Goz duşunen canlı insanın en onemli organlarından biridir. İnsan algılamasının yaklaşık yuzde 80'i gozler tarafından sağlanır. Bu inanılmaz organın ozellikleri hayret vericidir. Butun vucuttaki duyu algılayıcılarının yuzde 70'i gozun retina tabakasında yer alır. Kıyaslayacak olursak Sony'nin 1999 yılı itibariyle en gelişmiş dijital kamerasında 1.300.000 goruntu algılama noktasıyla işlev gorurken insan gozu yaklaşık 120.000.000 renksiz algılama ve 6.500.000 renkli algılama hucresiyle 1 fotonluk hassasiyetle calışabilmektedir.
Goz kafatasında orbita adı verilen bir kemik yuvaya yerleşmiştir. Etrafı yumuşak yağ dokusuyla sarılıdır. Uzerine yapışan 6 adet kas goz hareketlerini sağlar. İnsan gozundeki bazı onemli yapılar kornea, iris, pupil, on kamara, lens, vitreus, retina ve goz siniridir.

Kornea
Gozun en dış tarafında yer alan saydam tabakadır. Gozumuze toz kactığında acıyan, cama benzeyen, kontakt lensleri uzerine yerleştirdiğimiz kısımdır. Yaklaşık yarım milimetre kalınlığında ve 12 mm capındadır. Saydam bir kure kesitine benzer. Gozun gelen ışınları en fazla kıran bolumudur. Dolayısıyla gozun odaklama işlevinde, yani net gormede en buyuk pay korneaya aittir. Korneanın yapısında en ufak bir değişiklik gozun odaklama işlevinde onemli bir fark yaratır. Bu nedenle kırma kusurlarını tedavi etme amacıyla geliştirilmiş olan refraktif cerrahi genellikle korneada şekil değişiklikleri yaparak kırma kusurlarını cozer. Kornea temel olarak 3 katmandan oluşur. Bu katmanlar dıştan ice epitel, stroma ve endoteldir. Epitelin kendini yenileme yeteneği vardır. Herhangi bir hasar sonrası epitel hucreleri ureyerek hasarın buyukluğune gore birkac gun icinde hasarı kapatırlar. Bu katmanın bir ozelliği de acıyı algılamamızı sağlayan sinir uclarını icermesidir. Stroma katmanı toplam kornea kalınlığının %90'ını oluşturur. Buyuk kısmı kollajen liflerden meydana gelir. Korneanın sağlamlığını sağlayan katmandır. Endotel ise tek sıra hucreden oluşmuş en icteki katmandır. Ana gorevi stromadaki fazla sıvıyı alıp korneanın şişmesini engelleyerek saydam kalmasını sağlamaktır.
İris ve Pupil (Gozbebeği)
İris gozun rengini veren renkli tabakadır. Mavi, yeşil, kahverengi, ela gibi renklerde olabilir. Asıl gorevi icerdiği kaslarla fotoğraf makinasındaki diyafram gibi hareket ederek gozbebeğinin (pupil) buyukluğunu ayarlamaktır. Gozbebeği irisin merkezindeki siyah bir daire gibi gozuken boşluktur. Goze giren ışık miktarı gozbebeğinin buyukluğuyle ayarlanır. Aydınlık ortamlarda kuculur. Boylece goze az ışık girer. Karanlıkta ise genişlemesiyle gozun arka kısmına daha cok ışık ulaşır.
On Kamara
Kornea ve iris arasındaki boşluktur. İci şeffaf su gibi bir sıvıyla doludur. Bu sıvı devamlı goz tarafından uretilir ve vucuttan atılır.
Lens (Mercek)
Gozbebeğinin arkasında yer alan şeffaf yapıdır. Temel fonksiyonu odaklama icin ince ayar yapmaktır. Bu fonksiyonu şişkinleşip incelerek yapısını değiştirerek gercekleştirir. Yakına bakışta bombeleşerek okuma gibi işlevlerin yapılmasını sağlar.
Vitreus
Goz kuresinin icini (goz merceğinin arkasını) dolduran jel gibi bir maddedir. Cok fonksiyonlu saydam bir yastık gibi duşunulebilir. Işık vitreustan gecerek retina tabakasına ulaşır.
Retina
Gozun ic duvarını kaplayan ince bir tabakadır. Fotoğraf makinasının filmi gibi gelen ışınların odaklandığı yerdir. Temel gorevi ustunde odaklaşan goruntuyu elektriksel sinyallere cevirip goz siniri vasıtasıyla beyne iletmektir.
Goz Siniri
Goz kuresinin arka tarafında yer alır. 1 milyon sinir lifinden (ileti kablosundan) oluşur. Goruntuleri beyne iletir.
GORME FONKSİYONU
Goz bir fotoğraf makinasına benzer şekilde fonksiyon gorur. Cisimlerden gelen ışık once en dıştaki saydam kornea tabakasına gelir. Kornea gozun kırıcı gucunun yaklaşık %70'ine sahiptir. Gelen ışınları kırarak gozbebeğine gonderir. Buradan gecen ışınlar goz merceği tarafından tekrar kırılırlar. Mercek ışınları retinaya odaklayacak şekilde ince ayar yapar. Bu ayar merceğin incelip bombeleşerek kırma gucunu değiştirmesi sayesindedir ve buna gozun uyum yapması (akomodasyon) adı verilir. Uyum yapmayan genc bir gozde lensin kırma gucu 20 dioptrinin altındayken maksimum uyumla 30 dioptrinin uzerine cıkabilir ki bu gozun toplam kırma gucunde yaklaşık 8.5 dioptrilik artışa karşılıktır. Bu sayede goz yakını da uzağı da net gorebilir. Işınlar mercekte kırıldıktan sonra goz kuresinin arka kısmının icini dolduran vitreus ismindeki joleye benzer maddeden gecerek retina tabakasında odaklaşırlar.
Gozun ic duvarını yapan retina, fotoğraf filmi gibi gorev gorur. Gelen ışınlar retina tarafından elektrik enerjisine cevrilip goz siniri tarafından beyne iletilirler ve beyin tarafından değerlendirilerek goruntu olarak algılanırlar
__________________