GİRİŞ

Makina Muhendisliği Bolumu oğrencilerinin,ucuncu sınıf yaz stajlarında,iş hayatına atıldıktan sonra calışacakları muhtemel iş sahalarındaki organizasyon duzenini , oğrenimleri sırasında kazandıkları muhendislik bilgilerinin pratikteki uygulamalarını tanımaları ve incelemeleri amac edinilmiştir.
Bu stajda incelenecek konular:
-Organizasyon ve yonetim birimleri
-İş guvenliği ve işci sağlığı
-Uretimin incelenmesi ve irdelenmesi
-Maliyet hesabı
-Kalite kontrol duzeni
-Fabrikadaki yardımcı tesislerin tanıtımı
-Bakım ve onarım sistemleridir.


TULOMSAŞ’IN CALIŞMA KONUSU

Tulomsaş TCDD’nin ihtiyacı olan lokomotifleri ve bunların parcalarını uretir veya bakımını yapar.Bunların yanında dış piyasadan gelen iş teklifleri de değerlendirilir.
Motor Fabrikası’nda TCDD’nin ihtiyacı olan tum motor parcaları uretilmektedir.
Lokomotif cer motoru,alternator,kumanda bloğu ve redresorlerin imalatı Elektrik Makinaları Fabrikası’nda yapılır.
TCCD’nin lokomotif ve benzeri her turlu arac gereksinimini ve bu aracların ağır bakım ve onarımı Lokomotif Fabrikası’nca yapılır.
Vagon ve Yol Gerecleri Fabrikası’nda vagon uretiminin yanısıra celik konstruksiyon (demiryolu koprusu,hava vincleri vb.) ve demiryolu makası uretilmektedir.


BUGUNKU TULOMSAŞ’IN TARİHCESİ
(KRONOLOJİK OLARAK)

1894:Anadolu-Bağdat demiryolunun inşaası sırasında kucuk caplı bakım ve revizyon atolyesi olarak kurulur.
1919: İngilizler tarafından işgal edilir.
1920:Milli guclerin eline gecer.Eskişehir Cer Atolyesi ismini alır
1921: Yunanlıların işgali.
1922: İkinci kez kurtarılır.
1923: 500.000 m2 acık,8000 m2 kapalı alana ulaşır.
1924: Eskişehir Cer Atolyesi TCDD Genel Mudurluğu’ne bağlanır.
1925:Montaj Atolyesi,Kazanhane,Carkhane,Marangoz evi, Kopru,Makas,Kantar ve Yol Emniyetiyle ilgili malzemeleri imal edecek atolyeler kurulur.
1946: Kuvvet santralinin ve sosyal tesislerin acılışı .Toplam calışan 3576 işci.
1950: Cer ve Yol Atolyeleri birleştirilerek tek elden idare edilmeye başlanılır.
1957: Ankara Genclik Parkı icin kucuk tren imal edilir.Boylece imalata geciş başlar.
1958: Eskişehir Demiryolu Fabrikası adını alır.
1961: İlk Turk otomobili ‘Devrim’ ve ilk Turk lokomotifi ‘Karakurt’ uretilir.
1967: İlk dizel manevra lokomotifi uretilir.
1968: Fransız Semt-Pielstick firmasıyla 16PA4 V-185 motor imalatı lisans anlaşması yapılır.
1970: Motor,Dokum,Vagon ve yol gerecleri fabrikaları kurulur. Eskişehir Lokomotif ve Motor Sanayi (ELMS) adını alır.
1971: Bakım ve Yardımcı Uretim,Elektrik Makinaları,Dişli Takım ve Kalıp Fabrikaları kurulur.
1975: 100. lokomotif uretilir.
1976: Yerli uretim %77’ye ulaşır.
1984: Kapalı alan 176.000 m2 ulaşır.General Motors firmasıyla dizel elektrikli lokomotif imalatı icin anlaşma yapılır.
1986: Turkiye Lokomotif ve Motor Sanayi A.Ş (Tulomsaş) adını alır.
1987: 7 adet GM lokomotifi hizmete verilir.
1988: 5 adet Toshiba elektrikli lokomotif hizmete verilir.
1994: Projeleri de Tulomsaş’a ait olan yol ve katener bakım aracları,hafif vincli poz otosu ve dizel hidrolik manevra lokomotifi (Yunusemre) hizmete verilir.


URETİM PLANLAMASI

Uretim Planlama ve Kontrol Daire Başkanlığı (UPK)

UPK Daire Başkanlığı şirketin uretim programında yer alan ceken ve cekilen araclarla ilgili uretim metodu ve standartlarını hazırlayarak kaynaklarının verimli rasyonel kullanımını sağlamak amacıyla toplam 13 teknik ve 1 idari personel ile calışmalarını surdurmektedir.
Tulomsaş’ın imkanlarını modern işletmecilik anlayışı icinde değerlendirerek,duzenli ve verimli calışma onlemleri almasını sağlamak amacıyla;
Mevcut işgucu,tezgah,takım ve techizatı arasındaki bağlantılarını işletmenin politikaları butce ve programları doğrultusunda değerlendirerek kapasite sapmalarına cozum yolları arar.
Urunlere ait metot etutleri standart tesbitleri yaparak malzeme planlaması ile birlikte urunlerin en erken zamanda ve yeterli kalitede olmasını sağlar.
Gorevleri:
Urunlere ait uretim metodu ve standartlarını hazırlayarak uretime almak urunlerle ilgili yerli yapım calışmalarına katılmak uretime esas teşkil edecek projelerin cizimini sağlamak uygulamada tesbit edilen aksaklıkları ortadan kaldırmak.
İş programında yer alan urunlerle ilgili uretimin gerektirdiği donemler icin planlar,programlar hazırlayarak kaynakların rasyonel kullanımını sağlamak ve gercekleşmeleri izlemek.

Urun Ar-Ge Daire Başkanlığı:
Urun Ar-Ge Daire Başkanlığı şirketin her turlu proje dokumantasyon ve arşiv calışmalarını 12 muhendis,2 tekniker,10 teknik ressam,13 memur ve 12 işci olmak uzere 39 personel ile yurutmektedir.
Gorevleri:
Demiryolu ceken ve cekilen araclara ait teknolojik gelişmeleri izleyerek,anahat ve manevra lokomotifleri ile ilgili projeleri ve bunlarla ilgili teknik bilgi ve şartnameleri hazırlar.
Demiryolu iş makinaları ve demiryol alt yapı malzemeleri ile ilgili teknolojik gelişmeleri izler,projeler teknik bilgiler ve şartnameleri hazırlar.
Ceşitli ozel projeleri hazırlar.
Demiryol vagonları ve imalatla ilgili ceşitli kolaylık ve gelişmeleri izler,projeler hazırlar.
Betonarme,statik,celik ve mukavemet hesapları ve buna bağlı olarak betonarme bina,celik atolye,vinc,kopru projeleri hazırlar projelerin keşif,metraj ve ihale dosyaları ve hak edişlerini tamim eder.
Şirketin fotokopi ,teksir, ozalit, plan kopya, mikrofilm ve mikrofilm baskı işlerini yurutur.


Araştırma Planlama Ve Koordinasyon
Daire Başkanlığı


Genel Mudurluğun insan gucu ile mevcut diğer kaynaklarının verimli ve rasyonel kullanımı icin araştırmalar yaparak oneriler hazırlayan APK (Araştırma-Planlama-Koordinasyon) Dairesi Başkanlığı’nda 9 muhendis 1 tekniker,2 teknisyen,4 idari,3 programcı olmak uzere 19 personel calışmaktadır.
Tulomsaş’a verilen gorevlerin zamanında ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi icin periyodik rapor sistemi icerisinde faaliyetleri izleyip değerlendiren APK Daire Başkanlığı gerekli gorduğu onlemleri genel mudurluğe sunmaktadır.Merkez ve fabrikalar arasında zaman zaman işbirliği ve koordinasyon hizmetlerini yerine getiren APK Daire Başkanlığı , yatırım , proje hizmetleri , fizibilite ve muhendislik gibi faaliyetlerin yapılmasını planlamakta gercekleşmeleri takip ederek bunlarla ilgili raporları değerlendirmektedir.Gerekli istatistiki bilgilerin toplanıp değerlendirilmesi bilgi işlem teknolojisindeki gelişmelerin izlenmesi de APK Dairesi Başkanlığı’nın gorevleri arasında bulunmaktadır.

Planlama Mudurluğu:

1.APK Dairesinin belirlediği miktarlar uzerinden fabrikalarca hazırlanan ve APK Dairesince konsolide edilen şirket bir yıllık butce ve iş programı cercevesinde şirketin uretim faktorlerinin etkin ve verimli kullanılmasına yonelik faaliyetlerde bulunur.
2.APK Dairesi Başkanlığı tarafından son şekli verilmiş iş programı doğrultusunda fabrikalarca hazırlanan aylık iş programları,iş programında fabrikalara verilen değerlere gore kontrol eder.
Şirket genelinde kapasite-yuk dengelemesini değerlendirir Gerekli hallerde iş kaydırılması suretiyle yuk kapasite dengelemesini sağlatır.
3.Fabrikalarca hazırlanan aylık,haftalık ve gunluk program tablolara gunluk ve haftalık olarak fabrikalardan gelen gercekleşme bilgilerini işler, raporlar hazırlar, sapmaları belirler,sapmalar konusunda gereği icin ilgili birimleri uyarıcı raporlar verir,fabrikalarla goruşerek gecikmeleri onleyici tedbirler aldırılmasını sağlar.
4.Lokomotif ve Vagon imalat ve onarımlarını gunluk olarak izler gercekleşme ve aksaklıklara ilişkin raporlar alır ve makama sunar.
5.Yıllık iş programında belirtilen hedefler doğrultusunda faaliyetlerin etkin ve verimli yurutulmesinde Mudurluğune bağlı diğer gruplarla birlikte calışarak stratejiler gercekleştirir.
6.Gerektiğinde bilgi akışını ve kontrolu sağlayarak sistem ve form tasarımları yaparak inceler,oneriler ve eleştiriler getirerek sonuclandırır.

Sipariş Mudurluğu

Pazarlama Dairesi Başkanlığı tarafından acılan siparişleri takip eder.Hazırlanan raporu inceler,ilgili birimlerle goruşerek siparişlerin gecikmemesi icin tedbirler aldırır.Siparişleri kapatır.


MALİ İŞLER DAİRE BAŞKANLIĞI

Mali İşler Daire Başkanlığı ,işletme butcesinin calışması ile uygulamasını tek duzen muhasebe sistemi icerisinde genel muhasebe ve maliyet muhasebesi uygulanarak gerekli mali tabloların duzenlenmesi gorevlerini yapmaktadır.


METOT VE STANDARTLAR BAŞMUHENDİSLİĞİ

Şirketin uretim faaliyetleri ile ilgili olarak metot geliştirmesi yaparak her turlu operasyon icin abak,nomogram ve standartlar hazırlar,uygulanabilirliği araştırır,aksaklıkları takip ve tespit eder.
Uretimi yapılacak veya devam eden urun icin belirlenen metot etutlerindeki operasyonlarda gereken talaş kaldırma,kaynak,sıcak ve soğuk şekillendirme,pres işciliği,montaj,dokum,galvano ve ısıl işlemle ilgili standartları tespit eder.
Hazırlanan standartlara gore uretime yonelik icin uretim prosedurlerini hazırlatır.
Uretimin yapılacağı masraf yerini tayin eder,operasyonu yapacak tezgah cinsini tespit eder,gerekli takım,kalıp ve kolaylığı tespit eder.
Uretimi yapılacak urunle ilgili metod etudunu yaparken malzeme tesbitini yapar.
Metodu tayin edilen urunle ilgili olarak şablon,kalıp,kolaylık ve takım resimlerini Urun Ar-Ge Daire Başkanlığı’na cizdirerek bunların imalatını sağlatır.
Teklif verilecek urunlerin yapılabilirliğini araştırır,fabrikalar arası koordinasyonu sağlayarak,gerektiğinde ilgili fabrikalarla birlikte keşif bilgilerini hazırlar.


SATINALMA VE İKMAL DAİRE BAŞKANLIĞI

Satınalma ve İkmal Daire Başkanlığı satınalma ve ikmal hizmetlerini zamanın değişen şartları ve teknolojik gelişmeleri gozonunde tutarak ekonomik ve hızlı bir şekilde yerine getirmeyi amaclamaktadır.
Gorevleri:
Yaklaşık 35.000 adet değişik malzeme niteliklerine gore uygun şekilde ambarlarda stoklanır.
Şirketin malzeme maniplasyonu,temini,dağıtımı,stok kontrolu stoklanması bu dairenin gorevleri arasındadır.
Hizmetler 69 memur ve 49 işci personel tarafından yurutulmektedir.


PERSONEL DAİRE BAŞKANLIĞI

İdari Mali Genel Mudur Yardımcılığı’na bağlı olarak gorev yapan Personel Daire Başkanlığı’nda toplam 27 personel bulunmaktadır.
Gorevleri:
Personelin ozluk,sicil,ucret tahakkuku ve Personel Devam Kontrol Sistemi işlemlerini yurutmek,
Eğitim hizmetleri vermek
__________________