EVLAT EDİNME, bir cocuğun ya da gencin, cocuğu olmayan bir başka kişinin evladı yani cocuğu olmasını sağlayan yasal bir işlemdir. Cocuk sevmesine ve istemesine karşın cocuk sahibi olamayan ciftler ya da bireyler, ceşitli nedenlerle gercek aileleri tarafından bakılamayan cocukları yetiştirmeyi ustlenirler. Ev*lat edinme tum toplumlarda yuzyıllardan beri suregelmiştir. Bugun ise cocuksuz ailelerin ya da kişilerin cocuk ozlemlerini gidermenin yanı sıra, kimsesiz cocukların guvenli bir ortamda buyutulmelerini sağlamak icin, ko*şullarının icinde bulunulan toplumun gele*neklerine uygun yasalarla belirlendiği hukuk*sal bir kurumdur.

Evlat Edinmenin Yasal Duzenlenişi

Bazı batı ulkelerinde evlat edinme, evlat edinmek isteyen kişilerin resmi ya da ozel kuruluşlara başvuruda bulunmasıyla gercek*leşir. Aynı başvuruyu cocuğunu evlatlık ola*rak vermek isteyen aileler de yapabilir. Bu başvurudan sonra kuruluş, evlat edinecek olanların sağlık durumunu, eğitim duzeyini, gecim olanaklarını ve etnik kokenlerini goz onunde tutan araştırmalar yaparak, cocuk icin uygun kişiler olup olmadıklarını saptar, sonucu olumlu ise, mahkemeye kararıyla Medeni Kanunu'nda belirlenmiş koşullara bağlı olarak ve yargıc izniyle gercekleşir. Buna gore en az 35 yaşında olan ve yasal bir evlilik icinde doğmuş cocuğu bulunmayanlar bir cocuğu evlat edinebilirler. Evlat edinen kişi, evlatlıktan en az 18 yaş buyuk olmalıdır. Evlat edinilen kişi ergin ya da sezgin ise onayının alınması zorunludur. (Ergin, 18 yaşı*nı doldurmuş, sezgin ise doğru ve yanlışı, iyi ve kotuyu ayırt edebilecek akıl gucune sahip olan, yani cok kucuk yaşta olmayan, zek geriliği ya da akıl hastalığı gibi ruhsal ya da fiziksel bozukluğu bulunmayan kişiler icin kullanılan hukuk terimleridir.) Evlat edinile*cek kişi kucukse ana babasının, yoksa yasal vekilinin ve yargıcın izni gerekir.
Evlat edinmek isteyen kişi yasada belirtilen koşullara sahipse, yargıc izni almak uzere başvuruda bulunur. Yargıcın izni alındıktan sonra resmi bir senet duzenlenir ve evlat edinenin doğum kutuğune işlenir. Boylece evlat edinen kimse, ana baba hak ve odevleri*ni yerine getirme yukumluluğunu ustlenmiş olur. Evlat edinilen kişi ise kendisini evlat edinenin soyadını alır ve mirascısı olur.

Evlat Edinme Kurumunun Sorunları

Evlat edinmiş bulunan ailelerin hemen heps cocuklarına bu durumu acıklamanın gucluğ nu yaşarlar. Psikologlar, anlayabilecek y; gelir gelmez, ailenin cocuğa evlat edini' olduğunu soylemesi gerektiği goruşunde leşiyorlar. Aileleri bu konuda olabildi durust ve acık olmaları icin uyarıyorlar, edinilen cocuklar durumu oğrendikter bazı sorunlar cıkabilir. Genellikle gerilerini merak eder ve onları bulmak isterler.

Ayrıca, "evlilik dışı" yani evli olmayan bir anneden doğan cocukların cıkarlarına uygun yeni yasal duzenlemeler ve toplumların bu cocukları benimsemekte eskisine gore daha hoşgorulu olması da etkenlerden biridir. Boy*lelikle, daha onceleri karşılaşılan zorluklar nedeniyle evlatlık olarak verilen evlilik dışı cocuklar artık anneleriyle birlikte yaşayabil*mektedir.
İki buyuk dunya savaşının getirdiği yıkım yuz binlerce cocuğun babasını yitirme*sine yol acmış, savaş sonrası bu cocukların sıcak bir yuvaya kavuşturulması onde gelen sorunlardan biri olmuştu. Bugun ise gelişmiş ulkelerde, evlat edinmek isteyenlere bazı kuruluşlar aracılığıyla azgelişmiş ulkelerdeki yoksul ailelerin cocukları ya da savaş, deprem gibi yıkımlara uğramış ve ailesiz kalmış co*cuklar onerilmektedir. Bunun sakıncaları ise cocuğun kokenlerinden kopuk, secme hakkı olmaksızın farklı bir ırk, ulus ve dili benimse*mek durumunda kalmasıdır. İnsancıl bir dav*ranış olarak, fiziksel ya da ruhsal bazı ozurleri olan ve ailelerinin istemediği ya da sorumlu*luklarını ustlenemediği cocukları evlat edi*nenler de vardır. Ne var ki, olumlu yondeki gelişmelere karşın bugun hÂl cok sayıda ozurlu cocuk evlat edinilmeyi beklemektedir.

EVLAT EDİNECEK AİLELERDE ARANILAN ŞARTLAR
1. Anne-baba adayının tutarlı, dengeli, cocuğa yeterli sevgi verebilecek kişilik yapısında olması,
2.Sosyal ilişkiler acısından toplumun norm ve değerlerine aykırı duşmeyecek ozellikler taşıması, kılık kıyafet, yaşam tarzıyla cağdaş gorunum ile Ataturk İlke ve İnkılaplarını yaşamında uygulayabilecek duşunce yapısına sahip olması,
3.Evlat edinilecek cocuk ile, evlat edinecek kişi arasında en az 18 yaş, en fazla 40 yaş farkının olması,
4.Evlat edinenin cocuğun bakım ve eğitimini sağlayabilecek yeterli gelir duzeyine, sosyal guvenlik hakkına, uygun cevre ve yaşam koşullarına sahip olması,
5.Evlat edinenin cocuğun sosyo-kulturel gelişimini sağlayabilecek kulturel ozelliklerde ve en az ilkokul mezunu olması,
6.Evlat edinenin fizik ve ruh sağlığı acısından cocuğa bakabilecek durumda olması, cocuğu toplum icinde psiko-sosyal acıdan mağdur edecek herhangi bir ozelliğinin olmaması,
7.Cocuğun toplum icindeki alacağı konumu olumsuz etkileyecek herhangi bir suctan ve yuz kızartıcı bir suctan ceza almamış olması,
Şartları aranır.
MURACAAT SONRASI YAPILACAK İŞLEMLER
1. Başvuru dilekcesi ve ilk goruşme formu sonrası, sosyal inceleme sureci başlar.
3. Sosyal Hizmet Uzmanı tarafından aile incelenir ve araştırma yapılır.
4. Yeterli araştırma ve inceleme yapıldıktan sonra ailenin ifade ettikleri beyanları belgelendirmeleri istenir.
5. Muracaatcı anne-baba adayı, Sosyal Hizmet Uzmanı'nın kendilerinden talep ettiği belgeleri 1 ay icinde temin ederek, teslim etmelidir.
6. Muracaatı uygun gorulen aile hakkında "Sosyal İnceleme Raporu" duzenlenir.
7. Aile hakkında hazırlanan dosya Ankara SHCEK Genel Mudurluğu'ne gonderilir.
8. Genel Mudurluğumuzun Aile ve Cocuk Hizmetleri Daire Başkanlığı uzmanları muracaatcının dosyasını inceler ve kabul edilip edilmeyeceğine karar verilir.
9. Muracaatı kabul edilen aileler 0-6 yaş grubu cocuk yuvası bulunan bir ilde sıraya alınır.
10. İlimizde 0-6 yaş grubu cocuk yuvası bulunmadığı icin, eğer aile "il dışı" tercih yapmamışsa Trabzon İli'nde sıraya alınır.
11. Anne-baba adayına genel ve ozel sırası yazılı olarak bildirilir. (Bu konuda aileye telefonla kesinlikle bilgi verilemez)

SOSYAL İNCELEME SURECİ
Muracaat eden aile ve sosyal cevresi hakkında detaylı bir araştırma başlatılır. Aile ile en az 5 goruşme yapılır ve bir cocuğu evlat edinme konusunda yeterli olup olmadıkları araştırılır. Ailenin cocuk yetiştirme tarzının ne olacağı, eşler arasında yaşanan catışmaların nasıl cozulduğu, ailenin cocuğa sunabileceği imkanların neler olduğu, cocuğun sosyalleşmesi ve eğitimi konusunda neler duşundukleri gibi pek cok konuya acıklık getirilir.
EVLAT EDİNME BAŞVURUSU NEREYE VE
NASIL YAPILIR?
1. Evlat edinmeye karar veren aileler, muracaatlarını bulundukları illerdeki İl Sosyal Hizmetler Mudurluğu'ne yaparlar.
2. Aday aile ile on goruşme yapılarak, başvuru dilekcesi hazırlanır.

EVLATLIK VERİLECEK COCUKLARIN OZELLİKLERİ
Anne-baba adayı farklı beklentilerle cocuk almayı hayal etmektedirler. Ancak Kurumumuz aracılığı ile evlatlık verilecek nitelikteki cocukların ozelliklerinin başlangıcta bilinmesinde sayısız yarar vardır. Bu cocuklar;
1. Doğal afet, kaza, hastalık gibi nedenlerle aile ve yakınlarını kaybetmiş cocuklar olabilir,
2. Oz yada uvey anne ve/veya babası tarafından terkedilmiş olabilir,
3. Evlilik dışı ilişkilerden dunyaya gelmiş olabilir,
4. Ensest ilişki sonucu doğmuş olabilir.
Ancak nasıl dunyaya gelirse gelsin; bu cocukların masum ve ilgiye muhtac oldukları unutulmamalıdır. Yetişkinlerin hata ve gunahlarından cocuklar asla mesul olamaz.
BİR COCUĞU EVLAT EDİNME İŞLEMİ NE KADAR SURER
Evlat edinmek uzere başvuran aile sayımız, evlat edindirebildiğimiz cocuk sayısının cok uzerinde olması nedeniyle uzunca bir bekleme sureci (asgari 3 yıl) yaşanılmaktadır.
EVLAT EDİNİLEN COCUĞUN NUFUS İŞLEMLERİ
Yeni Medeni Kanuna gore; evlat edinen aile evlat edindiği cocuğa bir yıl sureyle baktıktan sonra ancak kendi nufusuna kaydettirebilir. Bu yasal sure ailenin ve cocuğun uyumunun takibi acısından son derece onemlidir. Cunku geri donuşu olmayan bir surec oncesi 1 yıllık deneme aşaması doğal karşılanmalıdır. Cocuğun ailenin nufusuna yazdırılması Uzmanın goruşu ve Asliye Hukuk Mahkemesi Hakiminin kararı gercekleşebilir.
__________________