Kanun Numarası: 4922

Kabul Tarihi: 10/06/1946

Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 14/06/1946

Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 6333

BİRİNCİ BOLUM: TARİFLER VE TİCARET GEMİLERİNİN TEKNİK NİTELİKLERİ

Madde 1 - Bu kanunun uygulanışı bakımından:

A) Denizde kurekten başka aletle yola cıkabilen her araca, adı, tonilatosu ve kullanma amacı ne olursa olsun "Gemi";

B) Menfaat sağlamak kasdiyle denizde kullanılan her gemiye "Ticaret Gemisi";

C) On ikiden fazla yolcu taşıyan her ticaret gemisine "Yolcu Gemisi";

D) Kaptan ve diğer gemi adamları, gemiyi donatan ile işletenin coluk - cocuk ve hizmetcileri, donatan ve işletenin gorev ile yolculuk eden adamı, temsilcisi ve memurları, taşınan hayvanların cobanları ve mucbir sebeplerden yahut kaptanın denizde can kurtarma odevinden dolayı gemiye alınan kimseler dışında, gemide navlunlu - navlunsuz taşınan herkese "Yolcu"; denir.

Madde 2 - (Değişik madde: 04/07/1988 - KHK - 336/1 md.; Aynen kabul: 07/02/1990 - 3612/22 md.)

A) Tekne, genel donanım, makina, kazan gibi esas kısımları,

B) Yukleme durumu,

C) Yakıtının ve kumanyasının yeterliği,

D) Gemi adamlarının yeterliği ve sayısı;

Bakımlarından Ulaştırma Bakanlığı ile diğer ilgili kuruluşların goruşleri alınmak suretiyle hazırlanacak yonetmeliklerince tespit olunmuş, nitelikleri haiz bulunmaması yuzunden, yapacağı yolculuğun normal rizikolarına karşı koyamayacak durumda olan bir ticaret gemisi "yola elverişli" sayılmaz ve boyle bir geminin yola cıkmasına izin verilmez.

Madde 3 - Ticaret gemilerinin tahsis edildikleri işlere ve yapacakları yolculuklara gore tekne, makine, kazan, genel donanım, can kurtarma, yangından korunma ve yangın sondurme ve sair arac ve teferruatının tuzuğu gereğince haiz olmaları lazımgelen durumları yılda en az bir defa denetlenir. Şu kadar ki, yolcu gemilerinden başka ticaret gemilerinin sualtı denetlemeleri iki yılda bir yapılabilir.

Madde 4 - Denetleme sonunda durumu tuzuğe uygun olduğu anlaşılan ticaret gemisine sureli bir "Denize elverişlilik belgesi" verilir. Boyle bir belgesi olmıyan yahut belgesinin suresi bitmiş olan ticaret gemisinin yola cıkmasına izin verilmiyeceği gibi herhangi bir sebeple tuzuğunde gosterilen nitelikleri kaybetmiş olan ticaret gemisinin de belgesi battal edilir.

Denize elverişlilik belgesinin suresi, yolculuğun devamı sırasında biten bir ticaret gemisi, yolculuğu bir Turk limanında bitiyorsa, yolculuğu bitirdikten sonra, denetleneceği limana donmek odevindedir. Boyle bir ticaret gemisi, denetleneceği limana kadar, denize elverişlilik belgesi varmış gibi ticari işlem yapabilir.

Belge suresi icinde, herhangi bir sebeple tuzuğune uygun durumunu yolculuğun devamı sırasında kaybetmiş olan ticaret gemisi hicbir ticari işlemde bulunmaksızın, onarılabileceği en yakın limana gidebilir.

Madde 5 - (Değişik madde: 05/05/1981 - 2459/1 md.)

Milli ve Milletlerarası tanınmış tasnif kurumlarından verilen ve hukmu olan bir belgeyi haiz gemilere, belgesinde yazılı sure ve gorev icin, ayrıca denetleme yapılmadan, denize elverişlilik belgesi verilir. Ancak bu gibi kurumların tuzuk ve kurallarınca denetleme dışında bıraktıkları kısımlarının denetlenmesi bu kanun hukumlerine gore yapılır.

Madde 6 - Denize elverişlilik belgesi olup da liman sınırlarını gecerek denize cıkacak her ticaret gemisi, yola cıkmadan once, can kurtarma, yangından korunma, yangın sondurme ve seyir donanımları, gemi adamları, kumanya ve yakıtı, yolcu sayısı, yukunun cinsi, istifi ve yukleme markası bakımlarından denetlenir ve bu durumlarda tuzuğune uygun olmıyan ticaret gemilerinin yola cıkmasına izin verilmez.

Liman sınırları icinde calışan ticaret gemilerinin bu madde gereğince denetlenmeleri, hal icabına gore zaman zaman yapılır.

Madde 7 - Ticaret gemilerinin, ceşitli resim ve harclarının odenmesinde esas olan tonilatoları, tuzuğune gore yapılacak olcmelerle belirtilir.

İKİNCİ BOLUM: DENİZDE YOLCULUK GUVENİ

Madde 8 - Turk gemileriyle Turk liman ve karasularında yolculuk eden yabancı gemilerin, denizde catışmayı onlemek icin taşıyacakları ve gosterecekleri fener ve alametler, verecekleri sadalı sis ve manevra işaretleri, gozetecekleri seyir ve idare kurallariyle tehlikeye duştukleri zaman yardım istemek icin verecekleri ve gosterecekleri her turlu işaretler tuzukle belirtilir.

Her Turk gemisinde "Denizde Catışmayı Onleme Tuzuğu"nden bir tane bulunur.

Gemilere parasız dağıtılacak olan bu tuzuk, geminin esas belgelerinden sayılır.

Madde 9 - Denizde Catışmayı Onleme Tuzuğune riayet edilmemek yuzunden can veya mal zararına sebebiyet verilen hallerde, durumun hal ve şartları, tuzukten ayrılmayı kati olarak gerekli kıldığı mahkemede sabit olmadıkca, hadise sırasında kopru ustunde vardiyada bulunan kaptan veya mevzuata gore yetkili guverte zabiti kusurlu sayılır.

Madde 10 - Catışan gemilerin kaptanları, catma yuzunden gemilere ve icindeki kimselere gelecek zararları onlemek veya azaltmak icin, kendi gemilerini ve icinde bulunan gemi adamlarını ve yolcuları ciddi bir tehlikeye atmaksızın mumkun olan her yardımı yapmakla odevlidirler. Bundan oturu catışan gemilerin kaptanları, birbirine yardıma muhtac bulunmadıklarına inanc getirinceye kadar, gemilerini hadise yerinde tutmağa mecburdurlar.

Catışan gemilerin kaptanları, gemilerini ve icindeki kimseleri ciddi tehlikeye atmadan yapabilirlerse, yollarına devama başlamadan once, gemilerinin adını, tanınma işaretini, bağlama, kalkma ve varma limanlarının adlarını obur gemilerin kaptanlarına bildirmek odevindedirler.

Catışan gemilerin kaptanları, olayın sebeplerini ve hangi hal ve şartlar altında baş gosterdiğini, kazadan hemen sonra ve mumkunse, gemi jurnallarına yazarlar. Gemi jurnalındaki bu kaydın altı, kaptan, birinci zabit ve guverte tayfasından biri tarafından beraberce imzalanır.

Madde 11 - Yuk veya yolcu taşıyan ticaret gemilerinin her iki bordası uzerine ve guverte cizgisi altına, tatlı ve tuzlu su bolgeleri ile mevsimlere ve kereste yukune gore konulacak yukleme (Fribord) markasının yeri tuzuğune gore tayin olunur.

Bordalarına yukleme markası konmamış ticaret gemilerinin yolcu veya yuk taşımalarına veya bu markadaki yukleme cizgilerinin gosterdiğinden fazla yuklenmiş olan ticaret gemilerinin yolculuğuna izin verilmez.

150 gros tonilatodan ufak ticaret gemileri, calışacakları deniz bolgelerine ve yapacakları işlere gore, bu madde hukumlerinden dışarı bırakılabilirler.

Madde 12 - Aşağıda yazılı maddeler bu kanuna gore "Tehlikeli eşya" sayılır:

A) Patlama bakımından tehlikeli olan maddeler:

1 - Patlama maddeleri ve bilhassa paralama ve atış malzemesi;

(Paralama veya atış amaclarına uygun nitelikte bulunmıyan, alevle patlatılamıyan ve vurma ve surtunmiye karşı, dinitrobenzoldan daha hassas olmıyan maddeler patlama maddesi sayılmaz).

2 - Cephane;

3 - Ateşleme malzemesi, havai fişekler ve benzerleri;

4 - Sıkıştırılmış veya sıvık haline getirilmiş gazlar;

5 - Suya dokununca yanan veya yanmayı kolaylaştırıcı gazlar cıkaran maddeler;

B) Kendi kendine tutuşan maddeler;

C) Yanıcı sıvıklar ve kolay ateş alabilen katı maddeler;

D) Zehirli maddeler;

E) Yakıcı maddeler;

F) Fizik ve şimik nitelikleri bakımından yukardakilere benzer başka maddeler;

G) Hayvan, kereste ve zahire gibi istifleri bakımından tehlikeli yukler.

Yukarda yazılı eşyanın ticaret gemileriyle taşınması tuzuğune gore ya
alıntı pılır.
__________________