TUKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN
BİRİNCİ KISIM: Amac, Kapsam, Tanımlar Amac
Madde 1 - Bu Kanunun amacı, ekonominin gereklerine ve kamu yararına uygun olarak tuketicinin sağlık ve guvenliği ile ekonomik cıkarlarını koruyucu, aydınlatıcı, eğitici, zararlarını tazmin edici, cevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı onlemleri almak ve tuketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini ozendirmek ve bu konudaki politikaların oluşturulmasında gonullu orgutlenmeleri teşvik etmeye ilişkin hususları duzenlemektir.
Kapsam
Madde 2 - Bu Kanun,1 inci maddede belirtilen amaclarla mal ve hizmet piyasalarında tuketicinin taraflardan birini oluşturduğu her turlu hukuki işlemi ?tuketici işlemini? kapsar.
Madde 3. ? (4882. Değ) Bu Kanunun uygulamasında;
a) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
b) Bakan: Sanayi ve Ticaret Bakanını,
c) Mal: Alış-verişe konu olan taşınır eşyayı, konut ve tatil amaclı taşınmaz malları ve elektronik ortamda kullanılmak uzere hazırlanan yazılım, ses, goruntu ve benzeri gayri maddi malları,
d) Hizmet: Bir ucret veya menfaat karşılığında yapılan mal sağlama dışındaki her turlu faaliyeti,
e) Tuketici: Bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaclarla edinen, kullanan veya yararlanan gercek ya da tuzel kişiyi,
f) Satıcı: Kamu tuzel kişileri de dahil olmak uzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında tuketiciye mal sunan gercek veya tuzel kişileri,
g) Sağlayıcı: Kamu tuzel kişileri de dahil olmak uzere ticari veya mesleki faaliyetleri Kapsamında tuketiciye hizmet sunan gercek veya tuzel kişileri,
h) Tuketici işlemi: Mal veya hizmet piyasalarında tuketici ile satıcı-sağlayıcı arasında yapılan her turlu hukuki işlemi,
i) İmalatcı-Uretici: Kamu tuzel kişileri de dahil olmak uzere tuketiciye sunulmuş olan mal veya hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarını uretenler ile mal uzerine kendi ayırt edici işaretini, ticari markasını veya unvanını koyarak satışa sunanları,
j) İthalatcı: Kamu tuzel kişileri de dahil olmak uzere tuketiciye sunulmuş olan mal veya hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarını yurt dışından getirerek satışa sunan gercek veya tuzel kişiyi,
k) Kredi veren: Mevzuatları gereği tuketicilere nakit kredi vermeye yetkili olan banka, ozel finans kuruluşu ve finansman şirketlerini,
l) Reklam veren: Urettiği ya da pazarladığı malın/hizmetin tanıtımını yaptırmak, satışını artırmak veya imajını yaratıp guclendirmek amacıyla hazırlattığı, icinde firmasının ya da mal/hizmet markasının yer aldığı reklamları yayınlatan, dağıtan ya da başka yollarla sergileyen gercek ya da tuzel kişiyi,
m) Reklamcı: Ticari reklam ve ilÂnları reklam verenin duyduğu ihtiyac doğrultusunda hazırlayan ve reklam veren adına yayınlanmasına aracılık eden ticari iletişim uzmanı gercek ya da tuzel kişiyi,
n) Mecra kuruluşu: Ticari reklam veya ilÂnı hedef kitleye ulaştıran iletişim kanallarının ya da her turlu aracın sahibi, işleticisi veya kiralayıcısı olan gercek veya tuzel kişiyi,
o) Teknik duzenleme: Bir urunun ve hizmetin, ilgili idari hukumler de dahil olmak uzere, ozellikleri, işleme ve uretim yontemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme ve uygunluk değerlendirilmesi işlemleri hususlarından biri veya birkacını belirten ilgili Bakanlık tarafından Resmi Gazetede yayımlanarak mecburi uygulamaya konulan standartlar dahil olmak uzere uyulması zorunlu olan her turlu duzenlemeyi,
p) Tuketici orgutleri: Tuketicinin korunması amacıyla kurulan dernek, vakıf veya bunların ust kuruluşlarını, ifade eder.
İKİNCİ KISIM: Tuketicinin Korunması ve aydınlatılması
Ayıplı Mal
Madde 4. - Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda ya da reklam ve ilÂnlarında yer alan veya satıcı tarafından bildirilen veya standardında veya teknik duzenlemesinde tespit edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan ya da tahsis veya kullanım amacı bakımından değerini veya tuketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler iceren mallar, ayıplı mal olarak kabul edilir.
Tuketici, malın teslimi tarihinden itibaren otuz gun icerisinde ayıbı satıcıya bildirmekle yukumludur. Tuketici bu durumda, bedel iadesini de iceren sozleşmeden donme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ucretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tuketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yukumludur. Tuketici bu secimlik haklarından biri ile birlikte ayıplı malın neden olduğu olum ve/veya yaralanmaya yol acan ve/veya kullanımdaki diğer mallarda zarara neden olan hallerde imalatcı-ureticiden tazminat isteme hakkına da sahiptir.
İmalatcı-uretici, satıcı, bayi, acente, ithalatcı ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına gore kredi veren ayıplı maldan ve tuketicinin bu maddede yer alan secimlik haklarından dolayı muteselsilen sorumludur. Ayıplı malın neden olduğu zarardan dolayı birden fazla kimse sorumlu olduğu takdirde bunlar muteselsilen sorumludurlar. Satılan malın ayıplı olduğunun bilinmemesi bu sorumluluğu ortadan kaldırmaz.
Bu madde ile ayıba karşı sorumlu tutulanlar, ayıba karşı daha uzun bir sure ile sorumluluk ustlenmemişlerse, ayıplı maldan sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya cıkmış olsa bile malın tuketiciye teslimi tarihinden itibaren iki yıllık zamanaşımına tabidir. Bu sure konut ve tatil amaclı taşınmaz mallarda beş yıldır. Ayıplı malın neden olduğu her turlu zararlardan dolayı yapılacak talepler ise uc yıllık zamanaşımına tabidir. Bu talepler zarara sebep olan malın piyasaya surulduğu gunden başlayarak on yıl sonra ortadan kalkar. Ancak, satılan malın ayıbı, tuketiciden satıcının ağır kusuru veya hile ile gizlenmişse zamanaşımı suresinden yararlanılamaz.
Ayıplı malın neden olduğu zararlardan sorumluluğa ilişkin hukumler dışında, ayıplı olduğu bilinerek satın alınan mallar hakkında yukarıdaki hukumler uygulanmaz.
Satışa sunulacak ayıplı mal uzerine ya da ambalajına, imalatcı veya satıcı tarafından tuketicinin kolaylıkla okuyabileceği şekilde ?ozurludur? ibaresini iceren bir etiket konulması zorunludur. Yalnızca ayıplı mal satılan veya bir kat ya da reyon gibi bir bolumu surekli olarak ayıplı mal satışına, tuketicinin bilebileceği şekilde tahsis edilmiş yerlerde bu etiketin konulma zorunluluğu yoktur. Malın ayıplı olduğu hususu, tuketiciye verilen fatura, fiş veya satış belgesi uzerinde gosterilir.
Guvenli olmayan mallar, piyasaya ozurludur etiketiyle dahi arz edilemez. Bu urunlere, 4703 sayılı Urunlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun hukumleri uygulanır.
Bu hukumler, mal satışına ilişkin her turlu tuketici işleminde de uygulanır.
Ayıplı Hizmet
MADDE 4/A. ? (4822. Değ) Sağlayıcı tarafından bildirilen reklam ve ilÂnlarında veya standardında veya teknik kuralında tespit edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan ya da yararlanma amacı bakımından değerini veya tuketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler iceren hizmetler, ayıplı hizmet olarak kabul edilir.
Tuketici, hizmetin ifa edildiği tarihten itibaren otuz gun icerisinde bu ayıbı sağlayıcıya bildirmekle yukumludur. Tuketici bu durumda, sozleşmeden donme, hizmetin yeniden gorulmesi veya ayıp oranında bedel indirimi haklarına sahiptir. Tuketicinin sozleşmeyi sona erdirmesi, durumun gereği olarak haklı gorulemiyorsa, bedelden indirim ile yetinilir. Tuketici, bu secimlik haklarından biri ile birlikte 4 uncu maddede belirtilen şartlar cercevesinde tazminat da isteyebilir. Sağlayıcı, tuketicinin sectiği bu talebi yerine getirmekle yukumludur.
Sağlayıcı, bayi, acente ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına gore kredi veren, ayıplı hizmetten ve ayıplı hizmetin neden olduğu her turlu zarardan ve tuketicinin bu maddede yer alan secimlik haklarından dolayı muteselsilen sorumludur. Sunulan hizmetin ayıplı olduğunun bilinmemesi bu sorumluluğu ortadan kaldırmaz.
Daha uzun bir sure icin garanti verilmemiş ise, ayıp daha sonra ortaya cıkmış olsa bile ayıplı hizmetten dolayı yapılacak talepler hizmetin ifasından itibaren iki yıllık zamanaşımına tabidir. Ayıplı hizmetin neden olduğu her turlu zararlardan dolayı yapılacak talepler ise uc yıllık zamanaşımına tabidir. Ancak, sunulan hizmetin ayıbı, tuketiciden sağlayıcının ağır kusuru veya hile ile gizlenmişse zamanaşımı suresinden yararlanılamaz.
Ayıplı hizmetin neden olduğu zararlardan sorumluluğa ilişkin hukumler dışında, ayıplı olduğu bilinerek edinilen hizmetler hakkında yukarıdaki hukumler uygulanmaz.
Bu hukumler, hizmet sağlamaya ilişkin her turlu tuketici işleminde de uygulanır.
Satıştan Kacınma
Madde 5. ? (4822. Değ) Uzerinde ?numunedir? veya ?satılık değildir? ibaresi bulunmayan bir malın; ticarî bir kuruluşun vitrininde, rafında veya acıkca gorulebilir herhangi bir yerinde teşhir edilmesi halinde satıcı bu malların satışından kacınamaz.
Hizmet sağlamada da haklı bir sebep olmaksızın kacınılamaz.
Aksine bir teamul, ticarî orf veya adet yoksa, satıcı bir mal veya hizmetin satışını o mal veya hizmetin kendisi tarafından belirlenen miktar, sayı veya ebat gibi koşullara ya da başka bir mal veya hizmetin satın alınmasına bağlı kılamaz.
Diğer mal satışı ve hizmet sağlama sozleşmelerinde de bu hukum uygulanır.
Sozleşmedeki Haksız Şartlar
Madde 6. ? (4822. Değ) Satıcı veya sağlayıcının tuketiciyle muzakere etmeden, tek taraflı olarak sozleşmeye koyduğu, tarafların sozleşmeden doğan hak ve yukumluluklerinde iyi niyet kuralına aykırı duşecek bicimde tuketici aleyhine dengesizliğe neden olan sozleşme koşulları haksız şarttır.
Taraflardan birini tuketicinin oluşturduğu her turlu sozleşmede yer alan haksız şartlar tuketici icin bağlayıcı değildir.
Eğer bir sozleşme şartı onceden hazırlanmışsa ve ozellikle standart sozleşmede yer alması nedeniyle tuketici iceriğine etki edememişse, o sozleşme şartının tuketiciyle muzakere edilmediği kabul edilir.
Sozleşmenin butun olarak değerlendirilmesinden, standart sozleşme olduğu sonucuna varılırsa, bu sozleşmedeki bir şartın belirli unsurlarının veya munferit bir hukmunun muzakere edilmiş olması, sozleşmenin kalan kısmına bu maddenin uygulanmasını engellemez.
Bir satıcı veya sağlayıcı, bir standart şartın munferiden tartışıldığını ileri suruyorsa, bunu ispat yuku ona aittir.
6/A, 6/B, 6/C, 7, 9, 9/A, 10, 10/A ve 11/A maddelerinde yazılı olarak duzenlenmesi ongorulen tuketici sozleşmeleri en az oniki punto ve koyu siyah harflerle duzenlenir ve sozleşmede bulunması gereken şartlardan bir veya birkacının bulunmaması durumunda eksiklik sozleşmenin gecerliliğini etkilemez. Bu eksiklik satıcı veya sağlayıcı tarafından derhal giderilir.
Bakanlık standart sozleşmelerde yer alan haksız şartların tespit edilmesine ve bunların sozleşme metninden cıkartılmasının sağlanmasına ilişkin usul ve esasları belirler.
Taksitle Satış
MADDE 6/A. ? (4822. Değ) Taksitle satış, satım bedelinin en az iki taksitle odendiği ve malın veya hizmetin sozleşmenin duzenlendiği anda teslim veya ifa edildiği satım turudur.
Taksitle satış sozleşmesinin yazılı şekilde yapılması zorunludur. Sozleşmede bulunması gereken asgari koşullar aşağıda gosterilmiştir:
a) Tuketicinin ve satıcı veya sağlayıcının isim, unvan, acık adresleri ve varsa erişim bilgileri,
b) Malın veya hizmetin Turk Lirası olarak vergiler dahil peşin satış fiyatı,
c) Vadeye gore faiz ile birlikte odenecek Turk Lirası olarak toplam satış fiyatı,
d) Faiz miktarı, faizin hesaplandığı yıllık oran ve sozleşmede belirlenen faiz oranının yuzde otuz fazlasını gecmemek uzere gecikme faizi oranı,
e) Peşinat tutarı,
f) Odeme planı,
g) Borclunun temerrude duşmesinin hukuki sonucları.
Satıcı veya sağlayıcı, bu bilgilerin sozleşmede yer almasını sağlamak ve taraflar arasında akdedilen sozleşmenin bir nushasını tuketiciye vermekle yukumludur. Sozleşmeden ayrı olarak kıymetli evrak niteliğinde senet duzenlenecekse, bu senet, her bir taksit odemesi icin ayrı ayrı olacak şekilde ve sadece nama yazılı olarak duzenlenir. Aksi takdirde, kambiyo senedi gecersizdir.
Taksitle satışlarda; tuketici, borclandığı toplam miktarı onceden odeme hakkına sahiptir. Tuketici aynı zamanda, bir taksit miktarından az olmamak şartıyla bir veya birden fazla taksit odemesinde bulunabilir. Her iki durumda da satıcı, odenen miktara gore gerekli faiz indirimini yapmakla yukumludur.
Satıcı veya sağlayıcı, taksitlerden birinin veya birkacının odenmemesi halinde kalan borcun tumunun ifasını talep etme hakkını saklı tutmuşsa, bu hak; ancak satıcının veya sağlayıcının butun edimlerini ifa etmiş olması durumunda ve tuketicinin birbirini izleyen en az iki taksidi odemede temerrude duşmesi ve odenmeyen taksit toplamının satış bedelinin en az onda biri olması halinde kullanılabilir. Ancak satıcının veya sağlayıcının bu hakkını kullanabilmesi icin en az bir hafta sure vererek muacceliyet uyarısında bulunması gerekir.
Sozleşme şartları tuketici aleyhine hicbir şekilde değiştirilemez.
Devre Tatil
MADDE 6/B. ? (4822. Değ) Devre tatil sozleşmeleri, en az uc yıl sure icin yapılan ve bu sure zarfında yıl icinde, belirli veya belirlenebilecek ve bir haftadan az olmayacak bir donem icin bir veya daha fazla sayıdaki taşınmazın kullanım hakkının devri ya da devri taahhudunu iceren ve bir nushasının tuketiciye verilmesi zorunlu, yazılı sozleşme ya da sozleşmeler grubudur.
Devre tatil sozleşmelerine ilişkin usul ve esasları Bakanlık belirler.
Paket Tur
MADDE 6/C. ? (4822. Değ) Paket tur sozleşmeleri; ulaştırma, konaklama ve bunlara yardımcı sayılmayan diğer turistik hizmetlerin en az ikisinin birlikte, her şeyin dahil olduğu fiyatla satılan veya satış taahhudu yapılan ve hizmeti yirmidort saatten uzun bir sureyi kapsayan veya gecelik konaklamayı iceren ve bir nushasının tuketiciye verilmesi zorunlu, onceden duzenlenmiş yazılı sozleşmelerdir.
Paket tur sozleşmelerine ilişkin usul ve esasları Bakanlık belirler.
Kampanyalı Satışlar
Madde 7. ? (4822. Değ) Kampanyalı satış, gazete, radyo, televizyon ilÂnı ve benzeri yollarla tuketiciye duyurularak duzenlenen kampanyalara iştirakci kabul edilmesi ve malın veya hizmetin daha sonra teslim veya ifa edilmesi suretiyle yapılan satımdır.
Kampanyalı satışlar Bakanlığın izni ile yapılır. Bakanlık hangi tur satışların izne tabi olacağını, on odeme, taksit miktarı, teslim suresi, uretici firma garantisi, yatırılacak teminat ile kampanyalı satışlarda uyulması gereken usul ve esasları tespit eder.
İlan ve taahhut edilen mal veya hizmetin teslimatının veya ifasının hic ya da gereği gibi yapılmaması durumunda, satıcı, sağlayıcı, bayi, acente, imalatcı-uretici, ithalatcı ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına gore kredi veren muteselsilen sorumludur.
Tuketici kampanyadan ayrılmaya karar verdikten sonra kampanyayı duzenleyen, mal veya hizmetin tuketiciye teslim tarihini gecmemek şartıyla tuketicinin o ana kadar odediği tum bedeli odemekle yukumludur.
Kampanyayı duzenleyen, kampanyalı satışlarda duzenlenecek yazılı sozleşmede, 6/A maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen bilgilere ek olarak ?kampanya bitiş tarihi? ve ?mal veya hizmetin teslim veya yerine getirilme tarih ve şekli?ne ilişkin bilgileri de iceren sozleşmenin bir nushasını tuketiciye vermek zorundadır.
Sozleşmede aksi kararlaştırılmadıkca, on odeme tutarı, mal veya hizmetin satış bedelinin yuzde kırkından fazla olamaz.
Kampanyalı satışlarda malın teslim ya da hizmetin ifa suresi on iki ayı aşamaz. Konut ve tatil amaclı taşınmaz mallar icin bu sure otuz aydır.
Tuketicinin odemeye ilişkin tum edimlerini yerine getirmesi durumunda, malın teslimi ya da hizmetin ifası, odemenin bitimini takiben en gec bir ay icinde yapılmak zorundadır.
Kampanyalı taksitle satışlarda 6/A maddesi hukumleri de uygulanır.
Madde 8. ? (4822. Değ) Kapıdan satış; işyeri, fuar, panayır gibi satış mekanları dışında yapılan satımlardır.
Bakanlık, kapıdan satış yapacaklarda aranılacak nitelikleri, bu Kanuna tabi olan ve olmayan kapıdan satışları ve kapıdan satışlara ilişkin uygulama usul ve esaslarını belirler.
Bu tur satışlarda; tuketici, teslim aldığı tarihten itibaren yedi gun icinde malı kabul etmekte veya hicbir gerekce gostermeden ve hicbir yukumluluk altına girmeden reddetmekte serbesttir. Hizmetlerin satımında ise bu sure, sozleşmenin imzalandığı tarihten itibaren başlar. Bu sure dolmadan satıcı veya sağlayıcı, kapıdan satış işlemine konu mal veya hizmet karşılığında tuketiciden herhangi bir isim altında odeme yapmasını veya borc altına sokan herhangi bir belge vermesini isteyemez. Satıcı, cayma bildirimi kendisine ulaştığı andan itibaren yirmi gun icerisinde malı geri almakla yukumludur.
Tuketici, malın mutat kullanımı sebebiyle meydana gelen değişiklik ve bozulmalarından sorumlu değildir.
Taksitle yapılan kapıdan satışlarda 6/A maddesi, kampanyalı kapıdan satışlarda 7 nci madde hukumleri ayrıca uygulanır.
Kapıdan Satışlarda Satıcının ve Sağlayıcının Yukumluluğu
Madde 9. ? (4822. Değ) Kapıdan satış sozleşmelerinde, sozleşmede bulunması gereken diğer unsurlara ilave olarak mal veya hizmetin nitelik ve niceliğine ilişkin acıklayıcı bilgiler, cayma bildiriminin yapılacağı acık adres ve en az on altı punto ve koyu siyah harflerle yazılmış aşağıdaki ibare yer almak zorundadır:
Tuketicinin hicbir hukuki ve cezai sorumluluk ustlenmeksizin ve hicbir gerekce gostermeksizin teslim aldığı veya sozleşmenin imzalandığı tarihten itibaren yedi gun icerisinde malı veya hizmeti reddederek sozleşmeden cayma hakkının var olduğunu ve cayma bildiriminin satıcı/sağlayıcıya ulaşması tarihinden itibaren malı geri almayı taahhut ederiz.
Tuketici, sahip olduğu haklarının da yazılı bulunduğu sozleşmeyi imzalar ve kendi el yazısı ile tarihini yazar. Satıcı veya sağlayıcı, bu bilgilerin sozleşmede yer almasını sağlamak ve taraflar arasında akdedilen sozleşmenin bir nushasını tuketiciye vermekle yukumludur.
Bu madde hukumlerine gore duzenlenmiş bir sozleşmenin ve malın tuketiciye teslim edildiğini ispat satıcıya veya sağlayıcıya aittir. Aksi takdirde, tuketici cayma hakkını kullanmak icin yedi gunluk sure ile bağlı değildir.
Mesafeli Sozleşmeler
MADDE 9/A. ? (4822. Değ) Mesafeli sozleşmeler; yazılı, gorsel, telefon ve elektronik ortamda veya diğer iletişim aracları kullanılarak ve tuketicilerle karşı karşıya gelinmeksizin yapılan ve malın veya hizmetin tuketiciye anında veya sonradan teslimi veya ifası kararlaştırılan sozleşmelerdir.
Mesafeli satış sozleşmesinin akdinden once, ayrıntıları Bakanlıkca cıkarılacak tebliğle belirlenecek bilgilerin tuketiciye verilmesi zorunludur. Tuketici, bu bilgileri edindiğini yazılı olarak teyit etmedikce sozleşme akdedilemez. Elektronik ortamda yapılan sozleşmelerde teyid işlemi, yine elektronik ortamda yapılır.
Satıcı ve sağlayıcı, tuketicinin siparişi kendisine ulaştığı andan itibaren otuz gun icerisinde edimini yerine getirir. Bu sure, tuketiciye daha onceden yazılı olarak bildirilmek koşuluyla en fazla on gun uzatılabilir.
Satıcı veya sağlayıcı elektronik ortamda tuketiciye teslim edilen gayri maddî malların veya sunulan hizmetlerin teslimatının ayıpsız olarak yapıldığını ispatla yukumludur.
Cayma hakkı suresince sozleşmeye konu olan mal veya hizmet karşılığında tuketiciden herhangi bir isim altında odeme yapmasının veya borc altına sokan herhangi bir belge vermesinin istenemeyeceğine ilişkin hukumler dışında kapıdan satışlara ilişkin hukumler mesafeli sozleşmelere de uygulanır.
Satıcı veya sağlayıcı cayma bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on gun icinde almış olduğu bedeli, kıymetli evrakı ve tuketiciyi bu hukukî işlemden dolayı borc altına sokan her turlu belgeyi iade etmek ve yirmi gun icerisinde de malı geri almakla yukumludur.
Tuketici Kredisi
Madde 10. ? (4822. Değ) Tuketici kredisi, tuketicilerin bir mal veya hizmet edinmek amacıyla kredi verenden nakit olarak aldıkları kredidir.
Tuketici kredisi sozleşmesinin yazılı olarak yapılması ve bu sozleşmenin bir nushasının tuketiciye verilmesi zorunludur. Taraflar arasında akdedilen sozleşmede ongorulen kredi şartları, sozleşme suresi icerisinde tuketici aleyhine değiştirilemez.
Sozleşmede;
a) Tuketici kredisi tutarı,
b) Faiz ve diğer unsurlarla birlikte toplam borc tutarı,
c) Faizin hesaplandığı yıllık oran,
d) Odeme tarihleri, anapara, faiz, fon ve diğer masrafların ayrı ayrı belirtildiği odeme planı,
e) İstenecek teminatlar,
f) Akdi faiz oranının yuzde otuz fazlasını gecmemek uzere gecikme faizi oranı,
g) Borclunun temerrude duşmesinin hukuki sonucları,
h) Kredinin vadesinden once kapatılmasına ilişkin şartlar,
i) Kredinin yabancı para birimi cinsinden kullandırılması durumunda, geri odemeye ilişkin taksitlerin ve toplam kredi tutarının hesaplanmasında, hangi tarihteki kurun dikkate alınacağına ilişkin şartlar, yer alır.
Kredi veren, taksitlerden birinin veya birkacının odenmemesi halinde kalan borcun tumunun ifasını talep etme hakkını saklı tutmuşsa, bu hak; ancak kredi verenin butun edimlerini ifa etmiş olması durumunda ve tuketicinin birbirini izleyen en az iki taksidi odemede temerrude duşmesi halinde kullanılabilir. Ancak kredi verenin bu hakkını kullanabilmesi icin en az bir hafta sure vererek muacceliyet uyarısında bulunması gerekir. Tuketici kredisinin teminatı olarak şahsi teminat verildiği hallerde, kredi veren, asıl borcluya başvurmadan, kefilden borcun ifasını isteyemez.
Tuketici, kredi verene borclandığı toplam miktarı onceden odeyebileceği gibi aynı zamanda vadesi gelmemiş bir ya da birden cok taksit odemesinde de bulunabilir. Her iki durumda da kredi veren, odenen miktara gore gerekli faiz ve komisyon indirimini yapmakla yukumludur. Bakanlık odenen miktara gore gerekli faiz ve komisyon indiriminin ne oranda yapılacağının usul ve esaslarını belirler.
Kredi verenin, tuketici kredisini, belirli marka bir mal veya hizmet satın alınması ya da belirli bir satıcı veya sağlayıcı ile yapılacak satış sozleşmesi şartı ile vermesi durumunda satılan malın veya hizmetin hic ya da zamanında teslim veya ifa edilmemesi halinde kredi veren tuketiciye karşı satıcı veya sağlayıcı ile birlikte muteselsilen sorumlu olur.
Kredi verenin odemeleri bir kıymetli evraka bağlaması ya da krediyi kıymetli evrak kabul etmek suretiyle teminat altına alması yasaktır.
Bu yasağa rağmen tuketiciden bir kıymetli evrak alınacak olursa, tuketici bu kıymetli evrakı kredi verenden geri istemek hakkına sahiptir. Ayrıca, kredi veren kıymetli evrakın ciro edilmesi sebebiyle tuketicinin uğradığı zararı tazmin etmekle yukumludur.
Kredi Kartları
MADDE 10/A. ? (4822. Değ) Kredi kartı ile mal veya hizmet alımı sonucu nakdi krediye donuşen veya kredi kartı ile nakit cekim suretiyle kullanılan krediler de 10 uncu madde hukumlerine tabidir. Ancak, bu tur krediler hakkında 10 uncu maddenin ikinci fıkrasının (a), (b), (h) ve (ı) bentleri ile dorduncu fıkra hukmu uygulanmaz.
Kredi veren tarafından tuketiciye gonderilen donemsel hesap ozetleri, 10 uncu maddenin ikinci fıkrasının (d) bendinde ongorulen odeme planı hukmundedir. Donemsel hesap ozetinde yer alan asgari odeme tutarının vadesinde odenmemesi halinde; tuketici, 10 uncu maddenin (f) bendinde yer alan gecikme faizi dışında herhangi bir isim altında yukumluluk altına sokulamaz.
Kredi veren faiz artırımını otuz gun onceden tuketiciye bildirmek zorundadır. Kredi veren tarafından artırılan faiz oranı geriye donuk olarak uygulanamaz. Tuketici bildirim tarihinden itibaren en gec altmış gun icinde tum borcu odeyip kredi kullanmaya son verdiği takdirde faiz artışından etkilenmez.
Mal veya hizmetin kredi kartı ile satın alındığı durumlarda, satıcı veya sağlayıcı, tuketiciden komisyon veya benzeri bir isim altında ilave odemede bulunmasını isteyemez.
Sureli Yayınlar
Madde 11. ? (4822. Değ) Sureli yayın kuruluşlarınca duzenlenen ve her ne amac ve şekilde olursa olsun, bilet, kupon, iştirak numarası, oyun, cekiliş ve benzeri yollarla sureli yayın dışında ikinci bir urun ve/veya hizmetin verilmesinin taahhut edildiği durumlarda; kitap, dergi, ansiklopedi, afiş, bayrak, poster, sozlu veya goruntulu manyetik bant veya optik disk gibi sureli yayıncılık amaclarına aykırı olmayan kulturel urunler dışında hicbir mal ya da hizmetin taahhudu ve dağıtımı yapılamaz. Bu amacla kampanya duzenlenmesi halinde, kampanya suresi altmış gunu gecemez. Kampanya konusu mal veya hizmet bedelinin bir bolumunun tuketici tarafından karşılanması istenemez.
Sureli yayın kuruluşu, kampanyaya ait reklam ve ilÂnlarında, kampanya konusu mal veya hizmetin Turkiye genelinde teslim ve ifa tarihlerine ilişkin programını ilÂn etmek ve kampanya konusu mal veya hizmetin teslim ve ifasını, kampanyanın bitiminden itibaren otuz gun icinde yerine getirmek zorundadır.
Kampanya suresince, sureli yayının satış fiyatı, ikinci urun olarak verilmesi taahhut edilen mal veya hizmetin yol actığı maliyet artışı nedeniyle artırılamaz. Kampanya konusu mal veya hizmet taahhudu ve dağıtımı bolunerek yapılamayacağı gibi, bu mal veya hizmetin ayrılmaz ya da tamamlayıcı parcaları da ayrı bir kampanya konusu haline getirilemez. Bu Kanunun uygulamasında, ikinci urun olarak verilmesi taahhut edilen her bir mal veya hizmete ilişkin işlemler bağımsız bir kampanya olarak kabul edilir.
Sureli yayın kuruluşları tarafından duzenlenmeyen, ancak sureli yayınla doğrudan veya dolaylı irtibatlandırılan kampanyalar da bu hukumlere tabidir.
Abonelik Sozleşmeleri
MADDE 11/A. ? (4822. Değ) Her turlu abonelik sozleşmelerine taraf olan tuketiciler, isteklerini satıcıya yazılı olarak bildirmek kaydıyla aboneliklerine tek taraflı son verebilirler.
Satıcı tuketicinin aboneliğe son verme isteğini, yazılı bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren en gec yedi gun icinde yerine getirmekle yukumludur.
Sureli yayın aboneliğine son verme isteği ise; yazılı bildirimin satıcıya ulaştığı tarihten itibaren gunluk yayınlarda onbeş gun, haftalık yayınlarda bir ay, aylık yayınlarda uc ay sonra yururluğe girer. Daha uzun sureli yayınlarda ise, bildirimden sonraki ilk yayını muteakiben yururluğe konulur.
Satıcı, abone ucretinin geri kalan kısmını hicbir kesinti yapmaksızın onbeş gun icinde iade etmekle yukumludur.
Fiyat Etiketi
Madde 12. ? (4822. Değ) Perakende satışa arz edilen malların veya ambalajlarının yahut kaplarının uzerine kolaylıkla gorulebilir, okunabilir şekilde o malla ilgili tum vergiler dahil fiyat, uretim yeri ve ayırıcı ozelliklerini iceren etiket konulması, etiket konulması mumkun olmayan hallerde aynı bilgileri kapsayan listelerin gorulebilecek şekilde uygun yerlere asılması zorunludur.
Hizmetlerin tarife ve fiyatlarını gosteren listeler de birinci fıkraya gore duzenlenerek asılır.
Etiket, fiyat ve tarife listelerinde belirtilen fiyat ile kasa fiyatı arasında fark olması durumunda tuketici lehine olan fiyat uzerinden satış yapılır.
Fiyatı; Bakanlar Kurulu, kamu kurum ve kuruluşları veya kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları tarafından belirlenen mal veya hizmetlerin, belirlenen bu fiyatın uzerinde bir fiyatla satışa sunulması yasaktır.
Bakanlık, etiket ve tarife listelerinin şeklini, iceriğini, usul ve esaslarını bir yonetmelikle duzenler. Bakanlık ve belediyeler, bu madde hukumlerinin uygulanması ve izlenmesine ilişkin işleri yurutmekle ayrı ayrı gorevlidirler.
Garanti Belgesi
Madde 13. ? (4822) İmalatcı veya ithalatcılar ithal ettikleri veya urettikleri sanayi malları icin Bakanlıkca onaylı garanti belgesi duzenlemek zorundadır. Mala ilişkin faturanın tarih ve sayısını iceren garanti belgesinin tekemmul ettirilerek tuketiciye verilmesi sorumluluğu satıcı, bayi veya acenteye aittir. Garanti suresi malın teslim tarihinden itibaren başlar ve asgari iki yıldır. Ancak, ozelliği nedeniyle bazı malların garanti şartları, Bakanlıkca başka bir olcu birimi ile belirlenebilir.
Satıcı; garanti belgesi kapsamındaki malların, garanti suresi icerisinde arızalanması halinde malı işcilik masrafı, değiştirilen parca bedeli ya da başka herhangi bir ad altında hicbir ucret talep etmeksizin tamir ile yukumludur.
Tuketici onarım hakkını kullanmışsa, garanti suresi icerisinde sık arızalanması nedeniyle maldan yararlanamamanın sureklilik arz etmesi veya tamiri icin gereken azami surenin aşılması veya tamirinin mumkun bulunmadığının anlaşılması hallerinde, 4 uncu maddede yer alan diğer secimlik haklarını kullanabilir. Satıcı bu talebi reddedemez. Tuketicinin bu talebinin yerine getirilmemesi durumunda satıcı, bayi, acente, imalatcı-uretici ve ithalatcı muteselsilen sorumludur.
Tuketicinin malı kullanım kılavuzunda yer alan hususlara aykırı kullanmasından kaynaklanan arızalar, iki ve ucuncu fıkra hukumleri kapsamı dışındadır.
Bakanlık, hangi sanayi mallarının garanti belgesi ile satılmak zorunda bulunduğunu ve bu malların arızalarının tamiri icin gereken azami sureleri Turk Standartları Enstitusunun goruşunu alarak tespit ve ilÂnla gorevlidir.
Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu
Madde 14. ? (4822. Değ) Yurt icinde uretilen veya ithal edilen sanayi mallarının tanıtım, kullanım, bakım ve basit onarımına ilişkin Turkce kılavuzla ve gerektiğinde uluslararası sembol ve işaretleri kapsayan etiketle satılması zorunludur.
Bakanlık, sanayi mallarından hangilerinin tanıtma ve kullanım kılavuzu ve etiket ile satılmak zorunda bulunduğunu ve bunlarda bulunması gereken asgari unsurları Turk Standartları Enstitusunun goruşunu alarak tespit ve ilÂnla gorevlidir.
Satış Sonrası Hizmetler
Madde 15. ? (4822. Değ) İmalatcı veya ithalatcılar, sattıkları, urettikleri veya ithal ettikleri sanayi malları icin o malın Bakanlıkca tespit ve ilÂn edilen kullanım omru suresince, yeterli teknik personel ve yedek parca stoku bulundurmak suretiyle bakım ve onarım hizmetlerini sunmak zorundadırlar.
İmalatcı veya ithalatcıların bulundurmaları gereken yedek parca stok miktarı Bakanlıkca belirlenir.
İthalatcının herhangi bir şekilde ticari faaliyetinin sona ermesi halinde, kullanım omru suresince bakım ve onarım hizmetlerini, o malın yeni ithalatcısı sunmak zorundadır.
Bakanlık, hangi mallar icin servis istasyonları kurulmasının zorunlu olduğu ile servis istasyonlarının kuruluş ve işleyişine dair usul ve esasları Turk Standartları Enstitusunun goruşunu alarak tespit ve ilÂnla gorevlidir.
Garanti belgesiyle satılmak zorunda olan bir sanayi malının garanti suresi sonrasında arızalanması durumunda, o malın Bakanlıkca belirlenen azami tamir suresi icerisinde onarımı zorunludur.
Ticari Reklamlar ve İlanlar
Madde 16. ? (4822. Değ) Ticari reklam ve ilÂnların kanunlara, Reklam Kurulunca belirlenen ilkelere, genel ahlaka, kamu duzenine, kişilik haklarına uygun, durust ve doğru olmaları esastır.
Tuketiciyi aldatıcı, yanıltıcı veya onun tecrube ve bilgi noksanlıklarını istismar edici, tuketicinin can ve mal guvenliğini tehlikeye duşurucu, şiddet hareketlerini ve suc işlemeyi ozendirici, kamu sağlığını bozucu, hastaları, yaşlıları, cocukları ve ozurluleri istismar edici reklam ve ilÂnlar ve ortulu reklam yapılamaz.
Aynı ihtiyacları karşılayan ya da aynı amaca yonelik rakip mal ve hizmetlerin karşılaştırmalı reklamları yapılabilir.
Reklam veren, ticari reklam veya ilÂnda yer alan somut iddiaları ispatla yukumludur.
Reklam verenler, reklamcılar ve mecra kuruluşları bu madde hukumlerine uymakla yukumludurler.
Zararlı ve Tehlikeli Mal ve Hizmetler
Madde 18. ? (4822) Tuketicinin kullanımına sunulan mal ve hizmetlerin kişi beden ve ruh sağlığı ile cevreye zararlı veya tehlikeli olabilmesi durumunda, bu malların emniyetle kullanılabilmesi icin uzerine veya ekli kullanım kılavuzlarına, bu durumla ilgili acıklayıcı bilgi ve uyarılar, acıkca gorulecek ve okunacak şekilde konulur veya yazılır.
Bakanlık, hangi mal veya hizmetlerin acıklayıcı bilgi ve uyarıları taşıması gerektiğini ve bu bilgi ve uyarıların şeklini ve yerini ilgili bakanlık ve diğer kuruluşlarla birlikte tespit ve ilÂnla gorevlidir.
Mal ve Hizmet Denetimi
Madde 19. ? (4822. Değ) Tuketiciye sunulan mal ve hizmetler; ilgili bakanlıklar tarafından Resmi Gazetede yayımlanarak mecburi uygulamaya konulan standartlar dahil olmak uzere uyulması zorunlu olan teknik duzenlemeye uygun olmalıdır.
İlgili bakanlıklar, bu esaslara gore denetim yapmak veya yaptırmakla gorevlidir. Mal ve hizmet denetimine ilişkin usul ve esaslar her bir ilgili bakanlıkca ayrı ayrı tespit ve ilÂn edilir.
Tuketicinin Eğitilmesi
Madde 20. ? (4822. Değ) Tuketicinin eğitilmesi konusunda orgun ve yaygın eğitim kurumlarının ders programlarına, Millî Eğitim Bakanlığınca gerekli ilaveler yapılır.
Tuketicinin eğitilmesi ve bilinclendirilmesi icin radyo ve televizyonlarda programlar duzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar, Tuketici Konseyinin onerisi ile Bakanlıkca tespit ve ilÂn olunur.
alıntı
__________________
Siyasal Bilgiler / Hukuk Tuketicinin Korunması
Üniversite Ders Notları0 Mesaj
●53 Görüntüleme
- ReadBull.net
- Kültür & Yaşam & Danışman
- Eğitim Öğretim Genel Konular - Sorular
- Üniversiteler
- Üniversite Ders Notları
- Siyasal Bilgiler / Hukuk Tuketicinin Korunması