Kanun Numarası: 492

Kabul Tarihi: 02/07/1964

Yayımladığı Resmi Gazete Tarihi: 17/07/1964

Yayımladığı Resmi Gazete Sayısı: 11756

KANUNUN ŞUMULU:

Madde 1 - Bu kanuna gore alınacak harclar aşağıda gosterilmiştir:

1. Yargı harcları,

2. Noter harcları,

3. (Değişik bent: 21/01/1982 - 2588/1 md.) Vergi Yargısı Harcları,

4. Tapu ve Kadastro harcları,

5. Konsolosluk harcları,

6. Pasaport, ikamet tezkeresi vize ve Dışişleri Bakanlığı tasdik harcları,

7. Gemi ve liman harcları,

8. İmtiyazname, ruhsatname ve diploma harcları,

9. Trafik harcları.

BİRİNCİ KISIM: YARGI HARCLARI

BİRİNCİ BOLUM: MUKELLEFİYET

MEVZUU:

Madde 2 - Yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanları, yargı harclarına tabidir.

Ceza mahkemelerinde şahsi hukuka ait hakların hukum altına alınması halinde de, celse harcları haric olmak uzere (1) sayılı tarifeye gore harc alınır.

HAKEM KARARLARI:

Madde 3 - Hakem kararlarının infazı lazım geldiğine dair mahkeme başkanı veya hakim tarafından verilen şerhlerden, hakem kararının mahiyetine gore, karar ve ilam harcı alınır.

Yabancı hakem kararları ile, kanun gereğince tahkim yolu ile halli mecburi olan davalardan da aynı suretle harc alınır.

YABANCI MAHKEME İLAMLARI:

Madde 4 - Yabancı bir mahkeme tarafından verilen ilamların tenfizi icin acılacak davalardan, bu ilamlarda hukmolunmuş şeyin değeri, nevi ve mahiyetine gore (1) sayılı tarife gereğince harc alınır.

BOLGE İDARE MAHKEMELERİ İLE DANIŞTAY İŞLEMLERİ:

Madde 5 - (Değişik madde: 21/01/1982 - 2588/2 md.)

Bolge İdare Mahkemeleri ile Danıştay'da acılacak davalardan (1) sayılı tarife gereğince harc alınır.

Ancak, vergi, resim, harc ve benzeri mali yukumler ile bunlara bağlı zam ve cezalarla ilgili olup Bolge İdare Mahkemeleri ve Danıştay'ın gorevi icinde bulunan işlemler (3) sayılı tarifeye gore harca tabidir.

KARŞILIK DAVALAR VE DAVAYA MUDAHALE :

Madde 6 - Karşılık davalar, mustakil davalar gibi harca tabidir.

Davaya mudahale eden kimse, kanun yollarına muracaat ederse iltihak ettiği taraftan alınan harca eşit harcı odemek mecburiyetindedir.

YENİDEN HARC ALINMASI:

Madde 7 - Muameleden kaldırılan dosya, Hukuk Usulu Muhakemeleri Kanununda belirtilen sure icinde yenilenmediği takdirde, davanın gorulebilmesi yeniden harc verilmesine bağlıdır.

HUKMUN BOZULMASI:

Madde 8 - Bir hukmun bozulmasını muteakip verilecek hukumlerden yeni bir hukum gibi karar ve ilam harcı alınır ve bozulan hukumden evvelce alınmış olan karar ve ilam harcı, muteakip hukme ait harcdan mahsup olunur.

TASHİHİ KARAR:

Madde 9 - Tashihi karar talebinin kabulu uzerine temyiz olunan hukum tasdik edilirse, temyiz olunan hukumden alınmış olunan harc kadar yeniden harc alınır.

İADEİ MUHAKEME:

Madde 10 - İadei muhakemenin kabulu uzerine cereyan edecek davalar, yeni davalar gibi harca tabidir. İadei muhakeme talebinde bulunan neticede haklı cıkarsa evvelce alınan harc mahsup edilir.

MUKELLEF:

Madde 11 - Genel olarak yargı harclarını davayı acan veya harca mevzu olan işlemin yapılmasını istiyen kişiler odemekle mukelleftir.

Vasinin hesabının gorulmesi dolayısiyle alınacak harclar, vesayet altındaki şahsa izafeten vasiden alınır.

Herhangi bir istek olmaksızın resen yapılacak işlemlere ait harclar, aksine hukum yoksa, lehine işlem yapılan kişilerden alınır.

CELSE HARCLARINDA MUKELLEF:

Madde 12 - Hukuk ve ticaret mahkemelerinde celse harcı, muhakeme tarafların talep ve muvafakatleri uzerine talik edilmiş ise taraflardan ve evvelce yapılması mumkun olan bir işlemin yapılmamış olmasından dolayı talik edilmişse, talike sebebiyet veren taraftan alınır.

Her iki halde talike vekiller sebebiyet vermişse celse harcı vekillere yuklenir.

Vekil veya taraflara yuklenilen celse harcı muteakip iki celsede odenmezse bir misli fazlasiyle alınır. Odenmediği takdirde harcın bu miktar uzerinden tahsili icin Maliyeye tezkere yazılmasına karar verilir.

İKİNCİ BOLUM: İSTİSNA VE MUAFLIKLAR

HARCDAN MUSTESNA İŞLEMLER:

Madde 13 - Aşağıda yazılı mevzular harcdan mustesnadır:

a) (Değişik bent: 20/03/1981 - 2430/1 md.) Değeri 50 Yeni Turk Lirasını gecmeyen dava ve takipler (Ticari senetlere ait takipler haric), *1*

b) Vasi tayini ve azli, hakimin reddi talebinin kabulu ve hakimin istinkafına ait kararlar,

c) (Değişik bent: 30/12/1980 - 2366/1 md.) Ayda 100 Yeni Turk Lirasını gecmeyen nafakalara ait dava ve takipler, "Birden fazla kişiler lehine nafakaya hukmedilmesine dair ilamlarda her kişi lehine hukmedilen miktar mustakil olarak nazara alınır.", *1*

d) İcra ve iflas dairelerinin kusuru yuzunden yanlış yapılmış olan işlemlerin ıslahı ve iptaline dair tetkik mercileri kararlariyle, bu iptal veya ıslah dolayısiyle yeniden yapılacak işlemler,

e) Ticaret sicilinde re'sen yapılan duzeltmeler,

f) İcra tetkik mercilerinin cezaya mutedair kararlariyle bu kararların temyizi işlemleri.

g) İcra ve İflas Kanununun 270 nci maddesine gore yapılacak defter tutma işlemleri,

h) Yetkili makamların istiyecekleri ilam ve sair evrak suretleri,

i) Kamu adına C. savcıları tarafından Hukuk mahkemelerine acılan davalar,

j) (Ek bent: 21/01/1982 - 2588/3 md.) Genel Butceye dahil idarelerin bu Kanunun 1 ve 3 sayılı tarifelerine giren butun işlemleri.

(Yukarıdaki işlemlerin hesaplanacak harclarının, Genel Butceye dahil idarelerin haklılığı nispetinde karşı taraftan tahsiline ilgili merciince karar verilir.)

HARCTAN MUAF OLANLAR:

Madde 14 - Erler ve ihtiyacları Devlet tarafından deruhde ve temin olunan onbaşı ve cavuşlar adliye işlemlerinden oturu harctan muaftırlar.

UCUNCU BOLUM: HARC ALMA OLCULERİ VE NİSPETLERİ

HARC ALMA OLCULERİ:

Madde 15 - Yargı harcları (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer olcusune gore nispi esas uzerinden, işlemin nev'i ve mahiyetine gore maktu esas uzerinden alınır.

DEĞER ESASI:

Madde 16 - Değer olcusune gore harca tabi işlemlerde (1) sayılı tarifede yazılı değerler esastır. Mudahalenin men'i tescil ve tapu kayıt iptali gibi gayrimenkulun aynına taalluk eden davalarda gayrimenkulun değeri nazara alınır.

Gayrimenkulun aynına taalluk eden davalarda ecrimisil ve tazminat gibi taleplerde de bulunulduğu takdirde harc, gayrimenkulun değeri ile taleb olunan tazminat ve ecrimisil tutarı uzerinden alınır.

Değer tayini mumkun olan hallerde dava dilekcelerinde değer gosterilmesi mecburidir. Gosterilmemişse davacıya tesbit ettirilir. Tesbitten kacınma halinde, dava dilekcesi muameleye konmaz.

Noksan tesbit edilen değerler hakkında 30 uncu madde hukmu uygulanır.

TAHLİYE DAVALARINDA DEĞER:

Madde 17 - Gayrimenkulun tahliyesi davalarında, yazılı mukavele olsun veya olmasın bir yıllık kira bedeli uzerinden karar ve ilam harcı alınır.

GAYRİMENKUL VEYA GEMİLERİN TAHLİYE VE TESLİMİ:

Madde 18 - Bir gayrimenkulun veya bir geminin tahliye ve teslimine dair olan icra takiplerinde tahsil harcı; bir yıllık kira bedeli, yoksa bu sureye gore takdir edilecek bir bedel uzerinden hesaplanır.

MENKULLERİN TESLİMİ:

Madde 19 - Bir menkulun teslimine dair olan icra takiplerinde tahsil harcı; menkulun ilamda veya takip talebinde gosterilen değeri, bu yoksa takdir edilecek değer uzerinden hesaplanır.

İCRA TAKİPLERİNDE FAİZ:

Madde 20 - İcra takiplerinde takipten sonra işleyecek olan faizler, harcın hesabında nazara alınmaz.

HARCIN NİSPETİ:

Madde 21 - Yargı harcları (1) sayılı tarifede yazılı nispetler uzerinden alınır.

DAVADAN FERAGAT, DAVAYI KABUL VEYA SULH:

Madde 22 - Davadan feragat veya davayı kabul veya sulh, muhakemenin ilk celsesinde vuku bulursa, karar ve ilam harcının ucte biri, daha sonra olursa ucte ikisi alınır.

İCRA TAKİBİNDEN VAZGECME:

Madde 23 - Her ne sebep ve suretle olursa olsun, icra takibinden vazgecildiğinin zabıtnameye yazılması icin vazgecilen miktara ait tahsil harcının yarısı alınır. Ancak haczedilen mal satılıp paraya cevrildikten sonra vazgecilirse tahsil harcı tam olarak alınır.

GAYRİMENKUL VEYA GEMİLERİN TAHLİYE VE TESLİMİNDE TAHSİL HARCI NİSPETİ:

Madde 24 - Gayrimenkul veya gemilerin tahliye veya teslimine dair icralarda Tahsil Harcı (1) sayılı tarifede yazılı miktarların yarısı nispetinde alınır.

DORDUNCU BOLUM: HARCIN ODENMESİ

ODEME USULU:

Madde 25 - Yargı harcları makbuz karşılığında odenir. *1*

ODEME YERİ:

Madde 26 - Yargı harcları harca konu olan işlemleri yapan mahkeme veya daire tarafından alınır.

Kanunlarda aksine hukum varsa bu madde yerine o hukum uygulanır.

MAKTU HARCLARDA ODEME ZAMANI:

Madde 27 - (1) sayılı tarifede yazılı maktu harclar ilgili bulunduğu işlemin yapılmasından once peşin olarak odenir.

Mahiyetleri icabı işin sonunda hesap edilip alınması gerekenler, harc alacağının doğması tarihinden itibaren 15 gun icinde odenir.

Harc peşin veya suresinde odenmemiş ise, muteakip muamelelere ancak harc odendikten sonra devam olunur.

NİSPİ HARCLARDA ODEME ZAMANI:

Madde 28 - (1) sayılı tarifede yazılı nispi harclar aşağıdaki zamanlarda odenir.:

a) Karar ve İlam Harcı,

Karar ve İlam harclarının dortte biri peşin, geri kalanı kararın verilmesinden itibaren iki ay icinde odenir. Karar ve İlam Harcı odenmedikce ilgiliye ilam verilmez.

b) İcra Tahsil Harcı,

İcra takiplerinde Tahsil Harcı alacağın odenmesi sırasında, odeme yapılmayan hallerde harc alacağının doğması tarihinden itibaren 15 gun icinde odenir.

Harc alacağı icranın yerine getirilmesiyle doğar.

Konunun değeri uzerinden alınacak İflas Harclarında da bu bent hukumleri uygulanır.

c) Depozito, defter tutma ve miras işlerine ait harclar, (1) Sayılı tarifenin (D) bolumunde yazılı depozito defter tutma ve miras işlerine ait harclar işin sonundan itibaren 15 gun icinde odenir.

İLAMSIZ TAKİPLERDE PEŞİN HARC:

Madde 29 - İlama dayanmıyan takip isteklerinden alacak miktarının binde beşi peşin alınır.

Peşin harclar takip sonunda alınacak asıl harca mahsup olunur.

İlama dayanmıyan takiplerde alacaklı mahkemeye muracaata mecbur kalırsa, peşin alınan harc kendisine iade olunur. Veya alacaklının isteği uzerine mahkeme harclarına mahsup edilir.

NOKSAN TESBİT EDİLEN DEĞER UZERİNDEN HARCIN ODENMESİ:

Madde 30 - Muhakeme sırasında tesbit olunan değerin, dava dilekcesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse icin muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer uzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkca davaya devam olunmaz. Hukuk Usulu Muhakemeleri Kanununun 409 uncu maddesinde gosterilen sure icinde dosyanın muameleye konulması, noksan olan harcın odenmesine bağlıdır.
__________________