Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Yonetmeliği

Sağlık Bakanlığından

Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 01/06/2000

Yayımlandığı Resmi Gazete No: 24066

BİRİNCİ BOLUM : Amac, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amac

Madde 1 - Bu Yonetmeliğin amacı, tedavisi doku veya organ nakli ile mumkun olan hastaların hayatiyetini surdurmek icin nakilleri gercekleştirecek organ ve doku nakli merkezlerinin, organ ve doku kaynağı merkezlerinin ve doku tipleme unitelerinin acılması, calışması ve denetimi ile bunların bağlı olduğu kamu kurum ve kuruluşları ile ozel kuruluşların uymak zorunda oldukları usul ve esasları duzenlemek, organ ve doku nakli hizmetlerinin yurutulmesinde uyulması gereken esasları belirlemektir.

Kapsam

Madde 2 - Bu Yonetmelik, kamu kurum ve kuruluşlarıyla ozel kuruluşların organ ve doku nakilleri ile ilgili faaliyetlerini kapsar.

Dayanak

Madde 3 - Bu Yonetmelik, 181 sayılı Sağlık Bakanlığının Teşkilat ve Gorevleri Hakkında Kanun Hukmunde Kararnamenin 43 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

Madde 4 - Bu Yonetmelikte gecen;

a) Bakanlık; Sağlık Bakanlığını,

b) Organ ve Doku Nakli; terminal donemdeki hastalıklarda tedavi amacıyla uygulanan organ ve doku nakli ameliyesini,

c) Organ ve Doku Nakli Merkezi; organ ve doku nakillerinin uygulandığı tıbbi tedavi merkezlerini,

d) Ozel Organ ve Doku Nakli Merkezi; organ ve doku nakillerinin uygulandığı, gercek kişilere ve ozel hukuk tuzel kişilerine ait tedavi merkezlerini,

e) Organ Kaynağı Merkezi; beyin olumu kriterlerini tespit edebilecek donanım ve personele sahip merkezleri,

f) Doku Tipleme Laboratuvarı; donor adayı ile alıcıların doku tiplemelerini yapabilecek donanım ve personele sahip laboratuvarları,

g) Kanun; 29/05/1979 tarihli ve 2238 sayılı Organ ve Doku Alınması, Saklanması ve Nakli Hakkında Kanunu,

h) Ulusal Koordinasyon Kurulu (UKK); Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Kurulunu,

ı) Ulusal Koordinasyon Sistemi (UKS); Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Sistemini, ifade eder.

İKİNCİ BOLUM : Kurullar

Ulusal Koordinasyon Kurulunun Yapısı

Madde 5 - (Değişik madde: 07/03/2005 - 25748 S.R.G. Yon/1.mad)

Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Kurulu; Bakanlık Musteşarı, Tedavi Hizmetleri Genel Muduru, Kalp-Akciğer-Kalp Kapağı, Karaciğer, Bobrek, Kornea, Kemik İliği Nakilleri Bilimsel Danışma Kurulları Başkanları ile İmmunoloji, Diyaliz, Yoğun Bakım Bilimsel Danışma Kurulları Başkanları ve Koordinatorler Kurulu Başkanından oluşur. Bilimsel Danışma Kurulu Başkanlarından biri, Kurul uyelerinin oylarının salt coğunluğuyla Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinatoru (Ulke Koordinatoru) olarak secilir. Aynı uye ikinci yıl kurul uyeliğine secilse dahi Ulke Koordinatoru olamaz. Ulusal Koordinasyon Kurulu uyeleri ve Ulke Koordinatoru bir yıl sure ile gorev yapar. Ulusal Koordinasyon Kurulu uyelerinin kurul uyelikleri, Bilimsel Danışma Kurullarının yeni başkanları belirleninceye kadar devam eder.

Ulusal Koordinasyon Kurulunun Gorevleri

Madde 6 - Ulusal Koordinasyon Kurulu aşağıdaki gorevleri yurutmekle yukumludur.

a) Organ ve doku nakilleri konusunda ulusal stratejileri belirlemek, alınması gereken onlemleri, gelişime yonelik plan ve programları Bakanlığa onermek,

b) Ulusal Koordinasyon Sistemini geliştirmek,

c) Organ ve doku kaynağı merkezlerinde yapılan organ ve doku paylaşımını denetlemek ve bir rapor halinde Bakanlığa sunmak,

d) Bilimsel Danışma Kurulları arasında koordinasyonu sağlamak,

e) Organ ve doku nakli merkezlerinin acılma başvurularına ait ilgili Kurul tarafından hazırlanan raporları ulke ihtiyaclarına gore değerlendirmek ve acılmasını Bakanlığa onermek,

f) Diğer ulkelerdeki gelişmeleri izlemek ve ulkeye kazandırmak.

Ulusal Koordinasyon Kurulunun Calışma Usulu

Madde 7 - (Değişik madde: 07/03/2005 - 25748 S.R.G. Yon/2.mad)

Kurul, Bakanlıkca olağanustu toplantıya cağırılmadıkca uc ayda bir kez toplanır. İlk toplantı Bilimsel Danışma Kurulu başkanlarının belirlenmesinden sonra bir ay icerisinde yapılır.

Toplantıların sekreteryası Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Mudurluğunce yurutulur.

Kurul uyelerinin yol ve toplantı giderleri Bakanlıkca karşılanır.

Bilim Kurullarının Yapısı

Madde 8 - (Değişik madde: 07/03/2005 - 25748 S.R.G. Yon/3.mad)

Kalp-Akciğer-Kalp Kapağı, Karaciğer, Bobrek, Kornea, Kemik İliği Nakilleri ile İmmunoloji ve Yoğun Bakım Bilim Dalı icin ayrı Bilimsel Danışma Kurulları oluşturulur. Bilim ve teknolojinin gelişmesiyle yeni uygulamaya başlanan organ ve doku nakilleri icin gereken yeni Bilimsel Danışma Kurulları oluşturulur.

Bilimsel Danışma Kurullarının uyeleri, sayıları her kurul icin altıdan cok olmamak uzere Bakanlıkca secilir.

Bakanlıkca uyelerin belirlenmesini muteakip 1 Ocak tarihi itibariyle uyelik başlar ve uyelik suresi bir yıldır. Kurul başkanı bir yıl sureliğine secilir. Herhangi bir nedenle boşalan uyelik icin aynı usulle bir uye secilir. Bu uye boşalan uyenin suresini tamamlar. Suresi dolan her uye tekrar secilebilir. Bakanlık Tedavi Hizmetleri Genel Muduru ya da yetkili kılacağı bir kişi, Bilimsel Danışma Kurullarının daimi uyesidir.

Bilim Kurullarının Gorevleri

Madde 9 - (Değişik fıkra: 07/03/2005 - 25748 S.R.G. Yon/4.mad) Bilimsel Danışma Kurulları aşağıdaki gorevleri yurutmekle yukumludur. Bilimsel Danışma Kurulları bu gorevleri yurutmek icin alt kurullar oluşturabilir.

a) (Değişik bend: 07/03/2005 - 25748 S.R.G. Yon/4.mad) Gorev aldıkları organ ve doku nakli turune ait organ ve doku nakli merkezlerinin acılma başvurularını değerlendirmek, Bilimsel Danışma Kurulu uyelerinden iki uye ve Tedavi Hizmetleri Genel Mudurluğu adına katılacak bir uye olmak uzere uc kişi vasıtasıyla organ ve doku nakli merkezlerini yerinde denetleyerek inceleme raporu hazırlamak ve Ulusal Koordinasyon Kuruluna sunmak,

b) Organ ve doku nakli merkezlerinin calışmalarını izlemek,

c) Ulkedeki organ ve doku nakilleri konusunda stratejileri belirlemek, alınması gereken onlemleri, hizmetin gelişimine yonelik plan ve programları onermek,

d) Gorev alanları ile ilgili organların merkezi dağıtım sisteminin prensiplerini oluşturmak ve Ulusal Koordinasyon Kuruluna sunmaktır.

Bilim Kurullarının Calışma Usulu

Madde 10 - (Değişik madde: 07/03/2005 - 25748 S.R.G. Yon/5.mad)

Kurullar, Bakanlıkca olağanustu toplantıya cağırılmadıkca ilkbahar ve sonbahar donemi olmak uzere yılda en az iki kez olağan olarak toplanır. Kurullar uyeleri arasından bir başkan secer. Hizmetlerin gelişmesini sağlamak amacıyla kendi uyelerinden ya da Kurul dışından calışma grupları oluşturabilirler. Bilimsel Danışma Kurulunun gerekli gormesi halinde ilgili derneklerden temsilciler toplantılara davet edilebilir.

Kurulun toplantılarına Kurulca kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın iki kez katılmayan temsilcinin uyeliği sona erer. Yerine Bakanlıkca yeni bir uye secilir. Kurul uyeleri gecerli mazereti nedeniyle katılamadıkları toplantılara, kendilerini temsilen uye olmayan bir başkasını gonderemez, ancak mevcut uyelerden birini yazılı olarak vekil tayin edebilir.

Kurulların sekreteryası Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Mudurluğunce yurutulur. Kurul uyelerinin ulaşım ve toplantı giderleri Bakanlıkca karşılanır.

Koordinatorler Kurulunun Yapısı

Madde 11 - (Değişik madde: 07/03/2005 - 25748 S.R.G. Yon/6.mad)

Organ ve Doku Nakli Merkezleri ile Organ ve Doku Kaynağı Merkezlerinde calışan koordinatorler arasından Bakanlıkca secilecek beş uye ile Koordinatorler Kurulu oluşturulur. Kurul, uyeleri arasından bir başkan secer.

Koordinatorler Kurulunun Gorevleri

Madde 12 - (Değişik madde: 07/03/2005 - 25748 S.R.G. Yon/7.mad)

Koordinatorler Kurulunun gorevi, organ nakli hizmetlerinde karşılaşılan problemlerin tespiti ve cozum bulunması amacıyla calışmalar yurutmek ve koordinatorler arasında iletişimi sağlamaktır.

UCUNCU BOLUM : Organ ve Doku Nakli Hizmetleriyle İlgili Kurum ve Kuruluşlar

Ulusal Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Koordinasyon Merkezi

Madde 13 - Ulusal Koordinasyon Kurulunun aldığı kararlar doğrultusunda organ ve doku nakilleri ile ilgili hizmetleri yurutmekle yukumludur. Bu Merkez Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Mudurluğune bağlı olarak hizmet yurutur.

Organ ve Doku Nakli Bolge Koordinasyon Merkezleri

Madde 14 - Ulusal Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Koordinasyon Merkezine bağlı olarak calışan bolgesel merkezlerdir. Bolge koordinasyon merkezleri, kendilerine bağlı illerde hizmetin yurutulmesinde koordinasyonu sağlayacaktır. Ankara, İstanbul ve İzmir'de olmak uzere uc bolge kurulmuştur. Yeni merkezlerin kurulmasına ihtiyac duyulması halinde Ulusal Koordinasyon Kurulunun onerisiyle Bakanlık yeni merkezler kurabilir.

Bolge koordinasyon merkezleri organ ve doku kaynağı merkezleri, doku tipleme laboratuvarları ve organ ve doku nakli merkezleri arasında koordinasyonu sağlar.

Bu Merkezler, organ ve doku naklinin gercekleştirilmesi ile ilgili donor adayı ve alıcı ile ilgili yapılması gereken tıbbi, idari ve hukuki işlemlerin tamamlanmasını sağlar.

Nakilleri yapacak Organ Nakli Merkezi Hekimlerini goreve cağırır.

Organ alım ekiplerinin, cıkarılan organların ve nakil yapılacak hastaların merkezlere nakillerini sağlar.

Organ ve Doku Nakli Bilgi İşlem Merkezi

Madde 15 - Ulke genelinde tum organ ve doku bağışları ile organ ve doku bekleyen hasta bilgilerini ve gercekleşen nakilleri iceren veri tabanı oluşturmakla gorevlidir. Bilgi İşlem Merkezi, bolge koordinasyon merkezleri ile elektronik ağla bağlantılıdır.

Organ ve doku nakli bekleyen hastalar nakillerini gercekleştirilmesini istedikleri merkezlere kaydolurlar. Bir hasta sadece bir merkeze kaydolabilir. Merkezler hasta bilgilerini Organ ve Doku Nakli Bolge Koordinasyon Merkezine bildirirler. Bolge koordinasyon merkezleri, organ ve doku nakli merkezleri tarafından bildirilen hasta kimlik ve doku tipleme bilgilerini guncel olarak bilgisayar kayıtlarına alır ve bu bilgileri Organ ve Doku Nakli Bilgi İşlem Merkezine aktarır.

Organ ve Doku Nakli Merkezleri

Madde 16 - Bakanlıkca faaliyet izni verilmiş nakil merkezleridir. Organ ve doku nakli merkezlerinin taşıması gereken şartlar ve calışmalarına ait usul ve esaslar her organ nakli icin hazırlanacak Yonerge ile belirlenir. Bu Yonergeler her organ ve doku icin, ilgili Bilimsel Danışma Kurulları tarafından ayrı ayrı hazırlanır ve Bakan onayı ile yururluğe girer.

Bu Yonergelerde;

a) Merkezin sorumluluğunu ustlenecek personelin nitelikleri,

b) Merkezde gorev alacak personelin nitelikleri,

c) Merkezlerde bulunması gereken bolumleri,

d) Merkezde bulunması gereken arac ve gerecler, belirlenir.

Organ ve Doku Nakli Merkezlerinin Kuruluşu

Madde 17 - Organ ve Doku Nakli Merkezleri, kamu kurum ve kuruluşları ile gercek ve ozel hukuk tuzel kişileri tarafından, bunlara ait genel ve ozel hastaneler bunyesinde bir unite biciminde kurulabilir. Bu Merkezlerin faaliyete gecebilmesi icin Bakanlıktan acılma izni onayı alınması zorunludur.

(Değişik fıkra: 07/03/2005 - 25748 S.R.G. Yon/8.mad) Goz bankaları yalnızca kamu kurum ve kuruluşları ile universiteler bunyesinde kurulabilir. Bankaların acılmasının planlanması ve acılması Bakanlık kararı ile yapılır.

Organ ve Doku Nakli Merkezi Acılma Başvurusu ve Gerekli Belgeler

Madde 18 - Organ ve Doku Nakli Merkezi acacakların bir dilekce ile Sağlık Bakanlığına başvurmaları gereklidir.

Dilekceye;

a) Merkez sorumluluğunu ustlenecek hekime ait belgeler,

b) Organ nakli yapacak hekimin, yapacağı organ nakli alanında, eğitim programı acısından Kurulun onaylamış olduğu bir merkezde yeterli eğitimi gorduğune ilişkin belge,

c) Merkezde gorev alacak personelin eğitim durumunu gosterir belgeler,

d) Organ veya Doku Nakli Merkezinin Planı: Organ ve doku nakli hizmetleri icin ayrılan bolumlere ait 1/100 olcekli, her kat icin ayrı duzenlenmiş, yerleşim ve kullanım alanlarını gosterir, ozalite cekilmiş, Merkezin bulunduğu ilin Bayındırlık ve İskan Mudurluğunce tasdik edilmiş plan,

e) Merkezde bulunan arac gereci gosterir liste,

f) Ozel Organ ve Doku Nakli Merkezi icin başvuruluyorsa; kurucu gercek kişi ise nufus cuzdanının onaylı orneği, vakıf ise vakıf senedinin, şirket ise şirket sozleşmesinin noterden tasdikli orneği veya kuruluşu gosteren mahkeme kararının orneği, eklenir.

Başvuruyu yapan merkez de, yaptığı organ nakli turune bağlı olarak, hastanın nakil oncesi ve sonrası donemlerde ihtiyac duyabileceği anesteziyoloji ve reanimasyon, ic hastalıkları, cocuk sağlığı ve hastalıkları, patoloji ve diğer branşların mevcut olduğunu, kan bankası desteği ile psikolojik ve sosyal servis desteğine sahip olduğunu, veri yonetimi olanaklarını kullanabildiğini belgelemelidir. Bobrek nakli yapan ve bunyesinde diyaliz merkezi bulunmayan organ nakli merkezleri bu amacla kullanılmak uzere 2 cihaz kapasiteli diyaliz unitesi bulundurmak zorundadır.

Organ ve Doku Nakli Merkezi Acılma İzin Belgesi

Madde 19 - (Değişik madde: 07/03/2005 - 25748 S.R.G. Yon/9.mad)

Organ ve Doku Nakli Merkezi acılması icin yapılan başvurular, ilgili Bilimsel Danışma Kurulu ya da Bakanlıkca Kurul uyeleri arasından secilecek alt komisyon tarafından değerlendirilir. Değerlendirme sonucunda hazırlanan rapor Ulusal Koordinasyon Kuruluna sunulur. Başvuru Ulusal Koordinasyon Kurulunda ulke ihtiyaclarına ve ulusal planlamaya gore incelenir ve Bakanlığa oneri olarak sunulur. Uygun gorulduğu takdirde, Bakanlık onayı ile acılma izni verilir. Merkezdeki sorumlu hekim değiştiğinde gerekli belgelerle Bakanlığa başvurularak acılma izni yenilenir.

Organ ve Doku Nakli Merkezlerinin İzlenmesi

Madde 20 - Ulke sınırları icinde alınan her organ kamu yararına kullanılacak niteliğe sahiptir. Kişisel tasarruflardan etkilenmez.

(Değişik fıkra: 07/03/2005 - 25748 S.R.G. Yon/10.mad) Merkezlerin faaliyetlerinin izlenmesi ve değerlendirilmesi Ulusal Koordinasyon Kurulunun belirleyeceği kriterler cercevesinde Ulusal Koordinasyon Kurulu tarafından gercekleştirilir. Ulusal Koordinasyon Kurulu, değerlendirilen merkezlere ilişkin onerilerini Bakanlığa bildirir. İlgili merkezler kendilerine ilişkin uyarılar doğrultusunda duzenlemeler yapmakla yukumludurler.

Merkezlerin acılma iznine ait nitelikleri kaybetmeleri veya Ulusal Koordinasyon Kurulu tarafından faaliyetlerinin sakıncalı bulunması hallerinde calışmaları Bakanlıkca durdurulur.

Yıllık Rapor

Madde 21 - Organ ve doku nakli merkezleri her yıl yapılan nakilleri ve hasta izlemlerini en gec 31 Ocak tarihinde Sağlık Bakanlığında olacak şekilde bildirmekle yukumludur. Bu veriler Bakanlık tarafından yıllık rapor olarak yayımlanır.

Organ ve Doku Kaynağı Merkezi

Madde 22 - Organ ve doku alınabilecek potansiyel donorlerin saptanıp izleneceği hastanelerdir.

Bu hastaneler organ alım operasyonunu gercekleştirebilecek altyapı koşullarına, potansiyel donorun izlenmesine imkan veren arac-gerece ve tıbbi olum durumunu saptayacak Kanunda belirtilen branşlardan hekimlere sahip olmak zorundadır.

(Değişik fıkra: 07/03/2005 - 25748 S.R.G. Yon/11.mad) Her organ ve doku kaynağı merkezinde bir koordinator hekim ve iki yardımcı gorevlendirilir. Bu ekip başhekimliğe bağlı olarak calışır. Bu ekipte ayrıca donor adayı ailesinden organ bağışının alınmasında gorevli, yardımcı sağlık personeli, psikolog, imam ve gonullu kişiler bulunur. Bu personelin eğitimi gorev, yetki ve sorumlulukları Ulusal Koordinasyon Kurulu tarafından hazırlanan ve Bakan onayı ile yururluğe giren bir Yonerge ile belirlenir.

Doku Tipleme Laboratuvarları

Madde 23 - Doku tiplemesini gercekleştirecek laboratuvarların yapısal ve fonksiyonel koşulları İmmunoloji Bilimsel Danışma Kurulu tarafından hazırlanan ve Bakan onayı ile yururluğe giren bir Yonerge ile belirlenir.

Gonullu Kuruluşlar

Madde 24 - Organ nakli hizmetleriyle ilgili hizmetlerde halkın hizmete atılımını sağlar. Organ bağışının ulke duzeyinde gelişmesini sağlayıcı faaliyetleri destekler.

DORDUNCU BOLUM : Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Sistemi (UKS)

Ulusal Koordinasyon Sisteminin Amacı

Madde 25 - Sistemin amacı ulke genelinde organ ve doku nakli hizmetleri alanında calışan kurum ve kuruluşlar arasında gerekli koordinasyonu sağlamak ve calışmaların verimliliğini artırmak, kadavra organ sayısını artırmak, bilimsel kurallara gore ve tıbbi etik anlayışına uygun, adaletli organ ve doku dağıtımını sağlamaktır.

Organ ve Doku Dağıtımı Yonergesi

Madde 26 - Organ ve doku dağıtımı, Ulusal Koordinasyon Kurulu tarafından hazırlanan ve Bakan onayı ile yururluğe giren bir Organ ve Doku Dağıtımı Yonergesine gore yapılır.

Organ ve Doku Nakli Koordinatorluğu ve UKS Gorevlileri

Madde 27 - Sistem icinde, değişik birimler arasındaki koordinasyonu, organ ve doku kaynağı merkezlerinde gorev yapacak olan organ ve doku nakli koordinatorleri sağlar.

Organ ve doku nakli koordinatorleri, donorlerin saptanmasından, ilgili hekimlerin olgu başına intikallerini sağlayarak beyin olumu tutanağının (Ek-1) de belirtilen beyin olum kriterlerine gore ve kurallara uygun bicimde duzenlenmesinden, Kanuna gore, gerekiyorsa, donor ailesinden izin alınmasından, alınan organ ve dokunun ilgili merkeze naklinden sorumludur.

Organ ve doku kaynağı merkezleri beyin olumu oluşan her hastayı Bolge Koordinasyon Merkezine bildirmek zorundadır.

Organ ve Doku Alım Ekibi

Madde 28 - Kadavradan organ ve doku alımı gercekleştirecek hekimlerin yetkileri ve eğitimlerine ait koşullar ilgili Kurul tarafından belirlenir.

Organ ve Doku Dağıtımı

Madde 29 - (Değişik madde: 07/03/2005 - 25748 S.R.G. Yon/12.mad)

Organ ve doku dağıtımı, Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Sistemi Yonergesi'ne gore yapılır. Organ dağıtımı elektronik ortamda yapılır Organ ve doku nakli merkezleri, organ ve doku bekleyen hastalara ait kimlik ve adresleri, doku tiplemeleri, oncelik sıralarına ait bilgileri Organ ve Doku Nakli Bilgi İşlem Merkezine bildirmek zorundadır. Donor ve hastaya ait doku ozellikleri eşlenmeleri, muşterek kullanılan program tarafından, bilgisayar ortamında yapılır.

Nakil merkezleri kendilerinde sıra bekleyen hastalara ait listeleri guncelleştirmek zorundadırlar.

Organ ve doku nakli merkezleri kendi hastanelerinde cıkan donore ait organ ve dokuları kendi merkezinde kullanma hakkına haizdir. Ancak bu kullanımda aranacak en az doku uyumu şartları bilimsel danışma kurulları tarafından belirlenir. Donorun bulunduğu merkezde kullanılmayacak olan organ ve dokular Bolge Koordinasyon Merkezine bildirilir. Bolge Koordinasyon Merkezi bolgede sisteme kayıtlı merkezlere onceden belirlenen sıraya gore dağıtım yapar. Bolgede kullanılmayan organ ve dokular bir sonraki bolge merkezi tarafından dağıtıma alınır.

Yurt Dışı İlişkiler

Madde 30 - Sistemin yurt dışında bulunan mevcut sistemler veya diğer ulkeler ile işbirliği yapılması Ulusal Koordinasyon Kurulu tarafından belirlenen koşullar cercevesinde gercekleştirilir.

BEŞİNCİ BOLUM : Son Hukumler

Yasaklar

Madde 31 - Bu Yonetmelik ile gosterilen nitelik ve koşullara sahip olmadan ve Bakanlıktan izin almadan, hekimler ve diğer şahıslar tarafından organ ve doku nakli yapmak icin ozel merkezler acılması, organ ve doku nakli yapılması yasaktır. Kamu kurum ve kuruluşlarında organ nakli yapmaya başlayacak olan merkezler bu durumu Bakanlığa bildirirler ve izin belgesi alırlar. Bu yasağa uymadığı saptanan merkezlerin faaliyetleri Bakanlıkca durdurulur ve haklarında Kanunun ilgili hukumleri uygulanır.

Kaldırılan Hukumler

Madde 32 - 20/08/1993 tarihli ve 21674 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve 22/09/1994 tarihli ve 22059 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yonetmelikle değiştirilen Organ Nakli Merkezleri Yonetmeliği ve 20/08/1993 tarihli ve 21674 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kornea Naklinde Kornea Sağlanması ve Paylaşımı Yonetmeliği yururlukten kaldırılmıştır.

Yonergeler

Madde 33 - Bu Yonetmelikte gecen yonergeler, Yonetmeliğin yayımı tarihinden itibaren 6 ay icerisinde hazırlanır.

Gecici Madde

Gecici Madde 1 - Bu Yonetmeliğin yururluğe girdiği tarihten once faaliyete gecmiş bulunan kamu kurum ve kuruluşlarına ait organ ve doku nakli merkezleri, Yonetmeliğin yayımından itibaren en gec 3 ay icerisinde yaptıkları organ nakli turlerini ve bu nakil turlerinin sorumlularını Bakanlığa bildirmek zorundadırlar. Bu Yonetmeliğin yayımı tarihinden once yapılan Ozel Organ ve Doku Nakli Merkezi başvuruları hukumsuzdur. Bu merkezler, bu Yonetmeliğe uygun olarak tekrar başvuracaklardır.

Yururluk

Madde 34 - Bu Yonetmelik yayımı tarihinde yururluğe girer.

Yurutme

Madde 35 - Bu Yonetmelik hukumlerini Sağlık Bakanı yurutur.

Ek-1

Beyin Olum Kriterleri

Tanım: Beyin olumu klinik bir tanıdır ve beyin fonksiyonlarının tam ve irreversibl kaybıdır.

İrreversibl komanın temel bulguları:

I) Beyin olumune karar vermek icin komanın aşağıdaki nedenlere bağlı olmaması,

a) Primer hipotermi,

b) Hipovolemik ya da hipotansif şok,

c) Geriye donuşum sağlayabilecek intoksikasyonlar (barbiturat ve diğer sedatifler, depresan ve narkotik ilaclar) ile metabolik ve endokrin bozukluklar,

II) Bilincin tam kaybı,

III) Spontan hareketin bulunmaması. Aşağıda bulunan durumlar beyin olumu tanısını ekarte ettirmez.

a) Derin tendon reflekslerinin alınması,

b) Yuzeyel reflekslerin alınması,

c) Babinski refleksi alınması,

d) Solunum benzeri hareketler alınması, (omuz elevasyon ve adduksiyonu, onemli tidal volum değişikliği olmaksızın interkostal genişleme)

e) Patolojik fleksiyon ve ekştensiyon cevabı dışındaki spontan ekstremite hareketleri,

IV) Ağrılı uyaranlara serebral-motor cevap alınamaması,

V) Spontan solunum bulunmaması,

VI) Beyin sapı reflekslerinin tamamen kaybolması,

a) Beyin olumunde pupiller parlak ışığa yanıtsız ve dilatedir (4-9 mm)

b) Kornea refleksi yokluğu,

c) Vestibulo-okuler refleks yokluğu,

d) Okulosefalik refleks yokluğu,

e) Feringeal ve trakeal reflekslerin yokluğu,

VII) Apne testi:

Apne testi uygulanabilmesi icin, Arterial pO2 ve pCO2 değerleri normal olmalıdır (pCO2 40 mmHg ve uzerinde). Bu koşullarda hasta 10-30 dakika sure ile %100 oksijen ile ventile edilerek arteriyel oksijen basıncının 200 mmHg uzerinde olması sağlanmalıdır. Bu koşullar sağlandıktan sonra hasta mekanik solunum desteğinden ayrılarak trakea icerisine en az 8-10 dakika sure ile 6 lt. dakikada oksijen uygulanmalıdır.

Bu uygulamalara rağmen spontan soluma yoksa apne veya kan gazlarında pCO2 basıncı 60 mmHg veya uzerinde ise spontan soluma hareketi yoksa apne testi pozitiftir.

Beyin olumu tanısı konan hastalarda

-----------------------------

Daha once tanısı konulmuş bir nedenle hasta irreversibl koma tablosuna girmişse en az 12 saat, etyolojisi bilinmeden gelişen tablolarda en az 24 saat bu koşulların değişmeden devamlılığı gozlenmelidir.

Klinik beyin olumu tanısı almış hastalarda, hekimler kurulunun uygun goreceği bir laboratuvar yontemiyle beyin olumu teyid edilmelidir.

Hasta yakınına beyin olumu deklare edildikten sonra hastaya uygulanan tıbbi destekler kesilebilir.

Hasta yakınına beyin olumu deklare edildikten sonra yaşam desteğinin kesildiği durumlar:

1 - Hastanın organ veya organlarının transplantasyon icin kullanılmasına hasta yakınının izin vermesi,

2 - Hasta yakınlarının yaşam desteğinin kesilmesine izin vermesidir.

saglik.gov.tr
__________________