AKDENİZ BOLGESİ JEOMORFOLOJİSİ GİRİŞ Ulkemizin %15’ini kaplayan Akdeniz bolgesi Alp kıvrım kuşağının ulkemizdeki uzantısı olan Toros dağlarıyla bir baştan bir başa gecilmektedir. Bolgenin ana catısını oluşturan Toros dağları, Batı Orta ve Guneydoğu toroslar olarak uce ayrılır. Bunun dışında bolgede cok sayıda karstik şekillere rastlamak mumkundur. Karstik şekillerden polyeler akdeniz bolgesi tarım alanlarının buyuk coğunluğunu oluştururlar. Sadece polyeler değil daha bir cok karstik aşındırma şekli ve Anadolu kıta kutlesinin temel yapısını oluşturan unsurlardan bircoğunu icinde barındıran Akdeniz Bolgesi bu ozellikleriyle morfolojik acıdan irdelenmeyi bir anlamda hak etmektedir. Boylece Anadolu kıta kutlesinin tarih icindeki evrimini daha iyi anlamaya ve lokal anlamda eksik parcaları yerine oturtmak yonunden bu konuyu işlemenin bize cok şey katacağına inanıyoruz. Umarız bu konuda başarılı oluruz.. JEOMORFOLOJİ Yuzey şekillerini oluşturan ana birimler ve ozellikleri şoyledir: Dağlar Bolgenin ana catısını oluşturan Toros dağları, Alp kıvrım kuşağının ulkemizdeki uzantısını meydana getirir. Girit ve Rodos adaları uzerinden Teke yarımadasında ulkemize giren Toros dağları; Batı, Orta ve Guneydoğu Toros dağları adını alarak Anadolu’nun guneyinde uzanır. Toros dağlarının batı bolumunu, Teke yarımadası ile Antalya Korfezinin doğu kesimini oluşturur. Teke yarımadasında kuzeydoğu-guneybatı yonunde uzanan Torosların onemli kolları, batıda Akdağlor ve Kantrancı dağlarıdır. Akdağlar uzerinreki en yuksek zirveler 2500 m’yi (Akdağ Tepe 3016 m ve Ziyaret T. 2591 m) aşar. ikinci sıra ise Antalya Korfezi’nin batısında uzanan Beydağlarıdır. Burada en yuksek zirveler 3070 ve 2774 m’dir. Bu iki dağ kuşağı arasında Elmalı-Korkuteli oluğu uzanır. Antalya-Fethiye arasında Akdeniz’e doğru uzanan cıkıntıya Teke yarımadası veya Teke Yoresi denir. Burada coğunlukla cokme sonucu oluşmuş oluklar ve bunların icerisinde ova ve goller bulunur. Bunlar; Burdur, Acıpayam, Tefenni ve Elmalı ovaları ile Burdur, Acıgol, Varışlı ve Salda golleridir. Eğirdir Golu-Antalya Korfezi arasındaki hat boyunca Toros dağları, anî bir dirsek cizerek kuzeybatı-guneydoğu yonunde uzanır. Bu dirseğe Antalya kenet kuşağı denir. Kuzey-guney yonlu fayların gectiği bu kenetin doğusunda kuzeyde Sultandağları, guneyde ise Beyşehir Golu’nun batısında Dedegol, Beyşehir-Seydişehir oluğunun guneyinde Geyik dağları uzanır. Buradaki zirveler 2500 m dolayındadır. Toros dağlarının Antalya Korfezi’nin doğusu ile Mersin Korfezi’nin kuzeyi arasındaki bolumune Orta Toroslar denir. Gazipaşa ile Silifke arasında Akdeniz’e doğru cıkıntı yapan Taşeli platosuna gecilir. Goksu nehri tarafından derin ve geniş olarak yarılmış bu plato uzerinde oldukca yuksek dağlar yer alır. Goksu cayının guneyinde Akdeniz’e paralel uzanan Akcalı dağları uzerindeki yuksek tepeler 2300 m’yi aşar. Kuzeyde kirectaşlarının cozunmesi ile oluşan karstik cukurların yer aldığı Oyuklu ve Kızıldağ’da yukseklik 2400 m’nin uzerine cıkar. Taşeli platosunun batısında Geyik ve Karakuş dağları, doğusunda ise yuksekliği 3000 m’yi aşan Bolkar dağları (Medetsiz tepe 3524 m) uzanır. Mersin’in kuzeyinden başlayarak Pozantı uzerinden Erciyes dağına kavuşan tektonik kokenli Ecemiş oluğuna ve bunun doğusunda Aladağlar’a gecilir. Bu dağ uzerindeki zirveler 3000 m’nin uzerindedir (Demirkazık tepe 3756 ve Karanfil dağı 3059 m). Akdeniz Bolgesi’nin en yuksek dağlarını oluşturan bu dağlar uzerinde 2500 m’den sonra buzulların oyması ile oluşmuş sirkler ve bunların icerisine yerleşmiş olan goller de bulunur. Doğuda ise İskenderun Korfezi’nin doğusunda, yuksekliği en fazla 2000 m’yi aşan (Dortyol Hassa arasında Bozdağ 2240 m) Nur (Amanos)...
__________________