Kanun Numarası: 3226

Kabul Tarihi: 10/06/1985

Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 28/06/1985

Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 18795

BİRİNCİ BOLUM: GENEL HUKUMLER

AMAC

Madde 1 - Bu Kanunun amacı, finansman sağlamaya yonelik finansal kiralamayı duzenlemektir.

KAPSAM

Madde 2 - Bu Kanun, sozleşmenin hukuki yapısını, tarafların karşılıklı hak ve yukumluluklerini duzenleyen hukumleri kapsar.

TANIMLAR

Madde 3 - Bu Kanunda gecen;

Sozleşme; finansal kiralama sozleşmesini,

Kiralayan; finansal kiralama şirketini,

Kiracı; finansal kiralamayı kabul edeni,

Mal; finansal kiralamaya konu malı,

Kira bedeli; finansal kira bedelini, ifade eder.

SOZLEŞME

Madde 4 - Sozleşme; kiralayanın, kiracının talebi ve secimi uzerine ucuncu kişiden satın aldığı veya başka suretle temin ettiği bir malın zilyetliğini, her turlu faydayı sağlamak uzere ve belli bir sure feshedilmemek şartı ile kira bedeli karşılığında, kiracıya bırakmasını ongoren bir sozleşmedir.

SOZLEŞMENİN KONUSU

Madde 5 - Sozleşmeye taşınır veya taşınmaz mallar konu olabilir. Patent gibi fikri ve sınai haklar bu sozleşmeye konu olamazlar.

FİNANSAL KİRALAMA BEDELİ

Madde 6 - Finansal kiralama bedeli ve odeme donemleri taraflarca belirlenir. Bu bedeller sabit veya değişken olabilir. Turk Lirası veya Merkez Bankasınca alım satımı yapılan doviz cinsinden belirlenebilir.

Yurt dışından yapılacak finansal kiralamalarda kiralama bedeli yıllık 25 000 Amerikan Doları karşılığı Turk Lirasından az olamaz.

Bu miktarı artırmaya ve eski değerine indirmeye Bankacılık Duzenleme ve Denetleme Kurulu yetkilidir.

SOZLEŞMENİN FESHİNİN MUMKUN OLMADIĞI SURE

Madde 7 - Sozleşmeler en az dort yıl sure ile feshedilemez. Hangi kiralama hallerinde bu surenin kısalacağı, Bankacılık Duzenleme ve Denetleme Kurulu nca cıkarılacak yonetmelikte belirlenir.

SOZLEŞMENİN ŞEKLİ VE TESCİLİ

Madde 8 - Sozleşme duzenleme şeklinde noterlikce yapılır. Taşınır mala dair sozleşme, kiracının ikametgahı noterliğinde ozel sicile tescil edilir. Taşınmaz mala dair sozleşme ise taşınmazın bulunduğu tapu kutuğunun beyanlar hanesine, gemilere dair sozleşmeler ise gemi siciline şerh edilir.

Tescil veya şerhden sonra, ucuncu kişilerin finansal kiralama konusu mal uzerindeki ayni hak iktisapları kiralayana karşı ileri surulemez.

Yurt dışında yerleşik kiralayan şirketin Turkiye'de şubesi yoksa sozleşmeler Bankacılık Duzenleme ve Denetleme Kurumu nca tescil edilir.

FİNANSAL KİRALAMA KONUSU MALIN SATIN ALINMASI

Madde 9 - Finansal kiralama konusu malın mulkiyeti kiralayan şirkete aittir. Ancak taraflar sozleşmede, sozleşme suresi sonunda kiracının, malın mulkiyetini satın alma hakkını haiz olacağını kararlaştırabilirler.

KİRALAYAN ŞİRKETİN HUKUKİ YAPISI

Madde 10 - Kiralayan şirketler, yalnızca anonim ortaklık şeklinde kurulabilir.

Kiralayan şirketlerin kuruluşu ve şube acmaları ile yabancı şirketlerin Turkiye de şube acması Hazine ve Dış Ticaret Musteşarlığının bağlı bulunduğu Bakanlığın on iznine bağlıdır. 6224 sayılı Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu hukumleri saklıdır.

Kiralayan şirketler ile yabancı kiralayan şirketlerin Turkiye'deki şubeleri Hazine ve Dış Ticaret Musteşarlığının bağlı bulunduğu Bakanlığın denetimine tabidir.

On iznin verilme şekil ve şartları ile kiralayan şirketlerin denetimine dair hukumler cıkarılacak yonetmelikte gosterilir.

Bu Kanun hukumlerine gore izin almadan kiralama faaliyetinde bulunanlar beşyuzbin liradan beşmilyon liraya kadar para ve 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılırlar. Bu eylemi ika edenler tuzelkişi ise ceza bizzat faaliyette bulunanlar ve kararı vermiş olanlar hakkında uygulanır.

Bu Kanunda yazılı yukumluluk ve zorunluluklara uymayan kiralama şirketlerinin ilgili gorevlileri hakkında fiile katılma derecelerine gore ikiyuzbin liradan bir milyon liraya kadar para cezasına hukmolunur.

EN AZ SERMAYE

Madde 11 - Kiralayan şirketlerin odenmiş sermayeleri bir milyar Turk Lirasından az olamaz. Yabancı kiralayan şirketlerin Turkiye'de şube acmalarında ise odenmiş sermayeleri asgari iki milyon Amerika Birleşik Devletleri Doları karşılığı Turk Lirasıdır.

Bankacılık Duzenleme ve Denetleme Kurulu bu miktarları beş katına kadar artırmaya yetkilidir.

KİRALAMA İŞLEMLERİNDE SINIR

Madde 12 - Kiralayan şirketin finansal kiralama işlemlerinin tutarının sınırı ile, ortaklarına veya şirketler grubu ile yapacağı kiralama işlemleri esas ve usulleri ile tutarlarını belirlemeye Bankacılık Duzenleme ve Denetleme Kurulu yetkilidir.

İKİNCİ BOLUM: SOZLEŞMENİN HUKUM VE SONUCLARI

KİRACININ HAK VE BORCLARI

Madde 13 - Kiracı, sozleşme suresince finansal kiralama konusu malın zilyedi olup, sozleşmenin amacına uygun olarak her turlu faydayı elde etmek hakkına sahiptir.

Kiracı, finansal kiralama konusu malı sozleşmede ongorulen şart ve hukumlere gore itinayla kullanmak zorundadır.

Sozleşmede aksine hukum yok ise kiracı, malın her turlu bakımından ve korunmasından sorumlu olup, bakım ve onarım masrafları kiracıya aittir.

MALIN HASAR VE ZİYAI

Madde 14 - Malın sozleşme suresi icinde hasar ve ziyaı sorumluluğu kiracıya aittir. Bu sorumluluk odenen sigorta miktarının karşılanmayan kısmı ile sınırlıdır.

Ancak bu farkı, kiracı finansal kiralama bedelleri ile odemek zorundadır.

DEVİR YASAĞI

Madde 15 - Kiracı, finansal kiralama konusu maldaki zilyedliğini bir başkasına devredemez.

(Ek fıkra: 21/02/2007-5582 S.K./26.mad.) Ancak, tuketicilerin konut edinmesine veya yatırımlara finansman sağlayan finansal kiralama işlemlerinde kiracı, kiracılık sıfatını ve/veya sozleşmeden doğan hak ve/veya yukumluluklerini, kiralayandan yazılı izin alınması kaydıyla devredebilir. İş bu devir nedeniyle finansal kiralama sozleşmesinde yapılan kiracı değişikliği, bu Kanunun 8 inci maddesi cercevesinde tescil edilir veya şerh olunur.

(Ek fıkra: 21/02/2007-5582 S.K./26.mad.) Konut finansmanı kapsamında yapılan finansal kiralama işlemlerinde kiracı, kiralayana bilgi vermek, diğer finansal kiralama işlemlerinde ise sozleşmede hukum bulunmak kaydıyla finansal kiralama konusu malın zilyetliğini bir başkasına devredebilir.

MALIN KİRACIYA TESLİM EDİLMEMESİ

Madde 16 - Finansal kiralama konusu malın, kiralayanın malın imalatcısı veya satıcısı ile zamanında sozleşme yapmaması veya gerekli odemeyi zamanında yerine getirmemesi veya diğer sebepler ile kiracıya teslim edilmemesi halinde Borclar Kanununun 106 ncı maddesi hukmu uygulanır.

KİRALAYAN ŞİRKETİN HAK VE BORCLARI

Madde 17 - Finansal kiralama konusu mal kiralayan şirketin mulkiyetindedir.

Kiralayan şirket, mulkiyeti kendisine ait olan finansal kiralama konusu malı sozleşme suresince sigorta ettirmek zorundadır. Sigorta primlerinin odenmesi kiracıya aittir.

MULKİYETİN UCUNCU KİŞİYE DEVRİ

Madde 18 - Sozleşmede aksi ongorulmemişse kiralayan, malın mulkiyetini bir ucuncu kişiye devredemez.

Sozleşmede bu yetkinin tanınması halinde, devir, ancak başka bir kiralayana yapılabilir. Devralan, sozleşme hukumlerine uymak zorundadır.

Devrin kiracıya karşı gecerli olması onun haberdar edilmesine bağlıdır.

KİRACININ İFLASI VEYA İCRA TAKİBİNE UĞRAMASI

Madde 19 - Kiracının iflası halinde, iflas memuru, İcra ve İflas Kanununun 221 inci maddesinin birinci fıkrası hukmune gore buro teşkilinden once, finansal kiralama konusu malların tefrikine karar verir. İflas memurunun bu kararına karşı yedi gun icinde itiraz edilebilir.

Kiracı aleyhine icra yoluyla takip yapılması halinde, icra memuru, finansal kiralama konusu malların takibin dışında tutulmasına karar verir. İcra memurunun kararına karşı yedi gun icinde itiraz edilebilir.

Bu itirazlar, tetkik merciince en gec bir ay icinde karara bağlanır.

KİRALAYANIN İFLASI VEYA İCRA TAKİBİNE UĞRAMASI

Madde 20 - Kiralayanın iflası halinde, sozleşme, kararlaştırılan surenin sonuna kadar iflas masasına karşı gecerliliğini surdurur.

Kiralayan aleyhine icra yoluyla takip yapılması halinde, finansal kiralama konusu mallar, sozleşme suresi icinde haczedilemez.

UCUNCU BOLUM: SOZLEŞMENİN SONA ERMESİ

SOZLEŞMENİN SURESİNİN DOLMASI SEBEBİYLE SONA ERMESİ

Madde 21 - Sozleşme kararlaştırılan surenin dolmasıyla son bulur. Ancak, taraflardan her biri surenin bitiminden en az uc ay once bildirmek kaydıyla, mevcut veya yeni şartlarla sozleşmenin uzatılmasını talep edebilir. Sozleşmenin uzatılması tarafların anlaşmasına bağlıdır.

SOZLEŞMENİN DİĞER SEBEPLERLE SONA ERMESİ

Madde 22 - Sozleşme; şirketin sona ermesi, tuzelkişiliğinin hitamı, kiracının iflası veya aleyhine yapılan bir icra takibinin semeresiz kalması, kiracının olumu veya fiil ehliyetini kaybetmesi veya işletmesini tasfiye etmesi hallerinde, sozleşmede aksine bir hukum yoksa, sona erer.

SOZLEŞMENİN İHLALİ

Madde 23 - Kiralayan, finansal kiralama bedelini odemede temerrude duşen kiracıya verdiği otuz gunluk sure icinde de odenmemesi halinde, sozleşmeyi feshedebilir. Ancak, sozleşmede, sure sonunda mulkiyetin kiracıya gececeği kararlaştırılmış ise, bu sure altmış gunden az olamaz.

Taraflardan birinin sozleşmeye aykırı harekette bulunduğu hallerde, bu aykırılık nedeniyle diğer tarafın sozleşmeyi devam ettirmesinin beklenemeyeceği durumlarda, sozleşme feshedilebilir.

SOZLEŞMENİN SONA ERMESİNİN SONUCLARI

Madde 24 - Sozleşme sona erdiğinde, sozleşmeden doğan satın alma hakkını kullanmayan veya bu hakkı bulunmayan kiracı, finansal kiralama konusu malı derhal geri vermekle mukelleftir.

SOZLEŞMENİN FESHİNİN SONUCLARI

Madde 25 - Sozleşmenin kiralayan tarafından feshi halinde kiracı malı iade ile birlikte vadesi gelmemiş finansal kiralama bedellerini odemek yukumluluğu altında olduğu gibi kiralayanın bunu aşan zararından da sorumludur.

Sozleşme kiracı tarafından feshedilirse kiracı malı geri vermekle beraber uğradığı zararın tazminini kiralayandan talep edebilir.

DORDUNCU BOLUM: SOZLEŞMENİN TABİ OLDUĞU HUKUMLER

UYGULANACAK HUKUMLER

Madde 26 - Sozleşmeye, bu Kanunda hukum olmayan hallerde Borclar Kanununun genel hukumleri, sozleşmenin niteliğine uygun duştukleri oranda ise ozel hukumleri uygulanır.

UYGULANMAYACAK HUKUMLER

Madde 27 - Sozleşme hakkında, Medeni Kanunun 688, 689, 690 ıncı maddeleri ve Borclar Kanununun 222, 223, 224, 254 uncu maddeleri ile 6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanun hukumleri uygulanmaz.

BEŞİNCİ BOLUM: TEŞVİK VE VERGİYE DAİR HUKUMLER

TEŞVİK

Madde 28 - (Değişik madde: 09/04/2003 - 4842 S.K./31. md.)

Yatırımların tamamının veya bir bolumunun finansal kiralama yoluyla gercekleştirilmesi halinde kiralayan, finansal kiralamaya konu olan iktisadi kıymetlerle ilgili olarak bunların satın alınması halinde uygulanan teşviklerden yararlanır.

GUMRUĞE DAİR HUKUMLER

Madde 29 - Yabancı şirket ile kiracı arasında akdedilen sozleşmeye gore getirilen mallara, gumruk vergileri bakımından aşağıdaki hukumler uygulanır.

a) Satın alma hakkı bulunmayan bir sozleşmeye dayanarak veya bu hak bulunsa dahi teşvik belgesinde gumruk muafiyetinden yararlanması ongorulmemiş malların Turkiye'ye girişinde, gumruk mevzuatının sure kısıtlaması haric, sozleşme suresine bağlı olarak, gecici muafiyet rejimine dair hukumler uygulanır.

Bu şekilde Turkiye'ye getirilen mallar icin ileride doğabilecek vergileri karşılayacak miktarda teminat alınır. Şu kadar ki, sozleşme suresi sonunda kesin ithalatın yapılmaması ve finansal kiralama konusu malların kiralayana iade edilmek uzere yurt dışına cıkarılmak istenmesi halinde daha once yapılan teminata bağlama işlemi genel hukumlere gore cozulur.

Teminata bağlama usul ve esasları bir yonetmelikle belirlenir.

b) Sozleşme suresi sonunda finansal kiralama konusu malların kesin ithalatının yapılması halinde, vergi odeme mukellefiyetinin başladığı tarihteki cari kur ve normal fiyat uzerinden hesaplanacak gumruk vergileri tahsil olunur.

İSTİSNALAR VE VERGİ NİSBETİNİN TESBİTİ

Madde 30 - Sozleşme her turlu vergi, resim ve harctan istisnadır.

Bakanlar Kurulu, dar mukellefiyete tabi kurumların bu Kanunun uygulamasından doğacak kazanc ve ucretlerinden yapılacak vergi tevkifat nisbetlerini sıfıra kadar indirmeye veya kurumlar vergisindeki nisbete kadar yukseltmeye yetkilidir.

DAVANIN NİTELİĞİ

Madde 31 - Sozleşmelerden doğan davalar ticari dava niteliğindedir.

YONETMELİK

Madde 32 - Bu Kanunun;

a) 7 nci maddesinde belirtilen yonetmelik Bankacılık Duzenleme ve Denetleme Kurulu nca,

b) (Değişik bend: 19/11/2005-5411 S.K./168.mad) 10 uncu maddesinde belirtilen yonetmelik Bankacılık Duzenleme ve Denetleme Kurulunca,

c) 30 uncu maddesinde ongorulen yonetmelik Maliye ve Gumruk Bakanlığınca, Yayımından itibaren uc ay icinde cıkarılır.

YURURLUK

Madde 33 - Bu Kanun yayımı tarihinde yururluğe girer.

YURUTME

Madde 34 - Bu Kanun hukumlerini Bakanlar Kurulu yurutur.

KANUNA İŞLENEMEYEN HUKUMLER

1 09/04/2003 TARİH VE 4842 SAYILI KANUNUN GECİCİ MADDESİ :

Gecici Madde 2 - Bu Kanunun yayımı tarihinden once yapılan finansal kiralama sozleşmeleri ile ilgili olarak, 10/06/1985 tarihli ve 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununun bu Kanun ile değiştirilmeden onceki 28 inci maddesi hukumleri uygulanır.

alıntı
__________________