
Yeryuzundeki Hareketimiz
1. KITA KAYMASI: Anakaralar, okyanusun bazalt tabanı ustunde yılda (Dunya yılı) 3-20 cm. yer değiştirmekte... "kayma" 250 milyon yıl once tek parca kara "PANGAEA"
2. KENDİ EKSENİ CEVRESİNDE DONME: ~1.667 Km/sa hızla 24 saatte tamamlar. Okyanuslardaki gel-git hareketlerinin surtunme sonucu 1yy.da 10-4 sn. yavaşlar(uzar). Ay ile olan gel-gitler sonucu ise her yy.da 1" kadar uzar. [Buna gore; 8,64x106 yıl (~1/30 kozmik yıl) sonra Dunya duracak demektir!! ]
3. DUNYA EKSENİNİN HAREKETİ (Pozisyon Devinimi ) Ilımların=Ekinoksların Yer Değiştirmesi: Dunyanın ekseni her 25.765 yılda koni cizer. Bu donuş, saat ibresi yonundedir. Bu nedenle gun-tun eşitliği her 54" one alınmış olur. Hesaplamalara gore I.S. 14.000 yılında Kuzey Yıldızı'nın yerini Polaris değil, VEGA yıldızı almış olacak. Polaris, kuzey gok kutbuna 2.105 yılına kadar yaklaşıp, sonra uzaklaşacaktır (Koni a~470). obliquity=230 26' 26"
4. KUTUP HAREKETLERİ (=CHANDLER HAREKETİ): Yerkurenin kayalık kısımlarının Kuzey ve Guney kutupları karşısında bir tur daire cizerek konum değiştirirler (D~3-15 m. kadar). Bu kıpırdanma, belli bir noktanın ekvatora uzaklığını hesaplamada kullanılan hayali "enlem" cizgilerini, donuş suresi olan 14 ay icinde 1 m. kadar kaydırabiliyor.
5. DUNYA'NIN GUNEŞ CEVRESİNDE DONMESİ: Dunya'nın eliptik yorungedeki hızı 29,8 - 30,6 Km/sa olup suresi ~365,25 gundur. (Hızı, ~ ışık hızının 10-4'u kadardır) v=yorunge hızı; c=ışık hızı Yıllık sapınc en uygun durumda: tan a=v/cv=20",5 f=41" lik bir eğri cizer.
6. GUNBERİ HAREKETİ: Buyuk yorunge ekseninin uzaydaki yonu surekli doner. Bu takla (3600) 34x106 yılda bir tamamlanır. Sonuc; yeryuzu eğrisi kapalı bir eğri olmayıp sarmal bicimindedir.
7. TUTULUM KUTBU SUREKLİ DEVİNİR: 2x105 yıldız yılı boyunca sarmal bir eğri oluşturur. Bu eğrinin (kutbun) merkezi tum Guneş dizgesinin ağırlık merkezinden gecen ve yonu hep aynı kalan DEĞİŞMEZ DUZLEM'in kutbunu gosterir. Dunya'nın yorungesi bu duzleme 10 35' eğiktir. Bu eğim, 2x104 yılda 47' ya inecek, sonra yine artacaktır. (Guneş, yorunge odakları icindedir.)
8. DIŞ MERKEZLERİN TEDİRGİNLİKLERİ: Oteki gezegenlerin yolactığı tedirginlikler ve dışmerkezlik değişimleri yuzunden yorunge merkezinde olan değişikliklerdir. Guneş, yorunge odaklarının birinde olup elips yorungenin merkezinde değildir. 2x105 yıllık bir surede Dunya yorungesinin dışmerkezliğindeki (exantrisite) değişiklikler şoyledir:
-max. cağ -105 yıl 0,0473
-7x104 yıl 0,0316
-5x104 yıl
0,0131
-104 yıl 0,0187
XX.yy.(1980) BUGUN 0,0168
+104 yıl 0,0155
-min. cağ +2,39x104 yıl 0,0033
+5x104 yıl 0,0173
+7x104 yıl 0,0211
+105 yıl 0,0189
9. TEDİRGİNLİKLER: Jupiter ve Venus'un Dunya'ya uyguladıkları cekim, ideal yorungede devresel sapmalara yol acar.
10. UĞRUM (Notasyon Devinimi ): Ay'ın değişken cekiminin yol actığı uğrumdur. Bu etki ile ekseni, yer değiştirme konisini kesin olarak değil, bazı salınmalarla cizer. Salınma genliği 9", bir cevrim ise 18 yıl 8 aydır. Onemli olanları goz onune alınırsa, her 25.765 uğrumde 1.420 salınma vardır.
11. AĞIRLIK MERKEZİNİN HAREKETİ: Ay'ın konumu belirlenmeden Dunya'nın yorungesi uzerindeki konumu bulunamaz. Dunya-Ay ikilisinin ağırlık merkezi yorungede KEPLER yasasına uyarak devinir. (Yorunge uzerinde devinen ağırlık merkezidir)
12. GUNEŞ DİZGESİ AĞIRLIK MERKEZİNİN DEVİNİMİ: Dunya'nın bu devinimi, Guneş cevresinde, elipsin odağı Guneş değil, Guneş dizgesinin ağırlık merkezi olacak bicimde donmesinden doğar. Bu merkez Guneş kitlesinin icine duşebilir, ama Guneş merkeziyle hicbir zaman cakışmaz. Dizgenin merkezi, gezegen ve uyduların konumuna gore bulunur. Dunya yorungesinin odağı Guneş'in merkezi değil, dizgenin ağırlık merkezidir.
13. YER DEĞİŞTİRME: Guneş dizgesi, Samanyolu yıldız dizgesi icinde "gunerek" (=APEX) denen bir noktaya doğru -Lyra yıldız dizgesindeki a Lyr (VEGA) yıldızına doğru- 20 Km/sn. ya da 72.000 Km/sa. hızla devinmektedir. Bu acı tutulum kutbuna 380 dir.
14. SAMANYOLU (YILDIZ DİZGESİNİN) MERKEZİ CEVRESİNDEKİ DEVİNİMİ: Guneş dizgesi, yıldız dizgesinin (Samanyolu) cevresinde 300 Km/sn. lik bir hızla CYGNUS (Kuğu) yıldız dizgesi yonune doğru devinmektedir. Bu donuşunu 225-250x106 yılda tamamlıyor. Bu sureye aynı zamanda 'KOZMİK YIL' deniyor.
15. YILDIZ DİZGESİNİN EVRENİMİZDEKİ DEVİNİMİ (Rotasyon ): Yıldız dizgemiz, evren icinde 2,1x106 Km/sa. hızla yol almaktadır. (Dunya, 400 Km/sn hızla Leo yıldız dizgesine doğru yol almaktadır)
16. EVRENİMİZİN EKSENİ CEVRESİNDEKİ DEVİNİMİ: Bu sure 60x1012 yıldır. Yani bugunku yaşının 4.000 katı bir yaşa ulaştığında tamamlanacaktır. Evren sınırında (15x109 IY uzakta) bu donuş hızı ~471,21 Km/sn. dir. [15x109 yılda 5' 24" lik donmuştur.]
__________________