[IMG]http://img11.**************/img11/2466/tbmm.png[/IMG]
BİRİNCİ KISIM
Genel Hukumler
BİRİNCİ BOLUM
Amac, Kapsam ve Temel Tanımlar
MADDE 1- Bu Kanunun amacı, Turkiye Cumhuriyeti Gumruk Bolgesine giren ve cıkan eşyaya ve taşıt araclarına uygulanacak gumruk kurallarını belirlemektir.
MADDE 2- Turkiye Cumhuriyeti Gumruk Bolgesi, Turkiye Cumhuriyeti topraklarını kapsar. Turkiye kara suları, ic suları ve hava sahası gumruk bolgesine dahildir.
Bu Kanunda gecen Turkiye Gumruk Bolgesi ve Gumruk Bolgesi kavramları Turkiye Cumhuriyeti Gumruk Bolgesini ifade eder.
MADDE 3- Bu Kanunda gecen;
1. “Musteşarlık” deyimi, Gumruk Musteşarlığını;
2. “Gumruk idaresi veya idareleri” deyimi, gumruk mevzuatında belirtilen işlemlerin kısmen veya tamamen yerine getirildiği merkez veya taşra teşkilatındaki hiyerarşik yonetim birimlerinin tamamını;
3. “Kişi” deyimi, gercek ve tuzel kişiler ile hukuken tuzel kişilik statusune sahip olmamakla birlikte yururlukteki mevzuat uyarınca hukuki tasarruflar yapma yetkisi tanınan kişiler ortaklığını;
4. “Turkiye Cumhuriyeti Gumruk Bolgesinde yerleşik kişi” deyimi,
a) Bu bolgede kanuni ikametgÂhı olan butun gercek kişileri;
b) Bu bolgede kayıtlı işyeri, kanuni iş merkezi veya şubesi bulunan butun tuzel kişi veya kişiler ortaklığını;
5. “Karar” deyimi, bağlayıcı tarife ve menşe bilgileri de dahil olmak uzere, gumruk idaresinin, gumruk mevzuatı ile ilgili olarak belirli bir konuda bir veya daha fazla kişi uzerinde hukuki sonuc doğuracak idari tasarrufunu;
6. “Serbest dolaşımda bulunan eşya” deyimi, Turkiye’nin taraf olduğu uluslararası anlaşmalara ait hukumler saklı kalmak kaydıyla, serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutularak Turkiye Gumruk Bolgesine giren eşya ile uretiminde kullanılan girdilerin yerli olup olmadığına bakılmaksızın,18 ve 19 uncu madde hukumlerine gore Turk menşeli sayılan eşyayı;
7. “Gumruk statusu” deyimi, eşyanın Turkiye Gumruk Bolgesinde serbest dolaşıma girmiş olup olmadığı yonunden durumunu;
8. “Gumruk vergileri” deyimi, yururlukteki hukumler uyarınca eşyaya uygulanan ithalat vergilerinin ya da ihracat vergilerinin tumunu;
9. “İthalat vergileri” deyimi,
- Eşyanın ithalinde ongorulen gumruk vergileri ve eş etkili vergileri,
- Tarım politikası veya işlenmiş tarım urunleriyle ilgili ozel duzenlemeler cercevesinde alınan ithalat vergilerini;
10. “İhracat vergileri” deyimi,
- Eşyanın ihracatında ongorulen gumruk vergileri ve eş etkili mali yukleri,
- Tarım politikası veya işlenmiş tarım urunleriyle ilgili ozel duzenlemeler cercevesinde alınan ihracat vergilerini;
11. “Yukumlu” deyimi, gumruk yukumluluklerini yerine getirmekle sorumlu butun kişileri;
12. “Gumruk gozetimi” deyimi, gumruk mevzuatına ve gereken hallerde gumruk gozetimi altındaki eşyaya uygulanacak diğer hukumlere uyulmasını sağlamak uzere gumruk idareleri tarafından genel olarak uygulanan işlemleri;
13. “Gumruk denetimi” deyimi, gumruk mevzuatına ve gereken hallerde gumruk gozetimi altındaki eşyaya uygulanacak diğer hukumlere uyulmasını sağlamak uzere eşyanın muayenesini, belgelerin varlığının ve gercekliğinin kanıtlanmasını, işletme hesaplarının, defterlerinin ve diğer yazılı belgelerin tetkikini, nakil araclarının kontrolunu, bagajların ve kişilerin yanlarında ya da ustlerinde taşıdıkları eşyanın kontrolunu, idari araştırmalar ve benzeri diğer işlemlerin yapılması gibi ozel işlemlerin yerine getirilmesini;
14. “Eşyanın gumrukce onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması” deyimi, eşyanın,
a) Bir gumruk rejimine tabi tutulmasını,
b) Bir serbest bolgeye girmesini,
c) Turkiye Gumruk Bolgesi dışına yeniden ihracını,
d) İmhasını,
e) Gumruğe terk edilmesini;
15. “Gumruk rejimi” deyimi,
a) Serbest dolaşıma giriş rejimini,
b) Transit rejimini,
c) Gumruk antrepo rejimini,
d) Dahilde işleme rejimini,
e) Gumruk kontrolu altında işleme rejimini,
f) Gecici ithalat rejimini,
g) Haricte işleme rejimini,
h) İhracat rejimini;
16. “Gumruk beyanı” deyimi, belirlenen usul ve esaslar cercevesinde eşyanın bir gumruk rejimine tabi tutulması talebinde bulunulmasını;
17. “Beyan sahibi” deyimi, kendi adına beyanda bulunan kişiyi veya adına beyanda bulunulan kişiyi;
18. “Eşyanın gumruğe sunulması” deyimi, eşyanın gumruk idaresine ya da gumrukce tayin edilen veya uygun gorulen herhangi bir yere getirilmesi uzerine, belirlenen usul ve esaslara uygun olarak, gumruk idarelerine yapılan bildirimi;
19. “Eşyanın teslimi” deyimi, eşyanın tabi tutulduğu gumruk rejimi ile ongorulen amaclar doğrultusunda gumruk idareleri tarafından ilgilisine teslimini;
20. “Rejim hak sahibi” deyimi, gumruk beyanını yapan veya hesabına gumruk beyanı yapılan kişi veya bu kişiye ait bir gumruk rejimi ile ilgili hakların ve yukumluluklerin devredildiği kişiyi;
21. “İzin hak sahibi” deyimi, kendisine bir izin verilen kişiyi;
22. “Ellecleme” deyimi, gumruk gozetimi altındaki eşyanın asli niteliklerini değiştirmeden istiflenmesi, yerinin değiştirilmesi, buyuk kaplardan kucuk kaplara aktarılması, kapların yenilenmesi veya tamiri, havalandırılması, kalburlanması, karıştırılması ve benzeri işlemleri;
23. “Eşya” deyimi, her turlu madde, urun ve değeri;
İfade eder.
MADDE 4- Gumruk idareleriyle muhatap olan kişiler bu Kanun ve bu Kanuna dayanılarak cıkarılan tuzuk, kararname ve yonetmelik hukumlerine uymak; gumruk idarelerinin gerek bu Kanunda gerek diğer kanun, tuzuk ve kararnamelerde yazılı hukumlere gore yapacağı gozetim ve denetimlere tabi olmak; bu idarelerin kendi adına veya başka idareler nam veya hesabına tahsil edeceği her tur vergi, resim, harc ve ucretleri odemek veya bunları teminata bağlamak; kanun, tuzuk, kararname ve yonetmelik hukumlerinin uymayı zorunlu kıldığı her tur işlemleri yerine getirmekle yukumludurler.
İKİNCİ BOLUM
Gumruk Mevzuatı Cercevesinde Kişilerin Hak ve Yukumluluklerine
İlişkin Ceşitli Hukumler
BİRİNCİ AYIRIM
Temsil Hakkı
MADDE 5- Butun kişiler, gumruk mevzuatı ile ongorulen tasarrufları ve işlemleri gercekleştirmek uzere gumruk idarelerindeki işleri icin bir temsilci tayin edebilirler.
Transit taşımacılık yapan veya arızi olarak beyanda bulunan kişiler haric olmak uzere, temsilci Turkiye Gumruk Bolgesinde yerleşik bulunan kişilerdir.
Temsil, doğrudan veya dolaylı olabilir. Temsilci, doğrudan temsil durumunda başkasının adına hareket eder. Dolaylı temsil durumunda ise kendi adına, ancak başkasının hesabına hareket eder. Temsilci, temsil edilen kişi namına hareket ettiğini beyan etmek, temsilin doğrudan veya dolaylı olduğunu belirtmek ve sahip olduğu temsil yetki belgesini gumruk idarelerine ibraz etmek zorundadır.
Bir başka kişi adına veya hesabına hareket ettiğini beyan etmeyen ya da bir temsil yetkisine sahip olmadığı halde, başka bir kişi adına ya da hesabına hareket ettiğini beyan eden kişi, kendi adına ve kendi hesabına hareket ediyor sayılır.
225 inci maddenin 1 inci fıkrasında belirtilen kişiler gumruk idarelerinde dolaylı temsilci olarak iş takip edebilirler.
İKİNCİ AYIRIM
Gumruk Mevzuatının Uygulanmasına İlişkin Kararlar
MADDE 6- 1. Gumruk idarelerinin gumruk mevzuatının uygulanmasına ilişkin bir karar vermesini talep eden her kişi, kararın verilebilmesi icin gerekli butun bilgi ve belgeleri soz konusu idarelere ibraz etmek zorundadır.
2. Karar alınması talebinin yazılı olarak yapılması gerekir. Gumruk idareleri, soz konusu talebe ilişkin başvurunun kendilerine ulaştığı tarihten itibaren otuz gun icinde karar alırlar. Verilen kararlar başvuru sahibine yazılı olarak tebliğ edilir.
Ancak, gumruk idareleri tarafından bu sureye uyulması mumkun değilse, belirtilen sure aşılabilir. Bu durumda, soz konusu idareler, yukarıda belirlenen surenin dolmasından once başvuru sahibine sure aşımını haklı kılan gerekceler ile talep hakkında karar vermek icin gerekli gordukleri ek sureyi de belirterek bilgi verirler.
3. Gumruk idareleri tarafından gerek başvuruların reddine ve gerekse muhatabı kişinin aleyhine olarak verilen yazılı kararlar, Onikinci Kısımda belirtilen şekilde itiraz yolu acık olmak uzere gerekceli olarak alınır ve bu hususlar kararda belirtilir.
4. Alınan kararlar 245 inci madde hukumleri saklı kalmak uzere gumruk idareleri tarafından derhal uygulanır.
MADDE 7- 1. Gumruk idaresininilgilinin lehine olan kararları aşağıdaki hallerde iptal edilir.
a) Kararın yanlış veya eksik bilgilere dayanılarak verilmesi halinde,
b) Başvuru sahibinin bu yanlışlık veya eksikliği bilmesi veya bilmesi gerektiği hallerde,
c) Kararın doğru veya tam bilgilere dayanılarak verilmesinin mumkun olmamasının tespiti halinde.
2. Aşağıdaki hallerde ise ilgilinin lehine olan karar değiştirilir veya iptal edilebilir.
a) Kararda ongorulen bir veya birden fazla koşulun gercekleşmemiş veya gercekleşemez olması,
b) Lehine olan bir kararda ongorulen bir yukumluluğe ilgilinin uymaması halinde.
3. Kararın iptali, muhatabına tebliğ edilir.
4. 1 inci fıkra hukumlerine gore kararın iptal işlemi iptal kararının verildiği tarihten, 2 nci fıkra hukumlerine gore verilen iptal veya değiştirme kararı tebliğ tarihinden itibaren yururluğe girer. Bununla birlikte, karar muhatabının yasal cıkarlarının gerektirdiği istisnai hallerde, kararın iptalinin veya değiştirilmesinin yururluk tarihi yonetmelikle belirlenen koşullar altında ertelenebilir.
UCUNCU AYIRIM
Bilgi
MADDE 8- 1. Kişiler gumruk idarelerinden gumruk mevzuatının uygulanması hakkında bilgi talepedebilirler.
Ancak bu tur bir talep, fiilen tasarlanan bir ithalat ya da ihracat işlemine dayanmıyorsa reddedilebilir.
2. Bilgiler, talep edene ucretsiz olarak verilir. Bununla birlikte, ozellikle eşyanın kimyevi tahlili veya ekspertizi ya da talep edene geri gonderilmesi nedeniyle gumruk idarelerince yapılan masraflar, talepte bulunan tarafından karşılanır.
MADDE 9- 1. Yazılı talep uzerine Musteşarlık veya yetkilendirdiği gumruk idaresi tarafından bağlayıcı tarife veya bağlayıcı menşe bilgileri verilir.
2. Bağlayıcı tarife veya bağlayıcı menşe bilgisi, gumruk idarelerini, hak sahibine karşı sadece eşyanın tarife pozisyonu konusunda veya eşyanın menşeinin tespiti konusunda ve yalnızca bilginin verildiği tarihten sonra tamamlanacak gumruk işlemlerine konu olan eşya icin bağlar.
Bağlayıcı menşe bilgisinin verilmesinde, 17 ila 22 nci maddelerde yer alan eşyanın menşeinin belirlenmesine ilişkin hukumler esas alınır.
3. Bilgi alan kişi;
a) Bağlayıcı tarife bilgisi icin, beyan edilecek eşya ile verilen bilgide tanımlanan eşya arasında her bakımdan uygunluk bulunduğunu,
b) Bağlayıcı menşe bilgisi icin, beyan edilecek eşya ve menşe kazanımı gerektiren durumu ile verilen bilgide tanımlanan eşya ve menşe kazanımı gerektiren durumunun her bakımdan uygun bulunduğunu,
Kanıtlamak zorundadır.
4. Bağlayıcı tarife bilgisi veriliş tarihinden itibaren altı yıl; bağlayıcı menşe bilgisi veriliş tarihinden itibaren uc yıl gecerlidir. Talep edenin verdiği yanlış veya eksik bilgiye dayanan bağlayıcı bilgi iptal edilir.
5. Bağlayıcı tarife bilgisi aşağıdaki durumlarda gecerliliğini kaybeder:
a) Turk Gumruk Tarife Cetvelinde değişiklik yapılması ve verilen bilginin soz konusu değişiklikle getirilen hukumlere uymaması,
b) Dunya Gumruk Orgutunun uymakla yukumlu bulunduğumuz nomanklatur, izahname, tarife pozisyonlarına ilişkin kararlarındaki bir değişikliğe uymaması,
c) Bağlayıcı tarife bilgisinin iptal edildiğinin veya değiştirildiğinin bilgi verilen kişiye tebliğ edilmesi.
Bu fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen hallerde bağlayıcı tarife bilgisinin gecerliliğini kaybetme tarihi, soz konusu değişikliklerin Resmi Gazetede yayımı tarihidir.
6. Bağlayıcı menşe bilgisi aşağıdaki durumlarda gecerliliğini kaybeder:
a) Menşe kurallarında bir mevzuat duzenlemesi veya bir uluslararası anlaşma gereğince değişiklik yapılması ve verilen bilginin soz konusu değişiklikle getirilen hukumlere uymaması,
b) Dunya Ticaret Orgutunun uymakla yukumlu bulunduğumuz Menşe Kuralları Anlaşmasına ve bu anlaşmaya ilişkin izahname ve kararlardaki bir değişikliğe uymaması,
c) Bağlayıcı menşe bilgisinin iptal edildiğinin veya değiştirildiğinin bilgi verilen kişiye tebliğ edilmesi.
7. 5 ve 6 ncı fıkra hukumleri uyarınca gecerliliğini kaybeden bağlayıcı tarife veya menşe bilgisinin hak sahibi, soz konusu bağlayıcı bilgiye dayanarak ve bu bilginin gecerliliğini kaybetmesinden once, ilgili eşyanın alımı veya satımı ustune bağlayıcı sozleşmeler yaptığı takdirde, gecerliliğini kaybeden tarife veya menşe bilgisini, soz konusu yayımın ya da tebligatın yapıldığı tarihten itibaren altı aylık bir sure boyunca kullanabilir. Ancak, gumruk işlemleri sırasında soz konusu urunler icin bir ithalat, ihracat ya da on izin belgesinin gumruğe verilmesi halinde, bu belgenin gecerlilik suresi esas alınır. Bu fıkra hukumlerine istisna getirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
8. Bağlayıcı tarife veya menşe bilgisine ilişkin 7 nci fıkra hukumleri ancak aşağıdaki amaclarla kullanılabilir.
a) İthalat ya da ihracat vergilerinin belirlenmesi,
b) Tarım politikası kapsamında ihracat vergi iadeleri ile ithalata ya da ihracata verilen diğer butun odemelerin hesaplanması,
c) Belgelerin, soz konusu tarife veya menşe bilgisine istinaden verilmiş olması koşuluyla, eşyaya ait gumruk beyannamesinin tescili icin gumruk işlemlerinin yurutulmesi sırasında verilen ithalat, ihracat ya da on izin belgesinin kullanımı.
DORDUNCU AYIRIM
Diğer Hukumler
MADDE 10- 1. Gumruk Musteşarlığı, gumruk mevzuatının doğru olarak uygulanması icin gerekli gorduğu butun onlemleri alır.
2. Gumruk mevzuatının ongorduğu uygulamaların, hangi hallerde ve hangi koşullar altında basitleştirileceğine ilişkin usul ve esaslar yonetmelikle belirlenir.
MADDE 11- Gumruk işlemleriyle doğrudan veya dolaylı olarak ilgili bulunan kişiler, Gumruk Musteşarlığının veya gumruk idarelerinin talebi uzerine gumruk işlemleri ile sınırlı olmak kaydıyla belirlenen sureler icinde gerekli butun belge ve bilgileri vermek ve her turlu yardımı sağlamakla yukumludur.
Kendilerinden bu konularda bilgi istenilen kişiler, ozel kanunlarda yazılı gizlilik hukumlerini ileri surerek bilgi vermekten kacınamazlar.
MADDE 12- 1. Gumruk idarelerigizli nitelikteki veya gizlilik esasına gore elde edilen butun bilgileri saklamak zorundadır. Bu bilgileri veren kişinin veya makamın acık izni olmaksızın soz konusu bilgiler acıklanamaz. Şu kadar ki, gumruk idareleri verilerin korunmasına ilişkin yasal hukumler veya yargı kararlarının gereği olarak soz konusu bilgileri ilgili mercilere verirler.
2. Gumruk işlemleri nedeniyle elde edilen gizli nitelikteki bilgilerin toplanması, kullanılması, saklanması, saklanma suresi ve ucuncu kişilere verilmesine ilişkin hukumler yonetmelikle belirlenir.
MADDE 13- İlgili kişiler, 11 inci maddede belirtilen belge ve bilgileri gumruk kontrolu amacıyla beş yıl sure ile saklamak zorundadırlar.
Belge saklama suresi;
a) (b) fıkrasında ongorulen haller dışında, serbest dolaşıma girmek veya ihrac edilmek uzere beyan edilen eşya ile ilgili olarak, serbest dolaşıma giriş veya ihracat beyanlarına ilişkin belgelerin tescil edildiği yılın;
b) Nihai kullanımları nedeniyle indirimli veya sıfır ithalat vergisi ile Turkiye’de serbest dolaşıma giren eşya icin, gumruk gozetimine tabi olmalarının sona erdiği yılın;
c) Başka bir gumruk rejimine tabi tutulan eşya icin, soz konusu gumruk rejiminin sona erdiği yılın;
d) Serbest bolgeye konulan eşya icin, buralardan cıktıkları yılın;
Sonundan itibaren işlemeye başlar.
MADDE 14- 1. Bu Kanunda belirtilen sureler, tarih veya vadeler, aksine ozel bir hukum bulunmadıkca uzatılamaz veya ertelenemez. Sure, tarih veya vadelerin bitim tarihinin resmi tatil gunune rastlaması halinde, bu sureler ilk işgununun resmi calışma saatleri sonunda biter.
2. Sure hafta veya ay olarak belli edilmiş ise; başladığı gune son hafta veya ayda tekabul eden gunun mesai saati bitiminde sona erer. Surenin bittiği ayda tekabul eden bir gun yoksa sure o ayın son gununun mesai saati bitiminde sona erer.
İKİNCİ KISIM
Gumruk Vergileri ile Eşya Ticareti Konusunda Ongorulen Diğer Onlemlerin
Uygulanmasına İlişkin Unsurlar
BİRİNCİ BOLUM
Gumruk Tarifesi ve Eşyanın Tarife Pozisyonlarına Ayrılması
MADDE 15- 1. Gumruk vergileri, gumruk yukumluluğunun doğduğu tarihte yururlukte olan gumruk tarifesine gore hesaplanır.
2. Eşya ticaretine ilişkin ozel hukumlerle belirlenmiş diğer onlemler, gerektiği takdirde, soz konusu eşyanın tarife pozisyonuna gore uygulanır.
3. Gumruk Tarifesi:
a) Bakanlar Kurulunca kabul edilen Turk Gumruk Tarife Cetvelini,
b) Tamamen veya kısmen Turk Gumruk Tarife Cetveline dayanan veya bu cetvele alt acılımlar ekleyen ve eşya ticaretine ilişkin tarife onlemlerinin uygulanması icin tespit edilen diğer cetvelleri,
c) Turk Gumruk Tarifesinin kapsadığı eşyaya uygulanacak;
- Gumruk vergi oranlarını,
- Tarım politikası veya işlenmiş tarım urunleriyle ilgili ozel duzenlemeler cercevesinde alınan ithalat vergilerini,
d) Turkiye’nin bazı ulkeler veya ulke grupları ile yaptığı tercihli bir tarife uygulaması gerektiren anlaşmalarda yer alan tercihli tarife uygulamalarını,
e) Turkiye tarafından tek taraflı olarak bazı ulkeler, ulke grupları veya toprak parcaları icin tanınan tercihli tarife uygulamalarını,
f) İthalat vergilerinde, bazı eşyaya şartlı olarak uygulanacak muafiyet veya indirim uygulamalarını,
g) Yukarıdakilerin dışında kalan diğer tarife uygulamalarını,
Kapsar.
4. Sabit oranlı vergilendirmeye ilişkin hukumler saklı kalmak uzere, 3 uncu fıkranın (d), (e) ve (f) bentlerinde belirtilen koşulları taşıyan eşyanın ithalinde, beyan sahibi (c) bendinde belirtilen tarife yerine (d), (e) ve (f) bentleri hukumlerinin uygulanmasını isteyebilir. Gerekli koşulların yerine getirilmesi halinde, soz konusu talep gumruk işlemlerinin tamamlanmasından veya eşyanın tesliminden sonra da yapılabilir.
5. Bu maddenin 3 ncu fıkrasının (d), (e) ve (f) bentlerinde belirtilen belirli bir ithalat hacmi i1e sınırlandırılmış tarife uygulamaları;
a) Tarife kotalarının soz konusu olduğu durumlarda, tespit edilen ithalat hacmi sınırına ulaşıldığında,
b) Tarife tavanlarının soz konusu olduğu durumlarda ise Bakanlar Kurulu Kararı ile,
Sona erer.
6. Eşyanın tarife pozisyonunun belirlenmesi deyiminden, yururlukteki hukumlere uygun olarak, soz konusu eşyanın girdiği;
a) Turk Gumruk Tarife Cetvelinin veya 3 uncu fıkranın (b) bendinde ongorulen diğer cetvelin bir alt pozisyonunun,
b) Tamamen veya kısmen Turk Gumruk Tarifesine dayanan ya da bu tarife cetveline alt acılımlar ekleyen ve ozel alanlara ait eşya ticaretine ilişkin tarife dışı onlemlerin uygulanması amacıyla Bakanlar Kurulu Kararı ile oluşturulan bir diğer cetvelin alt pozisyonunun,
Belirlenmesi anlaşılır.
7. Gumruk Tarife Cetveli, izahnamesi ve eşya fihristi, Musteşarlıkca hazırlanır ve Resmi Gazetede yayımlanır. Bu şekilde yayımlanan metinler idari ve kazai uygulamalarda esas tutulur.
MADDE 16- l. Mahiyeti ve nihai kullanım şekli gerekcesiyle, bazı eşyanın yararlanabileceği tercihli tarife uygulaması, Bakanlar Kurulunca belirlenen şartlara tabidir.
Bir izin gerektiğinde 80 ve 81 inci madde hukumleri uygulanır.
2. 1 inci fıkrada sozu edilen tercihli tarife uygulaması ifadesi, tarife kotaları kapsamında olsa dahi, ithalat vergilerinde bir indirim veya şartlı muafiyet uygulaması anlamına gelir.
İKİNCİ BOLUM
Eşyanın Menşei
BİRİNCİ AYIRIM
Eşyanın Tercihli Olmayan Menşei
MADDE 17- Eşyanın tercihli olmayan menşei;
a) 15 inci maddenin 3 uncu fıkrasının (d) ve (e) bentlerinde ongorulen uygulamalar haric olmak uzere, Turk Gumruk Tarifesinin uygulanması,
b) Eşya ticaretine ilişkin tarife onlemleri dışında, Bakanlar Kurulu Kararı ile oluşturulan onlemlerin uygulanması,
c) Menşe şahadetnamelerinin hazırlanması ve verilmesi,
Amacları ile bu Kanunun 18 ila 21 inci maddelerindeki hukumler cercevesinde belirlenir.
MADDE 18- 1. Tumuyle bir ulkede elde edilen veya uretilen eşya, o ulke menşelidir.
2. Tumuyle bir ulkede elde edilen veya uretilen eşya ifadesinden;
a) O ulkede cıkartılan madencilik urunleri,
b) O ulkede toplanan bitkisel urunler,
c) O ulkede doğan ve yetiştirilen canlı hayvanlar,
d) O ulkede yetiştirilen canlı hayvanlardan elde edilen urunler,
e) O ulkede tutulan ve avlanan balıkcılık ve avcılık urunleri,
f) O ulkede kayıtlı veya tescilli olup, o ulkenin bandırasını taşıyan araclar tarafından soz konusu ulkenin kara suları dışındaki denizlerden cıkartılan av urunleri ve diğer deniz urunleri,
g) Soz konusu ulkede kayıtlı ya da tescilli olan ve ulkenin bandırasını taşıyan, fabrika gemilerde (f) bendinde ongorulen urunlerden elde edilen eşya,
h) O ulkenin kara suları dışındaki denizlerin dibinden ya da deniz dibindeki toprağın altından munhasır işletme hakkına sahip olarak o ulke tarafından cıkartılan urunler,
ı) Sadece hammadde elde etmek icin o ulkede toplanan, imalat işlemlerinden veya kullanım kalıntılarından elde edilen atık ve artıklar,
j) Yukarıdaki bentlerde sayılan eşyadan uretimin herhangi bir aşamasında elde edilen eşya ile bunların turevlerinden elde edilen eşya,
Anlaşılır.
3. 2 nci fıkranın uygulanmasında ulke ifadesi o ulkenin kara sularını da kapsar.
MADDE 19- Uretimi birden fazla ulkede gercekleştirilen eşyanın bir ulke menşeli sayılabilmesi icin, o ulkede yeni bir urun imal edilmesi veya imalatın onemli bir aşamasının ve ekonomik yonden gerekli gorulen en son esaslı işcilik ve eylemin o ulkede yapılması gerekir.
MADDE 20- Esas amacının, Turkiye tarafından belirli ulkelerin eşyasına uygulanan hukumleri aşmak olduğu tespit edilen veya yapılan araştırma sonucunda hakkında bu yonde bir kanaat oluşan bir işcilik veya işlemle uretilmiş eşya, 19 uncu maddeye dayanılarak o ulke menşeli sayılmaz.
MADDE 21- 1. Menşe şahadetnamesi ibrazı ihtiyaridir. Bununla birlikte, uluslararası ve ikili anlaşma hukumlerine gore, menşe şahadetnamesine dayanılarak indirimli tarifeden yararlanılmak istenilmesi halinde, eşyanın anlaşmaya taraf ulke menşeli olduğunu veya o ulkede gorduğu değişiklik ve işlemler dolayısıyla oyle sayılması gerektiğini bildirir menşe şahadetnamesi ibrazı zorunludur.
2. 1 inci fıkra hukmu dışında kalan hallerde, menşe şahadetnamesi ibrazına ilişkin ve eşyanın kıymeti, menşei, cinsi veya niteliği itibariyle, menşe şahadetnamesi aranmamasına ilişkin usul ve esaslar yonetmelikle belirlenir.
3. Menşe şahadetnamelerinin şekli, icereceği bilgiler, uluslararası duzenlemeler dikkate alınarak yonetmelikle belirlenir.
4. Menşe şahadetnamesinin ibrazına rağmen ciddi bir şuphe durumunda, ek kanıtları isteme konusunda gumruk idareleri yetkilidir.
İKİNCİ AYIRIM
Eşyanın Tercihli Menşei
MADDE 22- Bu Kanunun 15 inci maddesinde belirtilen tercihli tarife uygulamalarından yararlandırılmak istenen eşyanın tercihli menşe kuralları;
a) 15 inci maddenin 3 uncu fıkrasının (d) bendinde belirtilen anlaşmalar kapsamı eşya icin bu anlaşmalar ile,
b) 15 inci maddenin 3 uncu fıkrasının (e) bendinde belirtilen tercihli tarife uygulamalarından yararlanan eşya icin Bakanlar Kurulu Kararı ile,
Belirlenir.
UCUNCU BOLUM
Eşyanın Gumruk Kıymeti
MADDE 23- Eşyanın gumruk kıymeti, Gumruk Tarifesinin ve eşya ticaretine ilişkin belirli konularda getirilen tarife dışı duzenlemelerin uygulanması amacıyla, bu bolumde yer alan hukumler cercevesinde belirlenen kıymettir.
MADDE 24- 1. İthal eşyasının gumruk kıymeti, eşyanın satış bedelidir. Satış bedeli, Turkiye’ye ihrac amacıyla yapılan satışta 27 ve 28 inci maddelere gore gerekli duzeltmelerin de yapıldığı, fiilen odenen veya odenecek fiyattır.
Şu kadar ki, eşyanın satış bedelinin gumruk kıymetine esas alınabilmesi, aşağıdaki koşullara bağlıdır:
a) Eşyanın alıcısı tarafından elden cıkartılması veya kullanımı;
- Turkiye Cumhuriyeti kanunları, tuzukleri ve bunların yetkili kıldığı merciler tarafından konulmuş olan,
- Eşyanın tekrar satılabileceği coğrafi bolgeyi sınırlayan,
- Eşyanın kıymetini onemli bir olcude etkilemeyen,
Kısıtlamalar dışında, hicbir kısıtlamaya tabi olmamalıdır.
b) Satış veya fiyat, kıymeti belirlenmekte olan eşya bakımından, kıymeti tespit edilemez bir koşul veya edim konusu olmamalıdır.
c) Eşyanın alıcı tarafından tekrar satışı veya diğer herhangi bir şekilde elden cıkartılması ya da kullanımı sonucu doğan hasılanın bir bolumunun doğrudan veya dolaylı olarak satıcıya intikal etmesi halinde, ithal eşyasının fiilen odenen veya odenecek fiyatına 27 nci madde hukumlerine gore ilave yapılabilmelidir.
d) Alıcı ve satıcı arasında bir ilişki bulunmamalı; ilişkinin varlığı durumunda ise, satış bedeli bu maddenin 2 nci fıkrası hukumlerine gore gumruk kıymeti olarak kabul edilebilir nitelikte olmalıdır.
2. a) Yukarıdaki fıkra hukumlerini uygulayarak satış bedelinin belirlenmesinde, alıcı ile satıcı arasında bir ilişkinin varlığı, satış bedelinin reddedilmesi icin tek başına yeterli bir neden oluşturmaz. Boyle durumlarda, satışa ilişkin koşullar incelenerek, bu ilişkinin fiyatı etkilemediği belirlenirse, satış bedeli kabul edilir. Gumruk idaresi, beyan sahibi veya diğer kaynaklardan elde ettiği bilgilere dayanarak, soz konusu ilişkinin fiyatı etkilediği kanısına varırsa, bu hususları beyan sahibine yazılı olarak bildirir. Suresi icinde verilmek şartıyla beyan sahibinin cevap hakkı saklıdır.
b) Birbirleri ile ilişkisi bulunan kişiler arasındaki bir satışta, beyan sahibi satış bedelinin aynı veya yakın bir tarihte gercekleşen aşağıda yer alan emsal kıymetlerden birine cok yakın olduğunu ispatlarsa, bu satış bedeli kabul edilerek, eşyanın kıymeti l inci fıkra hukumlerine gore belirlenir.
- Turkiye’ye ihrac amacıyla satılan aynı veya benzer eşyanın birbiriyle hicbir ilişkisi bulunmayan satıcılar ve alıcılar arasında satışındaki satış bedeli,
- Aynı veya benzer eşyanın, 25 inci maddenin 2 nci fıkrasının (c) bendi hukumlerine gore belirlenen gumruk kıymeti,
- Aynı veya benzer eşyanın, 25 inci maddenin 2 nci fıkrasının (d) bendi hukumlerine gore belirlenen gumruk kıymeti.
Yukarıdaki emsal kıymetlerle yapılan kıyaslama sırasında, ticari duzeye, miktara, 27 nci maddede sayılan unsurlara ve alıcı ile satıcı arasında ilişki bulunmayan satışlarda, satıcının ustlendiği, ancak satıcı ile alıcı arasında ilişki bulunan durumlarda satıcının ustlenmediği giderlere ilişkin ispatlanmış farklılıklar dikkate alınır.
c) (b) bendinde sayılan kıymetler, beyan sahibinin girişimi ile ve yalnız kıyaslama amacıyla kullanılır. (b) bendi hukumlerine dayanarak eşyanın satış bedelinin yerini alacak bir kıymet tespit edilemez.
3. a) Fiilen odenen veya odenecek fiyat, ithal eşyası icin alıcının, satıcı veya satıcı yararına yaptığı veya yapması gereken odemelerin toplamıdır. Bu fiyat, ithal eşyasının satış koşulu olarak, alıcının satıcıya veya satıcının bir yukumluluğunu karşılamak uzere ucuncu bir kişiye yaptığı veya yapacağı tum odemeleri kapsar. Odemeler, para transferi şeklinde olabileceği gibi, akreditif veya ciro edilebilir bir kıymetli evrak kullanılarak ya da doğrudan veya dolaylı yapılabilir.
b) 27 nci maddeye gore yapılan ilaveler dışında, alıcının pazarlama dahil kendi hesabına yaptığı faaliyetler, satıcı yararına veya satıcı ile yapılan bir anlaşma yoluyla da olsa, satıcıya yapılan dolaylı bir odeme olarak değerlendirilmez. Bu tur işlemlere ilişkin giderler, ithal eşyasının gumruk kıymetinin tespiti sırasında fiilen odenen veya odenecek fiyata ilave edilmez.
MADDE 25- 1. 24 uncu madde hukumlerine gore belirlenemeyen gumruk kıymeti, bu maddenin 2 nci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinin sıra halinde uygulanmasıyla belirlenir. Eşyanın gumruk kıymeti bir ust bent hukumlerine gore belirlenebildiği surece bir alt bent hukumleri uygulanamaz. Ancak, beyan sahibinin yazılı talebinin gumruk idaresince uygun bulunması şartıyla (c) ve (d) bentlerinin uygulama sırası değiştirilebilir.
2. Bu madde hukumleri gereğince, gumruk kıymeti aşağıdaki yontemlere gore belirlenir:
a) Turkiye’ye ihrac amacıyla satılarak, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı veya yakın bir tarihte ihrac edilen eşyanın satış bedeli,
b) Turkiye’ye ihrac amacıyla satılarak, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı veya yakın bir tarihte ihrac edilen benzer eşyanın satış bedeli,
c) İthal eşyasının veya aynı ya da benzer eşyanın Turkiye icinde satıcılardan mustakil kişilere yapılan en buyuk miktardaki satışına ait birim fiyata dayalı kıymet,
d) İthal eşyasının uretiminde kullanılan malzeme ve imalat veya diğer imal işlemlerinin bedel veya kıymetleri ile Turkiye’ye ihrac edilmek uzere ihrac ulkesindeki ureticiler tarafından uretilen, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı sınıf veya cins eşyanın satışında mutat olan kÂr ve genel giderlere eşit bir tutar ve 27 nci maddenin 1 inci fıkrasının (e) bendinde sayılan diğer bedel veya kıymetler toplamından oluşan hesaplanmış kıymet.
3. 2 nci fıkranın uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esaslar yonetmelikle belirlenir.
MADDE 26- 1. 24 ve 25 inci madde hukumlerine gore belirlenemeyen ithal eşyasının gumruk kıymeti;
a) Gumruk Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının VII nci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Anlaşmanın,
b) Gumruk Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının VII nci Maddesinin,
c) Bu bolum hukumlerinin,
Prensip ve genel hukumlerine uygun yontemlerle ve Turkiye’de mevcut veriler esas alınarak belirlenir.
2. 1 inci fıkra hukumlerine gore gumruk kıymetinin belirlenmesinde;
a) Turkiye’de uretilen eşyanın Turkiye icindeki satış fiyatı,
b) Gumruk idaresinin iki alternatif kıymetten yuksek olanını kabul etmesini ongoren bir sistem,
c) Eşyanın ihrac ulkesindeki ic piyasa fiyatı,
d) Aynı veya benzer eşyanın, 25 inci maddenin 2 nci fıkrasının (d) bendi hukumlerine gore hesaplanmış kıymeti dışındaki maliyet bedeli,
e) Turkiye’den başka bir ulkeye ihrac edilmek uzere satılmış eşyanın fiyatı,
f) Asgari gumruk kıymetleri,
g) Keyfi veya fiktif kıymetler,
Esas alınmaz.
MADDE 27- 1. 24 uncu madde hukumlerine gore gumruk kıymeti belirlenirken, ithal eşyasının fiilen odenen veya odenecek fiyatına aşağıdaki ilaveler yapılır:
a) Aşağıdaki unsurların eşyanın fiilen odenen veya odenecek fiyatına dahil edilmemiş, ancak alıcı tarafından ustlenilen bolumu;
i) Satın alma komisyonları dışındaki komisyonlar ve tellÂliye,
ii) Gumruk işlemleri sırasında soz konusu eşya ile tek eşya muamelesi goren kapların maliyeti,
iii) İşcilik ve malzeme giderleri dahil ambalaj bedeli;
b) İthal eşyasının uretiminde ve ihrac amacıyla satışında kullanılmak uzere, alıcı tarafından doğrudan veya dolaylı olarak, bedelsiz veya duşuk bedelle sağlanan, fiilen odenen veya odenecek fiyata dahil edilmemiş olan aşağıda sayılan mal ve hizmetlerin kıymetinden verilecek uygun miktardaki pay;
i) İthal eşyasına katılan malzeme, aksam, parca ve benzerleri,
ii) İthal eşyasının uretimi sırasında kullanılan arac, gerec, kalıp ve benzeri aletler,
iii) İthal eşyasının uretimi sırasında tuketilen maddeler,
iv) İthal eşyasının uretimi icin gereken ve ithal ulkesi dışında gercekleştirilen muhendislik, geliştirme, sanat ve cizim calışmaları, plan ve taslak hazırlama hizmetleri;
c) Kıymeti belirlenecek eşyanın satış koşulu gereği, alıcının doğrudan veya dolaylı olarak odemesi gereken, fiilen odenen veya odenecek fiyata dahil edilmemiş olan royalti ve lisans ucretleri;
d) İthal eşyasının tekrar satışı veya diğer herhangi bir şekilde elden cıkartılması ya da kullanımı sonucu doğan hÂsılanın, doğrudan veya dolaylı olarak satıcıya intikal eden kısmı;
e) İthal eşyası icin Turkiye’deki giriş liman veya yerine kadar yapılan nakliye ve sigorta giderleri.
2. Bu maddeye gore fiilen odenen veya odenecek fiyata yapılacak ilaveler icin nesnel ve olculebilir veriler esas alınır.
3. Gumruk kıymetinin belirlenmesinde, fiilen odenen veya odenecek fiyata bu maddede ongorulenler dışında hicbir ilave yapılamaz.
4. Bu bolumde gecen satın alma komisyonları ifadesinden; ithalatcının temsilcisine kıymeti belirlenecek eşyanın satın alınmasında yurtdışında verdiği temsil hizmeti karşılığında odediği ucret anlaşılır.
5. İthal eşyasının gumruk kıymetinin belirlenmesi sırasında;
a) Turkiye’de coğaltılması hakkı icin yapılan odemeler ,
b) Turkiye’ye ihrac amacıyla satışında bir satış koşulu olmaması kaydıyla, dağıtım veya tekrar satış hakları icin alıcının yaptığı odemeler,
1 inci fıkranın (c) bendi kapsamında değerlendirilmez ve fiilen odenen veya odenecek fiyata ilave edilmez.
MADDE 28- İthal eşyasının fiilen odenen veya odenecek fiyatından ayırdedilebilmeleri koşuluyla aşağıdaki giderler gumruk kıymetine dahil edilmez:
a) Eşyanın, Turkiye Cumhuriyeti Gumruk Bolgesi ile Turkiye’nin anlaşmalarla dahil olduğu gumruk birliği gumruk bolgelerine giriş yerine varışından sonra yapılan nakliye ve sigorta giderleri,
b) Sınai tesis, makina veya techizat gibi, ithal eşyası icin yapılan inşa, kurma, montaj, bakım veya teknik yardıma ilişkin giderler,
c) İthal eşyasının satışıyla ilgili olarak bir finansman anlaşması uyarınca alıcı tarafından ustlenilen faiz giderleri;
d) İthal eşyasının Turkiye’de coğaltılması hakkı icin yapılan odemeler;
e) Satın alma komisyonları;
f) Eşyanın ithali veya satışı nedeniyle Turkiye’de odenecek ithalat vergileri.
(c) bendinde belirtilen hallerde, finansmanın satıcı veya bir başka kişi tarafından sağlanmış olmasına bakılmaz. Ancak, finansman anlaşmasının yazılı olarak yapılmış olması ve gerektiğinde alıcının;
- Eşyanın, fiilen odenen veya odenecek fiyat olarak beyan edilen fiyattan satıldığını,
- Soz konusu faiz oranının, finansmanın sağlandığı ulkede o tarihte bu tur bir işlem icin gecerli olan faiz oranı seviyesini aşmadığını,
Kanıtlaması şarttır.
MADDE 29- Bilgisayarlarda kullanılmak uzere, veri veya komutlar yuklu bilgi taşıyıcılarının gumruk kıymetinin tespitine ilişkin usul ve esaslar yonetmelikle belirlenir.
MADDE 30- Eşyanın gumruk vergisine esas alınacak kıymetinin Turk Lirası olarak beyanı zorunludur. Fatura veya diğer belgelerde yazılı yabancı paralar, gumruk yukumluluğunun doğduğu tarihte yururlukte olan T.C. Merkez Bankası doviz satış kurları uzerinden Turk Lirasına cevrilir.
MADDE 31- 1. Bu bolum hukumleri, gumrukce onaylanmış bir başka işlem veya kullanıma tabi tutulduktan sonra serbest dolaşıma giren eşyanın gumruk kıymetinin belirlenmesine ilişkin ozel hukumleri etkilemez.
2. 24, 25 ve 26 ncı maddelere istisna olarak, genellikle konsinye şekilde teslim edilen cabuk bozulabilir eşyanın gumruk kıymeti, beyan sahibinin talebi uzerine, gumruk idaresince basitleştirilmiş usullere gore belirlenir.
__________________