NUFUSU 250.000 DEN AZ OLAN BELEDİYE HUDUTLARI İCİNDE GERCEK VE TUZEL KİŞİLERCE ACILACAK YAŞ MEYVE VE SEBZE TOPTANCI HALLERİ YONETMELİĞİ



Resmi Gazete Tarihi: 02/09/1985

Resmi Gazete Sayısı: 18856

Sanayi ve Ticaret Bakanlığından:

BİRİNCİ BOLUM : Genel Esaslar

Amac ve Kapsam

Madde 1 - Bu Yonetmelik, nufusu 250.000'den az olan belediyelerde, gercek veya tuzel kişilerce acılacak yaş meyve ve sebze toptancı hal'lerinin kuruluş, yonetim, işleyiş ve denetimlerine ait usul ve esasları kapsar.

Kanuni Dayanak

Madde 2 - Bu Yonetmelik, 14/4/1930 tarih ve 1580 sayılı Belediye Kanunu'nun 15 inci Maddesinin 58 inci Bendine Dort Fıkra Eklenmesine Dair 28/6/1984 tarih ve 3033 sayılı Kanuna istinaden hazırlanmıştır.

Tanımlar

Madde 3 - Bu Yonetmeliğin uygulanmasında;

Bakanlık : Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,

Belediye: Nufusu 250.000 den az olan belediyeleri,

Hal : Gercek veya tuzel kişilerce kurulacak yaş meyve ve sebze toptancı hal'ini,

Komisyoncu : Yaş meyve ve sebze konusunda kendi adına ve uretici hesabına ucret karşılığı ticari iş yapan gercek veya tuzel kişileri,

Uretici : Yaş meyve ve sebze ureticilerini,

ifade eder.

Ozel Hal Acma İzni

Madde 4 - Yaş meyve ve sebzelerin toptan alım ve satımı icin, gercek veya tuzel kişilere ilgili belediyece toptancı hal'i acma izni verilebilir.

Kamu Kurum ve Kuruluşlarının İştirak Payı

Madde 5 - Acılacak Hal'e Kamu Kurum ve Kuruluşlarının ortak olmaları halinde iştirak paylarının toplamı % 49'u gecemez.

Hal Acacaklarda Aranacak Şartlar

Madde 6 - a) Gercek kişilerin T.C. vatandaşı ve 18 yaşını bitirmiş olması,

b) Tuzel kişi yoneticilerinin T.C. vatandaşı olması,

c) Gercek kişiler ile tuzel kişi yoneticilerinin, zimmet, ihtilas, irtikap, ruşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kotuye kullanma, dolanlı iflas gibi yuz kızartıcı bir fiilden dolayı hapis cezasından hukumlu bulunmamaları,

şarttır.

Muracaat

Madde 7 - Ozel hal acma izni isteyen gercek veya tuzel kişiler bir dilekce ile aşağıdaki bilgi ve belgelerle birlikte ilgili Belediye'ye muracaat ederler.

a) Gercek kişilerin nufus cuzdanı sureti ve sabıka kayıt belgesi,

b) Tuzel kişilerin hal acma konusunun da yer aldığı anasozleşmesi,

c) Yol, su, elektrik, kanalizasyon, haberleşme, sosyal hizmet birimleri ile diğer tesisleri kapsayan hal plan ve projesi,

d) Hal'in termin planı,

Belediye Meclisi, yukarıda istenen bilgi ve belgelerin tam olarak intikalini muteakip muracaatı inceleyerek iki ay icerisinde sonuclandırır.

Belediyenin konulan muddet zarfında cevap veya izin vermemesi halinde ilgilinin idari yargı mercilerine itiraz hakkı saklıdır.

Termin Planının Uygulanması

Madde 8 - Belediyeden izin alınmasını muteakip termin planı cercevesinde hal acma calışmalarına başlanır.

Termin planında belirtilen zamanda hal hizmete acılamadığı takdirde Belediyece makul bir ek sure verilir, verilen ek surede gercekleştirilemeyen hal izni iptal edilir.

Hal Kurmaya Musait Tesisler

Madde 9 - Onceden kurulu bulunan hal kurmaya musait tesisler, gercek veya tuzel kişilerce bu Yonetmelikte belirtilen şartlara uygun olması halinde yaş meyve ve sebze toptancı hal'i olarak acılabilir.

İKİNCİ BOLUM : Yonetim

Hal Gercek veya Tuzel Kişiliğinin Gorev, Yetki ve Sorumlulukları

Madde 10 - Hal gercek veya tuzel kişiliği gorevini bu Yonetmelik ve ilgili diğer mevzuat hukumlerine gore yurutulur.

Ayrıca aşağıdaki gorevleri de yapar;

a) Hal'e bağlantısız gelen veya bağlantı yapılmakla birlikte işyeri gecici olarak kapalı olan komisyoncuya gonderilen malların zayi olmaması icin bir komisyoncu vasıtası ile satışını temin ve bedelinin ureticiye gonderilmesini sağlamak,

b) Sınıflandırma ve kaplara yerleştirme yapılan durumlarda, bu malların kalitelerine gore sınıflandırmalarının temini ile itiraz halinde durumu ilgili mercilere intikal ettirmek,

c) Hal'e gelen malların miktarı ve sınıflarına ait bilgileri toplamak ve istenildiğinde ilgili resmi makamlara intikal ettirmek,

d) Hal'de yapılan satışlara ait bordro ve faturaların birer suretini en gec satışın yapıldığını takip eden gunun mesai saati başlangıcına kadar komisyonculardan almak, istenildiğinde ilgililere ibraz etmek,

e) Tum kayıt ve belgelerin beş yıl saklanmasını temin etmek,

f) Hal'de calışanların sağlık muayenelerinin zamanında yaptırılmasını sağlamak,

g) Hal'de devamlı calışan kişilerin calışma esaslarını belirlemek,

h) Hal'de calışan taşıyıcıların calışma kurallarını tespit etmek,

i) İşyeri sahipleri ile yanlarında calışan kişilerin sicilini tutmak,

j) Hal'de devamlı iş goren taşıtların cinsini, uyacağı trafik kurallarını, park yerlerini, tesbit etmek,

k) Hal idaresi ile ilgili diğer işlem ve yazışmaları yapmak.

Hizmet Birimleri

Madde 11 - Tesis edilen hal'in durum ve kapasitesine gore Belediye mevzuatında ongorulen tesisler kurulur.

Bunun dışında diğer luzumlu sosyal tesislerde kurulabilir.

UCUNCU BOLUM : İşletme

İş Yerlerinin Calıştırılması

Madde 12 - Hal'deki iş yerleri, sahipleri tarafından işletilebileceği gibi, kiraya da (tahsis) verilebilir.

İş Yeri Tahsis Edilecek Şahıslarda Aranacak Nitelikler

Madde 13 - Hal acacaklarda aranılan şartlara sahip olmak.

Tahsisin Usulu

Madde 14 - İşyerleri kiraya verilecek ise, mahallin ilan vasıtaları ile ilan edilir. İlanda;

a) İşyerlerinin kira şartları,

b) Muracaat tarihi ve yeri,

belirtilir.

Tahsisin İptali

Madde 15 - a) Tahsis edileceklerde aranılan şartların herhangi birinin kaybedilmiş olması,

b) Gecerli bir mazeret olmaksızın satış yerlerinin bir yıl icinde devamlı olarak bir ay kapalı kalması veya aralıklı olarak uc ay kapalı kalması,

c) Hal nizamına, yonetim kararlarına ve yonetmelik esaslarına uyulmaması,

d) Ureticilere bedellerinin yonetmelikte belirtilen esaslar dahilinde odenmemiş olması,

e) Bu yonetmeliğin 19, 21, 22, 23 ve 25 inci maddelerinde belirtilen yasaklara uyulmaması,

durumunda işyeri tahsisleri iptal edilir.

Tutulacak Defter ve Kayıtlar

Madde 16 - İş yeri sahipleri, orneği hal gercek veya tuzel kişiliğine verilecek;

a) Giriş defteri,

b) Fatura defteri,

c) Cari hesap defteri,

d) Satış bordrosu,

tutmak mecburiyetindedirler.

Turk Ticaret Kanunu ve Vergi Usul Kanunu Hukumleri Saklıdır.

a) Giriş defteri;

Gelen malların giriş sırasıyla, geldiği tarih, cins ve miktarlarını, kasa, sandık, bağ, kufe, cuval adedi ile tartılı satışlarda kilosu, kamyon plaka numarası ile birlikte, gonderenin adı, soyadı ve acık adresini gunu gunune, uretici fatura numarasını duzenleme tarihini d gosteren defterdir.

b) Fatura defteri;

- Satış Fatura Defteri, muteselsil sıra numaralı, uc nusha duzenlenen, bir nushası alıcıya, bir nushası hal gercek veya tuzel kişiliğine verilen, bir nushası da iş yerinde saklanan defterdir.

- Uretici Fatura Defteri; muteselsil sıra numaralı, uc nusha duzenlenen ve bir nushası ureticiye gonderilen, bir nushası hal gercek veya tuzel kişiliğine verilen ve bir nushası da işyerinde saklanan defterdir.

c) Cari hesap defteri;

Mal gonderenlerin isim ve adresleri ile borc ve alacak durumlarının ayrı ayrı yazıldığı defterdir.

d) Satış bordrosu;

Satış esnasında kantardan cıkan veya adet ve bağ ile satılan malın cins, evsaf, kap markası, miktarı ve fiyat gibi butun ayrıntılarının kaydına ait yer sahibinin unvanını gosterir iki nushadan ibaret kopyalı cizelgedir. Bu cizelgelerin asılları yer sahibi tarafından, imzalanarak en gec ertesi gunun mesai saati başlangıcına kadar hal gercek veya tuzel kişiliğine gonderilir. Bu deftere kayıt edilmeden hicbir surette mal satışı yapılamaz.

İşyeri sahipleri malın son satış tarihinden itibaren bir hafta icinde uretici faturalarını duzenlemeye ve ureticiye gondermeye mecburdurlar.

Aynı sure icinde mal satış bedelleri, ureticinin aksine yazılı talebi olmadıkca namına gonderilir.

Defterlerin Tasdiki ve Saklanması

Madde 17 - Bu Yonetmelik hukumlerine gore tutulacak defterlerin, işe başlamadan once noterden tasdik ettirilmesi gereklidir.

İşyeri sahipleri bu Yonetmelik hukumleri uyarınca tutmaya mecbur oldukları kayıtları beş sene saklamak zorundadır.

16 ncı maddede belirtilen defterleri tutmayanlar, bu maddede ongorulen hususları yerine getirmeyenler, defterleri istendiğinde ibraz etmeyenler, bunlar uzerinde tahrifat yapanlar hakkında Kanuni işlem yapılmakla birlikte işyeri tahsisleri iptal edilir.

Hal'de Fiyat Tesbiti

Madde 18 - Yaş meyva ve sebze fiyatları arz talep kurallarına gore teşekkul eder. Teşekkul eden fiyatlar işyerlerinde, herkesin kolayca gorebileceği bir yere asılacak tabloda ilan edilir.

Hal İcinde Satışlar

Madde 19 - Hal'de meyve ve sebzelerin satışı toptan yapılır.

Hal'e girecek dokme mallar haric diğer malların, ambalajlı ve kap icinde bulunması mecburidir. Bu hukmun bağ, demet ve adet uzerinde satışı yapılan malları da kapsar. Dokme mallar teamule gore belirlenir.

Ambalaj ve kaplar icinde gelen malların satış mahallinde dokulmek suretiyle satışı ve meyve ve sebze satış yerleri haric hal binası ve muştemilatından sayılan yol, meydan gibi mahallerde mal teşhiri ve satışı yasaktır.

Hal'de toptan satışlar ureticiler ile ureticiler tarafından kurulmuş kooperatifler veya kooperatif birlikleri ile komisyoncularca yapılır.

DORDUNCU BOLUM : Hal'de Uyulacak Esaslar

Calışma Belgesi

Madde 20 - İş yerlerinde calışacak kişiler icin hal gercek veya tuzel kişiliğinden fotoğraflı calışma belgesi alınır.

Kalite ve Sorumluluk

Madde 21 - İş yeri sahipleri ve ureticiler malların niteliklerinden sorumludurlar. Aynı kap icinde değişik kalitede veya ambalajında yazılı miktarlardan farklı mal konulması yasaktır. Bunun tesbiti halinde daha duşuk kalitede olan malın fiyatı emsal alınarak hal gercek veya tuzel kişiliğince satış yaptırılır.

Stok ve Propaganda

Madde 22 - İşyeri sahiplerinin piyasada darlık yaratmak fiyatların yukselmesine sebebiyet vermek veya fiyatların inmesine engel olmak amacıyla malların belli ellerde toplanması, stok edilmesi veya yok edilmesini doğuracak calışmalar ile, bu yolda propaganda yapmaları ve benzeri davranışta bulunmaları yasaktır.

Satıştan Kacınmak

Madde 23 - Fiyatı yukseltmek veya buna benzer duşuncelerle ureticinin malını piyasaya arz etmemek suretiyle malı curutulen ve bu gibi sebeplerle mustahsile zarar verenler hakkında ilgili mercilerce zarar tesbit edilir ve tanzim ettirilir.

Şayet mal tahsis sahiplerinin kusurları dışında curur ya da bozulursa, İl veya İlce sağlık teşkilatınca durum raporla belirlenir ve mal hal idaresi nezaretinde imha ettirilir veya dokturulur.

Trafik

Madde 24 - Hal icinde ve park yerlerindeki araclar, hal gercek veya tuzel kişiliğince gosterilecek yonleri, takip-etmeye ve konulan trafik kurallarına uymaya mecburdurlar.

Temizlik

Madde 25 - Yer tahsis sahipleri satış yerlerinin icini ve dışını temiz tutmaya mecburdurlar, copleri hal gercek veya tuzel kişiliğinin belirleyeceği orneği uygun cop bidonlarında toplayıp hal'deki cop toplama merkezine dokeceklerdir.

Kıyafet

Madde 26 - Hal'de surekli calışan hizmetliler, hal gercek veya tuzel kişiliğinin belirleyeceği orneği uygun calışma kıyafeti giymek zorundadırlar. Tahsis sahipleri bunun temininden sorumludur.

Huzur ve Emniyet

Madde 27 - Hal dahilinde, huzur, asayiş emniyet ve sağlığı bozacak nitelikte gurultu yapmak, cevreyi kirletmek ve her turlu benzeri hareketlerde bulunmak yasaktır.

Yonetici

Madde 28 - Tahsis sahiplerinin işyerlerinde fiilen calışmaları esastır. Ancak, Yonetmelik hukumlerine uygun bir yonetici istihdam edebilirler.Bu takdirde tum sorumluluk işyeri sahiplerine aittir.

Rusum ve Komisyon Oranı

Madde 29 - Hal'de faaliyet gosteren komisyoncuların, satış bedeli uzerinden alacakları komisyon miktarı ile Belediyenin alacağı rusumun tesbitinde, 1580 sayılı Belediye Kanunu'nun 15 inci Maddesinin 58 inci Bendinde Tevfikan Belediyelerce Kurulan Toptancı Hal'lerinin Sureti İdaresi Hakkında Kanunun bu konudaki hukumleri uygulanır.

Emniyet Tedbirleri

Madde 30 - Her işletmede miktar ve kapasitesi hal gercek veya tuzel kişiliğince belirlenecek bir yangın sondurme cihazı bulundurulur.

Hal icinde aractan araca yakıt cekmek, ateş yakmak, patlayıcı madde bulundurmak, tesbit edilen yerler dışına boş sandık kasa ve benzeri ambalaj maddesi gibi yanıcı malzemeler koymak yasaktır.

Hal dahilinde calışma saatleri dışında hal gercek veya tuzel kişiliğinin gorevlendireceği kişiler dışında kimse kalamaz.

Hal'de yeteri kadar gece bekcisi istihdam edilir, gece bekcilerinin calışma esasları hal gercek veya tuzel kişiliğince tesbit olunur.

Denetim

Madde 31 - Gercek ve tuzel kişilerce acılacak yaş meyve ve sebze toptancı hal'lerinin denetimi 1580 sayılı Belediye Kanunu ve bu yonetmelik esaslarına gore ilgili Belediyelerce yapılır.

Gerekli gorulen durumlarda Bakanlıkca da denetim yapılabilir.

Calışma İzninin İptali

Madde 32 - Hal'de calışan tum hizmetlilerin Kanun, Yonetmelik, hukumlerine ve hal gercek veya tuzel kişiliğinin yonetmelik cercevesinde vereceği talimat ve emirlere uymaları zorunludur. Aksi halde hal gercek veya tuzel kişiliğince verilmiş calışma izinleri iptal edilir.

Uretici Mektubu

Madde 33 - Ureticiler ya da mal gonderenler, gonderdikleri malla birlikte, hal gercek veya tuzel kişiliğinin verdiği orneğe uygun uretici mektubu (menşei şahadetname) gondermek zorundadırlar.

Tasfiye

Madde 34 - Faaliyetleri yasak edilen veya tahsisleri iptal edilenler kararın bildirimini takip eden 30 gun icinde malları tasfiyeye, tahsis edilen yeri teslim aldıkları şekliyle Hal gercek veya tuzel kişiliğine teslim etmeye mecburdurlar.

BEŞİNCİ BOLUM : Diğer Hukumler

Cezai Hukumler

Madde 35 - Bu yonetmelikte belirtilen esaslara uymayanlar hakkında 1580 sayılı Belediye Kanunu ile 1580 sayılı Belediye Kanununun 15 inci Maddesinin 58 inci Bendine Tevfikan Belediyelerce Kurulan Toptancı Hal'lerinin sureti İdaresi Hakkında Kanunun ceza hukumleri uygulanır.

Diğer Hukumler

Madde 36 - Bu Yonetmelikte belirtilmeyen hususlarda toptancı Hal'lerine ilişkin diğer mevzuat hukumleri uygulanır.

Yururluk

Madde 37 - Bu Yonetmelik yayımı tarihinde yururluğe girer.

Yurutme

Madde 38 - Bu Yonetmelik hukumleri Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ve ilgili Belediyelerce yurutulur.
__________________