunca korfezler, yarımadalar, koylar, adalar ve ince kumlu plajlar ardarda sıralanır. Asırlar boyu sayısız mitolojik olaylarla icice yaşamış olan bolgede, adım başı tiyatroları, mabetleri, agoraları ve kaleleri ile unlu antik kentlere rastlanır. Bu kentler zaman tunelinde gercekleştirdikleri kent planlamaları ve felsefe, tıp, matematik, astronomi, mimari ve diğer sanat alanlarındaki başarılı performansları ile Batı uygarlığının temelini oluşturmuşlardır.
COGRAFİ KONUM
Bilindiği uzere Ege Bolgesi morfolojisi ucuncu ve dorduncu jeolojik zamanda oluşmuştur.Kuzeyden ve guneyden Alp kıvrımlarının etkisiyle sıkışarak buyuk cokuntu alanları,kıvrıklar ve fay hatları meydana gelmiştir.BU morfoloji bugun kendisini denize dik inen dağlar ve aralarındaki vadilerde gosterir.İzmir Ege kıyı bolgesinin tipik bir orneği gibidir. Kuzeyde MADRA DAĞLARI, guneyde KUŞADASI KORFEZİ, batıda CEŞME YARIMADASI'nın TEKE BURNU, doğuda ise Aydın – Manisa il sınırları ile cevrilmiş,11.973 km2 'lik bir alana yayılan İzmir batıda kendi adıyla anılan korfezle kucaklaşır.Batı Anadolu sahilinin orta kısmında yer alan OĞLAK ADASI yanında başlayan korfez,onun karşısında bulunan KARABURUN'da sona erer. Oğlak Adası'nın 13 mil guneydoğusuna inildiğinde, korfezin doğuya doğru uzanarak ic İzmir Korfezi oluşturduğu gorulur. Korfezin uzunluğu Karaburun'dan Yenikale gecidine kadar 17.3 mil,toplamı ise 26 mil kadardır.Genişliği en az 1.2 milden en cok 5 mile kadar değişir. 38-24 kuzey enlemi ile 27-10 doğu boylamında bulunan İzmir'in icinde bulunduğu Ege Bolgesi Fay Sisteminin doğu-batı doğrultusunda uzanan tektonik hatları,korfezi aralarındaki cukurlara alırlar.Korfezin guney sahilini takiben fay uzerinde Urla icmeleri, Balcova (Agamennon) Ilıcıları ve suyu kısmen ılık olan Meles kaynakları(Halkapınar) yer alır.İzmir morfolojisi farklı gorunumler taşır.İli uc yonden cevreleyen ve yerleşim alanının arkasını kuşatan dağlar ve bunların oluşturduğu horizonal cizgiler ile yerleşim alnının yoğunlaştığı sahil cizgisi arasında kalan ve yer yer ic kısımlara kadar uzanan sahil şeridi ve duzlukler uzerinde cevre dağlarından kopup sıcramış tepeler morfolojik bunyenin temel cizgilerini meydana getirir.Dağlar arasında verimli ovalar ve vadiler ılımlı deniz ikliminin icerilere kadar etkili olmasını sağlar.En yuksek noktasında (Karatepe) 1075 metreye uzanan YAMANLAR DAĞI ve onun yamaclarından oluşan silsile ,İzmir'i kuzeyden cevreleyen arazi yukselmeleridir. Yamanlar silsilesi kuzeyde Dumanlı ve Kara Hasan Dağları ile devam eder.Ova duzluklerinin kusey batısında iirili ufaklı tepe ve tepecikler halinde sahile kadar inen Sivridağ,Ayrıdağ,Şaphane Dağı ve Karadağ yer alır. İzmir'in guney ve guneybatısını kuşatan Karabelen Dağları Yamanlara gore daha sert ve dik karekterlidir.Şehrin doğusunda en belirli arazi yukselmesi Nif Dağı (1.510 metre), ve onun batıya uzanan tepeleridir.Gerilerde Mahmut Dağları ve Bozdağ'lar ile birleşerek uzun ve sarp gorunuşlu silsileyi oluşturan Nifler, Belkahve yoresinde başlayarak alcalır,bir yandan Bornova diğer yandan da Buca sırtlarını teşkil eder. Kuzey ve guney doğrultusunda 200 km. doğu-batı doğrultusunda ise 180 km. genişliğinde olan İzmir'de denizden yukseklik 50 cm'den başlayarak Basmane yoresine doğru tatlı bir meyille 7 metreye uzanır ve tepelere doğru artar.Bu yukseklik MADRA DAĞLARI'nda 1250 metreyi gecerken bu dağların guneyinde yer alan ve 126 km. uzunluğundaki Bakırcay'ın suladığı ve Candarlı Korfezi'ne kadar uzanan BAKIRCAY OVASI'nda azalır.Bakırcay Ovası'nın guneyinde yer alan YUNT DAĞLARI kendi doğrultusundaki SULTAN DAĞI ve guneyindeki DUMANLI DAĞLAR ile birleşir.Dumanlı Dağları'nın guneyinde Turkiye'nin ve bolgenin en verimli ovasını sulayan ve ona adını veren 350 km. uzunluğundaki GEDİZ IRMAĞI yer alır.Gediz Irmağı kendi adıyla anılan verimli GEDİZ DELTASI 'nı oluşturarak, Menemen Boğazı'ndan gecer ve denize dokulur.Bozdağ'dan cıkarak Odemiş ve Tire ilcelerinden gecip Kuşadası'nda denize dokulen KUCUK MENDERES IRMAĞI 140 km.uzunluğundadır.Ve kendi anılan verimli ova topraklarını sular.İzmir'de buyuk gol yoktur,irili ufaklı gollerden soz edilirki,başlıcalarını BOZDAĞ'ın batısında tatlı suyunu,oluşturduğu bitki ortusu ve temiz havası ile GOLCUK GOL'u,Yamanlar Dağı uzerindeki tipik krater golu olan KARAGOL,Torbalı-Selcuk arasında sığ bir gol olan BELEVİ GOL'u ve Kucuk Menderes'in getirdiği alivyonlardan oluşan CAKALBOĞAZ GOL'u olarak sayabiliriz. Genel olarak dantel gibi işlenmiş cok girintili ve cıkıntılı bir sahil cizgisine sahip olan İzmir Korfezi ,Bostanlı ile İnciraltı arasında 30 km. uzunluğundaki sahili oluşturur.
Toprak butun sahil boyunca alinyonlardan oluşmuş bir yapı gosterir. Dere boyunca icerilere doğru bu genc toprak ortusu doğuda BORNOVA,kuzeyde ise KARŞIYAKA duzluklerini orterek,yeşil bitki ortusunu ve ziraate elverişli toprakları oluşturur.Sahili cevreleyen yuksek tepelerde ise kırmızı Akdeniz toprakları metaryallerini iceren taşlık arazi,uzeri birkac cm kalınlığında kahverengi toprak ile kaplıdır.Buca yoresi toprağıda kuru tarla ziraatciliğine elverişli,orta verimlilikte kahverengi toprak tabakasıyla ortuludur.
İzmir'in coğrafi konumunun turistik yerleşme,ozellikle kıyı bandında elverişli olduğu rahatlıkla belirtilebilir.Girintili ve cıkıntılı kıyı bandı doğal olarak sayısız guzellikte koy ,sahil ve plajların oluşmu ile sonuclanır. Gumuldur,Ozdere,Foca,Karaburun,Ceşme sahil ve plajlarının İzmir icin ne denli buyuk bir turistik onem taşıdığı bilinmektedir.Ote yandan aynı doğal yapı bir cok balıkcı barınağının veya yat yanaşma yerlerinin oluşmasına neden olmuştur. Nihayet bu sahil cizgisi ulkemiz ve İzmir acısından onemi gormezlikten gelinemeyecek olan korfezin ve limanın gorumunu tamamlar.İzmir doğal bir turizm ve liman kentidir.
AFYONKARAHISAR
Il Trafik Kodu: 03
Yuzolcumu: 14.230 km²
Nufusu: 794.127 (1997)
Ilceler: --- ilce seciniz --- Basmakci Bayat Bolvadin Cay Cobanlar Dazkiri Dinar Emirdag Evciler Hocalar Ihsaniye Iscehisar Kiziloren Sandikli Sincanli Suhut Sultandagi
Afyonkarahisar Anadolu'da kuzeyi guneye, batiyi da doguya baglayan dogal bir dugum noktasi konumundadir. Sehrin sahip oldugu bu konum, Afyon'un kalkinmasinda onemli bir yer oynamistir!
Afyonkarahisar tarih boyunca adini, cevrede bol miktarda yetisen (halk dilinde hashas denilen) afyon bitkisinden almistir.
M.O. 3000 yilindan baslayarak gunumuze kadar yerlesime sahne olan Afyon ili sinirlari icerisinde Eski Tunc, Hitit, Frig, Lidya, Grek, Roma, Bizans, Selcuklu, Osmanli uygarliklarina ait kalintilar kendilerine has ozellikleri ile hala ayakta durmaktadir. Boylesine tarih ve kultur zenginlikleri ile dolu olan Afyonkarahisar, halk kulturumuz acisindan da tukenmez bir kaynaktir.
Afyon'un ekonomik ve kulturel gelismesinde tarim, sanayi, madencilik, besicilik gibi sektorlerin yani sira, dogal ve tarihi degerleri ile termal zenginlikleri icine alan turizm sektorunun de onemli rolu bulunmaktadir. Termal turizm potansiyelinin yani sira mermer uretimi acisindan da yurt icinde ve disinda soz sahibidir.
AYDIN
Il Trafik Kodu: 09
Yuzolcumu: 8.007 km²
Nufusu: 897.821 (1997)
Ilceler: --- ilce seciniz --- Bozdogan Buharkent Cine Germencik Incirliova Karacasu Karpuzlu Kocarli Kosk Kuyucak Kusadasi Nazilli Soke Sultanhisar Didim Yenipazar
Aydin; Dogu Avrupa, Orta Asya ve Orta Dogu ucgeninin tam ortasinda yer alan, Turkiye'nin tarim, sanayi ve dis ticaret ile turizm faaliyetlerinin birarada bulundugu, ekonomisi en gelismis bolgelerden olan Ege Bolgesi icindedir. Aydin ili ilk caglardan beri verimli topraklari, elverisli, iklimi, ticaret yollari uzerinde bulunmasi nedeniyle onemli bir yerlesim merkezi olmustur. Tarihi surec icerisinde cesitli uygarliklara besiklik etmis, bugun hala gecmisin derin izlerini tasiyan guzel yurt koselerimizden biridir. Gunumuzde de tarimsal faaliyetlerin yogunlugu ve cesitliligi, turizm olanaklarina sahip bulunmasi il'in onemini giderek artirmaktadir. Aydin, Anadolunun batisinda, Ege Bolgesi'nin guneybati kesiminde kiyi Ege bolumundedir.Kuzeyinde Izmir, Manisa, dogusunda Denizli, guneyinde Mugla ve batisindan Ege Denizine acilir.Kuzey ve guneyi daglik, engebelidir, iki bolum arasinda iki yandan faylarla sinirlanmis ve sonradan aluvyonlarla ortulmus genc bir cokuntu alani olan Buyuk Menderes ovasi yeralir. 1. derece deprem alani olan bolge bir cok kez yikici depremlere maruz kalmistir.Yuzolcumu 8.007 km² dir. 37-38 kuzey enlemleri ile 27-29 dogu boylamlari arasindadir. Nufusu, 1997 nufus sayimina gore 897.821'dir.
İZMİR
İzmir ili ,kuzeyde Midilli Adası karşısında Turkiye ile Midilli arasındaki kanalın doğal uzantısı olan Dikili Korfezi'nden başlayarak ,Guneyde Kucuk Menderes ağzının az otesine kadar Ege Denizi boyunca uzanır,Kuşadası yakınlarında Cam Limanı Burnu yakınlarındaona erer ve yalnızca Kucuk Menderes cevresinde iceriye doğru girer.
İlin doğu sınırları boyunca ceşitli dağlar yer alır.Anadolu'nun batısında kendi adının verildiği korfezi cevreleyen İzmir'in denizden yuksekliği 10 metredir. Bu rakım iclere doğru yukselir.İlin kuzey ve guney sınırlarından 37.40 ; 38.20 kuzey parelelleri (enlem),doğu ve batı sınırlarından da 26.10; 28.30 doğu meridyenleri (boylam) gecer.
İzmir ili sınırları icinde kalan topraklar cokuntu alanlarındaki ovalardan ve dağlardan, oluşmuştur.Kozak,Bozdağ,Zeytinlik,Kucuk Cavdar ve Buyuk Cavdar ilin en onemli yaylalarıdır.Turkiye'nin en onemli havzalarından Kucuk Menderes, Gediz ve Bakırcay İzmir ili sınırları icinde yer almaktadır.İlin kuzey-guney doğrultusundaki uzunluğu yaklaşık 200 km,doğu-batı doğrultusundaki genişliği ise 180 km olup kapladığı alan ise (yuzolcumu) 11.793 kilometrekaredir.
AKARSULAR
İzmir ili akarsu ağını Bakırcay,Gediz,Kucuk Menders,Buyuk Menderes,ırmakları oluşturur. Balıkesir'in guneyindeki dağlık kutleden doğan Bakırcay kabaca doğu-batı doğrultusunda akarak Candarlı Korfezi'nde Ege Denizi'ne dokulur. Yazın oldukca cekilen ırmak yağışlı mevsimlerde kabarır ve taşkınlara yol acar.
Uşak -Kutahya il sınırındaki Murat Dağı'ndan kaynaklanan Gediz Irmağı Dumanlı Dağ'ın doğusunda il sınırına girer.Batıya doğru akan ırmak İzmir Korfezi' nin kuzeyinde denize dokulur.Irmağın akım duzeni cok duzensizdir.Yağışlı mevsimlerde taşkınlara yol acar.Gediz Irmağı, İzmir Korfezi'nin ic bolumunde denize dokulmekteydi.Ancak ırmağın deltası hızlı bir gelişme gosterdiğinden korfezin tıkanma tehlikesi belirmişti.Bundan dolayı akrsu ağzı değiştirilerek şimdiki yerine cekilmiştir.Odemiş'in kuzeyindeki Bozdağ'dan doğan Kucuk Menderes Irmağı ilin guney kesimini doğu-batı doğrultusunda keserek Kuşadası'nın kuzeyinde bataklık bir alandan Ege Denizi'ne dokulur.Akış rejimi oldukca duzensiz olan ırmak yağşlara ve kar erimelerine bağlı olarak zaman zaman taşar,yazında cok cekilir.
GOLLER
İl sınırarı icinde buyuk goller yoktur.İldeki kucuk goller arasında ;
GOLCUK :Odemiş'in kuzeyinde Bozdağ'ın batısında yer alır.
KARAGOL : Yamanlar Dağı uzerinde tipik bir krater goludur.
BELEVİ GOLU : Torbalı-Selcuk arasında Kucuk Menderes'in sol tarafında olup,sığ bir goldur.
CAKALBOĞAZ GOLU : Kucuk Menderes'in getirdiği alunyonlarla oluşan bir goldur.Tatlı su avcılığının yapıldığı bu gollerin turistik onemi vardır.
DAĞLAR ve OVALAR
İzmir ilinin başlıca yer şekillerini Ege Kıyılarına dik olarak uzanan dağlarla,bunları birbirinden ayıran ve aynı yonde uzanan ovalar oluşturur.
İlin guneyinde,yapılarında kristalen(billurlu) şistlerin yaygın olduğu Aydın Dağları uzanır.Bu dağlar uzerinde en yuksek noktalar CEVİZLİDAĞ (1.732 metre) ve BEYDAĞ (1.672 metre) ' dir.
Menemen'in kuzeydoğusundaki DUMANLIDAĞ (1.098 metre ),il merkezinin kuzeyindeki YAMANLAR DAĞI(1.075 metre ),bunun doğusunda yer alan MANİSA DAĞI (1.510 metre ),Odemiş'in kuzeydoğusunda bulunan BOZDAĞ (2.159 metre) Manisa İl sınırındaki GOZLUBABA DAĞ'ı ( 1.890 metre )ve CAL DAĞ'ı (1.430 metre), Kozak 'ın kuzeyindeki MADRA DAĞ'ı (1.338 metre ),Urla Yarımadası'nın kuzeyinde yer alan AK DAĞ (1.218 metre ) ve Kemalpaşa'nın guneyindeki NİF DAĞ'ı (1.510 metre ), MAHMUT DAĞ'ı (1.387 metre) ilin oteki onemli yukseltileridir.
Bu dağların doğrultusunda uzanan başlıca ovalar Bakırcay'ın suladığı BAKIRCAY OVASI,Gediz Irmağı'nın suladığı GEDİZ OVASI,İzmir Korfezi'nin kuzeyinde genişleyen kesimi olan MENEMEN OVASI ve Kucuk Menderes'in suladığı KUCUK MENDERES OVASI'dır.Bu ovalar Ege Bolgesi'nde ceşitli urunlerin yetiştirildiği tarımın yuksek duzeye eriştiği verimli tarım alanlarıdır.
BİTKİ ORTUSU
İlde dağılış gosteren bitki ortusu Akdeniz İklimi'nin ozelliğini taşır.Ancak tarihin eski donemlerinden beri buyuk uygarlıkların kurulduğu,dolayısıyla surekli bir yerleşme alanı olan ilde doğal bitki ortusu ozellikle yerleşme ve tarım alanları
cevresinde insanlarca geniş olcude yıkıma uğratılmıştır.
Eski ormanların ortadan kaldırılması sonucu ortaya cıkan maki bitki topluluğu, kimi yerlerde hemen kıyı gerisinde başlayarak 500-600 metre yukseltiye kadar cıkar.Bakırcay,Gediz ve Kucuk Menderes vadilerinden iceriye doğru sokulan ve
ozellikle guneye bakan yamaclarda geniş bir yayılış gosteren maki toplulukları daha yukseklerde yerini ormana bırakır.
Kuzey ve guneydeki dağların yamaclarında 500-600 metreden başlayan bu ormanlar aşağılarda meşe ağaclarının yayğın olduğu yayvan yapraklı ağaclardan ,yukseklerde kızılcam ve karacamların oluşturduğu iğne yapraklı ağaclardan oluşur.Başka bir cam turu olan fıstık camlarına Bergama'nın kuzeyindeki MADRA DAĞI'nda rastlanır.Kuru orman yapısındaki bu ormanlarda orman altı cok seyrektir.Ormanlık alanların il toplam yuzolcumundeki payı % 20'dir.
İKLİM
İzmir'de " Yazları sıcak ve kurak,kışları ılık ve yağışlı " olarak tanımlanan "Akdeniz İklimi " hukum surer.Oluk bicimindeki Bakırcay,Gediz ve Kucuk Menderes vadileri deniz etkisinin icerilere kadar sokulmasını sağlar.Yağış en cok sonbahar ve kış, en az yaz aylarına rastlar.Yaz ayları kurak gecer.Kar yağışları cok azdır ve yılda ortalama 1 gunu bile bulmamaktadır.Ruzgar yonu genellikle yaz mevsiminde batı, oteki mevsimlerde guneydoğudadır.
İlin ozellikle kıyı kesimi yaz mevsiminin sıcak gunlerinde esen, " İMBAT " adı verilen nemli deniz meltemi ile serinler.
MANISA
Yuzolcumu= 13.810
Nufusu = 805.650
Nuf. yogun.= km2' ye 58 kisi
ilin idari bolunusu
akhisar, alasehir, demirci, gordes, kirkagac, kula, salihli, sarigol, saruhanli, selendi, soma, turgutlu
IL HAKKINDA GENEL BILGILER
IKLIMI: Akdeniz iklimi gorulur.Yazlar sicak ve kurak, kislar yagisli ve soguk gecer.
TARIM ve EKONOMI: sultaniye, gumustarlasi gibi isimler alan cekirdekzis uzum bakimindan manisa turkiyede ilk siradadir. Baslica sanayi kuruluslari arasinda, tukas konserve fabrikasi, turgutlu sut tozu fabrikasi sayilabilir. Ilde ayrica 60 dan fazla zeytinyagi tesisi, 20 tabakhane, 2 sabun, 2 deterjan tesisi vardir.
ILIN ADI NERDEN GELIYOR: Manisa sozcugunun ilk bicimi "magnesia" idi. sehri kuranlar teselyadan gelen magnetlerdir.
AKARSULAR VE GOLLER: gediz irmagi
TURIZM: Manisa sehrinin 5 km dogusunda, akpinar yakinlarinda, greklerin "kybele", hititlerin "kubaba" dedikleri tanricanin, kayalara oyulmus kabartmalari gorulur. En onemli tarihi kalintilar sart sehrindeki artemis tapinagidir..
KUTAHYA
Yuzolcumu= 11.875
Nufusu = 439.967
Nuf. yogun.= km2' ye 37 kisi
ilin idari bolunusu
simav, gediz, tavsanli, emet, altinbas, domanic
IL HAKKINDA GENEL BILGILER
IKLIMI: Ic anadolunun az yagisli, sertce iklimiyle, ege bolgesinin yagisli ve ilimli iklimi arasinda bir gecit ozelligi tasir.
TARIM ve EKONOMI: Ekonomi bakimindan hizla gelismektedir. halicilik ve cinicilik cok ilerlemistir. Baslica endustri kollari sumerbank tugla-kiremit fab., emet kolemanit isletmesi, kutahya azot saniyi tesisleridir.
ILIN ADI NERDEN GELIYOR: Kutahya ilinin koku, eski yunancada "kotys"in sehri anlamina gelen "kotiaion" dur. Osmanli turklerinin kutahiye hitap ettikleri sehrin adi sonradan kutahya olarak dile gelmistir.
AKARSULAR VE GOLLER: gediz nehri
TURIZM: zeus tapinagi, kutahya kalesi, ishak fakih camii, karagoz ahmet bey camii buradadir.
USAK
Yuzolcumu= 5.341
Nufusu = 207.512
Nuf. yogun.= km2' ye 38 kisi
ilin idari bolunusu
banaz, esme, karahalli, sivasli, ulubey
IL HAKKINDA GENEL BILGILER
IKLIMI: Usakta akdeniz ikliminin karasal tipi egemendir.
TARIM ve EKONOMI: Halkin gecim kaynaklari cesitlidir. Basta tarim ve hayvancilik sonra hali dokumaciligi gelmektedir. Seker pancari uretimi, usek seker fabrikasi sayesinde yuksek yuzeylere ulasmistir.
ILIN ADI NERDEN GELIYOR: Usak sozcugu turkcedir. cocuk ve erkek anlamina gelmektedir. Sehri orta asyadan gelen turk boylari kurmustur.
AKARSULAR VE GOLLER: banaz cayi
TURIZM : Banaz ilcesinin ahat koyunde roma imparatoru trajan adina kurulan kentin kalintilari vardir. Burda cikan bazi kalintilar afyon muzesindedir.
DENIZLI
Yuzolcumu= 11.898
Nufusu = 511.160
Nuf. yogun.= km2' ye 43 kisi
ilin idari bolunusu
acipayam, buldan, cal, cameli, cardak, civril, guney, kale, saraykoy, tavas
IL HAKKINDA GENEL BILGILER
COGRAFI DURUMU: Ege bolgesinin en buyuk dagi olan Honaz dagi denizli ili sinirleri icindedir. Il merkezinin batisindak ibaba dagi ise cevrenin 2. onemli dagidir.
IKLIMI: Denizlide iklim, ege bolgesindeki diger kesimlerden daha serttir.
TARIM ve EKONOMI: Pamuklu ve ipekli dokumalariyla unludur. Gerkli olan iplik sumerbank iplik fabrikasindan saglanir. Bunun yani sira dericilik ve bakircilik ilin onemli gecim kaynagidir. Buyuk menderes vadisi tarima ve meyvecilige oldukca elverislidir. Tavukculukta oldukca gelismistir. Denizli horozlari yurdumuzun her yaninada arnan en iyi horoz cinsidir.
ILIN ADI NERDEN GELIYOR: Bugunku denizli sehri, eski caglarin unlu "laodikea" sehrinin yerini almisitr. Germiyan ogullarinin eline gecince donguzlu "domuzlu" adini aldi. Ama bu kelimeyi pek begenmeyen turkler sonradan denizli olarak degistirdi.
AKARSULAR VE GOLLER: Ilin en onemli akarsuyu sandikli ve dinardan gelen menderes nehridir.
MUGLA
Yuzolcumu= 13.338
Nufusu = 368.776
Nuf. yogun.= km2' ye 27 kisi
ilin idari bolunusu
bodrum, datca, fethiye, koycegiz, marmaris, milas, ula, yatagan
IL HAKKINDA GENEL BILGILER
IKLIMI: Iklimi akdeniz iklimi karakterindedir.
TARIM ve EKONOMI: Mugla ili zeytin agaci bakimindan Aydin ve Izmir illerinden sonra turkiyede ucuncu siradadir. Mandalina agaclari bakimindan, mugla turkiyede ilk sirayi alir. Ariciklik cok yaygindir. Sungercilikte ilde buyuk onem tasir. Baslica endustri kuruluslari; milastaki boksit, fethiyedeki krom isletmeleridir.
ILIN ADI NERDEN GELIYOR: Muglanin helenistik cagdaki adi "mogolo" idi. Bizanslilar muglaya "alinda" derlerdi. Bu kenti selcuk turklerinden mugul beyin aldigi soylenir ve mugla sozcugunun bu beyin adindan geldigi sanilmaktadir.
AKARSULAR VE GOLLER: akcay, dalaman cayi
TURIZM: Mugla ili turkiyenin en onemli turizm merkezlerindendir. Bodrum ilcesi turistlik acidan basta gelir. Bodrum da antik eserler arasinda anfitiyatro, agora, mars tapinagi gibi bir cok kalinti vardir.
__________________