Resmi Gazete Tarihi: 19/09/1989

Resmi Gazete Sayısı: 20287

İcişleri Bakanlığından

BİRİNCİ KISIM : Genel Esaslar

Amac

Madde 1 - Bu Yonetmelik, 6551 sayılı "Barut ve Patlayıcı Maddelerle Silah ve Teferruatı ve Av Malzemesinin İnhisardan Cıkarılması Hakkındaki Kanun"un 2 inci maddesine gore, Bakanlar Kurulunca 14/08/1987 tarihinde kararlaştırılan 87/12028 Karar sayılı "Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve Benzerlerinin Uretimi,İthali,Taşınması,Saklanması,Depolanm ası, Satışı, Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tuzuk"un 134 uncu maddesi gereğince hazırlanmıştır.

Kapsam

Madde 2 - Bu Yonetmelik, Tuzuk kapsamına giren patlayıcı maddelerden, taşıma,kullanma ve depolama aşamasında bozuk oldukları, standart stabilite testlerinin usul ve esaslarına gore bilirkişilerce anlaşılanların yok edilmesini kapsar.

Makine ve Kimya Endustrisi Kurumunun uretim aşamasında ortaya cıkan hatalı uretim,dokuntu ve supruntuleri ile kuruluş dışı muhimmatın fek feshinden ortaya cıkan barut ve patlayıcıların yok edilmelerini kapsamaz.

Patlayıcı Maddelerin Yok edilmesine Dair Genel Hukumler

Madde 3 - Tuzuk kapsamında bulunan maddelerin yok edilmeleri valilerin iznine bağlı olup sonuc İcişleri Bakanlığına bildirilir.

Ancak, Makine ve Kimya Endustrisi Kurumu, Etibank Komur İşletmeleri, Tuzuk hukumlerine ve kendi "Yok Etme" Talimatlarına gore yapacakları yok etmeler icin valilik izni aranmaz.

Makine ve Kimya Endustrisi Kurumu dışındaki diğer kuruluşlar yok etme tutanaklarını valiliklere bildirir.

Madde 4 - Nitrogliserinli dinamit kartuşunda yağ kusması gorulduğunde, taşınması ve kullanılması yapılmaz, uzman kişiye başvurulur ve onun talimatına gore hareket edilir.

Madde 5 - Kapsam maddesinde belirtilen arızalar, Yonetmeliğe ekli, "Barut ve Patlayıcı Maddelerin Bozulma şekillerine Ait Acıklamalar"da belirtilen esaslara gore takdir ve tesbit olunur.

Tesbit durumu, mal sahibinin şuphesi uzerine yapacağı başvuru veya yıllık periyodik kontroller sırasında uzman kişilerin yapacağı kalite kontrol testleri sonucu ya da gerek gorulmesi halinde duzenlenecek rapor ile yapılır.

Madde 6 - Ucyuz kilograma kadar miktarlar, valinin yetkili kılacağı en az kişilik bilirkişi ekibinin, bu miktardan fazlası ise barut ve patlayıcı madde uzmanlarının, kalite kontrol testleri sonucu duzenleyecekleri rapora gore ıslah veya yok edilir.

Madde 7 - Yok edilecek patlayıcının, onceden kaynağı, sınıfı, markası ve durumu bir tutanakla tesbit edilmiş olmalıdır.

Uzerinde donmaz tip kaydı bulunmayan dinamitler +8 derecenin ustunde en az bir hafta kendi hallerine bırakılmadıkca dokunulmamalıdır. Isınıp yumuşamaları sağlandıktan sonra yok etme alanına taşınırlar.

Madde 8 - Yok etme icin, yerleşim yerleri dışında, takriben yuz elli metre capında, calılık, kuru ot gibi tutuşabilecek nesneler bulunmayan, her turlu bina ile kara ve demiryollarına en az bin metre mesafede bir yer secilir.

Madde 9 - Yok etme alanına hicbir insan veya hayvanın girmemesi icin cevre emniyeti alınır.

Madde 10 - Yok etme yerine, bir defada yok edilmesine izin verilen miktardan fazla barut ve patlayıcı goturulmez.

Madde 11 - Yok etme, her madde icin tariflenen yok etme şekline gore yapılır.

İKİNCİ KISIM : Patlayıcı Maddelerin Yok Edilmesi

Dumansız Barut, Kara Av Barutu ile Taş Barutlarının Yok edilmeleri

Madde 12 - Dumansız Barut, Kara Av Barutu ile Taş Barutlarının Yok Edilmesinde;

Sakin, ruzgarsız ve yağmursuz bir hava secilir.

Yok etmede, madde 6'daki koşullar uygulanır.

Ruzgarın yonu belirlenir.Yok edilecek barut,bir kilogramı bir metreden az olmayan kesiksiz bir şerit halinde ruzgar yonunde serilir.

Bir defada yok edilecek barut yirmibeş kilogramı gecmemelidir.Bu miktar yirmibeş metre uzunluğu ve yedi bucuk santimetre genişliği gecmeyecek şekilde serilir.

Ateşleme ruzgar altından (ruzgar yonunun tersinden) başlanır. (Şekil 1)

Ateşleme icin en az bir metre uzunluğunda saniyeli fitil kullanılır.Fitilin bir ucu yaklaşık uc santimetre boyunda yarılır.İcindeki barutun dokulmesine yol acmadan yarılan uc yok edilecek barutun icine sokulur.Fitilin diğer ucu bir taş ile tespit edilerek ateşe hazırlanır.yanmış sigara veya başka bir aracla ateşlenir.

Filin bulunmadığı durumlarda, baruttan yaklaşık bir santimetre kalınlığında bir "fare kuyruğu" yapılır.ve kağıtla tutuşturulur.

Ateşleme (tutuşturma) başlatıldıktan sonra hızla uzaklaşılarak en az 50-60 metre uzağa gidilir ve sutre arkasına gizlenilir.Barut kutlesi buyuk bir hızla yanacaktır.Yanmadan sonra on beş dakika beklenir. Daha sonra yok etme yeri kontrol edilir.yanmamış kısımlar kalmışsa bunlar toplanarak yeniden yok edilmeleri sağlanır.

Birbirini takip yok etmeler, ilk yok etmeler zemini soğumamışsa aynı zemin uzerinde yapılmaz. En az on metre aralıklı ikinci bir yerde yapılır.

Kara barutlu Lağım Fitillerinin Yok Edilmesi

Madde 13 - Lağım fitilleri yok etme sahasında paketlerden cıkarılıp, kibrit veya sigara ile ateşlemek suretiyle yanış nihayetleri beklemeksizin birbirleri peşine yakılır. Fazla miktarlar sakin havada cukurca bir yere ateş yakılıp kangallar birer ikişer atılmak suretiyle yok edilirler.

Patlayıcı Maddelerden Gomlar, Jelatinler, Amonjelatinler, Kloratlı, Grizonit, Nitral, Amaral, Dinamitler ile Patlayıcı Fitillerin Yok Edilmeleri

Madde 14 - Bu dinamitlerin yol edilmeleri aşağıda gosterilen işlem sırasına harfiyen riayet etmek suretiyle, bir kazaya meydan vermeden yapılır.

Madde 12 a'daki gibi davranılır.

Madde 8'deki gibi yer secilir.

Madde 9'daki gibi davranılır.

Madde 12 e'deki gibi davranılır.

Yok edilmesi lazım gelen dinamitin ambalajı acılmadan tutulacak zapta gecirilmek uzere mevcut muhur ve yazıları kaydedildikten sonra ambalajı acılıp yok etme yerinde lokum ve kartuşları, uclar bitişik ve capraz gelmek uzere iki veya miktara gore uc sıra halinde ruzgar istikametine dizilir. (Şekil:2)

Eğer dinamit kacaktan yakalanmış, normal ambalajları dışında bulunuyorsa bunların arasında veya icinde dinamit kapsulu, barut veya başkaca nesneler varsa ayrılır. Bu maddelerin bilhassa dinamit kapsulunun, dinamit ile birlikte yok edilmesi, dinamiti infilak ettireceğinden katiyetle arada bırakılmayacaktır. Cunku acıkta patlayan dinamitin tazyik şoku etrafa zarar verir.

Bir defasında on kilogram, takriben yuz kartuş; eğer miktar fazla ise yirmibeş kilogram dinamitin yok edilmesine musaade edilir. Fazlası ikinci ve ucuncu işleme bırakılır.

Kartuşlara, ruzgar altından (yani estiği yonun tersinden ateş verilir.) (Şekil 2)

Ateşleme işlemi icin bir metre kadar kara barutlu saniyeli bir fitil kesilip bir ucu doğrudan doğruya kartuşa sokulur. Bu maksadın temini icin kartuşun ucundaki sargı kağıdı yırtılıp buraya uc santimetre oyuk acılarak fitil buraya gecirilir. Dinamit kapsulu sureti katiyetle kullanılmaz.

Eğer fitil bulunmazsa bir miktar iyice kuru ot veya dinamit ambalaj kağıtları başlangıc kartuşları uzerinde kumelenir. Haricte kalan kısmı kibritle ateş verilerek yakılır. (Şekil

j)Fitili kolayca yakabilmek icin bir sigara tutulabilir. Yada saniyeli fitilin uc kısmı yarılarak

takılan kibrit copu vasıtasıyla ateşlenebilir. Fitil ateş alıp yanmaya başladığı zaman suratle bir sudre gerisine veya elli-altmış metre uzağa gidilip comelinir. Dinamit takriben doksan saniye sonra parlak bir alev ile tedrici olarak yanmaya başlar.

Kartuşların tamamen yandığına kanaat getirildikten sonra saha tetkik edilir. Eğer zeminde nitrat bakiyesi maddeler kalmış ise soğuduktan sonra bol su ile ıslatılmak suratiyle zemin temizlenir.

Patlayıcı fitiller birbirine paralel şeritler halinde yirmi beşer santimetre ara ile yere serilir. Uc tarafa kağıt veya kuru ot kumelenerek ateşlemek suretiyle yakılır.

Birbirini takip eden imha işlemleri soğumayan aynı zemin uzerinde yapılmayıp onar merte mesafede hazırlanarak yapılır.

Herhangi bir sebeple yanmamış olan dinamitler bir cukurlukta yakılacak ateşe atılmak suretiyle yok edilirler.

Dinamit Kapsullerinin Yok Edilmesi

Madde 15 - Adi dinamit kapsulleri kutularından cıkarılarak, elektrik kapsulleri de kabloları kesilerek denizde, sahilden uzaklarda, bunların sadece bir tanesine akım verilerek toplu halde yok edilir.

Kapsuller, toprağa gomulmeyecekleri gibi gol, nehir, kuyu gibi herhangi bir şekilde taranmak ve cıkarılmak ihtimali olan yerlere atılmaz.

Sahil olmayan yerlerde azami otuzar kumelenmek uzere zeminde hafif bir cukura yerleştirilir. Bir adi dinamit kapsulune bir metreye yakın saniyeli fitil takılarak tumenin icine konur. Fitilin ucu acıkta, bir taş ile tespit edilerek sigara veya kibrit ile ateşlenir. Derhal altmış yetmiş metre uzağa kacılarak yere comelinir. Eğer duvar gibi bir siper varsa arkasına siper alınmak tercih edilmelidir. Kapsuller infilak etmezse her ihtimale karşı yarım saat yaklaşılmaz. Kapsuller rutubetten mutevellit patlamazsa yeteri kadar patlayıcı madde kullanılarak yok edilmelidir.
__________________