Kanun Numarası: 2461

Kabul Tarihi: 13/05/1981

Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 14/05/1981

Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 17340

BİRİNCİ BOLUM: KURULUŞ VE GOREV

AMAC VE KAPSAM:

Madde 1 - (Değişik madde: 03/06/1983 - 2835/1 md.)

Bu Kanun; Yargıtay ve Danıştay uyeleri ile Uyuşmazlık Mahkemesinin askeri yargı dışından gelen uyelerinin secimini, Yargıtay ve Danıştay uyeleri haric olmak uzere adli ve idari yargı hakim ve savcılarının ozluk işlerini, mahkemelerin bağımsızlığı ile hakimlik ve savcılık teminatı esaslarına gore duzenler.

KURULUŞ:

Madde 2 - (Değişik madde: 03/06/1983 - 2835/2 md.)

Hakimler ve Savcılar Yuksek Kurulu; Adalet Bakanının başkanlığında, Yargıtaydan uc asıl ve uc yedek, Danıştaydan iki asıl ve iki yedek uye ile Adalet Bakanlığı Musteşarından kurulur.

KURULUN BAĞIMSIZLIĞI:

Madde 3 - Hakimler ve Savcılar Yuksek Kurulu bağımsızdır.

GOREV:

Madde 4 - (Değişik madde: 03/06/1983 - 2835/3 md.)

Hakimler ve Savcılar Yuksek Kurulunun gorevleri şunlardır :

1. Yargıtay ve Danıştay uyeleri ile Uyuşmazlık Mahkemesinin askeri yargı dışından gelen uyelerini secmek.

2. Adalet Bakanlığının, bir mahkemenin veya bir hakim veya savcının kadrosunun kaldırılması veya bir mahkemenin yargı cevresinin değiştirilmesi konusundaki tekliflerini karara bağlamak.

3. Hakim ve savcıların;

a) Mesleğe kabul etme,

b) Atama ve nakletme,

c) Gecici yetki verme,

d) Her turlu yukselme ve birinci sınıfa ayırma,

e) Kadro dağıtma,

f) Meslekte kalmaları uygun gorulmeyenler hakkında karar verme,

g) Disiplin cezası verme,

h) Gorevden uzaklaştırma,

İşlemlerini yapmak.

4. Anayasa ve kanunlarla verilen diğer gorevleri yerine getirmek.

Hakim ve savcıların yukarıda belirtilenler dışında kalan ozluk işleri Adalet Bakanlığınca yerine getirilir.

İKİNCİ BOLUM: SECİM USULLERİ

UYELERİN SECİMİ:

Madde 5 - (Değişik madde: 03/06/1983 - 2835/4 md.)

Hakimler ve Savcılar Yuksek Kurulunun uyelerinden uc asıl, uc yedek uye Yargıtay Genel Kurulunun kendi daire başkan ve uyeleri; iki asıl, iki yedek uye Danıştay Genel Kurulunun kendi daire başkan ve uyeleri arasından, her uyelik icin gosterecekleri ucer aday icinden Cumhurbaşkanınca secilir.

SECİM USULU:

Madde 6 - 1. Secimler, bu kanunda yer alan hukumlere aykırı olmamak koşuluyla Yargıtay ve Danıştayın salt coğunlukla toplanan Genel Kurullarında yapılan diğer secim işlerinde uygulanan usuller dairesinde gizli oyla yapılır.

2. Secim işleri donemin sona ereceği tarihten bir ay once bitirilecek şekilde, secim gununun tespiti ve Genel Kurul uyelerine duyurulması, ilgili Yuksek Mahkeme Başkanınca sağlanır.

3. Oylar, asıl ve yedek uyeler aynı oy pusulasına yazılmak suretiyle kullanılır.

4. Secimlerin sonucu adayların aldıkları oylar belli edilmeksizin soyadı sırasına gore duzenlenecek liste halinde Adalet Bakanlığı aracılığı ile Devlet Başkanlığına sunulur.

5. Cumhurbaşkanı, listenin sunuluşu tarihinden itibaren onbeş gun icerisinde yeni uyeleri secer.

6. Cumhurbaşkanınca secilenlerin adları Resmi Gazete'de yayımlanır ve secilenlere duyurulur.

GOREV SURESİ VE UYELİĞİN BOŞALMASI :

Madde 7 - Secilen asıl ve yedek uyelerin Kuruldaki gorev sureleri dort yıldır. Suresi bitenler yeniden secilebilir.

(İkinci fıkra Mulga: 03/06/1983 - 2835/9 md.)

Secilen asıl ve yedek uyelerden gorev suresi bitecek olanlar dort ay once, bunun dışında herhangi bir sebeple boşalan uyelikler, boşalma tarihinden itibaren en gec bir hafta icinde Adalet Bakanı tarafından Yargıtay veya Danıştay Başkanlığına ya da her iki Başkanlığa bildirilir.

Gorev suresi tamamlanmadan boşalan uyelikler icin bildirim tarihinden itibaren bir ay icinde 6 ncı madde esaslarına gore aday gosterilir ve onbeş gun icinde secim yapılır. (Son cumle mulga: 03/06/1983 - 2835/9 md.)

(Ek fıkra: 21/07/1999 - 4413/1 md.) Secimle gelen asıl uyeler bu gorevleri suresince başka bir iş ve gorev alamazlar. Bu uyelerin Yargıtay ve Danıştay'daki kadroları ile ilgileri kesilmez. Bu Kanunun 22 nci maddesine gore verilen ek tazminatın Adalet Bakanlığınca; aylık ve sair odeneklerinin ise kadrolarının bulunduğu kurumlarınca odenmesine devam olunur.

UCUNCU BOLUM: CALIŞMA USULLERİ

BAŞKANLIK :

Madde 8 - Hakimler ve Savcılar Yuksek Kuruluna Adalet Bakanı başkanlık eder. Kurul, Adalet Bakanının bulunmadığı zamanlarda başkanlık etmek uzere secimle gelen asıl uyeler arasından gizli oyla ve salt coğunlukla bir Başkanvekili secer.

Adalet Bakanı ve Başkanvekilinin bulunmadığı hallerde Kurula, secimle gelen asıl uyelerden kıdemlisi başkanlık eder. Kıdem, Yuksek Mahkeme Uyeliğine secilme tarihi esas alınarak saptanır. Eşitlik halinde yaş esas alınır.

(Ek fıkra: 03/08/1993 - KHK - 493/4 md.; İptal: Anayasa Mahkemesi'nin 06/10/1993 tarih ve E.1993/38, K.1993/36 sayılı Kararı ile)

KURULU TEMSİL:

Madde 9 - Kurulu temsil ve Kurul adına beyanda bulunma yetkisi Başkana aittir.

TOPLANTI VE KARAR YETER SAYISI:

Madde 10 - Kurul; Başkanın, onun yokluğunda Başkanvekilinin daveti uzerine, uye tamsayısı ile toplanır. Yargıtay ve Danıştaya mensup asıl uyelerin Başkanlık ettiği hallerde veya yokluğunda toplantı yeter sayısının sağlanması icin asılları yerine, Kurula kıdem sırasına gore yedekleri iştirak eder.

(Değişik fıkra: 03/06/1983 - 2835/5 md.) Bakanlık Musteşarının Kuruldaki uyeliği asli gorevi suresince devam eder. Musteşar bulunmadığı zaman kendisine vekalet etmekte olan Kurula katılır.

Kurul kararlarını salt coğunlukla alır. Uyeler kabul veya ret şeklinde oy kullanırlar. Cekimser oy ret sayılır.

Kurul Adalet Bakanlığında toplanır. Kurulun işleri Adalet Bakanlığınca yurutulur.

YENİDEN İNCELEME:

Madde 11 - Kurul kararının tebliğinden itibaren on gun icerisinde Adalet Bakanı veya ilgililer, kararın bir defa daha incelenmesini Kurulda isteyebilir.

Bu halde Kurul, gerekli incelemeyi yaparak kararını verir.

İTİRAZ VE İTİRAZ MERCİİ:

Madde 12 - Kurulca yeniden incelenerek verilen karara karşı ilgililer tebliğ tarihinden itibaren on gun icinde itirazda bulunabilirler.

(Değişik fıkra: 03/06/1983 - 2835/6 md.) İtiraz; Adalet Bakanının, onun yokluğunda Başkanvekilinin başkanlığında asıl ve yedek uyelerden oluşan, itirazları inceleme Kurulunca incelenerek sonuclandırılır.

(Değişik fıkra: 03/06/1983 - 2835/6 md.) Bu Kurulun toplantılarına Başkan haric en az sekiz uyenin katılması ve kararın, katılanların coğunluğu ile alınması şarttır.

İtiraz uzerine verilen karar kesindir. Bu karar hakkında başka bir idari ya da kazai mercie başvurulamaz.

TAKDİR YETKİSİ:

Madde 13 - Hakimler ve Savcılar Yuksek Kurulu ile İtirazları İnceleme Kurulu; Disiplin cezalarının uygulanmasında ve itirazların incelenmesine ilişkin kararlarında; hakimlik ve savcılığın şeref ve itibarını korumak ve kamu yararını her duşuncenin ustunde tutmak ilkelerini ve ilgili hakim ve savcının leh ve aleyhindeki delillerin serbestce takdirinden edinilen vicdani kanaatını esas alır.

İŞE BAKAMAMA:

Madde 14 - Hakimler ve Savcılar Yuksek Kurulu Başkan ve Uyeleri ile yedek uyeleri :

1. İş kendisi ile ilgili ise,

2. İlgilinin, evlilik bağı kalmasa bile karı veya kocası, nesepten veya sebepten usul veya furuu veya onunla evlat edinme bağı veyahut ilgili ile aralarında ikinci dereceye kadar (Bu derece dahil) sebepten veya evlilik sona erse dahi ikinci dereceye kadar (Bu derece dahil) sebepten civar hısımlığı olursa,

3. Aynı işte tanık olarak dinlenmiş, bilirkişilik, hakimlik veya savcılık yapmış ya da daha once işin soruşturulması ile gorevlendirilmiş ise,

4. İlgili ile aralarında bakılan işe esas olan olaydan once acılmış bir dava varsa,

Kurula katılamazlar ve herhangi bir şekilde işe bakamazlar.

CEKİLME VE RET:

Madde 15 - Hakimler ve Savcılar Yuksek Kurulu Başkanı, uyeleri ve yedek uyeleri işe bakamama hallerinde ve ilgili ile arasında bir husumet veya tarafsızlıklarını şupheye duşurecek onemli bir halin mevcut olması durumunda, kendiliklerinden işi gormekten cekilebilecekleri gibi ilgili tarafından da ret olunabilirler.

Reddin, inceleme başlamadan veya ret sebebi daha sonra meydana gelmiş ise, oğrenilmesinden başlayarak onbeş gun icinde ve her halde karar verilmeden once yapılması lazımdır.

Ret isteği, reddi istenen uye yerine yedeğinin kurula katılmasıyla incelenerek sonuclandırılır.

Kurulun toplanmasına engel olacak sayıda uye reddine ilişkin istekte bulunulamaz.

Ret isteği uzerine Kurulun verdiği kararlara karşı esasla birlikte, itirazları inceleme Kuruluna itiraz olunabilir.

İŞLERİN GİZLİLİĞİ:

Madde 16 - Kurulda yapılan işlemler ve bunlarla ilgili goruşmeler gizlidir.

KURUL UYELERİ HAKKINDA SORUŞTURMA:

Madde 17 - Hakimler ve Savcılar Yuksek Kurulunun Başkanvekili ile asıl ve yedek uyeleri haklarında, disiplin işlemleriyle gorevlerinden doğan veya gorevleri sırasında işlenen suclarından dolayı, ozel kanunlarındaki hukumler uygulanır.

DORDUNCU BOLUM: MESLEĞE KABUL, ATAMA, GECİCİ YETKİ VE GOREVDEN UZAKLAŞTIRMA

HAKİMLİK VE SAVCILIĞA KABUL:

Madde 18 - Hakimler ve Savcılar Yuksek Kurulunun; bir kimsenin hakimliğe veya savcılığa kabulune karar verebilmesi, o kimsenin mesleğin gerektirdiği ve ozel kanunlarında belirtilen şartlara sahip bulunmasına bağlıdır.

ATAMA VE NAKİL:

Madde 19 - Hakimler ve Savcılar Yuksek Kurulu; atama ve nakillerde uygulanacak objektif esasları kapsayan Atama ve Nakil Yonetmeliği duzenler. Bu Yonetmelik Resmi Gazete'de yayımlanır. Adalet Bakanlığı Ozluk İşleri Genel Mudurluğu ilgililerin taleplerini, sicillerini ve tespit edilmiş sair hallerini, hizmetin icap ve ihtiyacı ile birlikte inceleyerek kanuna, Atama ve Nakil Yonetmeliğine uygun olarak yapacağı taslağı Hakimler ve Savcılar Yuksek Kuruluna sunar.

Bu taslak, ilgililerin gizli ve acık sicilleri ve diğer evrakı ile birlikte Kurul tarafından en gec bir ay icinde incelenir, aynen veya gerekli gorulen değişiklikler yapılarak karara bağlanır ve Adalet Bakanlığına tevdi edilir.

(Mulga son fıkra: 25/06/1992 - 3825/17 md.)

GECİCİ YETKİ İLE GOREVLENDİRME:

Madde 20 - (Değişik madde: 03/06/1983 - 2835/7 md.)

Hakimler ve Savcılar Yuksek Kurulu, hakim ve savcıları hizmetin gereği olarak surekli gorev yerlerinin dışındaki bir yargı cevresinde veya aynı yerde gecici yetki ile gorevlendirmeye yetkilidir. Surekli gorev yerlerinin dışındaki gecici yetki ile gorevlendirmelerde hakim ve savcı ayırımı gozetilmez.

Kendi yargı cevresi dışında gecici yetki ile gorevlendirilenler o yerde dort aydan fazla calıştırılamaz. Ancak, bu sure kendi istekleri veya hizmet gerekleri gozetilerek iki ay daha uzatılabilir.

Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde, hizmetin aksamaması icin Adalet Bakanı, kadro durumu musait bulunan bir yargı cevresindeki hakim veya savcıyı ihtiyac duyulan başka bir yargı cevresinde gorev yapmak uzere gecici olarak yetkili kılabilir. Bu takdirde verilen karar, Kurulun ilk toplantısında onaya sunulur. Gecici yetkili olarak gorev yapan hakime veya savcının Kurulca değiştirilmesi halinde Kurulun yetkili kılacağı hakim veya savcının gidip goreve başlamasına kadar, onceki yetkilinin yapmış olduğu işlemler gecerlidir.

Hakim ve savcıların muvafakatları ile Bakanlık hizmetlerinde gecici olarak gorevlendirilmesi, doğrudan doğruya Adalet Bakanı tarafından Kurulun kararı olmaksızın yapılır. Bunlar hakkında ikinci fıkradaki sure hukmu uygulanmaz.

Gecici yetki ile gorevlendirilenlere, odeme emri beklenmeksizin saymanlıklarca, tahakkuk edecek harcırahlarına mahsuben avans verilir.

GOREVDEN UZAKLAŞTIRMA:

Madde 21 - Hakkında soruşturma yapılan hakim veya savcının goreve devamının, soruşturmanın selametine yahut yargı yetkisinin itibarına zarar vereceğine kanat getirilirse, gecici bir tedbir olarak gorevden uzaklaştırılmasına veya soruşturmanın sonuclanmasına kadar, gecici yetki ile bir başka yargı cevresinde gorevlendirilmesine Kurulca karar verilebilir.

BEŞİNCİ BOLUM: CEŞİTLİ HUKUMLER

ODENECEK UCRET:

Madde 22 - (Değişik madde: 17/09/1987 - KHK 293/4 md.)

Hakimler ve Savcılar Yuksek Kurulunun Başkanı dışındaki asıl ve yedek uyelerine aylık, odenek ve yuksek hakimlik tazminatından ayrı olarak 6500 gosterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile carpımı sonucu bulunacak miktarda aylık ek tazminat odenir.

Bu tazminata hak kazanılması ve odenmesinde 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununun aylıklarla ilgili hukumleri uygulanır ve bu tazminat damga vergisi haric herhangi bir vergiye tabi tutulmaz.

ZORUNLULUK HALLERİ :

Madde 23 - Savaş ve olağanustu hallerle, yangın, yer sarsıntısı seylap ve heyelan gibi afetler sonucu zorunluluk olursa, yetkili mahkemelere veya Adalet dairelerine ait dava ve işleri, diğer yerlerdeki mahkemelere veya Adalet dairelerine gecici olarak gordurmeye Adalet Bakanlığı yetkilidir.

UYGULANACAK HUKUMLER:

Madde 24 - 1. Hakimler ve savcılar hakkında, ozel kanunlarının bu kanuna aykırı olmayan hukumleri, Hakimler ve Savcılar Yuksek Kurulunca uygulanır.

2. Bu Kanun kapsamına giren konularda; 44 Sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun, 1730 Sayılı Yargıtay Kanunu, 521 Sayılı Danıştay Kanunu, 2556 sayılı Hakimler Kanunu, 2247 Sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun ve diğer kanunlarla başka kurul, merci ve makamlara verilen tum gorev ve yetkiler, Hakimler ve Savcılar Yuksek Kurulunca yerine getirilir.

3. Kurul gorevlerini yerine getirirken uygulayacağı işleri ve calışma usullerini İc Yonetmelikle duzenler. İc Yonetmelik ve Kurulca gerekli gorulen kararlar Resmi Gazetede yayımlanır.

KALDIRILAN HUKUMLER:

Madde 25 - 22/04/1962 tarihli 45 sayılı Yuksek Hakimler ve Yuksek Savcılar Kurulu Kanunu ile ek ve değişiklikleri;

44 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanunun, 1730 sayılı Yargıtay Kanununun, 521 sayılı Danıştay Kanununun, 2556 sayılı Hakimler Kanununun, 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesi Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun ve diğer kanunların, bu Kanuna aykırı hukumleri,

Yururlukten kaldırılmıştır.

GECİCİ HUKUMLER:

Gecici Madde 1 - Cumhurbaşkanı bu Kanunun yururluğe girdiği tarihi izleyen onbeş gun icinde Yargıtay ve Danıştay Daire Başkan ve uyeleri arasından ikişer asıl, ikişer yedek uyeyi, aday gosterilmeden dort yıllık ilk donem icin secer. Secilenlerin adları Resmi Gazete'de yayımlanır ve secilenlere duyurulur.

(İkinci fıkra Mulga: 03/06/1983 - 2835/9 md.)

Adalet Bakanının daveti uzerine Kurul, duyuru gununu izleyen ilk işgununde Adalet Bakanlığında goreve başlar.

Gecici Madde 2 - 45 sayılı Kanun hukumleri dairesinde kurulmuş olan, Yuksek Hakimler Kurulu ile Yuksek Savcılar Kurulunun gorevleri, bu Kanunun yururluğe girdiği tarihte sona erer.

Gecici Madde 3 - Bu Kanun gereğince gorevleri sona erecek olan Yuksek Hakimler Kurulu Başkan ve uyeleriyle Yuksek Savcılar Kurulunun secimle gelen uyeleri Yargıtaydaki asli gorevlerine donerler.

Gecici Madde 4 - Yuksek Hakimler Kurulunun Genel Sekreteri, Mufettiş Hakimler Kurulu Başkanı, Mufettiş Hakimleri, tetkik hakimleri; bu Kanunun yururluğe girdiği tarihten itibaren bir ay icinde, hizmet gerekleri de gozonunde tutularak durumlarına uygun bir goreve atanırlar. Bu atama yapılıncaya kadar, Hakimler ve Savcılar Yuksek Kuruluna bağlı olarak eski gorevlerine devam ederler.

Gecici Madde 5 - Yuksek Hakimler Kurulunda gorevli hakimlik sınıfı dışında kalan personel Adalet Bakanlığı teşkilatında gorevlendirilir.

Gecici Madde 6 - Yuksek Hakimler Kurulunda gorevli hakimlik sınıfında bulunanlarla, bunlar dışında kalanların kadroları, Adalet Bakanlığı merkez veya taşra teşkilatı kadrolarına dahil edilir, maaş ve odenekleri bu kadrolardan odenir.

Gecici Madde 7 - 1. Hakimler ve Savcılar Yuksek Kurulunun goreve başladığı tarihte, bu Kurulun gorevine giren ve yargı mercilerine intikal etmemiş olan konularda;

a. Yuksek Hakimler Kurulu ve Yuksek Savcılar Kurulunun gorevlerine giren ve henuz karara bağlanmamış veya bağlanmış olup da kesinleşmemiş bulunan işler,

b. Danıştayın yetkili kurullarının (Başkanlar Kurulu, Yuksek Disiplin Kurulu, Yonetim ve Disiplin Kurulu) gorevlerine giren Danıştay meslek mensupları

(Başkan ve uyeler haric) hakkında henuz karara bağlanmamış veya bağlanmış olup da kesinleşmemiş işler,

Bu Kanun hukumleri dairesinde Hakimler ve Savcılar Yuksek Kurulunca incelenerek karara bağlanır.

2. Birinci fıkra hukumlerine gore Hakimler ve Savcılar Yuksek Kuruluna intikal eden işlerden daha once yetkili Kurullarca karara bağlanmış olup da bu Kanun yururluğe girdiği tarihte itiraz suresi dolmamış olanlar hakkında ilgililerin Hakimler ve Savcılar Yuksek Kurulunun goreve başladığı tarihten itibaren on gun icinde itiraz hakları veya kanuni şekil ve suresi icinde aşağıdaki ucuncu fıkra esaslarına gore dava acma hakları saklıdır.

3. Birinci fıkrada ongorulen işlemlerle ilgili olarak bu Kanunun yururluğe girdiği tarihten once acılmış olan davalarla, kanuni şekil ve suresi icinde acılacak olan davalar, bu Kanunun yururluğe girmesinden onceki yetkili ve gorevli yargı mercilerince sonuclandırılır.

Gecici Madde 8 - Hakimler ve Savcılar Yuksek Kurulunun goreve başlaması ile Yuksek Hakimler Kurulunda bulunan evrak ve dosyalar, gizli ve acık siciller, soruşturma evrakı ve demirbaş eşya Adalet Bakanlığına devredilir.

Devir işlemi; Yuksek Hakimler Kurulu Genel Sekreteri, Mufettiş Hakimler Kurulu Başkanı, Genel Kurulda ve bolumlerde gorevli en kıdemli tetkik hakimleri ile Adalet Bakanlığınca gorevlendirilenler arasında duzenlenecek tutanaklarla yapılır.

Danıştayda bulunan, Danıştay meslek mensuplarına ait (Başkan ve Uyeler haric) gizli ve acık siciller, şahsi işlem dosyaları ve soruşturma evrakı, Danıştay Başkanlığınca Adalet Bakanlığına devredilir.

Gecici Madde 9 - Bu Kanun gereğince Hakimler ve Savcılar Yuksek Kurulunca cıkarılması gereken yonetmelikler, Kanunun yururluğe girdiği tarihten itibaren en gec iki ay icerisinde yururluğe konulur.

Gecici Madde 10 - 521 sayılı Danıştay Kanununda yer alan Başkanunsozcusu unvanı Danıştay Başsavcısı, Kanunsozcusu unvanı Danıştay Savcısı, Başyardımcı ve yardımcı unvanları, Danıştay Tetkik Hakimi olarak değiştirilmiştir.

YURURLUK:

Madde 26 - Bu Kanun yayımı tarihinde yururluğe girer.

YURUTME:

Madde 27 - Bu Kanun hukumlerini Bakanlar Kurulu yurutur.
__________________