ANTİBİYOTİKLERE REZİSTANS

Her canlı yaşamını surdurebilmek icin dış etkilerden korunmak zorundadır. Mikroorganizmalarda birer canlı olduklarından bu kurama uymuşlar, kendilerini yok etme niteliğinde olan antibiyotiklere direnc mekanizmalarını geliştirmeye başlamışlardır. Bakterilerdeki rezistans uc bicimde belirir :

1. Bazı bakterilerde belirli antibiyotiklere karşı doğal bir direnc vardır. Orneğin gram negatif bakterileri penisilin, ve diğer bircok bakterileri, antimikotik preparatlar doğal olarak etkileyemezler.
2. Onceden duyarlı olan bakteriler, antibiyotiklerle karşılaştıkca kendilerini koruma mekanizması oluştururlar. Bu da hızlı ve yavaş olmak uzere iki aşamada belirir. Hızlı direnc kazanan bakterilere koch basili bir ornektir, iki uc kez streptomisin ile karşılaşan basilde ilac etkisiz duruma gecer. Hızlı direnc oluşturan antibiyotikler arasında linkomisin, rifamisin, spektinomisin, pirazinamid ornek olarak gosterilebilir. Bakterilerin en gec rezistans kazandıkları antibiyotikler orneğin anfoterisin B, nistatin, ristosetin vankomisin vb. gibi antibiyotiklerdir.
3. Rezistans oluşumunda en onemli olgulardan biri de, bu niteliğin taşınması (bulaşıcı rezistans) dır. Direncli bir bakterinin bu ozelliği genetik olarak kromozomlarla veya kromozom dışı diğer bakterilere gecebilir. Bulaşıcı rezistans uc şekilde gecer : a)transformasyon: Parcalanan, eriyen donor hucrelerinin DNA’sı alıcı hucreye girer. Gelişmekte olan bakterinin DNA’sı da direnme niteliği kazanır. Bu taşınma DNA molekullerinin tumuyle olmayıp fragmanlar şeklindedir. b)transduksuyon: Buyuk veya kucuk gen parcaları fajlar aracılığı ile uremekte olan bakterilere gecirirler. Bu fajların kapsadıkları direncli nukleik asitler bakterinin ana maddeleri arasında yer alır. c)Konjugasyon: Bakterinin uremesinde yer alan seksuel alış veriş sonucudur. Geni oluşturan maddeler bir hucreden diğerine, plazma bağlantılarıyla transfer edilir.

Enfeksiyon hastalıklarında antibiyotiklere karşı rezistans gorulmesi:
1. Bakterilere etkin olan maddeyi inaktive eden veya parcalayan enzimlerin oluşumu,
2. Aktif taşıma mekanizmasındaki bir blokaj veya membran perneabilitesindeki değişiklikler,
3. Antagonist sentezin artması,
4. Bakterinin metabolizmasındaki değişiklikler başta gelen faktorlerdir. Bakterilerde belirli bir antibiyotiğe karşı olan direnc, kimyasal yapı benzerliği ve etki mekanizması eşit bulunan başka antibiyotiklere karşı da oluşur.

__________________