NUKLEER TESİSLERDE KALİTE TEMİNİ VE DENETİM YONETMELİĞİ



Devlet Bakanlığından:

Resmi Gazete Tarihi: 13/03/1997

Resmi Gazete Sayısı: 22932

BOLUM I : Amac, Kapsam, Yasal Dayanak, Deyimler ve Tanımlar, Yontemler ve Hizmetlerin Yerine Getirilmesi

Amac

Madde 1 - Bu Yonetmeliğin amacı; nukleer tesislere lisans verilmesi aşamalarında surdurulen butun faaliyetlerdeki calışmalarda kalite temininin sağlanması, denetimler ve uygulamalarla ilgili esasları belirlemektir.

Kapsam

Madde 2 - Bu Yonetmelik, nukleer tesislerle ilgili yer secimi, tasarım ve tedarik etme, imalat, inşaat ve montaj, hizmete alma, işletme ve hizmetten cıkarma aşamalarındaki faaliyetlerde, Kurum'ca ongorulen amac ve ilkeler doğrultusunda kalitenin temin edilmesi ve bu guvencenin sağlanması icin yapılması gereken; denetim, uygunluk değerlendirmesi, gozlem, kontrol, değerlendirme ve onay işlemleriyle ilgili esasları kapsar.

Yasal Dayanak

Madde 3 - Bu Yonetmelik 13/7/1982 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan 2690 sayılı "Turkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanunu"nun Madde-4 (e) bendi hukumlerine dayanılarak, 19/12/1983 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmış olan 83/7405 sayılı "Nukleer Tesislere Lisans Verilmesine İlişkin Tuzuk" uygulamalarını desteklemek maksadı ile hazırlanmıştır.

Deyimler ve Tanımlar

Madde 4 - Bu Yonetmelik'te gecen:

Kurum: Turkiye Atom Enerjisi Kurumu'nu,

Kurucu: Nukleer tesisin sahibi olan gercek veya tuzel kişileri,

Yuklenici: Nukleer tesis ihalesini yuklenip işin yurutulmesi icin Kurucu'nun sozleşme yaptığı firma veya firmalar grubu ile bunların temsilcileri, halefleri veya yetkili mercilerce tayin edilmiş vekillerini,

Alt Yuklenici: Yukleniciye donanım, malzeme ve hizmet veren butun yerli ve/veya yabancı firmaları,

İşletici: Nukleer tesisi işleten gercek veya tuzel kişileri,

Kalite: Bir urun veya hizmetin tanımlanan bir şartı yerine getirilebilmesi icin gerekli ozellik ve karakteristiklerin tamamını,

Kalite Temini (Kalite Guvencesi): Urun veya hizmetin kalitesiyle ilgili belirlenen istekleri karşılamak amacıyla yeterli guvencenin sağlanması icin gereken planlı ve sistematik faaliyetlerin butununu,

Kalite Temini Programı: Belirli bir sozleşme veya projenin uygulanması icin, kalite temini faaliyetlerini kapsayan yazılı yontemlerin ve bu faaliyetlerin yonetimini tanımlayan kuralların tamamını,

Kapsamlı Kalite Temini Programı: Tasarım, tedarik, imalat, inşaat, montaj ve kabul testleri gibi faaliyetler boyunca takip edilecek prensipleri ve bu faaliyetlerde yer alan kurucu, yuklenici ve alt yuklenicilerin sorumlulukları ile bunlar arasındaki ilişkileri ortaya koyan temel dokumanı,

Yakıt Kalite Temini Programı: Yakıtla ilgili kalite temin programını,

Kalite Temini El Kitabı: Kalite Temini Programında yer alan hususların uygulanması ile ilgili dokumanı,

Kalite Yonetimi: Genel yonetim fonksiyonunun kalite politikasını tespit eden ve uygulayan bolumunu,

Kalite Politikası: Bir kuruluşta ust yonetim tarafından, resmi olarak belirlenen kalite amac ve yonunu,

Kalite Kontrol: Ongorulen kalitenin sağlanması icin kullanılan uygulama teknikleri ve faaliyetlerini,

Kalite Sistemi: Kalite yonetiminin uygulanması icin gerekli olan kuruluş yapısını, sorumluluklarını, metodlarını, işlemlerini ve kaynaklarını,

Uygunluk Değerlendirmesi: Kalite ile ilgili faaliyetlerin ve sonuclarının planlanan duzenlemelere uyup uymadığının, bu duzenlemelerin etkili olarak uygulanıp uygulanmadığının ve amaca ulaşmak icin uygun olup olmadığının sistematik ve tarafsız olarak incelenmesini,

Denetim: Bir urun veya faaliyetin belirlenen şartlara uygunluğunu doğrulamak icin yapılan olcumleri ve/veya incelemeleri,

ifade eder.

Bu Yonetmelikte kullanılan diğer tanımların anlamı, TAEK Nukleer Tanımlar Yonetmeliği'nde belirtilir.

Yontemler

Madde 5 - Kalite temininin sağlanması faaliyetleri ve denetimlerle ilgili uygulama ve yontemler Kurum tarafından belirlenen esaslara uygun olmalıdır.

Madde 6 - Nukleer Tesis Kurucusu, Yuklenicisi ve İşleticisinin kalite temini programları ve diğer belgelerle, bunlardaki değişikliklerin kontrolu, değerlendirilmesi, onaylanması ile ilgili butun faaliyetler ve bunların denetimleri, Kurum tarafından onaylanan yontemlere gore yapılır.

Hizmetlerin Yerine Getirilmesi

Madde 7 - Kurucu, nukleer tesislerle ilgili Madde 2'deki aşamalarda surdurulen faaliyetlerde Kurum tarafından belirlenen esaslara ve yayımlanan mevzuata uygun olarak kalite temininin sağlanmasından, Yuklenicinin ve İşleticinin faaliyetleri de dahil olmak uzere hizmetlerin yerine getirilmesinden sorumludur.

Madde 8 - Kurum, Madde 2'deki aşamalarda kalite temini ve denetim faaliyetlerini surdurur ve/veya Kurucu tarafından yapılan uygulamalara, Kurum tarafından belirlenen yontemlere gore katılır ve gerekli gorduğu durumlarda yurt icinden ve yurt dışından uzmanları, firma veya kuruluşları uygulamalara katılmak icin yetkilendirebilir. Bunların yuruttukleri hizmetlerin eşgudumu ve değerlendirilmesi Kurum tarafından yapılır.

BOLUM II : Onay, Uyumsuzluklar, Uygunluk Değerlendirmesi

Onay

Madde 9 - Nukleer tesisin guvenliği ile ilgili işlevi olan; yapı, sistem ve bileşenlerin kalite temininin sağlanması faaliyetleriyle ilgili belgelerin değerlendirilmesi ve onaylanması bu faaliyetlerin yurutulmesi ve hizmetler, Madde 5 ve Madde 6 kapsamında belirtilen esaslara gore yapılır.

Madde 10 - Nukleer tesisin guvenliği ile ilgili işlevi olan; yapı, sistem ve bileşenlerin kalite temininin sağlanması faaliyetleri ile ilgili belgelerin Kurum'a onaylattırılması zorunludur.

Madde 11 - Onaylanmak uzere Kurum'a sunulması şart olan belgeler:

a) Standartlar, şartnameler, talimatlar, işlem yontemleri ve iş programları,

b) Yer incelemeleri ile ilgili Kalite Temini Programı ve Kalite Temini El Kitabı

c) Tesisin kurulması ve işletilmesiyle ilgili butun aşamalardaki faaliyetleri iceren "Kapsamlı Kalite Temini Programı" ve "Yakıt Kalite Temini Programı",

d) Kurucu, Yuklenici ve İşletici'nin tesisin kurulması ve işletilmesi aşamalarında surdurulecek kalite temini faaliyetleriyle ilgili ayrıntıları ortaya koyan kalite temin el kitapları, denetim ve test programları ile yontemleri, tesisin hizmet oncesi ve hizmet ici periyodik denetim programları ile yontemleri ve sonuc belgeleri,

e) Tesis sistem ve bileşenlerine ait kalite temininin sağlanması icin gerekli butun bilgileri ihtiva eden belgeler,

f) Yakıt ve tesis icin ongorulen parametrelerle Kurucunun surdurduğu calışmaların ara sonuc ve sonuc belgeleri,

g) Kalite temin programları ve uygulama yontemlerinde Kurucu, Yuklenici ve İşletici'nin yapmak istediği değişikliklerle ilgili belgeler,

h) Nukleer tesisin guvenliği ile ilgili işlevi olan; yapı, sistem ve bileşenleri icin hazırlanmış kalite sınıflandırılmalarıyla ilgili belgeler

i) Kalite sınıflandırması icine giren yapı, sistem ve bileşenlerle ilgili; malzeme testleri, imalat, inşaat ve montaj testlerinin sonuc belgeleri,

j) Tesisin Kurucu, Yuklenici ve İşletici'ye ait proje ve işletme organizasyonu,

k) Tesisin projesinde ve işletilmesinde, kalite temininin sağlanması faaliyetleri ile ilgili olarak calışacak personelin nitelik ve yeterliliği ile ilgili belgeler,

l) Yuklenicinin bilgi ve onay icin gondereceği belgelerle ilgili liste,

m) Kalitenin temin edilmesi faaliyetleri ile ilgili Kurum tarafından gerekli gorulen diğer belgeler.

Uyumsuzluklar

Madde 12 - Kurum, Madde 2'deki aşamalarda kalitenin temin edilmesi ile ilgili surdurulen faaliyetlerde belirlenen uyumsuzluklar icin uygulanması gereken duzeltme, değiştirme, deneme ve inceleme yontemlerini onaylar; ve bu uyumsuzlukların giderilmesine yonelik faaliyetleri denetler.

Uygunluk Değerlendirmesi

Madde 13 - Kurum'un yapacağı uygunluk değerlendirmesi; calışma alanlarının, kalitenin temin edilmesini sağlamak icin gerekli faaliyetlerin, kayıtların, belgelerin ve diğer ilgili konuların incelenmesini kapsar.

Madde 14 - Kurucu, Kurumun kendisine veya Yuklenici ve Alt yuklenicilere yapacağı Uygunluk Değerlendirmesi faaliyetleri icin gerekli hizmetleri sağlar.

Madde 15 - Kurum, nukleer tesisin kuruluş ve işletmesinin her aşamasında Uygunluk Değerlendirmelerini, programlı olarak veya uygun gorduğu zamanlarda yapar veya Kurucunun, Yuklenici ve Alt yuklenicilere yapmış olduğu Uygunluk Değerlendirmesi faaliyetlerine Kurum tarafından belirlenen yontemlere gore katılır.

Madde 16 - Uygun bulunmayan konularda duzeltmeler tamamlanıp uygunluk sağlanıncaya kadar Uygunluk Değerlendirilmeleri tekrarlanır.

BOLUM III : Denetim Esasları

Denetim

Madde 17 - Kurucu, Yuklenici ve İşletici onceden belirlenmiş esaslara uygunluğu kontrol etmek icin yapacağı denetimleri, Kurumca onaylanmış olan denetim programına uygun olarak surdurur.

Madde 18 - Onaylanmış denetim programında yapılan değişiklikler, Kurum tarafından onaylandıktan sonra yururluğe girer.

Madde 19 - Kurum, nukleer tesisin kurulması ve işletilmesi sırasında Kurucu, Yuklenici, Alt Yukleniciler ve İşletici tarafından surdurulen faaliyetlerin herhangi bir aşamasında gerekli gorduğu denetimleri, programlı olarak veya istediği zamanlarda, haberli veya habersiz olarak yapar. Ayrıca gerekli gorduğu takdirde Kurucunun yaptığı denetimlere Kurum tarafından belirlenen yontemlere gore katılır.

Madde 20 - Kurum, denetim faaliyetlerini Madde 5 ve Madde 6'ya uygun olarak yurutur.

Ozel Denetim

Madde 21 - Olağanustu işletme durumlarında ve kazalardan sonra ozel denetimler yapılır ve bu denetimlerin sonuclarına gore, gerektiğinde Kurucu ve/veya İşletici'den bazı yaptırımların uygulanması istenebilir. Kurucu ve/veya İşletici bu yaptırımları yerine getirmekle yukumludur.

Madde 22 - Deneticiler, kalite temini faaliyetlerinin denetlenmesinden once, Kurucu ve/veya İşletici'nin sorumlu personeli ile doğrudan bağlantı kurabilir.

Madde 23 - Deneticiler, Kurucu ve/veya İşletici'nin kalite temini programında belirtilmiş olan:

a) Uygulama Yontemlerini,

b) Test Yontemlerini,

c) Kalite temini kayıtlarını,

d) Veri ve test sonuclarını,

e) İşletme ve bakım kayıtlarını,

f) Hata, arıza ve olağan dışı olayların kayıtlarını ve gerekli gorulen diğer belgeleri inceleyebilir.

Kurucu ve/veya İşleticinin Yukumlulukleri

Madde 24 - Tesisin guvenliği ve kalite temininin sağlanması ile ilgili butun yukumlulukler Kurucu'ya aittir.

Madde 25 - Kalite temininin sağlanması ve denetimlerle ilgili olarak Kurum'un yapmış olduğu her turlu uygulama, tesisin kalitesi ve guvenliği ile ilgili sorumlulukların paylaşıldığı anlamına gelmez.

Madde 26 - Kurucu ve/veya İşletici'nin diğer yukumlulukleri:

a) Denetimlerin amaclandığı şekilde yapılabilmesi icin deneticilerin, nukleer tesis alanına veya Yuklenici'nin ve Alt yukleticiler'in iş yerlerine serbest ve oncelikli girişlerinin, tesis personeline ve belgelerine serbestce ulaşmalarının ve gerek duydukları her turlu yardım ve desteğin sağlanması,

b) Yapı, sistem ve bileşenlerle ilgili yapılacak değişikliklerin ve gelişmelerin Kurum'a bildirilmesi,

c) Tesisin durumu ve guvenliğiyle ilgili raporların Kurum'un belirleyeceği aralıklarla Kurum'a sunulması,

d) Cevre halkını, saha personelini ve cevreyi koruma konusu ile ilgili onlemler ve kararların geciktirilmeden uygulanması,

e) İşletme talimatları ve yontemlerinin onceden yapılmış değişikliklerle birlikte, denetimler icin hazır bulundurulması,

f) Nukleer tesisin işletmeye alınmasından onceki ve işletmeye alma aşamasındaki hizmet oncesi ve işletme aşamasındaki hizmetici periyodik test ve denetim programının hazırlanması,

g) Alt yuklenicilerin kalite temini programlarının, Kapsamlı Kalite Temini Programı'na (KKTP) gore hazırlanmış olan Yuklenicinin Kalite Temini Programına (YKTP) uygun olmasının sağlanmasıdır.

Yaptırım

Madde 27 - Kalite temini ve kalite kontrol uygulamaları sırasında kalite temini sisteminden kaynaklanan uyumsuzlukların belirlenmesi halinde, Kurucu'dan mevzuatlar cercevesinde yontemler, uygulamalar, yapı, sistem ve bileşenlerde değişiklikler ve duzenlemeler istenebilir. Kalite teminiyle ilgili uygulamalarda ve ilgili onaylarda değişiklik yapılabilir.

Madde 28 - Denetimler yapılırken ve guvenlik sınıflarındaki yapı, sistem ve bileşenlerle ilgili kalite uygulamaları sırasında, ongorulen esaslardan ve sınır şartlarından onemli sapmalar ve uyumsuzluklar belirlenirse, ongorulen esaslara aykırılığın onem derecesine bağlı olarak; uygulamalar, esaslara aykırılık giderilene kadar durdurulabilir. Şayet bu uygulamalar izin veya lisansa aykırı bir durum arz ediyorsa 2690 sayılı Kanun'un Madde-4, (e) bendi hukumleri uygulanır.

Madde 29 - Kurum, yaptırım uygulamasına ilişkin kuralları koyar.

BOLUM - IV : Yururluk, Yurutme

Yururluk

Madde 30 - Bu Yonetmelik Resmi Gazetede yayımlandığı gun yururluğe girer.

Yurutme

Madde 31 - Bu Yonetmelik hukumlerini Başbakan yurutur.
__________________