Oda Ve Borsa Uyelerine Verilecek Disiplin Ve Para Cezaları İle Disiplin Kurulu Ve Yuksek Disiplin Kurulu Hakkında Yonetmelik

Sanayi ve Ticaret Bakanlığından

Resmi Gazete Tarihi: 02/03/2005

Resmi Gazete Sayısı: 25743

BİRİNCİ BOLUM : Amac, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amac

Madde 1 - Bu Yonetmeliğin amacı, oda ve borsa uyelerinden meslek onuruna veya meslek duzen ve geleneklerine uymayan eylem ve davranışlarda bulunanlarla, muşterisine karşı mesleki gorevini yapmayan veya gorevinin gerektirdiği durustluğe uygun şekilde davranmayanlara, mevzuatın kendilerine yuklediği gorev ve sorumlulukları yerine getirmeyenlere ve yetkili organlarca alınan kararlara riayet etmeyenlere verilecek disiplin ve para cezalarına ilişkin esasları duzenlemek, oda ve borsa disiplin kurulları ile Yuksek Disiplin Kurulunun oluşumunu ve calışma usul ve esaslarını belirlemektir.

Kapsam

Madde 2 - Bu Yonetmelik hukumleri oda ve borsalar ile bunların uyelerini kapsar.

Dayanak

Madde 3 - Bu Yonetmelik, 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Turkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 21, 43, 87 ve 93 uncu maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

Madde 4 - Bu Yonetmelikte gecen;

Kanun: 5174 sayılı Turkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununu,

Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,

Birlik: Turkiye Odalar ve Borsalar Birliğini,

Oda: Ticaret ve sanayi odası, ticaret odası, sanayi odası ve deniz ticaret odasını,

Borsa: Ticaret borsasını,

Meclis: Oda ve borsa meclisini,

Yonetim Kurulu: Oda ve borsa yonetim kurulunu,

Disiplin Kurulu: Oda ve borsa disiplin kurulunu,

Uye: Oda ve borsalara bağlı şube ve temsilciliklere kayıtlı olanlar dahil oda ve borsa uyelerini

ifade eder.

İKİNCİ BOLUM : Disiplin Suc ve Cezaları, Disiplin Soruşturması

Disiplin suc ve cezaları

Madde 5 - Uyelere verilecek disiplin cezaları ile her bir disiplin cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:

a) Uyarma; mesleğin icrasında ve davranışlarında daha dikkatli davranması gerektiğinin ilgili uyeye bir yazıyla bildirilmesidir. Uyarma cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:

1) Meslek şeref ve haysiyetine uygun duşmeyen tavır ve hareketlerde bulunmak,

2) Uyelik gorev ve sorumlulukları ile ilgili yonetim kurulunca yapılan davet ve talebin gereğini mazeretsiz olarak yerine getirmemek,

3) Uyesi olduğu odanın, borsanın veya Birliğin itibarını zedeleyici sozler sarf etmek,

4) Muşterisi veya iş sahipleri ile olan ilişkilerinde terbiye ve nezakete aykırı davranışta bulunmak,

5) İlgili mevzuatta uyarma cezası ile cezalandırılması ongorulen fiil ve hallerde bulunmak.

b) Kınama; mesleki tutum ve davranışlarında kusurlu sayıldığının ilgili uyeye bir yazıyla bildirilmesidir. Kınama cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:

1) Uyesi olduğu odanın, borsanın veya Birliğin itibarını zedeleyici asılsız yayında veya eylem ve işlemde bulunmak,

2) Muşterisine veya iş sahiplerine karşı taahhutlerini yerine getirmemek,

3) İş ilişkisinde bulunduğu kimseler hakkında haksız ithamda bulunmak,

4) Satışa arz olunan malların niteliği veya miktarı bakımından gerceğe aykırı beyanda bulunmak,

5) Nizami olmayan olcu ve tartı aletlerini bilerek kullanmak,

6) Uyarma cezası alan uyenin, iki yıl icinde aynı cezayı gerektirecek yeni bir davranışta bulunması,

7) Organ secimlerinin duzen icinde ve sağlıklı bicimde yurutulmesi amacıyla, hakimin ve/veya secim sandık kurulunun aldığı tedbirlere uymamak,

8) Mal ve hizmetlere ilişkin azami fiyat tarifelerini bulundurulması gerekli yerlerde bulundurmamak veya bu tarifelere uymamak,

9) İlgili mevzuatta kınama cezası ile cezalandırılması ongorulen fiil ve hallerde bulunmak.

c) Uyelikten gecici cıkarma; uyenin iki aydan az ve oniki aydan fazla sureli olmamak uzere oda veya borsa uyeliğinden cıkarılmasıdır. Uyelikten gecici cıkarma cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:

1) Kınama cezası alan uyenin, beş yıl icinde aynı cezayı gerektirecek yeni bir davranışta bulunması,

2) İlgili mevzuatta uyelikten gecici cıkarma cezası ile cezalandırılması ongorulen fiil ve hallerde bulunulması.

d) Uyelikten uzun sureli cıkarma; uyenin kaydının uyesi bulunduğu oda veya borsadan beş yıl sure ile silinmesidir. Uyelikten uzun sureli cıkarma cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:

1) Uyelikten gecici cıkarma cezası alan uyenin, uc yıl icinde kınama cezasını gerektirecek yeni bir davranışta bulunması,

2) İlgili mevzuatta uyelikten uzun sureli cıkarma cezası ile cezalandırılması ongorulen fiil ve hallerde bulunulması.

Disiplin soruşturmasının acılması

Madde 6 - Uyeler hakkında disiplin soruşturması, ihbar veya şikayet uzerine ya da fiil ve hallerin doğrudan oğrenilmesi halinde resen yonetim kurulu tarafından acılır.

Yonetim kurulu, ihbar veya şikayetin yapıldığı ya da fiil ve hallerin doğrudan oğrenildiği andan itibaren on gun icinde disiplin soruşturmasının acılıp acılmayacağı hususunda karar vermek zorundadır. Alınan karar; soruşturma acılmasına yer olmadığına ilişkin ise genel sekreter tarafından ihbar veya şikayette bulunana bildirilir, soruşturma acılmasına ilişkin ise disiplin kuruluna iletilir. İletme işlemi, alınan kararın yonetim kurulu başkanı tarafından, kararın verildiği tarihten itibaren on gun icinde, yazılı olarak disiplin kurulu başkanına sunulması suretiyle yapılır. Bu fıkranın uygulanmasından yonetim kurulu sorumludur.

İhbar veya şikayetler, ihbar veya şikayette bulunan kişinin adı ve soyadı, imzası, ikametgahı veya iş adresini iceren bir dilekceyle oda veya borsaya yapılır. İhbar veya şikayet edenin kimliği, adresi ve imzası bulunmayan dilekceler işleme konulmaz.

Disiplin işlem ve kararına konu teşkil edecek fiil ve hallerde bulunmuş olan bir uye hakkında, aynı fiil ve hallerden dolayı ceza mahkemesinde dava acılmış olması, disiplin soruşturması acılmasını, disiplin cezası verilmesini ve uygulanmasını engellemez.

Fiil ve hallerin işlenmemiş veya sanığı tarafından yapılmamış olması nedeniyle beraat hali mustesna, beraatla sonuclanmış bir ceza davasının konusuna giren fiil ve hallerden dolayı disiplin soruşturması acılması, o fiil ve hallerin ceza kanunları hukumlerinden ayrı olarak başlı başına disiplin soruşturmasını gerektirir mahiyette olmasına bağlıdır.

Soruşturma acılmaması kararına itiraz

Madde 7 - İhbar veya şikayette bulunanlar, yonetim kurulunun soruşturma acılmasına yer olmadığına ilişkin kararlarına karşı tebelluğ tarihinden itibaren on beş gun icinde Yuksek Disiplin Kuruluna itiraz edebilir.

İtirazlar bir dilekceyle yapılır. İtiraz edenin kimliği, adresi ve imzası bulunmayan dilekceler işleme konulmaz.

İtiraz uzerine, Yuksek Disiplin Kurulu tarafından alınan karar, soruşturma acılmasına yer olmadığına ilişkin ise itirazda bulunana, soruşturma acılmasına ilişkin ise yonetim kuruluna bildirilir. Yonetim kurulu, alacağı bir karar ile Yuksek Disiplin Kurulunun soruşturma acılmasına ilişkin kararını bildirim tarihinden itibaren on gun icinde disiplin kuruluna havale eder. Havale işlemi, alınan kararın yonetim kurulu başkanı tarafından yazılı olarak disiplin kurulu başkanına sunulması suretiyle yapılır

Soruşturma acılmasına yer olmadığına ilişkin kararın konusunu oluşturan fiil ve hallerden dolayı, yonetim kurulu tarafından yeniden bir karar verilebilmesi, yeni kanıtların elde edilmesine bağlıdır.

Disiplin soruşturması

Madde 8 - Uyeler hakkında disiplin soruşturması disiplin kurulu tarafından yurutulur. Soruşturmanın her safhasında gizlilik esastır.

Disiplin kurulu, yonetim kurulunun soruşturma acılmasına dair kararının kendilerine iletilmesinden itibaren en cok iki ay icinde suc oluştuğuna kanaat getirerek ceza onermek veya suc oluşmadığına ve dolayısıyla ceza gerekmediğine karar vermek zorundadır. Bu sure, luzumu halinde disiplin kurulunun onerisi uzerine veya doğrudan yonetim kurulu kararıyla uzatılabilir. Ancak, disiplin soruşturması en gec bir yıl icinde sonuclandırılır. Bu sure icinde disiplin soruşturmasının sonuclandırılmaması halinde uye hakkında soruşturma yurutulemez ve disiplin cezası verilemez.

Ceza davasına konu teşkil eden fiil ve hallerden dolayı ayrıca disiplin soruşturması acılması durumunda soruşturma, disiplin kurulunun onerisi uzerine veya doğrudan yonetim kurulu kararıyla ceza mahkemesi kararının kesinleşme tarihinden itibaren bir yıl icinde de yapılabilir.

Bu maddenin uygulanmasından disiplin kurulu sorumludur.

Disiplin soruşturmasının yurutulmesi

Madde 9 - Disiplin kurulu, uyelerinden birini soruşturmacı olarak tayin eder. Soruşturmacı, gorevlendirildiği gunden itibaren en gec bir ay icinde soruşturmayı tamamlamak zorundadır. Bu sure, haklı sebeplerin varlığı halinde disiplin kurulu tarafından uzatılabilir.

Soruşturmacı, gerekli olan tum delilleri toplar. Bu cercevede, ihbar veya şikayette bulunanların ve olayla ilgili kişilerin ifadesine başvurabilir, hakkında disiplin soruşturması acılan uyeyi dinleyebilir, inceleme konusuyla ilgili olarak resmi makamlardan bilgi ve belge isteyebilir, cozumu ozel ve teknik bilgiyi gerektiren konularda disiplin kurulunun kararı ile bilirkişi incelemesi yaptırabilir.

Soruşturmanın sonucunda bir fezleke duzenlenir. Bu fezlekede; inceleme konuları, soruşturmanın safhaları, deliller ve alınan savunma ozetlenir. İncelemeye konu olan her husus ayrı ayrı değerlendirilerek delillere gore sucun sabit olup olmadığı tartışılır ve uygulanacak disiplin cezası teklif edilir. Varsa belgelerin asıl veya suretleri bir dizi pusulasına bağlanarak fezlekeye eklenir.

Disiplin soruşturmasının sonuclandırılması

Madde 10 - Soruşturmacı tarafından hazırlanan fezleke disiplin kuruluna sevk edilir. Disiplin kurulu, hazırlanan fezlekeye bağlı kalmaksızın incelemesini evrak uzerinden yapar. İnceleme sonucunda, disiplin kurulu ya sucun oluşmadığına ve dolayısıyla ceza gerekmediğine karar verir ya da sucun oluştuğuna kanaat getirerek meclise ceza teklifinde bulunur.

Disiplin kurulunun ceza verilmesine ilişkin kararı, kararın verildiği tarihten itibaren on gun icinde meclis gundemine alınmak uzere, disiplin kurulu başkanı tarafından yazılı olarak meclis başkanına sunulur.

Disiplin kurulu, gerekli gorurse hakkında soruşturma yapılan uyeyi dinleyebilir, noksan saydığı soruşturma işlemlerinin tamamlanmasını aynı soruşturmacıdan veya olayın yeniden soruşturulmasını gorevlendireceği başka bir soruşturmacıdan isteyebilir.

Savunma hakkı

Madde 11 - Disiplin soruşturmalarında; soruşturmacı, hakkında disiplin soruşturması yurutulen uyeden yazılı savunma istemek ve uyeye bu savunma icin gonderilen yazının tebelluğ tarihinden itibaren en az on gunluk sure tanımak zorundadır. Bu yazıda, isnat olunan hususun neden ibaret olduğu, verilen sure icerisinde savunmasını yapmadığı takdirde savunma hakkından vazgecmiş sayılacağı ve mevcut delillere gore karar verileceği bildirilir.

Makbul sayılan bir ozur bildiren veya mucbir sebep dolayısıyla savunmasını yapamayan uyeye, soruşturmacı tarafından yeniden uygun bir sure verilir. Mucbir sebep veya ozrun resmi bir belgeye dayandırılması esastır.

Savunma hakkı tanınmayan uyeye disiplin cezası verilemez.

Disiplin cezası verme yetkisi

Madde 12 - Meclis, bu Yonetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen uyarma, kınama, uyelikten gecici cıkarma ve uyelikten uzun sureli cıkarma cezalarının verilmesine ilişkin disiplin kurulunun onerisini, bu onerinin meclis başkanına sunulmasından itibaren en gec iki ay icinde onaylar veya reddeder.

Disiplin cezası verilmesi ayrıca para cezası verilmesini engellemez.

Bu maddenin uygulanmasından meclis sorumludur.

Disiplin cezalarına ilişkin kararların tebliği

Madde 13 - Disiplin kurulunun disiplin cezası verilmemesine ilişkin kararları ile meclisin disiplin cezası verilmemesine veya verilmesine ilişkin kararları gerekceli olarak kararın verildiği tarihi izleyen on gun icinde ilgililere genel sekreter tarafından tebliğ edilir.

Disiplin cezalarına ilişkin kararlara itiraz

Madde 14 - İlgililer, disiplin kurulunun veya meclisin disiplin cezası verilmemesine ilişkin kararları ile meclis tarafından verilen uyarma cezası dışındaki disiplin cezalarına karşı tebelluğ tarihinden itibaren on beş gun icinde Yuksek Disiplin Kuruluna itiraz edebilir. Postada gecen sureler itiraz suresine dahil edilmez.

İtirazlar bir dilekceyle yapılır. İtiraz edenin kimliği, adresi ve imzası bulunmayan dilekceler işleme konulmaz.

Disiplin kurulunun disiplin cezası verilmemesine ilişkin kararına karşı yapılan itiraz uzerine, Yuksek Disiplin Kurulu tarafından alınan karar; ceza verilmesine gerek bulunmadığına ilişkin ise itirazda bulunana, ceza verilmesinin gerektiğine ilişkin ise disiplin kuruluna bildirilir. Disiplin kurulu, alacağı bir karar ile Yuksek Disiplin Kurulunun bu kararını bildirim tarihinden itibaren on gun icinde meclise havale eder. Havale işlemi ile havale uzerine meclis tarafından verilecek karar hakkında sırasıyla bu Yonetmeliğin 10 uncu maddesinin ikinci fıkrasına ve 12 nci maddesinin birinci fıkrasına gore işlem yapılır.

Meclisin disiplin cezası verilmemesine ilişkin kararlarına ve meclis tarafından verilen uyarma cezası dışındaki disiplin cezalarına karşı yapılan itiraz uzerine, Yuksek Disiplin Kurulu, uygun gormediği meclis kararlarını kaldırarak işin esası hakkında karar verebilir veya verilmiş olan kararı duzelterek veya duzeltmeksizin onaylayabilir.

İlgililer, meclis tarafından verilen disiplin cezalarına ve itiraz uzerine Yuksek Disiplin Kurulu tarafından verilen kararlara karşı tebelluğ tarihinden itibaren altmış gun icinde idari yargı yoluna başvurabilir. İdari yargı yoluna başvurulması verilen disiplin cezasının uygulanmasını durdurmaz.

Disiplin cezalarının uygulanması

Madde 15 - Meclis tarafından verilen uyarma cezası kesin olup derhal uygulanır. Kınama, uyelikten gecici cıkarma ve uyelikten uzun sureli cıkarma cezaları kesinleşmedikce uygulanmaz.

Uyarma cezası ile kesinlik kazanan kınama, uyelikten gecici cıkarma ve uyelikten uzun sureli cıkarma cezaları uye ceza defterine işlenir.

Disiplin cezasının kesinleştiği tarihten itibaren beş yıl icinde herhangi bir disiplin cezası almayan uyenin, uye ceza defterine işlenen cezaları yonetim kurulu kararıyla resen silinir.

Hakkında uyelikten gecici veya uzun sureli cıkarma cezası verilen ve bu cezalara ilişkin sureleri tamamlanan uyelerden kayıt zorunluluğu bulunanlar, talep uzerine veya resen oda veya borsaya yeniden kaydedilir.

Bu maddenin uygulanmasından yonetim kurulu sorumludur.

Disiplin soruşturmasında zamanaşımı

Madde 16 - Disiplin soruşturması ihbar veya şikayetin yapıldığı ya da fiil ve hallerin doğrudan oğrenildiği andan itibaren on gun ve herhalde fiil ve hallerin vuku bulduğu tarihten itibaren bir yıl icinde acılmak zorundadır. Bu surelerin gecirilmesi halinde uyeler hakkında disiplin soruşturması acılamaz.
__________________