Bu bolgelerde manyetik alanın duşey bileşeninin bir değeri yoktur
Manyetik ekvator sabit değildir, cok yavaş da olsa hareket halindedir.
Manyetik alan değişik yerlerde farklı değerlere sahiptirve bolgesel değişimlerin yanısıra zamana bağlı olarak da değişim gosterir Bu nedenle bir bolgenin manyetik alanını tanımak icin, belli aralıklarda surekli olcum yapmak gerekir
Bu olcumler Dunya yuzeyine yayılmış 200 kadar jeomanyetik rasathane tarafından yapılmaktadır Manyetik alanın bazı değişmez ozellikleride vardır
Kutuplarda eğim acısı (inklinasyon acısı, I) diktir, ve yatay bileşen 0'dır Kutup uzerinde D acısı tanımsızdır, olculemez
Pusulanın iğnesi manyetik kutbu mu gosterir?
Hayır, pusulanın mıknatısı bulunduğu yere gore manyetik alanın yatay bileşenin yonunu gosterir (yani tek bir noktayı gostermez)
Manyetik kutuplar inklinasyon acısının 90 derece olduğu bolgelerdir Olculen manyetik kutuplarla, hesaplanan kutuplar iki ayrı kavramdır
Olculen manyetik kutuplar arazide (surveying) inklinasyonun dik olculduğu alanlardır, Hesaplanan manyetik kutuplar ise bir manyetik alan modelden inklinasyonun dik hesaplandığı bolgelerdir
Manyetik kutbu tam olarak belirlemek bircok acıdan zor bir iştir I acısının 90 derece olduğu yer sabit değildir, cok geniş bir alanı kapsar, gunluk değişimler ve manyetik fırtınalar nedeniyle yuzlerce kilometre yer değiştirebilir ve doğa koşulları acısındanda ulaşması zor yerlerdedirler
Canadian Geological Survey ve US Naval Oceanographic Office tarafından yapılan tespitlere gore (~1990) olculen manyetik kutup noktaları yaklaşık olarak;
785o N ve 1034o W, Ellef Ringnes adası, Kanada,
65o S ve 139o E , Commonwealth Korfezi, Antartika'dır
IGRF 1995 (International Geomagnetic Reference Field)'ten 1996 ortalarında hesaplanan manyetik kutuplar ise;
79 K ve 1051 B derece,
647 G ve 1386 D derecedir
Manyetik alanı olcmek icin yonu ve şiddeti bulunmalıdır
Yonu tanımlayan parametreler manyetik deklinasyon, D ve inklinasyon, I'dır D ve I derece cinsinden hesaplanır
Toplam alanın (F) şiddetini ise yatay H, duşey, Z, kuzey X, doğu Y bileşenleri tanımlar
Bu bileşenler Gauss cinsinden olculur (1 Gauss = 1 Oersted) ama guncel birim nanotesladır (1 nT x 10E5 = 1 Gauss) Yerin manyetik alanı yaklaşık 25000 - 65000 nT arasında değişir
Manyetik deklinasyon manyetik kuzeyle coğrafik kuzey arasındaki acıdır D deklinasyon acısı coğrafik kuzeyin doğusunda ise pozitif, batısında ise negatif alınır
Manyetik inklinasyon ise yatay duzlemle toplam alan arasındaki acıdır
Kandilli R.
__________________