Sofralarımızdan eksik etmediğimiz, şiirlere kitaplara konu olan cay tarihi ile de oldukca ilgi cekici. Cayın tarihcesi tahmin edilenden de cok eskilere Cin İmparatorluğunun M.O. 2737 yıllarına kadar dayanıyor. Başta medikal sebepler ile kullanılmaya başlanan cay zaman ilerledikce vazgecilmesi mumkun olmayan bir iceceğe donuşen keyifli bir yolculuk sureci geciriyor.

Rivayete gore Cin ‘in ilk imparatorlarından biri olan Shen Yung, tesadufen cay yapraklarının suya duşuş anına ve renk verişine şahit olur. Bundan oldukca etkilenen imparator yine rivayete gore 7 yıl boyunca o bolgede kalarak surekli cay icer. Ardından Kore, Japonya ve Vietnam gibi farklı bolgelere de yayılmaya başlayan cay 18. yuzyılda Portekiz ‘e ulaşır. Cin ‘den giden cay eksperlerinin cay endustrisini bu alanlara da yayması, geliştirmesi ve İngiltere’nin Portekiz’e gitmesi ile birlikte cay artık Avrupa ‘ya yayılmaya başlar.

Ancak bir cok yerde orneğin Hindistan ‘da cay bir icecek olarak değil medikal amaclar ile kullanılmaya devam eder, icecek olarak tuketildiği yerlerde ise pahalı bir icecek olarak gorulduğu icin sadece ozel davet ya da gunlerde tuketilir. 1785 yılından sonra ust sınıf iceceği olmaktan cıkıp her kesime yayılan cay artık gunluk kullanılmaya başlamıştır.

Cayın Turkiye ‘ye Gelişi
Yaygınlaşana dek buyuk yollar kat eden cayın Osmanlı toprakları ile tanışma oykusu İstanbul ‘da yaşayan bir kac dukkanın cay ithalatı yapması ile başlıyor. Cayı bu dukkanlardan oğrenen ve ne kadar değerli bir icecek olduğunu fark eden Osmanlı, Cin ‘den cay fidanları getirterek Bursa ‘ya ekmeye calışıyor. Ancak hava ve toprak şartları Bursa ‘da cay yetiştirmeye imkan vermiyor.

Ataturk donemine kadar da cay konusunda bir aşama kaydedilemiyor. Kahve ithalatının oldukca pahalı olması Turkleri cay icmeye yonlendirdi. 1900 ‘lu yıllarda Karadeniz bolgesinde cay uretimi hız kazanıyor ve bu bolgeler artık cay ile anılan yerler haline geliyor.

Oyle buyuk bir buyume yaşanıyor ki 1924 yılında devlet Rize’de cay yetiştirilmesi konusunda bir yasa dahi cıkarıyor. Yapılan geliştirmeler ve yenilikler ile birlikte gunumuzde cay uretiminde hala dunyanın ilk 10 ulkesi icerisinde yer alıyoruz. ALINTI#

__________________