Gunumuz dunyasının en populer kavramı olan futbol, kitleleri peşinden koşturan en onemli spor dalıdır. Yaş, cinsiyet, ırk ve din gibi kavramlara bakılmaksızın 7 den 70’e herkesin sevdiği bu oyunun gecmişi de, bir o kadar eskiye dayanmaktadır.
Futbolun tam olarak nerede ve ne zaman ortaya cıktığı belirlenememiş durumdadır. Fakat arkeolojik bulgulardan elde edilen bilgiler ışığında, ayakla topa vurma oyunlarının tarihin koklu medeniyetlerinden birisi olan Sumerlere kadar uzandığı ortaya cıkmıştır. Yine bu bulgular ışığında, MO 2500’lu yıllarda Cin’de askerlerin bu oyunu kullandığı anlaşılmıştır. Cin’de askerler toprağa iki direk dikip topu bu direkler arasından gecirmeye uğraşmaktaydılar. Tabi askerler bu oyunu idman amacıyla kullanmıştır. Aynı zamanda eski Turklerin futbola cok benzer bir oyun olan tepuk adlı oyunu oynadıkları Divan-ı Lugat’it Turk, Baybars Tarihi ve Hıtay-ı Name gibi oldukca unlu ve tarihe ışık tutan eserlerde belirtilmiştir.
Futbolun Eski Mısır Medeniyetinde de oynandığı ortaya cıkmıştır. Bu medeniyete ait duvar resimlerinde yer alan top oynayan insan figurleri, bunun en acık gostergesi konumunda bulunur. Yunanlı unlu şair Homeros’un oldukca unlu bilinen “Odissea” adlı eserinde de top oynayan insanlardan bahsedilmiştir. MO 100 yıllarında Yunanlılar bu oyunu 15 er kişilik gruplar halinde ve belirli kurallar gore “Episkyres” adında oynamışlardır.
Bu tarihte oynanan futbola benzer oyunlar, ilkel bicimde oynanmıştır. Gunumuzde oynanmakta olan modern futbolun temelini oluşturan ve Romalı askerler tarafından oynanan Harpastum adlı oyun ise, Episkyresten esinlenerek oynan bir oyundur. Modern futbolun temeli kabul edilen Harpastum’da amac, topu kaparak el veya ayak vuruşlarıyla topu rakip alana gondermektir. Bu oyun savaş taktikleri kazanmak icin oynanmıştır. Oyun, gunumuzdeki saha diziliş anlayışını kendisinde barındırmıştır. Cunku oyunda ileride hucum hattı, ortada destek birliği ve en geride de muhafızlar gorev yapmıştır.
Eski tarihlerde bircok bolgede ve değişik şekillerde oynanan futbol, her nerede ve nasıl oynandıysa oynansın 12.yy da İngiltere’de modern anlamda oynanmaya başlanmış ve oldukca da sevilmiştir. Bu yıllarda sevilme o kadar ileri gitmiş ki, futbolun rekabeti kamu duzenini bozmaya başlayınca kral tarafından butun ulkede futbolun oynanması yasaklanmıştır. Bu durum futbolun kotulenmesine yol acsa da İngilizlerin bu oyuna olan sevgisi ortadan kalkmamıştır. Daha sonra İngiliz soyluların İtalya’da oynanan ve tepmek, tekmelemek anlamına gelen Giyoca Del Calcio’yu ulkede yaymak istemeleri futbola olan ilgiyi daha da artırmıştır. İtalya’da oynanan bu oyun da gunumuz futboluna cok benzemektedir.
Ulkede yasaklanma getirilen futbol, İngiltere’de 1583 yılında tekrar oynanmaya başlanmış ve bu sefer oyuna basit kurallar eklenmiştir. Sertlik onleyici kurallar ve hakem secimi bu kuralların en temelleridir. Faul sistemi, o zaman futbola getirilmeye başlanmıştır. Bu kurallar 1862 yılında cok daha genişletilmiş ve takımların 11 kişi ile sahaya cıkacağı, ofsayt kuralı ve elle oynamanın yasaklanması yeni kurallar arasına girmiştir. 1857’de ise, ilk futbol kulubu kurulmuş ve bu kulup “Sheffield Club” adında faaliyetlere başlamıştır. 1963 tarihinde ise İngiliz Futbol Birliği kurulmuş ve modern futbolun meyveleri atılmıştır. FA, futbolda kurulan dunyanın ilk milli federasyonu olma ozelliğini taşımaktadır.
Getirilen Yenilikler
*1871 yılında kalecinin topu elle tutması kuralı getirilmiştir.
*1873 yılında korner atışları kullanılmaya başlanmıştır.
*1875 yılında topa kafa ile vurma serbestliği getirilmiştir.
*1888 yılında İngiliz Profesyonel Futbol Ligi başlamıştır.
Futbolun artık profesyonel bir lige kavuşması, bu oyunun Avrupa’ya hızla yayılmasına yol acmıştır. Futbolda Uluslar arası anlamda oynanan musabakaların artışı, 1904 yılında FİFA’nın kurulmasıyla neden olmuştur. Dunyada oldukca sevilen Dunya Kupası, ilk olarak FİFA tarafından Uruguay’da 1930 tarihinde uygulanmıştır.
Kitleleri peşinden koşturma ozelliği olan futbol, dunyada oldukca fazla sevilmekte ve oynanmakta. Ortaya cıkış tarihi ve yeri tam olarak bilinmese de, bulgular bizi MO’ye goturmekte ve profesyonel anlamda da İngiltere’ye cıkarmaktadır.
Yazar:Erdoğan GUL
ALINTI#
Futbolun tam olarak nerede ve ne zaman ortaya cıktığı belirlenememiş durumdadır. Fakat arkeolojik bulgulardan elde edilen bilgiler ışığında, ayakla topa vurma oyunlarının tarihin koklu medeniyetlerinden birisi olan Sumerlere kadar uzandığı ortaya cıkmıştır. Yine bu bulgular ışığında, MO 2500’lu yıllarda Cin’de askerlerin bu oyunu kullandığı anlaşılmıştır. Cin’de askerler toprağa iki direk dikip topu bu direkler arasından gecirmeye uğraşmaktaydılar. Tabi askerler bu oyunu idman amacıyla kullanmıştır. Aynı zamanda eski Turklerin futbola cok benzer bir oyun olan tepuk adlı oyunu oynadıkları Divan-ı Lugat’it Turk, Baybars Tarihi ve Hıtay-ı Name gibi oldukca unlu ve tarihe ışık tutan eserlerde belirtilmiştir.
Futbolun Eski Mısır Medeniyetinde de oynandığı ortaya cıkmıştır. Bu medeniyete ait duvar resimlerinde yer alan top oynayan insan figurleri, bunun en acık gostergesi konumunda bulunur. Yunanlı unlu şair Homeros’un oldukca unlu bilinen “Odissea” adlı eserinde de top oynayan insanlardan bahsedilmiştir. MO 100 yıllarında Yunanlılar bu oyunu 15 er kişilik gruplar halinde ve belirli kurallar gore “Episkyres” adında oynamışlardır.
Bu tarihte oynanan futbola benzer oyunlar, ilkel bicimde oynanmıştır. Gunumuzde oynanmakta olan modern futbolun temelini oluşturan ve Romalı askerler tarafından oynanan Harpastum adlı oyun ise, Episkyresten esinlenerek oynan bir oyundur. Modern futbolun temeli kabul edilen Harpastum’da amac, topu kaparak el veya ayak vuruşlarıyla topu rakip alana gondermektir. Bu oyun savaş taktikleri kazanmak icin oynanmıştır. Oyun, gunumuzdeki saha diziliş anlayışını kendisinde barındırmıştır. Cunku oyunda ileride hucum hattı, ortada destek birliği ve en geride de muhafızlar gorev yapmıştır.
Eski tarihlerde bircok bolgede ve değişik şekillerde oynanan futbol, her nerede ve nasıl oynandıysa oynansın 12.yy da İngiltere’de modern anlamda oynanmaya başlanmış ve oldukca da sevilmiştir. Bu yıllarda sevilme o kadar ileri gitmiş ki, futbolun rekabeti kamu duzenini bozmaya başlayınca kral tarafından butun ulkede futbolun oynanması yasaklanmıştır. Bu durum futbolun kotulenmesine yol acsa da İngilizlerin bu oyuna olan sevgisi ortadan kalkmamıştır. Daha sonra İngiliz soyluların İtalya’da oynanan ve tepmek, tekmelemek anlamına gelen Giyoca Del Calcio’yu ulkede yaymak istemeleri futbola olan ilgiyi daha da artırmıştır. İtalya’da oynanan bu oyun da gunumuz futboluna cok benzemektedir.
Ulkede yasaklanma getirilen futbol, İngiltere’de 1583 yılında tekrar oynanmaya başlanmış ve bu sefer oyuna basit kurallar eklenmiştir. Sertlik onleyici kurallar ve hakem secimi bu kuralların en temelleridir. Faul sistemi, o zaman futbola getirilmeye başlanmıştır. Bu kurallar 1862 yılında cok daha genişletilmiş ve takımların 11 kişi ile sahaya cıkacağı, ofsayt kuralı ve elle oynamanın yasaklanması yeni kurallar arasına girmiştir. 1857’de ise, ilk futbol kulubu kurulmuş ve bu kulup “Sheffield Club” adında faaliyetlere başlamıştır. 1963 tarihinde ise İngiliz Futbol Birliği kurulmuş ve modern futbolun meyveleri atılmıştır. FA, futbolda kurulan dunyanın ilk milli federasyonu olma ozelliğini taşımaktadır.
Getirilen Yenilikler
*1871 yılında kalecinin topu elle tutması kuralı getirilmiştir.
*1873 yılında korner atışları kullanılmaya başlanmıştır.
*1875 yılında topa kafa ile vurma serbestliği getirilmiştir.
*1888 yılında İngiliz Profesyonel Futbol Ligi başlamıştır.
Futbolun artık profesyonel bir lige kavuşması, bu oyunun Avrupa’ya hızla yayılmasına yol acmıştır. Futbolda Uluslar arası anlamda oynanan musabakaların artışı, 1904 yılında FİFA’nın kurulmasıyla neden olmuştur. Dunyada oldukca sevilen Dunya Kupası, ilk olarak FİFA tarafından Uruguay’da 1930 tarihinde uygulanmıştır.
Kitleleri peşinden koşturma ozelliği olan futbol, dunyada oldukca fazla sevilmekte ve oynanmakta. Ortaya cıkış tarihi ve yeri tam olarak bilinmese de, bulgular bizi MO’ye goturmekte ve profesyonel anlamda da İngiltere’ye cıkarmaktadır.
Yazar:Erdoğan GUL
ALINTI#
__________________