A-STANDARDİZASYON

1-Standardizasyonun gelişim sureci, mahiyeti ve onemi

İnsanoğlu yaratıldığı gunden bu yana karışıklıktan kurtulma ve belirli bir duzen tesis etme gayreti icerisinde olmuştur. Bu duzenleme surecinin doğal sonucu olarak ortaya cıkmış olan standart ve standardizasyon olgusu insanlık tarihi kadar eskidir.
Yeryuzunde kıt olan ekonomik kaynakların en iyi şekilde optimum) değerlendirme cabalarının bir urunu olan standardizasyon, insanlık icin bir luks değil, aksine “olmazsa olmaz” mutlak bir gerekliliktir.

2-Tanımlar

Uluslar arası Standardizasyon Teşkilatı (ISO, International Standard Organization) tarafından yapılan tanımlamalara gore;
STANDART: İmalatta, anlayışta, olcme ve deneyde bir ornekliliktir.
STANDARDİZASYON: Belirli bir faaliyetle ilgili olarak ekonomik fayda sağlamak uzere butun ilgili tarafların yardım ve işbirliği ile belirli kurallar koyma ve bu kuralları uygulama işlemidir.
Standart:Mutabakat sağlanmış ve kabul edilmiş bir kurumca onaylanmış, mevcut şartlar altında en uygun seviyede bir duzen kurulmasını amaclayan, ortak ve tekrar eden kullanımlar icin, faaliyetler ve sonuclarıyla ilgili kurallar, kılavuzlar veya karakteristikler ihtiva eden dokumandır.
Bir başka tanımıyla standart, yapılması gerekeni bildiren bir yonerge, bir kural veya uygulamaya ilişkin bir belirlemedir.

3-Standardizasyonun konusu, amacları ve ilkeleri

Standardizasyon işlemi ile oncelikli olarak can ve mal guvenliği hedeflenirken aynı zamanda kalitenin alt sınırı tespit edilmek suretiyle belirlenen duzeyin altında mal ve hizmet uretimine izin verilmemektedir.
En ekonomik uretim standartlara uygun uretim, en uygun tuketim standartlara uygun tuketimdir. O halde standartlara uygun uretmek ve tuketmek herkes icin milli ve insani bir gorev kabul edilmelidir. Ancak bu suretle kaynakların en iyi şekilde değerlendirilmesi mumkun olabilecek ve boylelikle toplumun refah duzeyinde onemli bir artış sağlanabilecektir.
Bilgi ve uretim teknolojilerindeki gelişme ile birlikte hızlı bir kureselleşme surecinin yaşandığı gunumuzde standartlar uluslararası ticaretin ortak dili haline gelmiştir. Artık, uluslar arası pazarlarda rekabet edebilmenin yolu standartlara uygun ve kaliteli mal ve hizmet uretiminden gecmektedir.

Standardizasyonun, uygulandığı konudaki temel amacları ise aşağıdaki gibidir:
1. Sadeleştirmek.
2. Bir ornekleştirmek.
3. Sınıf, derece, tur ve benzeri ozellikleri tanımlayarak, ayırt edilmeyi sağlamak.
4. Bu ozelliklerin karşılaştırılmasını mumkun kılacak analiz ve kontrol metodlarını belirtmek.





Standardizasyonun, uygulandığı konudaki sağladığı yararlar ise şoyle ozetlenebilir:
1. Bicim ve kaliteyi sadeleştirerek (netleştirerek) uretimi kolaylaştırır.
2. Uretilen mallarda (istenmeyen) ceşitliliği en az sayıya indirir.
3. Malların tipik ozelliklerini herkesin aynı anlamda kavramasını sağlar.
4. Tipik ozelliklerin sınanması ve gercekleştirilmesi icin gerekli deneme metodlarını ortaya koyar.
Ozetle; olcmediğinizi kontrol edemeyiz. Olcebilmek icin ise standartlara gereksinimimiz vardır


4-Standardizasyonun sağladığı faydalar

4.a.Ureticiye faydaları
1- Uretimin belirli plan ve programlara gore yapılmasına yardımcı olur.
2- Uygun kalite ve seri imalata olanak sağlar.
3- Kayıp ve artıkları en az seviyeye indirir.
4- Depolama ve taşımayı kolaylaştırır, stokların azalmasını sağlar.
5- Maliyeti duşurur.

4.b-Ekonomiye faydaları
1- Kaliteyi teşvik eder, kalite seviyesi duşuk uretimle meydana gelecek emek, zaman ve hammadde kaybını ortadan kaldırır.
2- Endustriyi belirli hedeflere yoneltir. Uretimde kalitenin gelişmesine yardımcı olur.
3- Ekonomide arz ve talebin dengelenmesine yardımcı olur.
4- Yanlış anlamaları ve anlaşmazlıkları ortadan kaldırır.
5- İhracatta ve ithalatta ustunluk sağlar.
6- Yan endustri dallarının kurulması ve gelişmesine yardımcı olur.
7- Rekabeti geliştirir.
8- Kotu malı piyasadan siler.

4.c-Tuketiciye sağladığı faydalar
1- Can ve mal guvenliği sağlar.
2- Karşılaştırma ve secim kolaylığı sağlar.
3- Fiyat ve kalite yonunden aldanmaları onler.
4- Ucuzluğa yol acar.
5- Ruh sağlığını korur. Stresi onler.
6- Tuketicinin bilinclenmesinde etkili rol oynar.

5-Turkiye’de yapılan standart ve standardizasyon calışmaları

TURKİYE'NİN BUGUNKU ANLAMDA İLK STANDARDI ve STANDART CALIŞMALARI
(KANUNNAME-İ İHTİSAB-I BURSA)
Turkler, Anadolu toprakları uzerinde hukumet kurduklarında, her alanda bugun dahi onemli sayılacak uygarlık ornekleri vermişlerdir. Standart konusu da bunlar arasındadır. Yaklaşık beş yuzyıl once Bursa, Edirne, Sivas, Erzurum, Diyarbakır, Cankırı, Aydın, Mardin, Karahisar, Musul, Rize, Amasya, İcel, Arapkir, Karaman ve daha pek cok yerin mahalli ozelliklerine ve uretim ceşitlerine gore standart kuralları konulmuş ve ciddi olarak uygulanmıştır.
1502 tarihli ve zamanın padişahı Sultan II. Bayezid Han tarafından cıkarılan "Kanunname-i İhtisab-ı Bursa", bu gerceği doğrulayan ve yazılı en eski belgedir.
Turk Standartları Enstitusu, kuruluşunun 40. Yılında, buyuk tarihi değeri bulunan bu belgeyi, Topkapı Sarayı Muzesi Kutuphanesi'ndeki orijinalinden coğaltarak ilgililerin istifadesine sunmuştur. Boylece, cağdaş standardizasyon faaliyetlerine ışık tutulmak istenildiği gibi, dunya standart tarihine de onemli bir kaynak kazandırılmıştır.
Belgenin dili, bugunku nesil icin oldukca eski olduğundan, metnin gerekcesi ile hukum ifade eden kısımları once Latin harfleri ile okunur hale getirilmiş ve daha sonra bugunku Turkce ile anlaşılabilir şekilde kaleme alınmıştır. Bu belgelerde dokunan kumaşların enleri, tel sayıları, sınıflandırılmaktadır. 4200 cozgu teli dokunan Atlas-I Şehri, Sultan Mehmet zamanında 600-700 tele duşurulmuş, 1502 tarihindeki kanunnameye gore de 3500 tel olarak dokunmaya başlanmıştır.
Bundan sonra da 1552'de Sultan Beyazıt Han tarafından Zirai Cedid ile 100 zira gelmesi gerektiğine işaret olunduğu gorulmektedir.
25 Sefer 1034 (1924) tarihli belgede de Bursa kemahasının tel adedi ve boyası belirtilmektedir.
İhrac mallarımızın standartlaştırılması icin 13 Mart 1884 tarihinde Ticaret Nezaretine başvurularak onemli ihrac mallarımızda hile ve tağşişin onlenmesini istemiştir.
1929 ekonomik buhranından sonra 1705 sayılı "Ticarette Tağşişin Men'I ve İhracatın Murakabe ve Korunması" ile ilgili kanun cıkarılmıştır. Bu kanuna 1936 yılında 3018 sayılı kanunla bazı ekler yapılarak kapsamı genişletilmiştir."
Kalkınmanın temel taşlarından biri olan standardın oneminin yuzyıllar once Turkler tarafından kavrandığını ifade eden bu belgede bugunku anlamda, boylama, ambalaj, kalite gibi esaslar ile narh ve ceza hukumlerine yer verilmiştir.
Kanunname-i İhtisab-ı Bursa'nın gun ışığına cıkarılması ile dunya standart tarihine onemli bir belge kazandırılmış, Turk milletinin, medeni dunyaya bu yonden tanıtılmıştır.

5.a-Standartların hazırlanması
Standardizasyon uygulamalarında temel dokuman standartlardır. Standartlar; insan sağlığı can ve mal guvenliğini on planda tutan, urunlerin bir ornek, kaliteli, kullanım amacına elverişli ve bilhassa ekonomik olarak uretilmelerini ongoren, bilimsel, teknik ve deneysel calışmaların kesinleşmiş sonuclarını esas alan doğruluklarını ispatlanmış dokumanlardır.
132 sayılı kuruluş kanunu ile her turlu madde ve mamuller ille usul ve hizmet standartlarının hazırlanması gorevi Turk Standartları Enstitusu’ne verilmiş olup yalnız TSE tarafından hazırlanan standartlar Turk Standardı adını alır.
Standartların hazırlanmasında ulke şartları, can ve mal guvenliği, Gumruk Birliği ve ihracatı geliştirme, ithalatı denetleme, tuketici meseleleri, kalite ve cevre konularına oncelik ve onem verilerek yayımlanmış uluslar arası (ISO, IEC:International Electrotechnical Commission vb.) ve bolgesel standartlar (EN:European Committee for Standardization) ile gelişmiş ulkelerin milli standartları (ASTM:American Society for Testing and Materials, DINeutsches Institut fur Normung, BSI:British Standart Institution, JIS:Japanese Standards Association vb.) esas alınmaktadır.
Turk Standartları, faaliyet donemleri itibariyle hazırlanan iş programları cercevesinde ihtisas kurulları tarafından hazırlanan TSE teknik kurulu tarafından kabul edilmektedir.
İhtisas kurulları, TSE’ nun ilmi inceleme ve standartları hazırlama kurullarıdır. İhtisas kurulları uyeleri kendi alanlarında bilgi birikimi ve tecrubesi var olan uzman kişilerdir. Bunlar TSE’ nun kadrolu personeli olmayıp standart hazırlama calışmalarında yarı zamanlı mesai yapan elemanlardır.

TSE’ nun standartları oluşturmasında kullandığı unsurlar

5.a-1. Standartlar anonim bir calışmanın urunudur.
Turk standartları, uluslar arası standart hazırlama ilkelerine paralel olarak tum ilgili tarafların yardım ve işbirliği ile hazırlanmaktadır. Bu nedenle anonim bir calışmanın urunudurler.
• Her şeyden once, gerek standart tasarılarını hazırlayan ihtisas kurulları gerekse standartları kabul eden teknik kurul universite, ozel sektor ve kamu sektorunun yer aldığı anonim bir yapı arz etmektedir.
• İhtisas kurullarınca hazırlanan standart tasarıları hemen butun ilgili tarafların (Uretici, tuketici, uygulayıcı, universite vb.) goruşleri alınmak suretiyle anonimleşmektedir.
• Ozellikle son yıllarda; gelişmiş ulkelerdeki uygulamalara paralel olarak, standart tasarılarını hazırlayan teknik komiteler ile konu raportorlerinin kendileri imalatcı firmalardan teşkil edilmesine onem ve oncelik verilmek suretiyle standartların hazırlanmasına firmaların etkin katılımı sağlanmaktadır.

5.a-2.Standartlar yaşayan dokumanlardır.
Standartların en onemli ozelliği, değişen şartlara ve gelişen teknolojiye ayak uydurabilme kabiliyetine haiz olmalarıdır. Bu itibarla, gerek uygulama sonucunda ortaya cıkan aksaklıklar gerekse kaynak dokumanlarda gercekleşen değişiklikler ile teknolojik gelişmeler karşısında revizyon (Yeniden gozden gecirme, duzeltme, inceleme, kontrol etme) veya tadil (Değişiklik) suretiyle standartlarda gerekli olan değişiklikler yapılarak guncelleştirilebilmektedir.

5.a-3.Son yıllarda oncelikli standartlar
• Uluslar arası camia ile entegrasyonun (Birleşme) standartlardan gectiğine inanan TSE, son yıllarda uluslar arası standartlar (ISO, IEC vb.) ve ozellikle Avrupa Birliği ve Gumruk Birliği surecinin bir gereği olan mevzuat uyumu cercevesinde Avrupa Birliği Standartları (EN:European Norms) ile Topluluk Direktifleri ve Teknik Duzenlemelerin birebir tercumesine buyuk bir onem ve oncelik vermiştir.
• Hizmet sektorunde Kalite Guvence Sistemine zemin hazırlanması ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın 4077 sayılı Tuketicinin Korunması Hakkında Kanun karşısında yayınlamış olduğu Sanayi Mamullerinde Satış Sonrası Servis Hizmetleri tebliği uygulamasına esas teşkil etmek uzere hizmet standartları ve kriterlerinin hazırlanmasına oncelik verilmiştir.
• İş ve İşci Bulma Kurumu’nun koordinasyonunda yurutulmekte olan İstihdam ve Eğitim Projesi cercevesinde ulkemizde vasıfsız işgucunun mesleki eğitimine temel teşkil eden meslek standartlarının hazırlanması amacı ile meslek standartları hazırlık gurubu oluşturularak calışmalarına başlamış ve bugune kadar 100’e yakın meslek standardı hazırlamış bulunmaktadır.
• Son yıllarda ozellikle kalite ve cevre konularındaki sistem arayışlarının sonucunda Uluslar arası Standardizasyon Teşkilatı (ISO) tarafından hazırlanmış bulunan ISO 9000 serisi (Kalite Guvence Standartları) ile ISO 14000 serisi (Cevre Yonetim Standartları) aynen tercume edilerek Turk Standardı haline getirilmiş ve ilgililerin hizmetine sunulmuştur.

5.b-Standardizasyonda belgelendirmenin rolu
Standartların uygulanmasında isteğe bağlılık esastır. Ancak siyasi otoriteler; insan sağlığı, can ve mal guvenliği, kıt kaynaklar, enerji, millî sanayiin korunması, dış ticaret vb. sebeplerle bazı standartları zorunlu uygulamaya tÂbi tutabilmektedirler.
BELGELENDİRME: Bir mal, proses veya hizmetin belirlenmiş bir standart veya ayrı bir dokumana uygunluğunun tarafsız bir kuruluş marifetiyle tescil edilmesidir.
Sınaî ve ticarî faaliyetlerdeki gelişmeler neticesinde; standartların uygulanıp uygulanmadığının ispatı işletmeler acısından onem kazanmış; pazarladıkları urunler icin muşterilerine bir nevi guvence verebilme ihtiyacının bir gereği olarak guvenilir ve tarafsız belgelendirme sistemlerinin oluşturulması mecburiyeti hasıl olmuştur.
Gelişmiş ulkelerde standart teşkilatlarının kurulmasının ardından daha cok bu teşkilatların sorumluluğunda belgelendirme calışmaları başlatılmıştır.
Standart teşkilatlarının belgelendirme calışmalarında etkili rol ustlenmesinin en onemli sebebi; standardizasyon uygulamalarında yetişmiş uzman personel ile yeterli teknik alt yapı donanımına haiz olmalarıdır. Kaldı ki standartların hazırlanması ile bunların tatbikatının yaygınlaştırılması esasen bir standart teşkilatının temel hedefi ve gorevleri arasındadır.
Standartların ulke sanayiindeki tatbikatlarının yaygınlaştırılması ve sanayicilerle kurulan yakın diyalog sayesinde standartlarda tespit edilen eksikliklerin suratle giderilmesine belgelendirme vasıtasıyla kolayca imkÂn bulunabilmektedir. Boylece yoğun caba harcanarak hazırlanan standartların gunun şartlarına uygun, yaşayan birer dokuman olması da sağlanmaktadır.
Ulusal ekonomiler acısından da belgelendirme faaliyetlerinin uretim kalitesini en az standartlarda ongorulen seviyeye yukselterek teknolojik gelişmenin hızlandırılması, ihrac edilen urunlerin ulkeye itibar kazandırması ve tuketicinin korunması hedeflerine ulaşmada etkili bir arac olduğu hatırdan cıkarılmamalıdır.
Turk Standartları Enstitusu’nun temel gorevlerinden birisi de BELGELENDİRME’dir. Turk Standartları Enstitusu’nun uluslararası belgelendirme usul ve esasları cercevesinde yuruttuğu belgelendirme faaliyetleri şunlardır.

• Uretim Yerlerinin Belgelendirilmesi ( İmalata Yeterlik Belgesi )
• Urun Belgelendirmesi
• Turk Standardlarına Uygunluk Belgesi ( TSE Markasını Kullanma Hakkı )
• Kalite Uygunluk Belgesi ( TSEK Markasını Kullanma Hakkı )
• Parti Mallarının Belgelendirilmesi ( Parti Malı Uygunluk Belgesi )
• LÂboratuvarların Belgelendirilmesi ( LÂboratuvar Yeterlilik Belgesi )
• Hizmet Yerlerinin Belgelendirilmesi ( Hizmet Yeterlilik Belgesi )
• İthal Mallarının Belgelendirilmesi ( İthal Malı Belgesi )
• Sistem Belgelendirilmesi
• Kalite Guvence Sistem Belgelendirmesi ( Kalite Sistem Belgesi )
• Cevre Yonetim Sistem Belgelendirmesi ( Cevre Yonetimi Sistem Belgesi )

5.c-Standardizasyonda tuketicinin rolu
Standardizasyon uygulamalarının odağındaki temel unsur hic şuphesiz İNSAN’dır. Zira, standardizasyon ve kalite faaliyetleri ile oncelikli olarak insanın can ve mal guvenliğinin korunması hedeflenirken aynı zamanda muşteri beklentilerinin daha iyi karşılanması ve refah duzeyinin yukseltilmesi amaclanmaktadır.
Hızlı bir kureselleşme surecinin yaşandığı gunumuzde, işletmelerin ic ve dış pazarlarda rekabet edebilmeleri icin uretim tasarlamalarında muşteri beklentilerini ve taleplerini mutlaka goz onunde bulundurma zorunlulukları vardır. Bu itibarla artık uretimde standartların ve kalite faktorlerinin belirlenmesinde tuketici talep ve beklentileri onemli bir rol oynamaktadır.




Serbest pazar ekonomisinin gecerli olduğu gunumuzde standardizasyon ve kalitenin polisiye tedbirlerle sağlanması mumkun değildir. Zira standartların uygulanmasında gonulluluk esastır. Ancak standartlara uygun kaliteli mal ve hizmet talep edebilen bilincli bir tuketici kitlesi standardizasyon uygulamalarının motor gucunu teşkil etmektedir. Kusurlu mal ve hizmeti sineye cekmeyen, haklarını arama konusunda duyarlı olan, organize bir şekilde ureticiler uzerinde baskı oluşturabilen bilincli bir tuketici kitlesi standartlara uygun kaliteli mal ve hizmet uretiminin SİGORTASIDIR.
Standardizasyon ve kalite uygulamalarında tuketicinin rolunu cok iyi bilen TSE; tuketicilere yonelik calışmalarla bir yandan onların haklarını korurken diğer yandan tuketicilerin daha etkin bir surette standardizasyon uygulamalarına katılmalarını yonlendirmektedir. Bu anlamda;

1-TSE tarafından verilen urun belgeleri (TSE ve TSEK marka kullanma hakkı) tuketiciler lehine bir TEKNİK SİGORTA teşkil etmektedir. Zira uretici firma ile yapılan belge sozleşmesinde tuketicinin aldığı malın imalattan kaynaklanan bir kusur taşıması halinde firma; malı TAMİR ETMEK, tamiri mumkun değilse YENİSİNİ VERMEK, o da mumkun değilse o gunun rayici uzerinden BEDELİNİ İADE ETMEKLE yukumlu tutulmaktadır.

2-Merkezde ve taşra teşkilatlarında ihdas edilen Tuketici Şikayet Buroları vasıtasıyla tuketici şikayetlerinin suratle işleme alınması ve değerlendirilmesi neticesinde;

2.a-Oncelikle tuketicilerin satın aldığı malda imalÂt kusuru bulunması halinde mağduriyeti derhal giderilmektedir.

2.b-Şikayet konusu kusur tesadufî bir hatadan kaynaklanmıyorsa gercek sebep bulununcaya kadar inceleme ve değerlendirme calışmaları surdurulmektedir.

2.c-Bu incelemeler neticesinde elde edilen tespitler oncelikle uretici firmanın mamul kalitesi geliştirme calışmaları icin bir GERİ BESLEME MEKANİZMASI oluşturmaktadır.

2.d-Enstitu acısından da standartların guncelleştirilmesi, değişiklikler icin veri toplanması ile teknolojik gelişmelere uyarlanmasına yardımcı olmaktadır.

2.e-En onemlisi de hic şuphesiz tuketicilerde HAK ARAMA BİLİNCİNİN gelişmesi ve yaygınlaşmasına zemin hazırlanarak tuketicileri standardizasyon ve kalite uygulamalarında daha duyarlı hale getirerek bir OTO KONTROL mekanizması oluşturmaktır.

3-STANDARDİZASYON ve KALİTE’nin herşeyden once bir EĞİTİM ve KULTUR konusu olduğuna inanan Enstitu, MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ile yaptığı işbirliği protokolları cercevesinde;

3.a-İlk ve orta dereceli okullardaki eğitsel kollara “TUKETİCİNİN KORUNMASI KOLU”nun eklenmesi,

3.b-Orta oğretim mufredatına secmeli ders olarak “STANDARDİZASYON VE KALİTE DERSİ” nin eklenmesi,

3.c-İlk ve orta dereceli okullarda Ekim ayının ucuncu haftasının “STANDARDİZASYON HAFTASI” olarak kutlanması kabul edilmiştir.

4-Yine bazı universitelerle yapılan işbirliği cercevesinde “Standardizasyon ve Kalite” kursu’lerinin teşkili ile mufredata ders olarak konulması sağlanmıştır.

5-Standardizasyon ve kalite uygulamalarında tuketicilerin etkin bir baskı unsuru teşkil etmelerini sağlamak yonunden, yurt sathında TUKETİCİ DERNEKLERİ ve Vakıfların kurulmasına onculuk ve teşvik edici calışmalar yapılmaktadır.
6-En buyuk tuketici kitlesini teşkil eden kamu kurum ve kuruluşlarının standardizasyon uygulamalarında buyuk bir sorumluluğu bulunmaktadır.

6.a-Kamu kurum ve kuruluşları her şeyden once kamu ihale ve satın almalarında standartlara uygun kaliteli malı tercih etmek suretiyle ureticileri standartlara uygun uretim yapmaya yonlendirici olacaklardır.

6.b-Ayrıca gerek merkezî yonetim gerekse mahalli idarelerin uygulayıcı, denetleyici rolunu kullanırken aynı şekilde ureticileri standartlara uygun uretim yapmaya zorlayıcı fonksiyonları vardır. Bunun en bariz orneği BAYINDIRLIK BAKANLIĞI ve BELEDİYELERİN, yeraltı ve yerustu yapılarında standartlara uygun yapı malzemeleri kullanılması yonundeki etkin fonksiyonları gosterilebilir.
TSE yıllardan beri ozellikle BELEDİYELER, TOPLU KONUT İDARESİ ve KONUT KOOPERATİFLERİ UST BİRLİKLERİ ile işbirliği protokolleri cercevesinde bu uygulamayı yaygınlaştırmaya calışmıştır.

7-Standardizasyon ve Kalite konularında kamuoyu oluşturmak maksadıyla yazılı ve gorsel medya kuruluşları vasıtasıyla aydınlatıcı programlar ile universiteler, sivil toplum orgutleri ve diğer kurum ve kuruluşlarla muştereken PANEL, SEMPOZYUM, SEMİNER vs. duzenlenmektedir.

8-Standart Dergisi, Tuketici Bulteni, Oncu Cocuk Dergisi, Katalog, Broşur vb. yayın vasıtalarıyla standardizasyon ve kalite konularında aydınlatıcı yayınlar yapılmaktadır.

5.d-Standardizasyonda teknik alt yapı
5.d-1. UZMAN İŞGUCU
Standardizasyon ve kalite uzmanlık gerektiren bir alandır. Turk Standartları Enstitusu’de bu alanda uzman bir kuruluştur. TSE, standardizasyon uygulamalarında ulkemizin yetişmiş insan unsuru ile uzman kurum ve kuruluşlardan optimum seviyede yararlanmaktadır. Kadrolu personel istihdamında hizmetlerin gerektirdiği nitelik ve kalifikasyona onem veren TSE; kadrolu personelin yeterli olmadığı hallerde Enstitu dışından part-time gorevlendirme suretiyle ihtiyac duyduğu nitelik ve nicelikteki uzman işgucunu istihdam kaabiliyetini haiz bulunmaktadır. Buyuk coğunluğu standart hazırlama calışmalarında olmak uzere; TSE dışından binlerce uzman standardizasyon uygulamalarında, part-time hizmet vermektedir.
Aynı zamanda bir eğitim kurumu olan TSE bugune kadar standardizasyon ve kalite alanlarında cok sayıda uzman yetiştirerek Turk sanayiinin hizmetine kazandırmıştır.







5.d-2. DOKUMANTASYON VE TEKNİK ENFORMASYON
Standardizasyon uygulamalarında en onemli teknik altyapı unsurlarından birisi de hic şuphesiz kaynak dokumanlar ile bunlara ulaşabilme kabiliyetidir. TSE, uyesi bulunduğu ISO, IEC, CEN, CENELEC (European Committee for Electrotechnical Standardization) gibi uluslararası ve bolgesel standart kuruluşlarının standartları ile hemen butun ulkelerin millî standartlarının yanında standart niteliğindeki teknik dokumanların bulunduğu oldukca zengin bir Dokumantasyon Merkezine sahiptir. Ayrıca en son teknoloji ile techiz edilmiş Bilgi İşlem ve Enformasyon Merkezinde;
PERİNORM kompakt diski ile ISO, IEC, EN gibi uluslararası standartların yanı sıra DIN, ASTM, NF (Fransız Standardı), BSI vb. gelişmiş ulkelerin millî standartları, standart tasarıları, Direktifler ve Regulasyonlar hakkında biyografik bilgiler aylık olarak guncelleştirilmek suretiyle talep sahiplerine sunulmaktadır.
Bugune kadar genel olarak kÂğıt ortamında kullanıcıların hizmetine sunulmakta olan Turk Standardları metinlerinin elektronik ortamda (CD ve internet yoluyla) piyasaya arzedilmesi yonunde teknik altyapı calışmaları surdurulmektedir.

5.d-3. LÂBORATUVAR HİZMETLERİ
Standardizasyon uygulamalarında belkide en onemli alt yapı unsuru laboratuvarlardır. Standartlara uygun kaliteli uretimin gercekleştirilebilmesi icin her şeyden once işletmeler duzeyinde kalite kontrol lÂboratuvarlarının asgarî oranda tesisi gerekmektedir. Ancak ulkemizde ozellikle kucuk ve orta olcekli işletmeler (KOBİ) acısından deney alt yapısının tesisi ciddî bir maliyet gerektirmektedir.
Gorevlerinden birisi de KOBİ’lere deney altyapısı konusunda destek sağlamak olan KOSGEP ozellikle sanayiin yoğun olduğu bolgelerde tesis ettiği kalite - kontrol laboratuvarları ile KOBİ’lerin bu ihtiyaclarını karşılamaya calışmaktadır.
Şuphesiz standardizasyon uygulamalarında onemli bir teknik altyapı teşkil eden laboratuvarlar alanında en kapsamlı ve donanımlı yatırımlar TSE tarafından yapılmıştır. TSE’nun laboratuvar ağı başta Ankara olmak uzere İzmir, Kayseri, Kırşehir, Balıkesir, Corum, Eskişehir, Denizli, Konya, Burdur, Manisa, Afyon, Van, Iğdır, Ardahan, Turgutlu, Hopa ve Pendik olmak uzere sektorel ihtiyac ve yoğunluklar dikkate alınarak yurt sathına yayılmıştır.
Ayrıca, “hizmetin sanayicinin ayağına goturulmesi” prensibinin bir gereği olarak, Dunya Bankası finansmanı ile Sakarya-İstanbul-Bursa ucgeninde inşa edilmiş bulunan TSE Kalite Kampusu, 21. yuzyılda ulkemizin ve Turk Dunyasının ihtiyaclarını karşılayabilecek onemli bir alt yapı tesisidir.
TSE laboratuvarlarında, AmbalÂj, Elektrik, Elektronik, EX, Cevre, Gıda ve Mikrobiyoloji, İnşaat, Kimya, Makina, Tekstil, Isı ve Basınclı Kaplar alanında;

1-Standartlarla ilgili inceleme ve araştırmalarla standardı olmayan konularda metot araştırmaları,

2-Belgelendirme faaliyetleri ve tuketici şikayetleri ile ilgili olarak numunelerin test ve muayeneleri,

3-Kamu kurum ve kuruluşları ile ozel sektorun talep ettiği test ve muayene hizmetleri suratli ve guvenilir metotlarla yurutulmektedir.

TSE standardizasyon uygulamalarında gerekli hallerde başta universiteler olmak uzere diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ozel sektor laboratuvarlarından da yararlanmaktadır. Enstitu, yuruttuğu “LÂBORATUVAR YETERLİK BELGELENDİRME” hizmetleri ile ulkemizdeki lÂboratuvar potansiyelinin kalifikasyonunu yukseltme gayretinde olup, bu cercevede bugune kadar 150 lÂboratuvar TSE’den yeterlik belgesi almış bulunmaktadır.

5.d-4. METROLOJİ VE KALİBRASYON HİZMETLERİ
Standardizasyon uygulamalarında belki de en onemli teknik alt yapı unsuru hic şuphesiz Metroloji ve Kalibrasyondur. Zira teorik olarak belirlenmiş olculer doğru olarak uygulanmadığı taktirde standardizasyonu sağlamak mumkun olamamaktadır.
Enstitu Elektrik, Elektronik, Mekanik, Sıcaklık, Basınc, Uzunluk (geometrik) ve Biyo Medikal Cihazlarının kalibrasyonu konularında ANKARA, İSTANBUL, BURSA, İZMİR ve KAYSERİ’de sekonder seviyedeki imkÂnlarını geliştirmek suretiyle calışmalarını surdurmektedir.
Kalibrasyon hizmetlerinde uluslararası referans standartlara izlenebilirlik Alman PTB (Physikalisch-Technische Bundesantstalt), İngiliz NPL (National Measurement Laboratory) ve Fransız COFRAC (Fransa Akreditasyon Kurumu) kuruluşları ile sağlanmaktadır. Kuvvet, Uzunluk ve Elektriksel buyukluklerin kalibrasyonu konusunda verdiğimiz hizmet yeterliliği Avrupa Akreditasyon Birliği (EA) tarafından akredite edilmiştir. Diğer konularda da Enstitu’nun hazırlıkları devam etmektedir.

6-TURK STANDARTLARI ENSTİTUSU VE GOREVLERİ

6.a-TSE'nin Kuruluşu
Turk Standardları Enstitusu; her turlu madde ve mamuller ile usul ve hizmet standardlarını yapmak amacıyla 18.11.1960 tarih ve 132 sayılı kanunla kurulmuştur. Enstitunun ilgili olduğu bakanlık Başbakanlıktır. Enstitu, tuzel kişiliği haiz, ozel hukuk hukumlerine gore yonetilen bir kamu kurumu olup, kısa adı ve markası TSE'dir. Bu marka ceşitli şekillerde gosterilir. Turk Standardları Enstitusu'nun izni olmadan bu marka hicbir şekil ve şart altında kullanılamaz. Yalnız Turk Standardları Enstitusu tarafından kabul edilen standartlar Turk Standardı adını alır. Bu standartlar ihtiyari olup, standardın ilgili olduğu bakanlığın onayı ile mecburi kılınabilir. Bir standardın mecburi kılınabilmesi icin Turk Standardı olması şarttır. Mecburi kılınan standartlar Resmi Gazete'de yayımlanır.

6.b-TSE’ nun Gorevleri
1- Her turlu standardı hazırlamak ve hazırlatmak.
2- Enstitu bunyesinde veya haricte hazırlanan standartları tetkik etmek ve uygun bulduğu takdirde Turk Standartları olarak kabul etmek.
3- Kabul edilen standartları yayımlamak ve ihtiyari olarak uygulanmalarını teşvik etmek, mecburi olarak yururluğe konmalarında fayda gorulenleri ilgili bakanlığın onayına sunmak.
4- Kamu sektoru ve ozel sektorun talebi uzerine standartları veya projelerini hazırlamak ve goruş bildirmek.
5- Standartlar konusunda her turlu bilimsel teknik incelemelerle araştırmalarda bulunmak, yabancı ulkelerdeki benzer calışmaları takip etmek, uluslararası ve yabancı standart kurumları ile ilişkiler kurmak ve bunlarla işbirliği yapmak.
6- Universiteler ve diğer bilimsel ve teknik kurum ve kuruluşlarla işbirliği sağlamak, standardizasyon konularında yayım yapmak, ulusal ve uluslararası standartlardan arşivler oluşturmak ve ilgililerin faydalanmalarına sunmak.
7- Standartlarla ilgili araştırma yapmak ve ihtiyari standartların uygulanmasını kontrol etmek icin laboratuvarlar kurmak, kamu sektoru veya ozel sektorun isteyeceği teknik calışmaları yapmak ve rapor vermek.
8- Yurtta standart işlerini yerleştirmek ve geliştirmek icin elemanlar yetiştirmek ve bu amacla kurslar acmak ve seminerler duzenlemek.
9- Standartlara uygun ve kaliteli uretimi teşvik edecek calışmalar yapmak ve bunlarla ilgili belgeleri duzenlemek.
10- Metroloji ve kalibrasyon ile ilgili araştırma ve geliştirme calışmaları yapmak ve gerekli laboratuvarları kurmak.

Turk Standardları Enstitusu'nun bu gorevlerinin oncelik esasına gore tanzimi Genel Kurul'ca kararlaştırılır ve ilgililere duyurulur.

6.c-TSE'nin Organizasyonu
Turk Standardları Enstitusu'nun idari yapısı şu birimlerden oluşur :
· Genel Kurul
· Teknik Kurul
· Yonetim Kurulu
· Denetleme Kurulu
· İhtisas Kurulları
· Genel Sekreter ve Hizmet Birimleri
Genel Kurul : TSE'nin en yuksek ve yetkili organı olan Genel Kurul; ilgili bakanlıkların, ozel kesim ve bilim kuruluşlarının gonderdiği temsilcilerden oluşmaktadır.
Teknik Kurul : Teknik Kurul, ilgili Hazırlık Grupları'nca hazırlanan standard tasarılarını Turk Standardı olarak kabul eder, gerekli gordukleri hakkında mecburi uygulamaya koyma kararı alır, tasarılarda değişiklik yapar veya standardları iptal eder.
Yonetim Kurulu : TSE'nin yurutme organıdır. Genel Kurul tarafından kendi icinde 3 yıl icin secilen Başkan dahil 5 kişiden meydana gelir. Başkan uyelerden birini Başkan Vekili, birini de Muhasip Uye olarak gorevlendirir. TSE'yi Başkan temsil eder.
Denetleme Kurulu : TSE harcamalarını ve bunlara dair hesap ve kayıtları denetlemekle gorevli kuruldur.
İhtisas Kurulları : Başkan ve Uyeleri Yonetim Kurulu tarafından secilen "Hazırlık Grupları", bunlara bağlı olarak "Teknik Komiteler" ve ihtiyaca gore kurulan "Ozel Daimi Komiteler" in butunune "İhtisas Kurulları" denir.
Genel Sekreter ve Hizmet Birimleri: Enstitu hizmetleri Genel Sekreterliğe bağlı olarak Merkezde Daire Başkanlıkları ve Mudurlukler ile Taşrada Bolge Mudurlukleri ve Temsilcilikler olarak ifa edilmektedir.

7-Turkiye’de Belgelendirme Calışmaları

7.a-Tanımlar
Belgelendirme (Certification): Gerekli yetkilerle donatılmış bir kuruluş tarafından, surec, sistem, urun veya servis kalitelerinin gerekli gereksinimlere ve standartlara uygunluğunun belirlenmesi, doğrulanması, onaylanması icin gercekleştirilen yontem ve etkinliklerdir.
BELGELENDİRME: Bir mal, proses veya hizmetin belirlenmiş bir standart veya ayrı bir dokumana uygunluğunun tarafsız bir kuruluş marifetiyle tescil edilmesidir.






7.b-Kalite ve Sistem Belgelendirme
Turk Standardları Enstitusu (TSE) 132 sayılı kanunla kurulmuş ve ulkemizde belgelendirme yapmaya Yetkili Milli bir kuruluştur. Yıllardır Kalite konusunda gerek yurt icinde gerekse yurt dışında yoğun calışmalar yapan TSE, aynı zamanda Avrupa Kalite Teşkilatı (EOQ) ve Milletlerarası Standartlar Teşkilatı’nın (ISO) Yonetim Kurullarında da yer alarak gerek Avrupa gerekse Dunyada Kalite Politikalarının şekillenmesinde aktif bir rol almaktadır. Enstitumuzun 1990 yılından itibaren yuruttuğu Kalite Yonetimi Sistem Belgelendirme faaliyetleri Turk Akreditasyon Kurumu (TURKAK) ve Hollanda Akreditasyon Konseyi (RvA) Kuruluşları tarafından akredite edilmiştir.

TS’ NUN SİSTEM BELGELENDİRME EĞİTİM FAALİYETLERİ;
· TS-EN-ISO 9000 Kalite Yonetim Sistemi
· TS-EN-ISO 14000 Cevre Yonetim Sistemi
· TS 13001 HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Point) Yonetim Sistemi
·TS 18001 OHSAS (Occupational Health and Safety Management Systems) Yonetim Sistemi
Konularında Temel, Dokumantasyon, İc Tetkikci yetiştirme eğitimleri ve İstatistiksel Proses Kontrol eğitimi de duzenlenmektedir. Eğitim faaliyetleri yıllık programlanmakta ve talep edildiği takdirde kuruluş bunyesinde de eğitim duzenlenmektedir

Muracaatla ilgili dokumanlar;
-TS-EN-ISO 9000 KALİTE YONETİM SİSTEM BELGELENDİRME BAŞVURUSU
-TS-EN-ISO 14001 CEVRE YONETİM SİSTEM BELGELENDİRME BAŞVURUSU
-TS 18001 İŞ SAĞLIĞI VE GUVENLİĞİ YONETİM SİSTEM BELG. BAŞVURUSU
-TS 13001 TEHLİKE ANALİZİ VE KRİTİK NOKTALARI YONETİM SİS.BELG.BAŞ.
Kuruluşlar Merkezde TSE Planlama ve Eğitim Mudurluğu, Bolgelerde TSE Kalite Mudurluklerinden doğrudan, yazı, telefon, faks ile başvurarak veya www.tse.org.tr internet adresinden Muracaat Formlarını alırlar. Standardın başvuruda esas alınacak baskısı dikkate alınarak kuruluşlar tarafında muracaat formları doldurulmalı ve kuruluş yetkilileri tarafında imzalanarak muracaat aşamasında, kuruluşun bulunduğu ilin bağlı olduğu TSE Kalite Mudurluklerine aşağıda belirtilen belgelerle birlikte teslim edilmelidir.
· SİSTEM DOKUMANLARI(EL KİTABI-PROSEDURLER)
· TSE İLGİLİ YONETİM SİSTEM BELGELENDİRME MURACAAT KONTROL FORMU
· TSE İLGİLİ YONETİM SİSTEM BELGELENDİRME MURACAAT FORMU
· TSE İLGİLİ YONETİM SİSTEM BELGELENDİRME KURULUŞ BİLGİ FORMU
· TSE İLGİLİ YONETİM SİSTEM BELGELENDİRME UCRET TALİMATINDA BELİRTİLEN UCRETİN YATIRILDIĞINI GOSTEREN BELGE
· TİCARET SİCİL GAZETESİ ORNEĞİ
· ODA SİCİL KAYIT BELGESİ
· CALIŞAN SAYISINA ESAS OLMAK UZERE SON 4 AYLIK SİGORTA BİLDİRGESİ
· İMZA SİRKULERİ








BAŞVURULARA HANGİ İŞLEMLER UYGULANIR
Başvuru belgelerini, Merkezde Planlama ve Eğitim Mudurluğu, Bolgelerde TSE Kalite Mudurlukleri on değerlendirmeden gecirir. Soz konusu değerlendirme sonunda bir eksiklik tesbit edilir ise muracaat formlarında belirtilen kuruluş yetkilileri ile irtibata gecilerek duzeltilmesi sağlanır. Kuruluşun sistem dokumanları yeterli bulunur ise belgelendirme icin bir hafta belirlenerek teyid icin kuruluşa bildirilir. Hafta kesinleşince ilgili TSE Tetkik Ekibi belirlenir. Belirlenen ekipteki Tetkik Gorevlileri kuruluşa taslak tetkik programı ve ozgecmişlerini bildirir. Gerekiyorsa tetkikten once firma ziyareti gercekleştirilebilir. Kuruluşca teyit edilen tetkik gorevlileri sistemi belirlenen tarihlerde yerinde inceler. Kuruluşun ilgili Standard şartlarını karşılaması durumunda, TSE ilgili Yurutme Komitesi soz konusu kuruluş adına belge duzenlenmesine karar verir. Eğer bu incelemede kuruluşa belge verilmesine engel teşkil edecek uygunsuzluk soz konusu olursa, eksikliğin giderilmesi icin sure tanınarak takip tetkiki yapılmasına karar verilir.

TS-EN-ISO 9000 KALİTE YONETİM SİSTEMİ,
TS-EN-ISO 14001 CEVRE YONETİM SİSTEMİ,
TS 180001 İŞ SAĞLIĞI VE GUVENLİĞİ YONETİM SİSTEMİ,
TS 13001 TEHLİKE ANALİZİ VE KRİTİK NOKTALARI YONETİM SİSTEMİ
BELGESİNE SAHİP OLABİLMEK İCİN İZLENECEK YOL

Şekil-1




7.c-URUN ve HİZMET YERİ BELGELENDİRME CALIŞMALARI
20. Yuzyıl başlarından itibaren ekonomik ve sosyal hayatta standart ve standardizasyonun onem kazanması, ulkeleri, hazırlanan standartların uygulanması icin ceşitli tedbirler almaya yoneltmiştir. Gerek uretici ile doğrudan temas sağlanması, gerekse tuketici icin teminat oluşturması acısından urun belgelendirme sistemlerinin kurulması, kısa vadede sonucu alınabilecek en etkili arac olarak gorulmuştur. Bugun dunyanın pek cok ulkesinde milli standart teşkilatlarının sorumluluğunda ve bunyesinde urun belgelendirmesi yapılmaktadır.
Turk Standardları Enstitusu de 1964 yılında uygulamaya koyduğu "Standartlara Uygunluk Belgelendirmesi (TSE Markasını Kullanma Hakkının verilmesi)" ile urun belgelendirmesini başlatmıştır. Bu uygulama ile başlangıcta ureticilerde standartlara uygun ve kalite seviyesi yuksek mal uretme şuurunun yerleştirilmesi, yaygınlaştırılması amaclanmış, tuketicilerin can ve mal guvenliklerinin korunması sağlanmıştır.
Belgelendirme gunumuzde giderek daha da onem kazanmış, uluslararası ticarette, pazarlamanın birinci oncelikli konusu olarak gundemdeki yerini almıştır. Ozellikle iki ve cok taraflı anlaşmalar cercevesinde urun ve hizmetin pazarlanması icin duzenlenen belgeler onemli rol oynamaktadır. Bu cercevede, uluslararası platformlarda belgelerin karşılıklı olarak tanınması ticareti kolaylaştırmış, ozellikle gumruk kapılarında urunlerin uzun sure bekletilmesi problemini ortadan kaldırmıştır.
Dunyadaki global yaklaşım cercevesinde, ozellikle Avrupa Birliği başta olmak uzere urun ve hizmetlerin belgelendirmesinde Enstitumuzce uyum calışmalarına ağırlık verilmiş olup, Belgelendirme Merkezi Elektroteknik sektorunde uygunluk belge ve sertifikalarının uluslararası alanda karşılıklı tanınması sistemi olan IECEE-CB (Worldwide System for Conformity Testing and Certification of Electrical Equipment) sistemine ve Avrupa ulkeleri bunyesinde belgelerin karşılıklı tanınması anlaşması cercevesinde CCA’ya (Cenelec Certification Agreement - Cenelec Belgelendirme Anlaşması) kabloların belgelendirilmesi anlaşması HAR’a ve Avrupa Anahtar Markası olarak adlandırılan “KEY MARK” anlaşmasına uye olmuştur.
Belgelendirme hizmetlerine urun belgelendirme calışmaları ile başlayan Enstitumuz, gunun şartlarının gerektirdiği uyumu sağlayarak bugun urun ve hizmet yeri belgelendirme faaliyetlerini halen beş ana grupta yurutmektedir.

· Uretim Yerlerinin Belgelendirilmesi
· Urunlerin Belgelendirilmesi,
· Hizmet Yerlerinin Belgelendirilmesi,
· Laboratuvarların Belgelendirilmesi,
· Karayolu ile Tehlikeli Atık Taşıyan Aracların Belgelendirilmesi,

Belgelendirme faaliyetlerimiz ceşitli anlaşmalar ile yakın işbirliği icinde bulunduğumuz ulkelere kolaylıkla urun satmak isteyen yabancı firmaların da ilgisini cekmektedir. Bugune kadar, Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Avusturya, Belcika, Bulgaristan, Cezayir, Cin, Danimarka, Fransa, Finlandiya, Guney Kore, Hindistan, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, İsvec, İtalya, Japonya, Macaristan, Polonya, Portekiz, Romanya, Rusya, Singapur, Srilanka, Suudi Arabistan, Taiwan, Tayland, Endonazya, Malezya, Slovenya, Brezilya, Bosna Hersek, Yunanistan ve daha bircok ulkede faaliyet gosteren firmalarla sozleşme imzalanmıştır.





7.d-MARKA VE BELGELENDİRME CALIŞMALARI
URUN BELGELENDİRME CALIŞMALARI
Turk Standardlarının sanayide yaygın olarak kullanılmasında ve Turk tuketicisinin bilinclendirilmesinde cok onemli bir rolu olan TSE Marka Sistemi, ilk uygulamaya konulduğu 1964 yılından itibaren giderek artan bir gelişme hızı gostererek, tuketicinin benimsediği ve bugun icin yıllık satış tutarı yaklaşık 150 trilyon TL’nın uzerinde madde ve mamulu kapsayan bir guvenlik şemsiyesi niteliği kazanmış bulunmaktadır.
-Aşağıdaki belgelerden herhangi biri icin Muracaat Formu doldurulduktan sonra butun ekleri ile birlikte bir dosya icerisine yerleştirilerek o ildeki TSE Bolge Mudurluğu/Mahalli Temsilciliği'ne teslim edilmelidir.

A- URETİM YERLERİNİN BELGELENDİRİLMESİ
B- URUNLERİN BELGELENDİRİLMESİ (MADDE, MAMUL, MAHSUL)
C- HİZMET YERLERİNİN BELGELENDİRİLMESİ
D- LABORATUVARLARIN BELGELENDİRİLMESİ
E- KARAYOLU İLE TEHLİKELİ ATIK TAŞIYAN ARACLARIN BELGELENDİRİLMESİ

7.e-PERSONEL BELGELENDİRME HİZMETLERİ
Sanayi toplumundan bilgi toplumuna gecişin hız kazandığı gunumuzde rekabet aracları ve değerler değişmiştir. Eskiden sermaye piyasaları yonlendirirken artık “bilgi” sahibi olan her şeyi yonlendirmektedir. Toplumlar icin ilerlemenin tek şartı bilgi ve bilginin etkin kullanılmasıdır. Bilgiyi ureten insan bu surecte kendini geliştirmek, yenilikleri takip etmek ve her an yeni bir fikir uretmek zorundadır. İnsana yapılan yatırım bu acıdan geleceğe yapılan yatırımdır. Sağlam temellerle ilerlemek isteyen her ulke “insan” yatırımına oncelik vererek gelecekte kendine bir yer edinmeye calışmaktadır. İnsanın oneminin bu denli artmasından sonra insanı sınıflandırmak, onun niteliklerini belli bir disiplin icerisinde değerlendirmek ve geliştirmek zorunluluğu ortaya cıkmıştır. Bu zorunluluk sonucu iş yaşamında bilgi ureten insanın ceşitli niteliklere gore sınıflandırmak ve bu sınıflandırmalara uygun belgelendirmek gunumuz toplumları icin onemli bir gerekliliktir. Enstitumuz bu gereklilikten yola cıkarak-diğer tum alanlarda olduğu gibi- gelişen dunyanın değerleri ile aynı anda hareket ederek “Personel Belgelendirmesi” ile ilgili calışmaları da yakından takip etmiştir.
Bu noktada, Personel Belgelendirme calışmaları icin; Avrupa Kalite Teşkilatı ( EOQ - European Organisation for Quality ) Personel Belgelendirme Sistemine gore Uzman, Yonetici ve Tetkik Gorevlisi Belgelendirmesi, Tahribatsız Muayene Uzmanı Belgelendirmesi, Kaynakcı Belgelendirmesi, İnceleme Uzmanı Belgelendirmesi, Mesleki Uzmanlıklar Belgelendirmesi ve Eğitim olmak uzere altı ana başlıkta Şubat 2001 tarihi itibariyle başlamıştır. Bu tarihten itibaren, Avrupa Kalite Teşkilatı’na Personel Belgelendirme alanında Ulusal Temsilci olarak akredite edilmek amacı ile başvuruda bulunulmuş, TS EN 45013 " Personel Belgelendirmesi Yapan Belgelendirme Kuruluşları İcin Genel Kriterler" standardı ve Avrupa Kalite Teşkilatı Personel Belgelendirme Şeması'ndaki tum gerekleri karşılayan bir sistem oluşturulmuş; belgelendirme ve eğitim calışmaları devam etmiş ve 15 Temmuz 2001 tarihi itibari ile de Avrupa Kalite Teşkilatı Enstituyu Personel Belgelendirme konusunda akredite etmiştir.
Akreditasyon: Belgelendirme kuruluşları, laboratuarlar, muayene ve deney kuruluşlarının belirli gorevleri yapmaya yeterli olduklarının uluslararası kabul gormuş teknik kriterlere gore değerlendirilerek, belgelendirilmesi faaliyetidir.



Boylece Enstitumuz Avrupa Kalite Teşkilatı’nda ulkemizi temsil eden tek “Milli Kuruluş” olmuştur. Avrupa Birliği’ne girme surecinde olan ulkemiz icin, bu teşkilat tarafından akredite edilmiş olmak, uluslararası platformda prestijimizi artırmıştır. Artık belgelendirdiğimiz personel 34 ulkede tanınacaktır.
Avrupa Kalite Teşkilatı Personel Belgelendirme Sistemine gore Personel Belgelendirilmesi; TS EN 45013 “Personel Belgelendirmesi Yapan Kuruluşlar icin Genel Kriterler” standardına gore oluşturulan Personel Belgelendirme Sistemi cercevesinde yurutulmektedir. Bu sistem cercevesinde belgelendirilecek personel; kalite, cevre, işci sağlığı ve iş guvenliği yonetim sistemleri konularında dokuz kategoriye ayrılmıştır.
Her bir kategori icin başvuran adaylara belirli şartları yerine getirmeleri ile birlikte Avrupa Kalite Teşkilatı tarafından, Uluslararası gecerliliği olan EOQ (Avrupa Kalite Teşkilatı) ve TSE belgeleri duzenlenecektir. Bu belgeli kişilerin rekabet gucu artacak, iş olanakları genişleyecektir. Diğer taraftan belge sahibi personel, belgesinin devam edebilmesi icin kişisel ve mesleki yeterliliğini surekli geliştirmek zorundadır.Bu zorunluluk kişinin ve iş yaşamındaki kalitenin gelişmesine yardımcı olmaktadır. İş yaşamındaki kalitenin artması ekonominin de istikrara kavuşması anlamına gelecektir.Bu acıdan Personel Belgelendirme Sistemi ile Enstitu, ekonominin gelişmesine ve toplumun kabuk değiştirmesine yardımcı olan bir mekanizmayı daha hayata gecirmiştir.
Belgelenen personel sayısının artması insana ve bilgiye verilen onceliğin artmasıdır.Bu yuzden belgelenen her bir personel geleceğe yapılan akıllı bir yatırımdır.
Başvuru:
TSE Personel Belgelendirme Mudurluğu tarafından aşağıdaki kategorilerde belgelendirilmek isteyen kişiler Belgelendirme Başvuru Formu'nu doldurarak ekleriyle birlikte TSE Personel Belgelendirme Mudurluğu'ne başvuracaktır. Daha sonra gerekli şartları sağladığı tespit edilen adayların belirtilen sınav tarihinde yazılı ve sozlu sınava katılmaları gerekmektedir. Sınav sonucunda başarılı olan adaylar gerekli ucreti yatırdıktan ve Tetkik Gorevlisi Taahhutnamesi'ni (Sadece tetkik gorevlisi kategorileri icin) imzalayarak PBM'ye ulaştırdıktan sonra ilgili sertifikalar adaya gonderilmektedir.
Belge Kategorileri:
KALİTE UZMANI
KALİTE SİSTEMLERİ YONETİCİSİ
KALİTE TETKİK GOREVLİSİ
CEVRE SİSTEMLERİ YONETİCİSİ
CEVRE TETKİK GOREVLİSİ
İŞCİ SAĞLIĞI VE GUVENLİĞİ YONETİCİSİ
İŞCİ SAĞLIĞI VE GUVENLİĞİ TETKİK GOREVLİSİ
TOPLAM KALİTE YONETİMİ LİDERİ
TOPLAM KALİTE YONETİMİ TETKİK GOREVLİSİ
Kaynakcı Belgelendirmesi:
TSE Personel Belgelendirme Mudurluğu EOQ kategorilerinin dışında kaynakcıların belgelendirilmesi hizmetini de sunmaktadır. Belgelendirme işlemi TS 6868-1 EN 287-1 "Kaynakcıların Yeterlik Sınavı - Ergitme Kaynağı- Bolum 1: Celikler" standardına gore EWF - European Federation for Welding (Avrupa Kaynakcılık Federasyonu)'ndan belgeli Kaynak Muhendislerince TSE Makina Laboratuvarı'nda veya kuruluşların kendi laboratuvarlarında gercekleştirilen pratik ve teorik sınavlarla yapılmaktadır.





Başvuru:
TSE Personel Belgelendirme Mudurluğu'nden Kaynakcı Yeterlik Sertifikası almak isteyen kişiler Kaynakcı Belgelendirme Başvuru Formu'nu doldurarak ekleriyle birlikte TSE Personel Belgelendirme Mudurluğu'ne başvuracaktır. Daha sonra gerekli şartları sağladığı tespit edilen adayların belirtilen sınav tarihinde teorik ve pratik sınava katılmaları gerekmektedir. Sınav sonucunda başarılı olan adaylar gerekli ucreti yatırdıktan sonra ilgili sertifikalar adaylara gonderilmektedir. Bu işlemler Kaynakcı Belgelendirme Akış Şeması'nda ozetlenmiştir.

8-Bolgesel ve Uluslar arası Standardizasyon kuruluşları

T U R K İ Y E ’ D E B E L G E L E N D İ R M E ve A K R E D İ T A S Y O N
Zorunluluk ve ihtiyarilik esaslarına gore yapılan belgelendirme faaliyetleri icin, standartların hazırlanması ve bu standartlara uygun uretim yaptıklarını kanıtlamak isteyen firmaların belgelendirilmesi yetkisi 132 sayılı kanunla Turk Standartları Enstitusu’ne verilmiştir. Standartların hazırlanması ve Belgelendirme faaliyetleri ilgili kamu, ozel sektor ve universitelerin temsilcilerinden oluşan komiteler tarafından yurutulur.
Akreditasyon, urun/hizmet, kalite yonetim sistemi, cevre yonetim sistemi ve personel belgelendirmesi yapan kuruluşların, laboratuarlar, muayene ve deney kuruluşlarının belirli gorevleri yapmaya yeterli olduklarının uluslararası kabul gormuş teknik kriterlere gore değerlendirilerek onaylanması, belgelendirilmesi ve devamının sağlanması faaliyetidir.
132 sayılı Kanunun Ucuncu Bolumunun 10. Maddesinde şu ifadeler yer almaktadır: 132 sayılı Kanuna gore urun ve/veya hizmet, kalite sistemi ve personel belgelendirmesi ve deney ile Metroloji ve Kalibrasyon hizmetlerini yapan Turk Standartları Enstitusu’nun bu hizmetleri, Kalite ve Akreditasyon Milli Konseyi tarafından akretide edilmiş sayılır.
Turkiye’de yıllardır bu yetkinin yeterliliği ve akreditasyon prosedurune uygunluğu tartışma konusu olmuştur. Bir taraftan Turk Standartları Enstitusu, diğer taraftan yabancı Belgelendirme Kuruluşlarının Turkiye temsilcilikleri belgelendirme faaliyetlerini surdurmuşlerdir. Ancak, Kanun No. 4457 Kabul Tarihi: 27.10.1999 olan Turk Akreditasyon Kurumu Kuruluş ve Gorevleri Hakkındaki Kanunla birlikte bu tartışmalar bir nebze olsun azalmıştır.
4457 sayılı Kanunun kuruluş amacı bolumunun 1. Maddesinde şu ifadeler yer almaktadır: Bu Kanun ile, laboratuvar, belgelendirme ve muayene hizmetlerini yurutecek yurt ici ve yurt dışındaki kuruluşları akredite etmek, bu kuruluşların belirlenen ulusal ve uluslararası standartlara gore faaliyetlerde bulunmalarını ve bu suretle urun/hizmet, sistem, personel ve laboratuvar belgelerinin ulusal ve uluslararası alanda kabulunu temin etmek amacıyla, merkezi Ankara'da olmak uzere Başbakanlıkla ilgili, ozel hukuk hukumlerine tabi, tuzel kişiliği haiz, idari ve mali ozerkliğe sahip, Turk Akreditasyon Kurumu, kısa adı TURKAK kurulmuştur.


__________________