Endometriozis rahim icine ait endometriyal hucrelerin rahim dışındaki varlığına verilen addır. Endometriyozis iyi huylu, fakat tıpcılarca henuz tam olarak cozulmemiş, şifa bulmaz bir hastalıktır. Gunumuze kadar bircok varsayım ortaya atılmışsa da, ne kokeni ne de ilacı tam olarak keşfedilebilmiş değildir. Bu hastalığın vucutta ortaya cıktığı yer % 80 itibariyle yumurtalık bolgesidir. Fakat soz konusu doku (endometrium) karın icindeki organlarda bulunabildiği gibi karın dışında da bulunabilmektedir. Endometriyozis hastalığının kadınlarda gorulme oranı % 2 ile % 5 arasındadır.
Rahmin ic zarındaki kanamayla birlikte endometrium dokusunun dışarıda odaklandığı yerlerde de kanamalar olmakta ve bu hastalık hastada ceşitli şikayetlere neden olmaktadır.
Endometriozisin yumurtalıklarda oluşması halinde kimi zaman kistler oluşmaktadır. Bunlara cikolata kistleri denir. Cok buyudukleri takdirde ciddi problemlere neden olabilirler. Bu kistler bazen ultrasonografi ile gorulebilirler.
Konu başlıkları


1 Belirtileri 2 Evreleri 3 Tanısı 4 Tıbbi Tedavi 5 Cerrahi Tedavi 6 Kaynakca
Belirtileri

Endometriozis belirtilerinin nitelikleri ve şiddetleri, hastalığın yerleşmiş olduğu bolge ve yayılma durumuna gore farklılık gosterir. Sık olarak da herhangi bir şikÂyeti olmayan hasta gruplarında saptanabilen bir tur hastalıktır. Bu sebep ile coğu zaman belirti vermeyebilir.
Endometriozisin semptomlara yol acma sebebi her ay bulunan bolgede aynı şekilde mensturuasyon kanaması gibi kanamanın olmasıdır. Semptomlar kanamanın lokalize yerde enfeksiyonel reaksiyonuna aynı zamanda kanamanın kalıntıları ile oluşan yapışıklık durumuna ve her ay duzenli ortaya cıkan kanama ile artıkların birleşerek kitle oluşturması ile ilgilidir. Kısaca belirtiler Aşağıdaki gibidir:
Acıklanamayan kısırlık Adetlerin duzensizliği Ara kanamalar Ağrılı adetler Adet oncesi karın ağrıları Cinsel ilişkide ağrı Ancak bu belirtilerin tamamen bambaşka nedenlerden de kaynaklanabileceği unutulmamalıdır.
Evreleri

Evre 1: Minimal endometriozis Evre 2: Hafif endometriozis Evre 3: Orta endometriozis Evre 4: Şiddetli endometriozis Tanısı

Kesin tanı Laparoskopi ile konur. Ayrıca, Ultrasonografi (USG) ve Magnetik Renozans (MR) ile tanı konulabilir. Ozellikle mensturuasyon (adet kanaması) sırasında pelvik muayene farklı zamanlarda yapılan muayene oranları 5 kat teşhiste fayda sağlamaktadır. CA-125: 65’den duşuk ise hafif derecede endometriozis, 100’den fazla ise şiddetli derecede endometriozistir. CA-125 tumor markeridir. Endometriozis hastalığında kan değerlerinde yukselme ya da duşme şeklinde belli olur. Yalnız teşhis icin bu değerin olcumu gerekli değildir. Belirli durumlarda Ca-125 duzeyi artar;
Mensturuasyon (adet kanaması) Gebelerde (hamileler) Epitelyal over (yumurtalık) kanserlerinde Endometrioziste Pankreatitte Kronik karaciğer hastalığında Pelvik inflamatuar (enfeksiyon) hastalığında Adenomiyoziste Miyomlarda artar Tıbbi Tedavi

Oral kontraseptifler (Doğum kontrol hapları) devamlı verilir. Amac hastanın mensturuasyonunun kesilmesidir (amonere). Bu sayede adet sırasında tuplerden geriye kacış olmayacak ve endometriozis odakları kaybolacaktır. Danosol: 17 alfa etinil testesteron 600 – 800 mg civarında gunluk verilir (androjenik,antiprogestenik ve anti ostrajenik etkisi bulunur). Gstinon danasol benzeri etki gosterir. GnRh analogları hipofizde inhibisyon yaparak amenore (adetten kesilme) endometrial atrofiye (kuculme) sebep olurlar. Ostrojen seviyesi azaldığı icin kemik erimesi olmasın diye aynı zamanda alendronat, aktif vitamin D3 ve kalsiyum verilmesi gerekir. Pentoksifilin ise immun sistemin guclendirilmesi amacıyla verilir.
Cerrahi Tedavi

Evre 1 ve Evre 2 endometriozis,infertilite icin cerrahi işlem yapılmaz.İnfertilite yerine disparonia (cinsel ilişkide ağrı) ya da dismonere (adet sancısı) var ise laparoskopiyle bu lezyonlar koterize (yakma işlemi) edilir. Evre 3 te overlerdeki (yumurtalık) endometriomalar (cikolata kistleri) 4 cm den fazla ise tup bebek icin cıkartılması uygun gorulmektedir. Rektovajinal (rektum ve vajinayla ilgili) endometrioziste (Evre 4) bunların cerrahi işlem olarak kesinlikle cıkartılması gerekir. Cıkarılma sebebi ise, makata (anus) vuran şiddetli ağrılar yapmasıdır. Kitlelerin cıkartılması ile işlem sonrası tekrar ortaya cıkmaz.
__________________