TUTUN MAMULLERİNİN ZARARLARININ ONLENMESİNE DAİR KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN

Kanun No. 5727
Kabul Tarihi: 3/1/2008

MADDE 1- 7/11/1996 tarihli ve 4207 sayılı Tutun Mamullerinin Zararlarının Onlenmesine Dair Kanunun adı "Tutun Urunlerinin Zararlarının Onlenmesi ve Kontrolu Hakkında Kanun" şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 2- 4207 sayılı Kanunun 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; kişileri ve gelecek nesilleri tutun urunlerinin zararlarından, bunların alışkanlıklarını ozendirici reklam, tanıtım ve teşvik kampanyalarından koruyucu tertip ve tedbirleri almak ve herkesin temiz hava soluyabilmesinin sağlanması yonunde duzenlemeler yapmaktır.”
MADDE 3- 4207 sayılı Kanunun 2 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Tutun urunlerinin yasaklanması
MADDE 2- (1) Tutun urunleri;
a) Kamu hizmet binalarının kapalı alanlarında,
b) Koridorları dahil olmak uzere her turlu eğitim, sağlık, uretim, ticaret, sosyal, kulturel, spor, eğlence ve benzeri amaclı ozel hukuk kişilerine ait olan ve birden cok kişinin girebileceği (ikamete mahsus konutlar haric) binaların kapalı alanlarında,
c) Taksi hizmeti verenler dahil olmak uzere karayolu, demiryolu, denizyolu ve havayolu toplu taşıma araclarında,
c) Okul oncesi eğitim kurumlarının, dershaneler, ozel eğitim ve oğretim kurumları dahil olmak uzere ilk ve orta oğrenim kurumlarının, kultur ve sosyal hizmet binalarının kapalı ve acık alanlarında,
d) Ozel hukuk kişilerine ait olan lokantalar ile kahvehane, kafeterya, birahane gibi eğlence hizmeti verilen işletmelerde,
tuketilemez.
(2) Ancak;
a) Yaşlı bakım evlerinde, ruh ve sinir hastalıkları hastanelerinde, cezaevlerinde,
b) Şehirlerarası veya uluslararası guzergÂhlarda yolcu taşıyan denizyolu araclarının guvertelerinde,
tutun urunleri tuketilmesine mahsus alanlar oluşturulabilir. Bu alanlara onsekiz yaşını doldurmamış kişiler giremez.
(3) Otelcilik hizmeti verilen işletmelerde, tutun urunleri tuketen muşterilerin konaklamasına tahsis edilmiş odalar oluşturulabilir.
(4) Acık havada yapılan her turlu spor, kultur, sanat ve eğlence faaliyetlerinin yapıldığı yerler ile bunların seyir yerlerinde tutun urunleri kullanılamaz. Ancak bu tesislerde, tutun urunlerinin tuketilmesine mahsus alanlar oluşturulabilir.
(5) Bu Kanunun tutun urunleri tuketilmesine tahsis edilen kapalı alanlarının koku ve duman gecişini onleyecek şekilde tecrit edilmesi ve havalandırma tertibatı ile donatılması gerekir.
6 Bu Kanunun uygulanmasında "tutun urunu" ibaresi tutturme, emme, ciğneme ya da buruna cekerek kullanılmak uzere uretilmiş, hammadde olarak tamamen veya kısmen tutun yaprağından imal edilmiş maddeyi ifade eder.”
MADDE 4- 4207 sayılı Kanunun 3 uncu maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Diğer koruyucu onlemler
MADDE 3- (1) Tutun urunlerinin ve uretici firmaların isim, marka veya alÂmetleri kullanılarak her ne suretle olursa olsun reklam ve tanıtımı yapılamaz. Bu urunlerin kullanılmasını ozendiren veya teşvik eden kampanyalar duzenlenemez. Tutun urunleri ureten ve pazarlamasını yapan firmalar, her ne surette olursa olsun hicbir etkinliğe isimlerini, amblemlerini veya urunlerinin marka ya da işaretlerini kullanarak destek olamazlar.
(2) Tutun urunleri sektorunde faaliyet gosteren firmaların isimleri, amblemleri veya urunlerinin marka ya da işaretleri veya bunları cağrıştıracak alÂmetleri kıyafet, takı ve aksesuar olarak taşınamaz.
(3) Tutun urunleri sektorunde faaliyet gosteren firmalara ait araclarda bu urunlere ilişkin markaların tanınmasını sağlayacak bir uygulamaya gidilemez.
(4) Firmalar her ne amacla olursa olsun uretilen ve pazarlaması yapılan tutun urunlerini bayilere veya tuketicilere, teşvik, hediye, eşantiyon, promosyon, bedelsiz veya yardım olarak dağıtamazlar.
(5) Her ne amacla olursa olsun, tutun urunlerinin isim, logo veya amblemleri kullanılarak bildirim yapılamaz, basın-yayın organlarına ilÂn verilemez.
Televizyonda yayınlanan programlarda, filmlerde, dizilerde, muzik kliplerinde, reklam ve tanıtım filmlerinde tutun urunleri kullanılamaz, goruntulerine yer verilemez.
(7) Sağlık, eğitim ve oğretim, kultur ve spor hizmeti verilen yerlerde tutun urunlerinin satışı yapılamaz.
Tutun urunleri onsekiz yaşını doldurmamış kişilere satılamaz ve tuketimlerine sunulamaz.
(9) Onsekiz yaşını doldurmamış kişiler, tutun urunu işletmelerinde, pazarlanmasında ve satışında istihdam edilemez.
(10) Tutun urunleri, paket acılarak adet şeklinde veya daha kucuk paketlere bolunerek satılamaz.
(11) Tutun urunleri, yetkili satıcı olan yerlerin dışında; otomatik makinelerle, telefon, televizyon ve internet gibi elektronik ortamlarla satılamaz ve satış amacıyla kargo yoluyla taşınamaz.
(12) Tutun urunleriyle ilgili izmarit, paket, ağızlık, kağıt ve benzeri atıklar cevreye atılamaz.
(13) Tutun urunleri, onsekiz yaşını doldurmamış kişilerin doğrudan ulaşacağı ve işletme dışından gorulecek şekilde satışa arz edilemez. Tutun urunleri satış belgesi olmaksızın ve satış belgesinde belirtilen yerin dışında satışa sunulamaz.
(14) Her turlu sakız, şeker, cerez, oyuncak, kıyafet, takı, aksesuar ve benzeri urunler tutun urunlerine benzeyecek veya markasını cağrıştıracak şekilde uretilemez, dağıtılamaz ve satılamaz."
MADDE 5- 4207 sayılı Kanunun 4 uncu maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Kontrolun sağlanması
MADDE 4- (1) Tutun urunlerinin icilmesinin yasaklandığı yerlerde, yasal duzenleme ve buna uymamanın cezai sonuclarını belirten uyarılar; salonlarda asgari on santimetrelik puntolarla, toplu taşım araclarında uc santimetrelik puntolarla herkes tarafından gorulebilir yerlere asılır. Ayrıca, tutun urunlerinin tuketilmesine tahsis edilen alanlarda tutun urunleri kullanımının tehlikelerini anlatan sağlık uyarıları herkes tarafından gorulebilir yerlere asılır.
(2) Tutun urunlerinin satışının serbest olduğu yerlere en az beş santimetrelik puntolarla, beyaz zemin uzerine buyuk harfler ve siyah yazı rengi ile, "Yasal Uyarı: 18 yaşını doldurmayanlara sigara ve diğer tutun urunleri satılamaz; satanlar hakkında yasal işlem yapılır." ibaresi yazılarak, rahatlıkla gorulebilen ve okunabilen yerlere asılır.
(3) Turkiye'de uretilen veya ithal edilen tutun urunleri paketlerinin uzerine, en geniş iki yuzunden, bir yuzune toplam alanın yuzde kırkından, diğer yuzune yuzde otuzundan az olmamak uzere ozel cerceve icinde tutun urunlerinin zararlarını belirten Turkce yazılı uyarılar veya mesajlar konulur. Bu uyarı yazılarının aynı şekilde, birden fazla paketi bir arada bulunduran tutun urunleri kutuları uzerine de yazılması zorunludur. Uyarı mesajları resim, şekil veya grafik bicimlerinde de olabilir. Uyarı mesajlarını taşımayan tutun urunleri ithal edilemez veya satışa cıkarılamaz.
(4) Tutun urunlerinin paketlerinde ve etiketlerinde, bu urunlerin ozellikleri, sağlığa etkileri, tehlikeleri veya emisyonları ile ilgili yanlış ve eksik bilgi verilemez, aldatıcı tanımlama, marka, renk, figur veya işaret kullanılamaz.
(5) Bu Kanunda sozu edilen yasal uyarı yazıları, resim, şekil veya grafik mesajlarıyla ilgili hususlar yonetmelikle duzenlenir. Bu yonetmelik Sağlık Bakanlığının uygun goruşu alınarak Tutun, Tutun Mamulleri ve Alkollu İckiler Piyasası Duzenleme Kurumu tarafından cıkarılır.
6 Tutun urunleri sektorunde faaliyet gosteren firmalar, urun, uretim, pazarlama ve diğer aktiviteleri ile ilgili her turlu bilgiyi istenildiği takdirde onbeş gun icerisinde Sağlık Bakanlığına ve Tutun, Tutun Mamulleri ve Alkollu İckiler Piyasası Duzenleme Kurumuna vermek zorundadır.
(7) Turkiye Radyo ve Televizyon Kurumu ile ulusal, bolgesel ve yerel yayın yapan ozel televizyon kuruluşları ve radyolar, ayda en az doksan dakika tutun urunleri ve sağlığa zararlı diğer alışkanlıkların zararları konusunda uyarıcı, eğitici mahiyette yayınlar yapmak zorundadır. Bu yayınlar, asgari otuz dakikası 17:00-22:00 saatleri arasında olmak uzere 08:00-22:00 saatleri arasında yapılır ve yayınların kopyaları her ay duzenli olarak Radyo ve Televizyon Ust Kuruluna teslim edilir. Bu saatler dışında yapılan yayınlar, aylık doksan dakikalık sureye dahil edilmez. Bu sureler, Radyo ve Televizyon Ust Kurulu tarafından denetlenir. Bu programlar, Sağlık Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, Radyo ve Televizyon Ust Kurulu, Tutun, Tutun Mamulleri ve Alkollu İckiler Piyasası Duzenleme Kurumu, bilimsel kuruluşlar ve sivil toplum orgutleri tarafından hazırlanır veya hazırlattırılır. Hazırlanan programlar, Sağlık Bakanlığının olumlu goruşu alındıktan sonra Radyo ve Televizyon Ust Kurulu tarafından yayınlanması sağlanır.
8 Tutun urunleri tuketiminin ve tutun dumanına maruz kalmanın oluşturduğu sağlık riskleri konusunda cocukları ve gencleri bilinclendirmek uzere ilgili kuruluşlar ve sivil toplum orgutlerinin goruşleri alınarak Millî Eğitim Bakanlığı tarafından bir mufredat hazırlanır.
(9) Tutun urunleri alışkanlığının bırakılmasını ozendirici programlar ve tutun bağımlılığının ilac ile tedavisinin ulaşılabilir olması icin gerekli calışmalar Sağlık Bakanlığı tarafından yapılır.
(10) Bu maddenin yedinci, sekizinci ve dokuzuncu fıkralarında yer alan programların finansmanına yonelik olarak her yıl Millî Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı butcesine yeterli odenek konulur.
(11) 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (7) numaralı bendinde belirtilen ilan ve reklam giderleri gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak gosterilemez."
MADDE 6- 4207 sayılı Kanunun 5 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Ceza hukumleri
MADDE 5- (1) Bu Kanunun 2 nci maddesinin birinci ve dorduncu fıkralarında belirtilen alanlarda tutun urunleri tuketenler ile 3 uncu maddenin ikinci fıkrasına aykırı hareket edenler, 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 39 uncu maddesi hukumlerine gore; 3 uncu maddenin onikinci fıkrasına aykırı hareket edenler Kabahatler Kanununun 41 inci maddesi hukumlerine gore cezalandırılır.
(2) 2 nci maddenin (a) bendi haric birinci, ucuncu, dorduncu ve beşinci fıkralarında belirtilen yasakların uygulanması ve tedbirlerin alınması ile ilgili yukumluluklerini yerine getirmeyen işletme sorumluları, işletme iznini veren kurum yetkilileri tarafından once yazılı olarak uyarılır. Bu uyarı yazısı, ilgili işletme sorumlusuna tebliğ edilir. Bu uyarıya rağmen, verilen surede yukumluluklerini yerine getirmeyenler, belediye sınırları icinde belediye encumeni, belediye sınırları dışında mahalli mulki amir tarafından beşyuz Turk Lirasından beşbin Turk Lirasına kadar idarî para cezası ile cezalandırılır.
(3) 3 uncu maddenin birinci, ucuncu, dorduncu, beşinci ve onbirinci fıkralarındaki yasakların her birine aykırı hareket edenler, ellibin Turk Lirasından ikiyuzellibin Turk Lirasına kadar idarî para cezası ile cezalandırılır. Bu cezaya karar vermeye Tutun, Tutun Mamulleri ve Alkollu İckiler Piyasası Duzenleme Kurulu yetkilidir.
(4) 3 uncu maddenin altıncı fıkrasındaki yasağın gorsel yayın yoluyla ihlal edilmesi halinde; yerel yayın yapan kuruluşlar, bin Turk Lirasından beşbin Turk Lirasına kadar, bolgesel yayın yapan kuruluşlar, beşbin Turk Lirasından onbin Turk Lirasına kadar, ulusal yayın yapan kuruluşlar, ellibin Turk Lirasından yuzbin Turk Lirasına kadar idarî para cezası ile cezalandırılır. Bu cezaya karar vermeye Radyo ve Televizyon Ust Kurulu yetkilidir.
(5) 3 uncu maddenin yedinci fıkrasındaki yasağa aykırı hareket edenler, belediye sınırları icinde belediye encumeni, belediye sınırları dışında genel kolluk tarafından bin Turk Lirası idarî para cezası ile cezalandırılır.
6 3 uncu maddenin sekizinci fıkrasındaki yasaklara aykırı hareket edenler, 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Turk Ceza Kanununun "Sağlık icin tehlikeli madde temini" başlıklı 194 uncu maddesi hukmune gore cezalandırılır.
(7) 3 uncu maddenin dokuzuncu fıkrasındaki yasağa aykırı hareket edenler, mahalli mulki amir tarafından her bir kişiyle ilgili olarak bin Turk Lirası idarî para cezası ile cezalandırılır.
8 3 uncu maddenin onuncu fıkrasındaki yasağa aykırı hareket edenler, belediye zabıtası tarafından ikiyuzelli Turk Lirası idarî para cezası ile cezalandırılır. Belediye sınırları dışında bu yetki genel kolluk tarafından kullanılır.
(9) 3 uncu maddenin onucuncu fıkrasındaki yasaklara aykırı hareket edenler, mahalli mulki amir tarafından bin Turk Lirasından onbin Turk Lirasına kadar idarî para cezası ile cezalandırılır. Tutun urunlerinin satış belgesiz olarak satışının yapıldığı veya satışa hazır tutulduğu yerlerdeki tutun urunlerine el konulur ve nereden temin edildiğine dair belge ibraz edilememesi halinde, mahallî mulkî amir tarafından bunların mulkiyetinin kamuya gecirilmesine karar verilir.
(10) 3 uncu maddenin ondorduncu fıkrasındaki urunleri uretenler, belediye sınırları icinde belediye encumeni, belediye sınırları dışında mahalli mulki amir tarafından yirmibin Turk Lirasından yuzbin Turk Lirasına kadar idarî para cezası ile cezalandırılır.
(11) 4 uncu maddenin birinci ve ikinci fıkralarındaki yukumluluklerin her birine aykırı hareket edenler, mahallî mulkî amir tarafından bin Turk Lirası idarî para cezası ile cezalandırılır.
(12) 4 uncu maddenin ucuncu ve dorduncu fıkralarındaki yukumluluklerin her birine aykırı hareket eden uretici firmalar, Tutun, Tutun Mamulleri ve Alkollu İckiler Piyasası Duzenleme Kurulu tarafından bu yukumluluklere aykırı olarak piyasaya surulen malların piyasa değeri kadar idarî para cezası ile cezalandırılır. Ancak, verilecek idarî para cezasının miktarı ikiyuzellibin Turk Lirasından az olamaz.
(13) 4 uncu maddenin altıncı fıkrasındaki yukumluluğe aykırı hareket eden firmalar Tutun, Tutun Mamulleri ve Alkollu İckiler Piyasası Duzenleme Kurulu tarafından ellibin Turk Lirasından yuzbin Turk Lirasına kadar idarî para cezası ile cezalandırılır.
(14) 4 uncu maddenin yedinci fıkrasındaki yukumluluklere aykırı hareket edilmesi halinde; yerel yayın yapan televizyon kuruluşları bin Turk Lirasından beşbin Turk Lirasına kadar, bolgesel yayın yapan televizyon kuruluşları beşbin Turk Lirasından onbin Turk Lirasına kadar, ulusal yayın yapan televizyon kuruluşları ellibin Turk Lirasından ikiyuzellibin Turk Lirasına kadar idarî para cezası ile cezalandırılır. Bu cezalar, radyo yayını yapan kuruluşlar hakkında ondabir oranında uygulanır. Bu cezaya karar vermeye Radyo ve Televizyon Ust Kurulu yetkilidir.
(15) Bu Kanunla kendilerine yuklenen gorevleri yerine getirmeyen memurlar ve diğer kamu gorevlileri hakkında, ceza hukuku sorumluluğu saklı kalmak kaydıyla, tÂbi oldukları mevzuatta yer alan disiplin hukumleri uygulanır."
MADDE 7- 4207 sayılı Kanunun 7 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Mulkiyetin kamuya gecirilmesi
MADDE 7- (1) Bu Kanunun 3 uncu maddesinin ikinci, dorduncu ve ondorduncu fıkralarındaki yasakların konusunu oluşturan her turlu eşya ile 4 uncu maddesinin ucuncu ve dorduncu fıkralarının konusunu oluşturan tutun urunlerinin mulkiyetinin kamuya gecirilmesine mahallî mulkî amir tarafından karar verilir."
MADDE 8- 4207 sayılı Kanunun 8 inci maddesi yururlukten kaldırılmıştır.
MADDE 9- 4207 sayılı Kanuna aşağıdaki gecici madde eklenmiştir.
"GECİCİ MADDE 3- (1) Bu Kanunda ongorulen yonetmelikler, Kanunun yururluğe girdiği tarihten itibaren bir ay icinde cıkarılır."
MADDE 10- Bu Kanunun; 3 uncu maddesi ile değiştirilen 4207 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi hukmu yayımı tarihinden 18 ay, diğer hukumleri ise yayımı tarihinden 4 ay sonra yururluğe girer.
MADDE 11- Bu Kanun hukumlerini Bakanlar Kurulu yurutur.
__________________