Doğalgaz yanıcı,kokusuz,renksiz ve havadan hafif bir gazdır.Metan,etan,propan azot ve az miktarda karbondioksit gazlarının birleşiminden meydana gelen bir enerji turudur.Doğalgaz doğada bağımsız yataklarda,petrol yataklarının ustunde yada civarında bulunur.Doğalgaz hidrokarbonların karışımından meydana gelen bir gazdır.Coğunlukla metan ihtiva eder.Cıktığı yere gore metan dışındaki diğer hidrokarbonlar da az miktarda bulunabilir.Yine cıktığı yere gore karbondioksit,azot ve kukurtlu hidrojen de icerebilir.Havadan hafif olan doğalgaz basınc altında sıvılaştırılabilir,depolanabilir.Enerji uretim sektorunde doğalgaz kullanımı ilk olarak ABD’de olmuştur.Modern uretim ve tuketim teknikleri ile yeryuzunde yakın kaynaklardan elde edilen doğalgaz borularla tuketim yerlerine taşınarak şehir aydınlatmasında kullanılmıştır.Fakat 1950’lere gelindiğinde doğalgazın toplam enerji sektorundeki payı o/o10’un altında olmuştur.

KULLANIM ALANLARI

Doğalgaz,konutlarda ısıtma ve soğutma,sıcak su elde etme ve pişirmede kullanılırken,kucuk sanayi atolye ve fırınlarda uretim amaclı olarak kullanılır.Cam ve kiremit imalatında da yararlanılan doğalgaz,tekstil sektoru icin de onemli bir enerji kaynağıdır.Ayrıca Turkiye’nin elektrik ihtiyacının kucumsenemeyecek bir kısmı doğalgazla calışan santrallerden uretilmektedir.

DOĞALGAZIN USTUNLUKLERİ:

Doğalgaz her an icin kullanıma hazırdır.Stok yapma,onceden sipariş verme gerektirmez.
Doğalgaz birincil enerji olarak borular ile,taşıma kayıpları,nakliye temin yeri olmadan ve temel taşıma yollarını meşgul etmeden kullanıcıya gelir.
Doğalgaz uzun sureli bir enerji kaynağıdır.Buyuk rezervlerden,on yıllar otesine kadar uzanan sağlam anlaşmalarla emniyete alınmıştır
Doğalgaz depolama yeri gerektirmez,boylece binalarda boş alanlar elde edilir.
Doğalgaz kullanıldıktan sonra odenir,onceden odeme gerektirmez.Bir apartmanda her dairenin ayrı gaz sayacı edinmesi halinde ne kadar gaz sağlandığı kolaylıkla belirlenir.
Doğalgaz ekonomiktir.Zaman ve işgucu tasarrufu sağlanır.
Doğalgaz cevre dostudur.Kalıcı atıklar bırakmadan yanar.
Doğalgaz ile cihazlarda ısı gecişi kısa surede olur.
Doğalgazlı cihazlarda sıcaklık kontrolu cok hassas olarak yapılır,konfor ve enerji tasarrufu sağlanır.Modern doğalgaz cihazları her turlu ihtiyaca karşılık verir,sizin isteklerinize gore yerleştirilebilir.


DOĞALGAZIN HAKKINDA


DOĞALGAZ
COMPRESSED NATURAL GASE
BİLEŞİMİ %90 METAN %5 ETAN %5 DİĞER
URETİM YERALTINDAN DOĞAL OLARAK
TAŞINMA BORULARLA
YETERLİ ISI KAYNAĞI KIVILCIM
YETERLİ OKSİJEN % 12
YANMA ŞEKLİ PATLAMA (C turu)
SONDURME MADD. KKT,CO2, HALON ALTERN.
TOKSİDİTE ZEHİRSİZ
KOKU KOKUSUZ [+ THF]
PATLAMA LİMİTLERİ [%] 5 – 15
YOĞUNLUK [GAZ] [Hava = 1] 0,58
GEREKEN HAVA [V/V] 9,75
GAZ/SIVI ORANI [V/V] 600
ALGILAMA Kokulandırılmıştır
KACAK DURUMU İcilmez, kıvılcım cıkartılmaz
TAHLİYE TAVANDAN SUPURME
SONDURME Oksijensiz bırakılarak sondurulur
SONDURME Sondurmeyin
DİĞER TEDBİRLER VANALARLA KONTROL
DİĞER TEDBİRLER Aydınlatma yan taraftan
DİĞER TEDBİRLER Temiz hava girişi olmalı


DUNYADA DOĞALGAZ

Başlangıcta daha cok yerel olarak kullanılan bu yakıt,ozellikle1970’li yıllardan sonra petrol fiyatlardaki aşırı artış ile enerji sektorundeki yerini genişletmiştir.Uluslararası kullanımı surekli artış gostermiş ve uretici ve tuketici konumunda bircok ulkenin ortaya cıkmasına neden olmuştur.Bu değişim doğalgazın toplam enerji uretimindeki payını arttırmıştır.Bugun icin dunyanın ceşitli bolgelerinde bircok doğalgaz ureticisi ulke bulunmaktadır...Bugun Batı Avrupa’nın kullandığı doğalgazın %70’i Avrupa’da uretilmektedir.Geri kalanın %90’ını dağılan SSCB ulkeleri ve %10’unu ise Cezayir karşılamaktadır.Başlangıcta sınırlı kullanımı olan doğalgaz,uretim artışı ve buna mukabil oluşan yoğun taleplerle evsel ısıtmanın haricindeki bircok değişik sektorde de tercih edilir hale gelmiştir.Doğalgaz 1989 yılında dunya toplam enerji tuketiminin %21’ini karşılar durumdaydı.Gunumuzde ise dunya enerji tuketiminin %77’sini fosil yakıtlar karşılamaktadır ve bunun da yaklaşık 26’sı doğalgaza aittir.Bu oran doğalgaz kullanım omrune bakıldığında da petrolun tahminen 45 yıl sonra tukeneceği gorulmektedir.En uzun ekonomik omre sahip fosil yakıt olarak gorulen komurun ise cevreye olumsuz etkisinin fazlalığı sebebiyle sadece belli alanlarda kullanımı zorunludur.Dolayısıyla mevcut durum itibariyle cevreye olumsuz etkisi minimum olan doğalgazın kullanımının artacağı acıkca gorulmektedir.
Cevre sağlığının bozulmasına ve hava kirliliğinin artmasına engel olmak amacıyla, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı yeterli duzeye gelene kadar enerji ihtiyacının doğalgazdan sağlanması en sağlıklı cozum olarak gorulmektedir.Ayrıca teknolojik gelişmelerle yeni rezervlerin keşfedileceği ve buna bağlı olarak duşeceği tahmin edildiğinden,doğalgazın yakın geleceğin en onemli yakıtı olacağı duşunulmektedir.





Dunya Doğalgaz Rezervleri

Dunya doğalgaz rezervi 116 trilyon metrekup olarak tahmin edilmekte,en buyuk rezerv ise %42 ile yani 45-50 trilyon metrekup ile Sovyetler Birliği’nde (%90Rusya Federasyonu %10 Turkmenistan)bulunmaktadır.Bu ulkeyi başta İran olmak uzere ABD,Suudi Arabistan, Katar, Cezayir, Venezuella, Kanada, Nijerya, Endonezya, Libya, Norvec ,Hollanda, Meksika ve İngiltere izlemektedir.Dunyada bilinen petro)rezervlerine eşdeğer doğalgaz rezervi vardır.

TURKİYE’DE DOĞALGAZ

Turkiye’de doğalgazın varlığı ilk defa 1970 yılında Kumrular bolgesinde tespit edilmiş ve 1976 yılında da Pınarhisar Cimento Fabrikası’nda kullanılmaya başlamıştır.1975 yılında Camurlu sahasında bulunan doğalgaz 1982 yılında Mardin Cimento Fabrikasına verilmiştir.Fakat bu kaynaklardaki rezerv ve uretim miktarı duşuk olduğu icin yaygınlaştırılamamıştır.
Turkiye’nin gelişimine paralel olarak artan hızlı ve carpık kentleşme,sanayileşme ,bunlara bağlı olarak oluşan cevre kirliliği,1970’lerde yaşanan petrol krizi tum dunyayı olduğu gibi Turkiye’yi de alternatif kaynak arayışlarına itmiştir.Bu sebeple 1984 yılında SSCB ile Doğalgaz Sevkiyatı konusunda anlaşma imzalanmış,akabinde 84/8806 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile satın alınan gazın sanayi ve şehir şebekelerinde kullanılması ongorulmuştur. Oncellikle hava kirliliği nedeni ile Ankara ve İstanbul illeri secilmiş ve calışmalara başlanmıştır.Turkiye’de doğalgazın yaygın olarak kullanımı 1Ekim 1986 tarihinde yapımına başlanan 850 km’lik SSCB-TURKİYE doğalgaz boru hattının Nisan 1988’de bitirilmesi ile başlamaktadır.14 Nisan1988’de Cezayir’le yıllık 2 milyar metrekup sıvılaştırılmış doğalgaz terminaline 286 milyon metrekup taşınarak ana iletim hattına transfer edilmiştir.
Turkiye’ye gelen ve verilen doğalgazın en buyuk bolumu elektrik uretiminde kullanılmaktadır.1966 yılında Turkiye’nin ithal ettiği doğalgazın %53’u elektrik uretiminde kullanılırken,bu oran 1997’de %50 olarak gercekleşmiştir.Ancak uzun vadede doğalgazdan elektrik uretiminin azalan değil,artan bir trend gostermesi ongorulmektedir.Doğalgazın elektrik uretiminde kullanım oranı 2000 yılında %53’e,2005 yılında %58’,2010 yılında ise %60’a yukselecektir.Şehir merkezindeki evsel ve ticari doğalgaz kullanımı ilk olarak Ankara’da 1988 yılı sonunda başlamıştır.1992 yılında İstanbul ve Bursa’da da kullanıma gecilmiştir.Şehirici doğalgaz dağıtımını,Ankara’da EGO,İstanbul’da İGDAŞ,Bursa ve Eskişehir’de BOTAŞ yurutmektedir.Doğalgaz’ın ithali ve Turkiye’deki genel dağıtımını da BOTAŞ yapmaktadır.BOTAŞ tarafından dağıtılan doğalgazın 1995,1996 ve 1997 yıllarına ait sektorel dağılımı aşağıda verilmiştir.


DOĞALGAZ KULLANMAK BANA NE GİBİ AVANTAJLAR SAĞLAYACAK?
Doğalgaz,komur,linyit,fuel oille kıyaslanmayacak oranda pratik ve temiz bir yakıttır. Doğalgaz, kokusuz,kul ve artığı olmayan,aynı zamanda guvenli bir yakıttır.Yapacağımız cok basituğmeye basın,doğalgaz ruyanızı gercekleştirin.
Doğalgaz diğer yakıtlarla karşılaştırıldığında hem cok ucuz,hem de daha verimlidir.Doğalgaz butcenizi sarsmadan dunyanıza sevimli bir sıcaklık armağan eder.



Bazı Ornekler
Yakıt kaybını en aza indirir.
Uzun zaman dilimi icinde aynı ısınma kalitesi elde edilebilir.
Yanma verimi yuksektir.
On yakıt hazırlama masrafı yoktur.
LPG tupleri gibi patlama tehlikesi ve basınclı parca tesiri yoktur.



DOĞALGAZ BORU HATTI


İSTANBUL'DA DOĞALGAZ

1984 yılında SSCB ile imzalanan doğalgaz sevkiyatı anlaşmasını muteakip 84/8806 sayılı Bakanlar Kurulu tarafından satın alınan gazın sanayi ve şehir şebekelerinde kullanımı ongorulmuştu. Bu karara istinaden yukarıda acıklandığı şekilde secilen şehirlerden biri olan İstanbul'da ulkemizde yeni olması sebebiyle Mayıs 1987 yılında verilen firma tekliflerin incelenmesi neticesinde İstanbul doğalgaz sisteminin malzeme ve işciliği Fransız SAE firması ile Alarko konsorsiyumuna ihale edilmiştir. Yatırıma 1989 yılında başlanmış, yatırımın birinci bolumu Mayıs 1993'de bitirilmiştir. Abonelere ilk doğalgaz ise 1992 Ocak'ında verilmiştir. Daha sonra calışmalar İGDAŞ bunyesinde yurutulmeye başlanmıştır.
İstanbul Kaynak Geliştirme ve iştirakler Dairesi'ne bağlı olarak ; İstanbul Buyukşehir Belediyesi ve bazı iştiraklerin katılımı ile, 25 Aralık 1986 yılında doğalgaz projesiyle ilgili daha ciddi calışmalar yapılması ve yatırımlara başlanması amacıyla İstanbul Gaz Dağıtım Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (İGDAŞ) kurulmuştur.
İGDAŞ işletmekte olduğu İstanbul Gaz Şebekesini iyi kontrol etmek ve İstanbul halkına doyurucu bir hizmet verebilmek icin işletim acısından İstanbul’u uc bolgeye ayırmıştır. Bunlar; İstanbul, Beyoğlu ve Anadolu Bolgesi'dir. İstanbul Bolgesi Halic Hattı'nın guneyinden başlayıp Esenyurt'a kadar, Beyoğlu Bolgesi Halic Hattının kuzeyinden başlayıp Sarıyer'e kadar, Anadolu Bolgesi ise Dolayoba'dan başlayıp Beykoz'a kadar uzanmaktadır. Şirketin Genel Merkezi ise Eyup - Alibeykoy'dedir.
1987 yılında SAE-Alarko Konsorsiyumu'na ihale edilen doğalgaz şebekesi yatırımlarına başlanmıştır. Ancak sonrasında yatırımların cok uzaması ve halkın doğalgaz konusunda yeterli duzeyde bilinclendirilmemesi neticesinde 90'lı yıllara gelindiğinde 80'li yıllarda geliyorum sinyalleri veren hava kirliliği tum cirkinliğini İstanbullulara gostermeye başlamıştır. Dunya standartlarına gore bir metrekup havada bulunması gereken maksimum 150 mikrogram/m3 kukurt dioksit oranı İstanbul’da 1993 kışında bir ara 2330 mikrogram/m3'e kadar yukselmiştir. Yaz ve kış aylarında İstanbul havasının kirlilik miktarları karşılaştırıldığında, hava kirliliğinin asıl olarak, doğalgaz kullanımı o yıllarda yaygın olmadığı icin diğer fosil yakıtlardan kaynaklandığı gorulmuştur. Ayrıca bu yakıtların gerek şehre sokulması gerekse artan kulun şehir dışına taşınması sırasında binlerce kamyonun hava kirliliği ve trafik sıkışıklığına sebep olduğu gerceği ve daha bir cok neden İGDAŞ'ın yatırım atağına kalkmasını zorunlu hale getirmiştir.
27 Mart 1994 secimlerinin ardından işbaşına gecen yeni yonetim İGDAŞ'ı hantal, statik durumdan kurtararak dinamik bir hale getirmiştir. Yeni yonetim icin ilk hedef yatırımlara hız vermek ve halkın doğalgaz kullanımı konusunda bilinclendirilmesi olmuştur. Daha onceleri sadece Genel Mudurlukce yurutulen abonelik proje kontrol işleri ve muşteri hizmetleri Bolge Mudurluklerine dağıtılarak vatandaşların İGDAŞ'a daha kolay ulaşmaları sağlanmıştır. Daha once 20-25 gun suren proje onayları en sıkışık donemlerde dahi en gec bir hafta icinde onaylanır hale gelmiştir.
Guzel şehrimiz İstanbul'un uzerine coken kirli havayı temizleyebilmek, solunum yolları tıkanan şehrimizi sağlığına kavuşturabilmek icin Nisan 1994'ten itibaren yoğun bir tanıtım ve teşvik kampanyasıyla doğalgaz kullanımı yaygınlaştırılmaya calışılmıştır. Ve Nisan başında 180 bin olan abone sayısı 300 bine,120 bin olan kullanıcı 215 bine ulaştırılmıştır. 1995'te yine mevcut hatların daha verimli kullanımı icin abone ve kullanıcı sayısını artırmaya yonelik kampanyalara ağırlık verilirken,1996 ve 1997 yıllarında ise yatırımlar on plana cıkmaya başlamıştır. Sadece bu iki yılda daha onceki 7 yılda yapılan altyapının celik hatlarda yuzde 67'si, polietilen hatlarda yuzde 35'i ve servis hat kutularında yuzde 56'sı kadar yatırım gercekleştirilmiştir.
1997 yılında İGDAŞ ozellikle hava kirliğinin yoğun olduğu bolgelere yatırım yaparak, gundemden duşen hava kirliliğini iyice ortadan kaldırma cabasına girmiştir. Doğalgazın 1 milyon aboneye, yani yaklaşık İstanbul nufusunun yarısına ulaşmasıyla, İstanbul'daki yıllık komur tuketimi 8.5 milyon tondan, 2.3 milyon tona duşmuştur. İGDAŞ'ın son yıllarda, ozellikle hava kirliliğinin yoğun olarak yaşandığı bolgelere yatırım yapması, hava kirliliği oranlarının dunya standartlarının ustune cıkmasını onlemiştir. Sadece son uc yıllık veriler bile doğalgazın hava kirliliğini onlemede ne kadar etkili olduğunu gostermeye yeterlidir.1994-1995 kışında İstanbul’da ortalama kukurt dioksit oranı 250 mikrogram/metrekup iken, bu oran 1995-1996 kışında 115 mikrogram/metrekupe, 1996-1997 kışında ise 80 mikrogram/metrekupun altına duşmuştur. 1996-1997 kışında kukurt dioksit oranı hic bir zaman Dunya Sağlık Teşkilatı(WHU)'nın belirlemiş olduğu 150 mikrogram/metrekupun uzerine cıkmamıştır.
__________________