MADEN KANUNU
Kanun Numarası :3213
Kabul Tarihi :4/6/1985
Yayımlandığı R.Gazete :Tarih 15/6/1985 Sayı: 18785
Yayımlandığı Dustur :Tertip: 5 Cilt: 24 Sayfa: 446
Amac:

Madde 1 - Bu Kanun madenlerin aranması, işletilmesi, uzerinde hak sahibi
olunması ve terk edilmesi ile ilgili esas ve usulleri duzenler.
Madenler:

Madde 2 - (Değişik: 26.5.2004 t, 5177 sk.)
Yer kabuğunda ve su kaynaklarında tabii olarak bulunan, ekonomik ve ticari
değeri olan petrol, doğal gaz, jeotermal ve su kaynakları dışında kalan her
turlu madde bu Kanuna gore madendir.

Madenler aşağıda sıralanan gruplara gore ruhsatlandırılır:

I. Grup madenler

a) İnşaat ile yol yapımında kullanılan ve tabiatta doğal olarak bulunan kum ve cakıl.

b) Tuğla-kiremit kili, Cimento kili, Marn, Puzolanik kayac (Tras) ile cimento ve
seramik sanayilerinde kullanılan ve diğer gruplarda yer almayan kayaclar.

II. Grup madenler

Mermer, Dekoratif taşlar, Traverten, Kalker, Dolomit, Kalsit, Granit, Siyenit,
Andezit, Bazalt ve benzeri taşlar.

III. Grup madenler

Deniz, gol, kaynak suyundan elde edilecek eriyik halde bulunan tuzlar,
karbondioksit (CO2) gazı (jeotermal, doğal gaz ve petrollu alanlar haric).

IV. Grup madenler

a) Kaolen, Dikit, Nakrit, Halloysit, Endellit, Anaksit, Bentonit, Montmorillonit,
Baydilit, Nontronit, Saponit, Hektorit, İllit, Vermikulit, Allofan, İmalogit, Klorit,
Sepiyolit, Paligorskit (Atapuljit), Loglinit ve bunların karışımı killer, Refrakter
killer, Jips, Anhidrit, Alunit (Şap), Halit, Sodyum, Potasyum, Lityum, Kalsiyum,
Magnezyum, Klor, Nitrat, İyot, Flor, Brom ve diğer tuzlar, Bor tuzları (Kolemanit,
Uleksit, Borasit, Tinkal, Pandermit veya bunyesinde en az %10 B2O3 iceren diğer
Bor mineralleri), Stronsiyum tuzları (Selestin, Stronsiyanit), Barit, Vollastonit,
Talk, Steattit, Pirofillit, Diatomit, Olivin, Dunit, Sillimanit, Andaluzit,
Dumortiorit, Disten (Kyanit), Fosfat, Apatit, Asbest (Amyant), Manyezit, Huntit,
Tabii Soda mineralleri (Trona, Nakolit, Davsonit), Zeolit, Pomza, Pekştayn, Perlit,
Obsidyen, Grafit, Kukurt, Fluorit, Kriyolit, Zımpara Taşı, Korundum, Diyasporit,
Kuvars, Kuvarsit ve bileşiminde en az %80 SiO2 ihtiva eden Kuvars kumu, Feldispat
(Feldispat ve Feldispatoid grubu mineraller), Mika (Biyotit, Muskovit, Serisit,
Lepidolit, Flogopit), Nefelinli Siyenit, Kalsedon (Sileks, Cort).

b) Turba, Linyit, Taşkomuru, Antrasit, Asfaltit, Bitumlu Şist, Bitumlu Şeyl,
Radyoaktif Mineraller (Uranyum, Toryum, Radyum).

c) Altın, Gumuş, Platin, Bakır, Kurşun, Cinko, Demir, Pirit, Manganez, Krom, Civa,
Antimuan, Kalay, Vanadyum, Arsenik, Molibden, Tungsten (Volframit, Şelit), Kobalt,
Nikel, Kadmiyum, Bizmut, Titan (İlmenit, Rutil), Aluminyum (Boksit, Gipsit, Bohmit),
Nadir toprak elementleri (Seryum Grubu, Yitriyum Grubu) ve Nadir toprak mineralleri
(Bastnazit, Monazit, Ksenotim, Serit, Oyksenit, Samarskit, Fergusonit), Sezyum,
Rubidyum, Berilyum, İndiyum, Galyum, Talyum, Zirkonyum, Hafniyum, Germanyum,
Niobyum, Tantalyum, Selenyum, Telluryum, Renyum.

V. Grup madenler

Elmas, Safir, Yakut, Beril, Zumrut, Morganit, Akuvamarin, Heliodor, Aleksandirit,
Agat, Oniks, Sardoniks, Jasp, Karnolin, Heliotrop, Kantaşı, Krizopras, Opal (İrize Opal,
Kırmızı Opal, Siyah Opal, Ağac Opal), Kuvars kristalleri (Ametist, Sitrin, Neceftaşı
(Dağ kristali), Dumanlı Kuvars, Kedigozu, Avanturin, Venustaşı, Gul Kuvars), Turmalin
(Rubellit, Vardelit, İndigolit), Topaz, Aytaşı, Turkuaz (Firuze), Spodumen, Kehribar,
Lazurit (Lapislazuli), Oltutaşı, Diopsit, Amozonit, Luletaşı, Labrodorit,
Epidot (Zeosit, Tanzonit), Spinel, Jadeit, Yeşim veya Jad, Rodonit, Rodokrozit,
Granat Minarelleri (Spesartin, Grosullar Hessanit, Dermontoit, Uvarovit, Pirop,
Almandin), Diaspor Kristalleri, Kemererit.

Bu gruplarda yer alan madenlerin ozellikleri ile bu maddede yer almayan bir madenin
grubunun tespitine ait esas ve usuller Bakanlıkca cıkarılacak yonetmelikle duzenlenir.

Bu Kanuna gore verilen ruhsatlar başka amacla kullanılmaz.

Tanımlar:

Madde 3 - (Değişik: 26.5.2004 t, 5177 sk.)

Kanunda gecen deyimler aşağıda acıklanmıştır:

Bakanlık : Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı.

Genel Mudurluk: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Mudurluğu.

Takaddum Hakkı: Maden hakkı icin ilk muracaat edene tanınan oncelik.

Ruhsat Hukuku : Ruhsat sahiplerinin ruhsattan doğan hak ve yukumlulukleri.

Buluculuk : Herhangi bir ruhsat doneminde yonetmeliğinde belirtildiği şekilde bir
maden zuhurunun ortaya cıkartılması.

Arama Ruhsatı : Belirli bir alanda maden arama faaliyetlerinde bulunulabilmesi icin
verilen yetki belgesi.

İşletme Ruhsatı : İşletme faaliyetlerinin yurutulebilmesi icin verilen yetki belgesi.

İşletme İzni : Bir madenin işletmeye alınabilmesi icin izin.

Sertifika : V. Grup madenlerin aranması ve işletilmesi icin yonetmelikte belirtilen
usul ve esaslar cercevesinde Bakanlıkca verilen belge.

Beyan : İlgililerin resmi kuruluşlara herhangi bir durumu belirlemek veya acıklamak
maksadı ile vermiş oldukları yazılı belge.

Maden Sicili : Tum madencilik faaliyetleri ile ilgili bilgilerin kaydedildiği yer.

Pasa : Mevcut ekonomik ve teknik şartlara gore işletilmesi mumkun olmayan, ancak
işletme gereği istihsal edilen cevher.

Prospeksiyon : Madencilik arama faaliyetlerine mesnet teşkil edecek on bilgilerin
toplanması işi.

Gorunur Rezerv : Boyutları, tenoru belirlenmiş uretilebilir kesin cevher miktarı.

Ekonomik Cevher : Gunun teknik ve ekonomik şartlarında karlı olarak
değerlendirilebilecek cevher.

Kamulaştırma : İşletme ruhsat suresi boyunca ruhsat alanında kalan ozel mulkiyet
arazilerine madencilik faaliyeti icin alınan kamulaştırma kararı.

Nezaret : İşletmelerin tekniğine ve emniyet nizamnamelerine uygun olarak
yurutulmesinin kontrolu.

Nezaretci : İşletmelerin teknik ve emniyet yonunden nezaretini yapan sorumlu ve
yetkili maden muhendisi.

Taksir : Ruhsat alanlarının bu Kanun gereğince kucultulmesi.

Munfesih : Hakların hicbir bildirime gerek kalmaksızın otomatik olarak fesholması.

Faaliyet Raporu : Madencilik faaliyetlerinin yonetmeliğinde belirtildiği uzere
fenni nezaretci tarafından hazırlanan takdim metni.

Teknik Belge : Maden arama ve işletme faaliyetleri ile Kanunda belirtilen diğer
işler icin ilgili muhendis ve diğer teknik elemanlar tarafından hazırlanan imalat
haritası, jeolojik, jeofizik, hidrojeolojik etut, harita, kesitler, raporlar ve
bunun gibi teknik icerikli belge.

Satış Bilgi Formu : Şekli yonetmelikte gosterildiği gibi hazırlanan, yıllık uretim
miktarı, satış tutarı, toplam gelir ve tahakkuk eden Devlet hakkı gibi mali durumu
gosteren belge.

Faaliyet Bilgi Formu : Yıllık işletme faaliyetine ilişkin uretim, satış, stok ve
bunun gibi bilgileri iceren, şekli ve muhtevası yonetmelikle gosterilecek olan belge.

Arama Faaliyet Raporu : Ruhsat sahalarında yurutulen arama faaliyetleri ile ilgili
Genel Mudurluğe verilmesi gereken belge.

İmalat Haritası : İşletmelerde uretim yapılan yerleri, miktarları ve yapılış şeklini
gosterir olcekli beyan niteliğinde harita.

Proje : Yeraltı kaynaklarının değerlendirilmesi amacına donuk belirli girdileri
secilmiş bir teknoloji kullanarak mevcut ve potansiyel talebi karşılamak uzere
mal ve cevher uretmek icin calışmaları duzenleyen beyan niteliğinde rapor.

Kantar Fişi : Cevher nakillerinde cevherin ağırlığını gosterir tartı makbuzu.

Sevk Fişi : 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 2365 sayılı Kanunla değişik 240 ıncı
maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinde yer alan taşıma irsaliyelerindeki
bilgileri ihtiva eden beyan niteliğinde belge.

İhtisaslaşmış Devlet Kuruluşu : Maden İşleri Genel Mudurluğu, MTA Genel Mudurluğu,
TKİ Kurumu Genel Mudurluğu, TTK Genel Mudurluğu, Eti Maden İşletmeleri Genel
Mudurluğu, EİE İdaresi Genel Mudurluğu, DSİ Genel Mudurluğu, Sanayi ve Ticaret,
Tarım ve Koyişleri, Cevre ve Orman bakanlıklarına bağlı kuruluşlar, Karayolları
ve Turkiye Demir ve Celik İşletmeleri Genel mudurlukleri gibi madencilik
faaliyetleri ile ilgili konularda ihtisas sahibi Devlet kuruluşları.
Maden Hakları : Madenlerin aranması, bulunması ve işletilebilmesi icin verilen
izinler ve maden yataklarının bulunmasına yardımcı olanlara tanınan maddi imkanlar.

Teminat : Madencilik faaliyetlerinde kanun hukumlerine ve tekniğe uygun calışmayı
temin amacı ile alınan nakit para, sure yonunden sınırsız banka ve ozel finans
kurumu teminat mektubu, Devlet bono ve tahvili olarak alınan gecici odeme.

Devlet Hakkı : Maden istihracı ile sağlanacak gelirden Devlet payına duşen kısım.

Kritik Cevher Stokları : Ekonominin buhranlı donemleri geciştirebilmesi icin gerekli
ekonomik buyuklukteki cevher stokları.

Mucbir Sebep : Sel, yangın, deprem, grizu patlaması, cokme, heyelan ve benzeri haller.

Beklenmeyen Haller : Tenor, jeoloji, pazarlama, ulaştırma ve alt yapı şartlarındaki
beklenmeyen değişiklikler ile ilgili mevzuat gereğince diğer kurumlardan alınması
gereken izinlerin alınamaması durumları.


Devletin hukum ve tasarrufu:

Madde 4 - Madenler Devletin hukum ve tasarrufu altında olup, icinde bu-
lundukları arzın mulkiyetine tabi değildir.
Hakların bolunmezliği, devir ve intikali:

Madde 5 - Madenler uzerinde tesis olunan ilk muracaat (takaddum), ihbar,
arama ruhsatnamesi, buluculuk, on işletme ruhsatı ve işletme ruhsatı hakları-
nın hic birisi hisselere bolunemez. Her biri bir butun halinde muameleye tabi
tutulur.
Maden ruhsatları ve buluculuk hakkı, devredilebilir.
Durum maden siciline şerh edilir. Devir muamelesi maden siciline şerh edil-
mesi ile tamam olur.
Maden hak ve vecibeleri miras yolu ile intikal eder. Bu hak ve vecibeler,
butun mirascıların vekaletini havi bir vekaletname ile 6 ncı maddede belirtilen
niteliklere sahip mirascılardan birine veya ucuncu bir şahsa devredilir.
Mirascıların ittifak edememeleri halinde mirascılardan birinin muracaatı ile
mahkeme mirascılardan bu hakkın en ehil olana tahsisine veya bu da mumkun
olmazsa ruhsatın satılmasına karar verir. Mahkeme bu hususu basit muhakeme
usulu ile halleder. Eger dava soz konusu değil ise 6 ay icerisinde intikal
işlemleri tamamlanmayan ruhsatlar fesh edilir. Devir ve intikal işlemlerinin
ne şekilde yapılacağı yonetmelikte belirtilir.
Madenler uzerindeki hakların devir ve intikali bu Kanun ve yonetmelikte
gosterilen hukumlerin tatbikini geciktirmez.
Maden hakkı:

Madde 6 - Maden hakları, medeni hakları kullanmaya ehil T. C. vatandaşla-
rına, madencilik yapabileceği statusunde yazılı Turkiye Cumhuriyeti Kanunlarına
gore kurulmuş tuzelkişiliği haiz şirketlere, bu hususta yetkisi bulunan kamu
iktisadi teşebbusleri ile muesseseleri, bağlı ortaklıkları ve iştirakleri ile
diğer kamu kurum, kuruluş ve idarelerine verilir.
Maden hakları gercek veya tuzel tek kişi adına verilir.
Devlet memurları, diğer kamu gorevlileri, ilgili dairenin merkez ve taşra
teşkilatında calışan yevmiyeli ve mukaveleli personel, arama, on işletme ve
işletme ruhsatı alamaz.
Maden arama veya işletme hakkını haiz iken memur olanlar memuriyete geciş-
lerinden itibaren 6 ay zarfında bu haklarını devretmeye mecburdurlar.
3 uncu fıkradaki yasaklamaya tabi olup miras yoluyla kendisine maden ruhsa-
tı intikal eden mirascı, durumundaki mani hal ortadan kalkmadığı takdirde
5 inci maddenin 4 uncu fıkrası hukmu uygulanır.


Madencilik faaliyetlerinde izinler

Madde 7 - (Değişik: 26.5.2004 t, 5177 sk.)
Orman, muhafaza ormanı, ağaclandırma alanları, kara avcılığı alanları,
ozel koruma bolgeleri, milli parklar, tabiat parkları, tabiat anıtı, tabiatı
koruma alanı, tarım, mera, sit alanları, su havzaları, kıyı alanları ve sahil
şeritleri, karasuları, turizm bolgeleri, alanları ve merkezleri ile kultur ve
turizm koruma ve gelişim bolgeleri, askeri yasak bolgeler ve imar alanları ile
mucavir alanlarda madencilik faaliyetlerinin cevresel etki değerlendirmesi, gayri
sıhhi muesseseler ile ilgili hususlar dahil hangi esaslara gore yurutuleceği
ilgili bakanlıkların goruşu alınarak Bakanlar Kurulu tarafından cıkarılacak
bir yonetmelikle belirlenir.

İlgili bakanlıkların mevzuatı gereği yapacakları inceleme ve denetimlerde; ruhsat
alanlarında bu yonetmelik esaslarına uygun calışılmadığının tespiti halinde,
mevzuat cercevesinde yapılacak işlemler Genel Mudurluğe bildirilir. Cevre ve
insan sağlığına zarar verdiği tespit edilen madencilik faaliyetleri gerekli
onlemler alınıncaya kadar durdurulur.

Cevresel etki değerlendirmesi işlemleri Cevre ve Orman Bakanlığı tarafından,
diğer izinlere ilişkin işlemler de ilgili bakanlıklar ve diğer kamu kurum ve
kuruluşlarınca cevresel etki değerlendirmesi surecinde en gec uc ay icinde
bitirilir. Bakanlık ve diğer bakanlıkların mevzuatının gerektirdiği maddi
yukumlulukler ruhsat sahibi tarafından karşılanır.

İmar alanları icinde kalan madencilik faaliyetleri, ilgili yerel merciden
izin alınarak yapılır. Ruhsat alındıktan sonra imar alanları icine alınan
maden sahalarına bu hukum uygulanmaz.

Kamu hizmeti veya umumun yararına ayrılmış yerlere ve bu tur tesislere
60 metre mesafe dahilinde madencilik faaliyetleri Bakanlığın, binalara
60 metre, ozel mulkiyete konu araziye 20 metre mesafe dahilinde ise mulk
sahibinin iznine bağlıdır. Bu mesafeler, ihtiyac halinde madencilik
faaliyetlerinin boyutu, emniyet tedbirleri ve arazinin yapısı dikkate
alınarak Bakanlıkca artırılabilir. Mesafeler yatay olarak hesaplanır.

Maden arama faaliyetleri, bu Kanunda sayılanlar dışında herhangi bir izne
tabi değildir. İşletme faaliyetleri ise, bu Kanuna gore Bakanlıkca
cıkarılacak yonetmeliğe gore yurutulur.

Maden işletme faaliyeti ile Devlet ve il yolları, havaalanı, liman ve
baraj gibi kamu yatırımlarının birbirlerini engellemesi, kamu kurum ve
kuruluşlarının uygulamalarından dolayı maden işletme faaliyetinin yapılamaz
hale gelmesi, kamu ve ozel yatırım icin başka alternatif alanların bulunamaması
durumunda, madencilik faaliyeti ve yatırımla ilgili karar, Başbakanlık Musteşarı
başkanlığında oluşturulacak bir kurul tarafından verilir.

Kurulun teşkili, calışma usulu, karar alma şekli ve diğer hususlar Bakanlıkca
cıkarılacak yonetmelikle duzenlenir.

Kamu yatırımları nedeniyle kurul kararı ile faaliyeti kısıtlanan maden
işletmecisinin yatırım giderleri lehine karar verilen tarafca tazmin edilir.

Madencilik faaliyetleri ve/veya bu faaliyetlere bağlı tesisler icin verilmiş
izinler, ruhsat hukuku devam ettiği surece gecerlidir.

Bu madde hukumlerine aykırı faaliyette bulunulduğunun tespiti halinde,
ruhsat teminatı irad kaydedilerek bu alandaki faaliyet durdurulur. Beş yıl
icinde uc kez bu maddenin ihlali halinde teminatın tamamı irad kaydedilerek
ruhsat iptal edilir.
__________________