Giriş
Endustriyel yonetim sistemlerinin tarihcesine bakıldığında, sanayii devrimi sonrasında fabrika sistemlerinin ortaya cıkmasıyla sanatkar ağırlıklı uretimden ( bir kişinin bir işin tum işlemlerini yapması ) iş bolumu ağırlıklı uretime gecildiği gorulmektedir. 1970’ li yıllarda yaşanan bu gelişmeden sonra , bilim surekli olarak malzeme , makine , techizat, işcilik vb. uretim kaynaklarından oluşan ve surekli olarak karmaşıklaşan uretim sistemlerinin daha etkin ve daha verimli uretilebilmesi icin yeni yontem ve ilkeler geliştirmeye calışmıştır ve bu calışmalar gunumuzde de artan hızla devam etmektedir. Endustri muhendisliği ve bilimsel yonetim alanında geliştirilen bu yeni ilke ve yontemlerin temel amacı uretim kaynaklarını verimli bir şekilde kullanarak işletmelere rekabet ustunluğu amacını kazandırabilmektir.
İşletmelerin rekabet ustunluğu avantajını yakalayabilmesinin onde gelen uc noktası vardır. Bunlar ; Yuksek kalite, duşuk maliyet ve yuksek verimliliktir. ( şekil 1)
İşletmede temin surelerinin ( Tasarım, tedarik-uretim- dağıtım ) duşurulmesi, surekli değişen muşteri taleplerine uygun uretimin gercekleştirilmesi , temin zinciri icinde yer alan tedarikci firma, uretici firma, satıcı firma ile muşteriler arasında istenen duzeyde iletişimin sağlanması faaliyetlerinin, etkinlik , verimlilik ve performans ilkelerine uygun olarak yapılabilmesi icin İşletme Kaynakları Planlaması ( Enterprise Resource Planning – ERP ) yaklaşımının kullanımı gerekmektedir. İşletmelerde kaynak kullanımının temel yonlendiricisi Stratejik Planlama Sistemidir ( SPS ). Uretim kaynakları planlamasında Uretim Kaynakları Planlaması ( Manufacturing Resource Planning – MRP II ) , dağıtım kaynaklarının planlamasında Dağıtım Kaynakları Planlaması ( Distribution Resource Planning – DRP ) , imalatın etkin ve verimli bir şekilde yonlendirilmesi ve yurutulmesinde Bilgisayar Butunleşik Uretim ( Computer İntegrated Manufacturing – CIV ) sistemleri kullanılabilmektedir.
İşletme kaynakları planlaması ( ERP ) tum bu sistemleri eş gudumlu olarak planlayan ve kontrol eden bir planlama sistemidir.


SPS ile ERP arasındaki iletişim Karar Destek Sistemleri ( Decision Support System- DSS ) ile sağlanmaktadır. Karar Destek Sistemlerinin Yonetim Bilişim Sistemlerinden ( Management Information System – MIS ) temel farkı, verilerden bilgi uretme karar modelleri ( Yoneylem araştırması vb.) kullanmasıdır. SPS icin gecerli olan karar secenekleri Karar Destek Sistemince ( KDS ) oluşturmaktadır. KDS , ERP sistemince uretilen verilerin karar modelleri icinde kullanarak soz konusu secenekleri oluşturmaktadır.
ERP uc temel gelişmenin bir sonucu olarak karşımıza cıkmaktadır. Bunlar Pazar, bilgi işlem teknolojisi ve organizasyonel yapıdaki değişimlerdir. Pazarlarda yaşanan doymuşluk , surekli değişen talep yapısı, serbest piyasa ekonomisini engelleyen koşulların ortadan kalkması, yoğun rekabet, ic pazarlarda kuvvetlenme ve dış pazarlara acılma isteği Pazar kaynakları zorlayıcı nedenlerdir. Esnek yazılımlar, muşteri/ hizmet veren cliend / server yaklaşımı, bilgi iletişim sistemlerindeki gelişmeler, calışanların bilgisayar kullanımındaki bilgi ve deneyiminin artması bilgi işlem teknolojisi kaynaklı zorlayıcı nedenlerdir. Muşteri odaklı ( pazara yakın ) yonetim, ademi merkeziyetci ( işlerin mumkun olduğu kadar alt kademelere delegasyonu ) yonetim anlayışı, stratejik ve merkezi faaliyetlere daha fazla zaman ayırma isteği, yonetim kademelerinin azaltılması ( Yalın yonetim – Lean Management ) , toplam kalite yonetimi anlayışı ile kontrol faaliyetlerinin en aza indirilmesi organizasyonel yapı kaynaklı zorlayıcı nedenlerdir.
Soz konusu nedenlerin sonucu olarak, kuresel duşunme anlayışı, stratejik ve entegre planlama yaklaşımı zorunlu hale gelmektedir. Ana uretim planlama, pazarlama ve satış analizi, uzun vadeli ve buyuk miktarlı satın alma anlaşmalarının yapılması merkezi planlama faaliyetleri olarak, yerel satın alma, stok kontrol, uretim planlama , kalite yonetimi , bakım yonetimi , satış ve yerel fiziksel dağıtım ( sevkiyat ) ademi merkezi planlama faaliyetleri olarak ele alınmaktadır. Zaten cok fabrikalı işletmelerde uygulanan bu yaklaşıma ERP sisteminin getirdiği boyut , verileri, işletmenin merkez ve fabrikaların ceşitli yonetim kademelerinde calışan herkes icin yararlı bilgiler haline getirmesidir.
Yukarıda belirtilen endustriyel yonetim sistemlerinin amaclarından hareketle , 1970’ li yıllarda uretimi geliştirmek uzere , MRP ( Manufacturing Resources Planning ) ortaya cıktı. Daha sonra bunun ikinci surumu olan MRP II geliştirildi. Her iki uygulamada amac, firmanın , halen var olan guncelleştirilmiş bulunan stoklarının, insan gucu ve makinaların dikkate alınarak, sağlıklı bir uretim planlaması sağlamaktı. 1980’li yılların sonunda da ERP geliştirildi.
Temel olarak ERP sistemi, koruma sureci temelli bir bakış acısıyla yaklaşan, kurum hedeflerini gozeterek, tum fonksiyonları sıkı bir şekilde entegre eden , bilgi ve veri ihtiyacına cevap verme amacı taşıyan , cok sayıda alt sistemi bunyesinde barındıran, bir yazım cozumu olarak tanımlanabilir. Bu acıdan bakılırsa ERP, bir yazılım paketi olmaktan cok, kurum sureclerini destekleyen, bilgi sistemi alt yapısıdır diyebiliriz.
Hazırladığımız bu calışmada ilk olarak ERP hakkında bilgiler verilecek, ardından bir ERP yazılımcısı olan , SAP ve SAP modullerinden teorik olarak bahsedilecektir.
__________________



[B]1.1. ERP Nedir ?


Kurumsal Kaynak Planlama olarak dilimize cevrilen ERP ( Enterprise Resources Planning ) , Malzeme İhtiyacı Planlaması ( MRP ) ve İmalat Kaynak Planlaması ( MRP II ) sistemlerinin gelişimi ve buna paralel , teknolojideki onemli ilerlemeler sonucu ortaya cıkmış sistemlerdir. Bunu daha geniş bir tanımla şoyle tanımlayabiliriz. ERP, işletmenin stratejik amacı ve hedefleri doğrultusunda, muşteri taleplerini en uygun şekilde karşılayabilmek icin, farklı coğrafi bolgelerde bulunan, tedarik uretim ve dağıtım kaynaklarının, en etkin ve en verimli şekilde planlanması, koordinasyonu ve kontrol edilmesi fonksiyonlarını bulunduran bir yazılım paketidir.
ERP, MRP ve MRP II’ den farklı olarak, geleneksel MRP fonksiyonlarını finans, satış, pazarlama, maliyet yonetimi ve insan kaynakları gibi alanlarda, kendi parcası veya birlikte calıştığı diğer uygulamalar aracılığı ile entegre etmeyi amaclamaktadır.
ERP sistemleri pek cok yonden MRP ve MRP II’ den farklılık gostermektedir. Şoyle ki ;
 Bunlar hem istemci / sunucu, hem de ana sistemlerde ( Main Frama ) calışabilirler.
 MRP’ ye kıyasla cok daha geniş iş sahalarını destekler.
 MRP gibi sadece uretimde değil endustrinin butun dallarında kullanılır.
İşletmelerde kaynak kullanımının temel yoneticisi stratejik planlama sistemi ( SRS ) dır. Uretim kaynakları planlamasında MRP II, dağıtım kaynakları planlamasında DRP, imalatın etkin ve verimli bir şekilde yonlendirilmesi ve yurutulmesinde Bilgisayarla Butunleşik İmalat ( CIM ) sistemleri kullanılır. ERP tum bu sistemleri planlar ve kontrol eder. ( Şekil 2)


Şekle gore SPS ile ERP sistemleri arasındaki ilişki karar destek sistemleri ile sağlanmaktadır. SPS icin gerekli karar secenekleri DSS tarafından oluşturulmaktadır. DSS, ERP sistemince uretilen verileri karar modelleri icinde kullanarak soz konusu secenekleri oluşturmaktadır.
Tipik bir ERP sistemi ;
• Muhasebe uygulamalarını ,
• Urun ve malzeme yonetimini,
• Kalite yonetimini,
• Satış ve dağıtımı,
• İnsan kaynakları yonetimini,
• Proje yonetimini destekler.
Bunu bir ornek ve şekille acıklayalım. Perakende satış yapan ve ERP kullanan bir firmayı ele alalım. Bu firma bir muşterisinden gomlek siparişi almaktadır. Şirketin sipariş edilen bu gomleğin stoklarda bulunup, bulunmadığını belirlemesi icin stok verilerine ulaşması gerekir. Malzemenin stoklarda var olduğu belirlenince,sipariş girilecektir. Siparişin girilmesi ile birlikte uc işlem anında gercekleşecektir. İlk olarak gomleklerin satış değeri şirketin muhasebe kayıtlarına işlenir.İkinci olarak,satılangomlekler stoklardan duşurulur ve son olarak gomleklerin muşterinin eline ulaşması sağlanır.

ERP’ nın , işletmenin stratejik amacı ve hedefleri doğrultusunda muşteri taleplerinin en uygun şekilde karşılanabilmesi icin tedarik ve uretim kaynaklarının en etkin şekilde planlanması ve koordinasyonu sağlayan ve kontrol fonksiyonlarını bulunduran bir yazılım olduğunu daha once belirtmiştik. Bu tanıma gore bu sistemin cıkış diyagramı şoyledir. ( Şekil 4 )
Şekil 4 : ERP Akış Diyagramı
Muşteri talebinin surekli nitelik ve nicelik olarak değiştiği bu değişimin tahmin edilmesinin ne kadar zor olduğu bilinen bir gercektir. Hem stratejik planlama calışmaları ile belirlenen amac ve hedeflere, hem de uretim ve dağıtım kaynaklarının kapasite ve ozelliklerine gereken ayrıntıda dikkat ederek, faaliyetleri değişime duyarlı hale getirebilmek ancak ERP yaklaşımı ile olası olabilmektedir.
İşletme bunyesi icinde coğrafi olarak farklı bolgelerde bulunan fabrikalar olması veya aynı fabrika bunyesi icinde farklı uretim tiplerinde farklı uretim sureclerinin olması, esnek bir planlama yaklaşımının uygulaması gerekmektedir. ERP bu farklılıklar ile baş edebilen bir yapıya sahiptir. Şirket farklı fabrikalar ve farklı uretim sureclerine sahip olsa bile tasarım, merkezi satınalma, depolama, sevkiyat vb. gibi bazı fonksiyonların ortak olması zorunlu veya ekonomik olabilir. Bu durumda, işletme kaynakları planlaması soz konusu fabrika ve uretim surecleri arasındaki eş gudumu sağlayarak etkin ve verimli bir calışma duzenini oluşturacaktır.
ERP gerek merkez gerekse fabrika duzeyinde uygulamalara sahiptir. Bu sayede tedarikci firmalar, bolge depoları, bayi / toptancı, perakendeci ile kurulan bilgi iletişim şebekesi ile stok seviyeleri, uretim programları karşılıklı olarak gorulebilmekte, boylece lojistik faaliyetlerde etkinlik ve verimlilik artmaktadır. ERP fabrikalar arası entegrasyonu, fabrikalar bazındaki esneklik ilkesine uygun olarak gercekleştirilen bir sistemdir. Amac fabrika bazındaki merkezi yonetim avantajlarından yararlanırken fabrikalar arası koordinasyonu ve entegrasyonu işletmenin temel stratejileri doğrultusunda sağlamaktır.
ERP sistemlerin amacına uygun olarak kullanılması ile aşağıdakiler olası hale gelmektedir:
• Stratejilere uygun bir işletme yonetimi
• Stratejilerin sonucunu değerlendirme olanağı
• İşletme kaynaklarının verimli ve etkin kullanımı ; dolayısıyla maliyetlerin azalması.
• İşletme fabrikaları arasında malzeme, işcilik, makine / techizat, bilgi vb. uretim ve dağıtım kaynaklarının ortaklaşa ve verimli kullanımının sağlanması ile fonksiyonel entegrasyonun oluşturulması
• Muşteri dağıtım merkezi, uretim ve tedarikci arasında yakın işbirliği
• Daha basit Bilgisayar işletim sistemi sayesinde tek bir noktadan gerekli bilgilere ulaşma olanağı.
1.2. İşletme ve uretim kaynakları planlamalarının karşılaştırılması :
İşletme kaynakları planlamasının temelleri, 1960’lı yılların oncesinde kullanılan malzeme listesi ( Bill of Materlal – BOM ) kavramına dayanmaktadır.1960’lı yıllarda Malzeme İhtiyacı Planlaması ( MRP ), 1970’li yıllarda Kapalı Cevrim Malzeme İhtiyac Planlaması ( Closed – Loop MRP ), 1980’li yıllarda Uretim Kaynakları Planlaması ( MRP II ) ve 1980’ lı yılların sonlarında İşletme Kaynakları Planlaması ( ERP ) sistemleri geliştirilmiştir. ERP, adı gecen sistemleri kapsayan bir yapıya sahiptir.
MRP II esas itibariyle bir itme sistemidir. Ekonomik kapasite kullanımı elde etmek icin muşteri siparişlerinin yanı sıra talep tahmini sonuclarını da dikkate almaktadır. Buna karşılık Dağıtım Kaynakları Planlaması ( DKP ) gerek itme, gerekse cekme amacı ile calıştırılabilmektedir. Temin surelerinin kısa olması cekme , uzun olması itme esaslı calışma şeklini getirmektedir. Cunku işletme hem muşteri talebine kısa surede cevap verebilmek, hem de fabrikayı ekonomik olceklerde calıştırmak zorundadır.
Bilgisayar Butunleşik Uretim ( BBU ) sisteminin sağladığı azaltılmış temin sureleri ile MRP II ve DKP sistemleri , Tam Zamanında Yonetim(TZY) felsefesine uygun olarak cekme amacı ile calıştırılabilir. DKP sistemiyle alınan sipariş, MRP II sistemiyle planlanmakta, BBU sistemi ile uretilmekte ve tekrar DKP sistemi ile planlanarak muşteriye iletmektedir. Satış noktası sistemi kullanılarak ( Point of Sale-POS ) DKP daha etkin hale getirilebilir.
MRP II ile ERP arasındaki en buyuk farkın , ERP’nın MRP uygulamalarına kıyasla daha geniş iş sahalarını desteklemesi olduğunu belirtmiştik. Buna gore ; MRP II’ nın tek bir fabrikaya yonelik, ERP’nın de birden cok fabrika ve tesisin entegrasyonuna yonelik olduğunu soyleyebiliriz. Tek fabrikalı işletmelerde ERP, ancak işletmenin Değişim Muhendisliği (Re-engineering) calışmalarının sonucu birbirinden ayrılmış uretim sureclerinin oluşturduğu ve bu sureclerin yonetimin kısmen bağımsız hareket edebildiği durum icin soz konusudur. MRP II uretim surecinde ve ceşitli yonetim kademelerinde bulunan bir donanım – yazılım sistemi ile birbiriyle doğru ve zamanında iletişim kurabilir hale getirir. Herkes ortak bir veri tabanında bulunan aynı ve guncel verilere ulaşabilir. Bu şekilde MRP II ile sağlanan entegrasyon, ERP ile daha ust faaliyetler duzeyinde gercekleştirilir.
ERP hicbir zaman MRP II’ ye ikame bir sistem değildir. MRP II’ nın daha geliştirilmiş bir halidir. ERP, birden fazla tesiste calışan MRP II sistemlerini entegre eder ve bu entegrasyondan firmaya gerekli bilgileri uretir. Dolayısıyla MRP II’ de başarılı olmuş işletmelerde ERP etkin sonuclar verir. MRP II’ deki moduler yapı ERP ile aynıdır.
ERP işletmelere MRP II yontem ve sistematiğine bağlı kalarak yeni ufuklar acan yeni bir yaklaşımdır.
1.3. ERP ve Bilgi İşlem Teknolojisi
Coğrafi olarak farklı bolgelerde bulunan fabrika, tedarikci firma ve dağıtım merkezlerinin eş gudumlu olarak planlanması yuksek duzeyde bir bilgi entegrasyonu ve iletişimini getirmektedir. Hatta bu entegrasyonun yurt dışı bağlantılar nedeniyle kuresel boyutlara taşınması gerekmektedir. Farklı birimler arasında yatay elektronik bilgi değişim hızının yuksekliği ERP’ nın temel taşlarından biridir. Client / server bilgi işlem teknolojisi , hiyerarşik , dağıtılmış ve ilişkisel veri tabanı, standart sorgulama dilleri, farklı ulkelerdeki tesisler veya bu ulkelerle olan ilişkiler nedeni ile cok dilli ( insanlı) kullanım, 4.kuşak programlama dili kullanımı, acık sistem mimarisi, uygulama programlamalarına grafiksel bağlantı kurabilme, personel, bakım , kalite vb. cok sayıda uygulamayı kapsaması, raporlama esneklikleri, farklı uretim yapılarına ( stok icin veya siparişe gore uretim ) uyum gosterebilme ERP yazılımlarında bulunması gereken diğer ozelliklerdir. ( chase / aquilano ) boylelikle verinin hangi noktada olduğu onemli olmaksızın kuresel boyutta veriye ulaşım ve kullanım sağlanmaktadır. Kuresel boyutta tasarımlanan veri tabanı tek bir noktadan kullanılabilmektedir. Bu fabrikada yaratılan teknolojik bilgiden diğer fabrikalar anında yararlanabilmektedir. Yine bu bolgede ki yeni tedarikci firmanın ozellikleri diğer bolgelerdeki fabrikalarca da bilinir hale gelmektedir. Tum stoklar ( ozellikle yedek parca ) merkezi olarak değerlendirildiğinden stok optimizasyonu daha etkin olarak gercekleştirilebilmektedir.
ERP’ de veriler, genellikle farklı yerlerdeki veri tabanlarına dağıtılmış durumdadır. Bu veri tabanları bir şebeke sistemiyle birbirlerine bağlı olmak durumundadır. Kullanıcıların gormek istediği veri / verilerin nerede olduğunu bilmesi gerekmekte , sistemin ise istenilen veri / verileri istenilen formatta kullanıcının hizmetine sunması gerekmektedir. Bu ilişki client / server yapısı ile cok daha etkin bir hale getirilmektedir. Bu yapıda bir cift program aynı anda calışmaktadır. Client tarafından hizmet icin istekte bulunulmakta , server tarafından ise bu isteklere cevap verilmektedir. Dolayısıyla muşteri on tarafta isteklerde bulunurken , arka tarafta server istenilenleri gercekleştirmektedir. Arka tarafta bulunan bir server aynı zamanda başka bir server icin client durumunda olabilir. Orneğin bir uygulama icin uygulama programı server olarak calışırken , gerekli veriler icin bir veri tabanı yonetim programının (server) muşteri ( client) olabilir.
Clint / server yapısı tasarım, muhendislik , atolye veri takibi, tezgah yukleme gibi uygulamalarda buyuk hız ve esneklik sağlamaktadır. ERP yazılımlarında bu yapı kullanım etkinliği ve verimliliğini arttırmaktadır. ERP, dağıtılmış veri tabanları, yani fiziksel olarak farklı yerlerde bulunan veri tabanları arasında ki entegrasyonu ile , kullanıcıya istediğini anında verebilecek şekilde kurulmakta, veri tabanları da tek bir işlem ( Transaction) ile guncelleştirilmektedir.
1.4. ERP Sistematiği :
Cok sayıda tedarik – uretim dağıtım merkezinin eş gudumlu olarak planlanması bir noktaya kadar merkezi planlama yapılmasını , bu noktadan sonra MRP II ve DKP sistemleriyle ademi merkezi planlama yapılmasını gerekmektedir. Satış noktası ve dağıtım merkezleri zinciri icinde toplanan muşteri sipariş ve satış tahmini bilgilerinin DKP sistemi ile toplanması , toplanan bilgilere gore ERP sistemiyle tum dağıtım , uretim ve tedarik merkezleri bazında Kaba Kapasite Planlaması ( Rought-Cut Capasity Planning ) yapılması ve bu aşamada soz konusu merkezlerin birbirlerine verecekleri bilgi, iş gucu, makine , malzeme, enerji vb. kaynak desteklerinin belirlenmesi ve bu merkezler bazında saptanan dağıtım , uretim ve tedarik ana planlarının MRP II ve DKP sistemleri ile ilgili olduğu merkezde yapılması gerekmektedir.

ERP ile planlama yapılırken ongorulen olcutler , Stratejik Planlama Sistemince belirlenen olcutler olacaktır. Fabrikalarda ademi merkezi bir şekilde gercekleştirilen MRP II calışmasının imalata yonelik programları BDU sistemi vasıtasıyla uygulanacaktır. Otomatik tanımlama teknolojisi ile elde edilen veriler hiyerarşi veri tabanı anlayışı icinde işlenerek depolanacak, oluşturulan bilgiler KDS’ leri tarafından işlenerek Stratejik Planlama Sistemi icin gerekli altyapı oluşturulacaktır.
İşletmenin farklı fabrikalarda farklı uretim tipini bulunması yazılımın tum fabrikalara uyacak şekilde esnek olmasını gerektirmektedir. Uretim tiplerini aşağıdaki şekilde sınıflandırabilmekteyiz:

• Stok İcin Uretim : Muşterinin anında almak istediği , standart tiplerde olan urunlerin uretimidir. Bu nedenle stok miktarı yuksek olan bir uretim tipidir. Emniyet stokları seviyesi ve satış tahmini calışmaları onem arz eder. Kitle uretimi ( Mass Production ) soz konusudur.
• Siparişe Gore Son İşlemler Uretimi : Standart modeller uzerinde muşterinin istediği aksesuar, boya , ambalaj vb. son işlemlerin gercekleştirildiği uretimdir. Boylece muşteri ihtiyacına uygun olarak ve kısa surede cok sayıda urun tipi uretilebilmektedir.
• Siparişe Gore Tasarım ve Uretim : Taşıma ve işleme techizatı gibi ozel urunlerin muşterinin isteklerine gore tasarımı ve / veya uretimidir. Standart malzemeler dışındaki malzemelerin satın alınması sipariş geldikten ve tasarımı tamamladıktan sonra yapılır. Dolayısıyla standart malzemelerin satınalma programı yapılır, diğerleri siparişler gercekleştikce planlanır.
Uretim tiplerindeki bu farklılıklar kaynak planlaması calışmalarını etkiler. Orneğin ; Son Montaj Programı ( Final Assembly Schedule- FAS ) ile Ana Uretim Programı ( Master Production Schedule- MPS ) stok icin uretim tipi icin aynı iken, diğer uretim tipleri icin farklıdır.
Ana Uretim Programı ikinci tipinde son işlemlere ( montaj ) kadar belirlenirken , ucuncu uretim tipindeki ancak standart malzemeler icin oluşturulabilir. Son Montaj Programı ancak sipariş geldikten sonra yapılabilir. İşletmelerin farklı uretim tiplerine ait fabrikalarının / bolumlerinin / montaj hatalarının olması durumunda ERP’ nın tum bu farklılıkları icerecek şekilde olması gerekmektedir.

===================


[B][B]1.5. Performans Olcutleri ve ERP :

Firmamız acısından baktığımızda ana amacımız, yoğun rekabet ortamı ve dinamik bir Pazar yapısı icinde firmanın yaşamını surdurmektir. Bu ise, kısa vadede uygun bir nakit akışını , uzun vadede karlılığı sağlamamızı gerektiriyor. Rekabet gucumuzun unsurları olan ; fiyat , kalite , zamanında teslimat , urunde ve sureclerde yenilik ve esneklik unsurlarında rakiplerimizden daha buyuk gelişmeler sağlamamız gerekiyor. Amaca yonelik olarak bazı tedbirler alıyoruz ve politikalar uyguluyoruz. 1980’lerin başından bu yana bu politikalardan operasyonel duzeyde olanların ağırlığı artıyor. Tam zamanında uretim, tam zamanında tedarik, otomatik kalite kontrol, esnek uretim, toplam kalite yonetimi gibi. Bu politikaların uygulanması sonucu elde edilen operasyonel gelişmelerin olculmesi ve değerlendirilebilmesi gerekiyor. İşletmenin cok değişik yerlerinden aldığımız genel gidiş hakkında bir bilgi sahibi oluyoruz ve yonetsel onlemlerimizi ve kararlarımızı alıyoruz. İmalat bilgi sistemini bu şekilde yorumlamak mumkundur. İmalat bilgi sistemimizi kurabilmemiz icin, imalat surecimizin hangi noktalarından, hangi verileri, ne sıklıkta toplayacağımıza karar vermek ve bunu gercekleştirecek altyapıyı kurmamız gerekiyor.
Performans olcutlerinin firma yonetimindeki kullanılışına baktığımızda uc ayrı yaklaşım goruyoruz. Birinci yaklaşım, gecmişten suregelen yaklaşımdır. Performansı ağırlıklı olarak finansal gostergelerle takip eder. Genel giderlerin mamullere dağıtımı coğunlukla direkt işcilik uzerinden gercekleştirilir. İşletme ici başarı gostergeleri olarak; hata oranı, cizelge gerceklenmesi, maliyet ve envanter kullanılır. İmalat hattı performans gostergeleri, tipik olarak, envantere şarj edilen direkt işcilik tutarı, envantere şarj edilen genel giderler tutarı, envanter donuş hızı ve hurda ve yeniden işlemedir.
İkinci yaklaşımın savunucuları ise, finansal performans gostergelerinin operasyonel iyileştirmeleri yansıtmadığı ve bu nedenle operasyonel iyileştirme planlarının ve bunlara ilişkin, şayet varsa, sabit yatırım kararlarının alınmasında karar vericileri yanlış yonlendirdiğini belirtmektedir. Hata oranları, imalat surecinin bir defada doğru yapma oranları, imalat işlem suresinin on sureye oranı, imalatta geri donuşler, planlanan ve gercekleşen uretim oranlar, zamanında teslimat oranı vb. butun bu başarım oranları aynı zamanda maliyet turetecleri olarak değerlendirilebilir. Bu tur başarım oranları ile maliyetleri de kontrol altında tutmak ve yonlendirmek mumkundur. Bu yaklaşım icinde diğer bir goruş ise Eli Goldratt tarafından one surulmuştur. Buna gore, malzeme satın alma giderleri dışındaki butun imalat giderleri donemsel sabit işletme giderleridir. Eğer işletme giderleri bu şekilde hesaplanırsa, o taktirde işletme yoneticileri “ katma değer ” i, yani satış gelirleri eksi malzeme satın alma giderlerini en cok almayı hedefleyeceklerdir.
Ucuncu ve en geniş uygulamaya sahip yaklaşım ise, yoneticinin hem finansal hem de operasyonel performans olcutlerini bir arada gormek ve değerlendirmek isteyeceği ongorusunden hareket etmektedir. Mevcut finansal gostergelerin yanında operasyonel iyileştirmeleri de yansıtan performans olcutlerini karar vericiye dengeli bir bicimde sunmayı hedefliyor. Bunun icin hem finansal hem de operasyonel performans olcutlerini uygulanan politikaları değerlendirebilecek şekilde tanımlıyor. Orneğin, haftalık bazda işcilik ve malzeme giderlerinin satılan mamullere dağılımı, işletmedeki envanter değerinin satılan mamullerin malzeme değerine oranı, nihai muayene hata adetinin satılan mamul adedine oranı gibi.
Elimizdeki iletişim, yazılım ve donanım olanaklarını, yani bilişim teknolojisini kaynak kullanımının en alt duzeylerde dahi gercekleşme değerlerini saptamakta kullanmalıyız; tek tek mamul kumeleri ve tek tek imalat hataları icin, ancak gercekleşen kaynak kullanımlarının değerlendirilmesinde karşılaştırmalar maliyet standartlarıyla değil gecmiş kullanım değerleriyle yapılmalıdır. Sapma analizinden ziyade gercekleşen değerlerin trend analizi vurgulanmalıdır. Sadece kendi işletmemizdeki değerlerden hareketle yapılan trend analizi de yeterli gorulmemektedir. Karşılaştırmalarda firmanın en iyi rakipleri esas alınmalıdır. Butun bunlar, seviyeleme ( Benchmarking ) calışmalarının da gercekleştirilmesini gerektirir


1.6. Firmalar Nicin ERP Kullanır ?
İşletmeler buyudukce cok tesisli hale gelmekte , uluslar arası piyasalara girmekte ve hatta , farklı ulkelerde fabrikalara sahip olmaktadır. Bu şekilde yoğun rekabet altına giren işletmeler, karşılarına cıkan fırsatları değerlendirme, kuvvetli yonlerini koruma, zayıf yonlerini geliştirme ile rakiplerine ustunluk sağlama amacındadırlar.
İşte ERP sistemi bu hedefler doğrultusunda, işletme kaynaklarının , stratejiler doğrultusunda etkin ve verimli kullanılmasını sağlayan bir yazılım sistemidir.
ERP kullanmayan şirketler, iş uygulamalarını, kağıda dayalı sistemler ile dağınık ve birbiriyle bağlantıları olmayan yazılımları birleştirerek, yurutmeye calışırlar. Bunun sonucu, ellerinde hicbir zaman genel bilgi olmadığı icin yonetimde ceşitli sorunlarla karşılaşırlar. ERP sistemi de bu farklı uygulamaları bir araya getirmek uzere tasarlanmıştır.
1988 yılında Deoitte & Touch Consulting firmasınca yapılan bir araştırmaya gore, firmaları ERP’ ye gecişte zorlayan etkenler şoyledir.
1. Teknolojik Nedenler :
a) Dağınık sistemlerin tekrar yerleştirilmesi
b) Bilginin kalitesinin arttırılması
c) Ticari işletmelerin tumleştirilmesi
d) Eski ve modası gecmiş sistemlerin değiştirilmesi
e) Buyumeyi sağlayacak sistemleri elde etmek
2. İşlevsel Nedenler :
a) İş başarımını artırmak
b) Giderleri duşurmek
c) Muşteri memnuniyetini arttırmak
d) Yeni iş stratejilerini geliştirme olanağına kavuşturmak
e) Kuresel iş yaşamına uyum sağlamak
Yine bu anket sonucu ERP kullanan firmaların elde ettikleri yararlar şoyle belirlenmiştir.
1. Stokların azalması
2. Personel azalması
3. Verimliliğin artması
4. Sipariş yonetiminin gelişmesi
5. Satın alma giderlerinin azalması
6. Odeme yonetiminin gelişmesi
7. Gelirlerin artması
8. Lojistik giderlerin azalması vb. bircok nedenleri bu nedenlere ekleyebiliriz.
Bu konuda araştırmada Vestel Elektronik Tic. A.Ş.’ de yapıldı, ERP’ nin ve SAP’ ın firmadaki işleyişi hakkında bazı bilgiler edinildi.
Firmada SAP yazılımının 4 modulu faaliyete gecmiştir. Bu moduller SD ( Satış Dağıtım ) , MM ( Malzeme Yonetimi ) , FI ( Mali Muhasebe ) , CD ( Maliyet Muh. ) ve kontroldur.
Verilen bilgiye gore firmada ERP sistemleri kullanmanın ana amacları stokları en aza indirerek verimliliği arttırarak, maliyeti minimuma indirerek en yuksek karı elde etmektir.
SAP sistemini hayata gecirmek kolay bir şey olmadığı icin firmada SAP proje ekibi kurulmuştur. Bu ekibin amacları şunlardır;
 İş sureclerinin mevcut durumunu ortaya koymak ve iyileştirme calışmaları yapmak
 İşletmenin organizasyonu ve insan kaynakları mevcut durumunu ortaya koymak
 İşletmenin bunyesinde yer alan belli başlı bilgi sistemleri donanımına ilişkin alt yapıyı hazırlamak
 Uygulama yazılımlarına ilişkin bilgi toplamak ve kullanıcı problem ve ihtiyaclarını kavramak
Bu amaclar ışığında proje ekibi sistemi belirli surelerde yeniden yapılandırma ve hataları asgariye indirme calışmalarını yurutmektedir.
İşletme uygulama yazılımı alt yapısının en belirleyici ozelliği birbirinden ayrık bilgi adacıklarından oluşmasıdır. Edinilen bilgiye gore bu yapının organizasyona yansıması iki noktada toplanır; birincisi tekrar eden işlemler ve verimsizlik, ikincisi ise varolan bilginin yonetim aracı olarak kullanılmamasıdır. Bu adacıklar arasındaki bilgi alışverişi kullanıcılar tarafından genellikle manuel işlemlerle yerine getirilmektedir. Bu tur bir yapının şirketin faaliyetlerine etkileri şu şekilde ozetlenebilir.
 Her bir kullanıcı kendi işleri icin gerekli olan bilgiyi uretmekte ve bu bilgi kendi bilgi adacığında kalmaktadır. Başkalarının bu bilgiye erişimi mumkun olmamaktadır.
 Adacıklar arasında bilgi alışverişi genellikle birinden yazılı olarak alınan bilgilerin diğerlerine kullanıcı tarafından tekrar girilmesi şeklinde olmaktadır.
 İşlerin akışı sırasında bir sonraki işlemi yerine getirecek birim yada kişi onceki adacıkta oluşmuş olan bilgiye erişememekte, bu nedenle işlemlerini yerine getirirken gerekenden fazla zaman ve emek harcamaktadır.
Donanım alt yapısının en belirleyici ozelliği, şirketin gunumuzdeki ve yakın gelecekteki ihtiyaclarını karşılayacak teknik kapasiteye ulaşabilmesi icin ilave yatırımlara ihtiyac duyulmaktadır. Bu nedenle işletme faaliyetlerinde SAP yazılımına geciş uygun gorulduğu belirtilmiştir.


1.7. ERP Sistemin Secimi ve Uygulamasında Dikkat Edilecek Hususlar :
ERP sistemlerinin fonksiyonları birbirine oldukca benzemektedir ve bugun piyasada yuzden fazla ERP sistem satıcısı firma bulunmaktadır. Bu iki husus ERP paketi seciminin firma icin gercekten buyuk bir zorluk taşıdığını gostermektedir.
ERP paketi firmanın kendi koşullarına uygun olmalı ve satıcı firma da parasal yonden guclu olmalı ve uzun surecek bir yaşam garantisi gostermelidir.
Ciddi kuruluşlar ERP secimi icin cok dikkatli hareket ederler ve bazen bu secim suresi bir yılı gecebilir.
ERP yazılımının uygulaması ise, en az secimi kadar buyuk guclukler taşımaktadır. Alınan paketin sağladığı, tumleştirme , ortak kullanımı gibi faktorler, sistemleri ve uygulamaları, daha karmaşık hale getirir. Ayrıca ERP sistemleri, iş uygulamaları icin temel fonksiyonlar sağlarlar. Kuruluşlar bu fonksiyonları, kullanarak, şirketin işleyişini organize ederler. Yani şirketler ERP kuruluşunda iş uygulamaları adımlarında binlerce secenekten birini secme ozgurluğune sahiptirler.
Cok buyuk firmalarda, ERP yazımı, cok farklı bolgelerde, farklı iş kolları ve geniş bir kullanıcı kitlesi icin kurulacağından, uygulama cok uzun zaman alabilir. Harcanan zamanın buyuk bir kısmı, bir işin nasıl kurulacağı hakkında karar verirken kullanılır. Bu nedenlerle pek cok firma, ERP icin bir uygulama safhası donemi gecirmeyi secerler ve bu donemde gerekiyorsa iş uygulamalarını değiştirirler veya yeniden kurarlar.

1.8. ERP’ nin Maliyeti :
Genelde ERP, kurumda iş yapısının değişmesine neden olacağından, başlangıcta ERP icin belirlenmiş butce sınırları da aşılmış olur. Bu yuzden ideal şartlarda uygulanan ERP oldukca pahalıya mal olmaktadır. Yalnızca yazılım yuzbin dolardan , milyon dolara kadar değişen maliyet getirmektedir. ERP seciminin karmaşıklığını bilen pek cok kuruluşun , bu secim icin danışman firma secmesi maliyetin daha da artmasına neden olur.
1.9. ERP’ yi Başarılı Kullanamayan Firmaların Başarısızlık Nedenleri :
Etkin bir işletme yonetiminin amacları temel olarak iki kategoride ele alınabilir.İlki , fiyat, teslimat ve kalite gibi hususlarda beklentileri karşılamayı hedefleyen muşteri memnuniyeti ; ikincisi ise, makul bir kararlılık ve yatırım geri donuş oranını elde etmeyi hedefleyen ureticinin kendi memnuniyetidir. Bu iki kategorideki hedefin aynı anda sağlanması, etkin bir işletme yonetiminin varlığına işaret eder. Ancak, bu amacların aynı anda gercekleştirilmesi, genelde tedarik, uretim, satış ve finans gibi ceşitli işletme faaliyetlerinin bir ahenk icinde yurutulmesi ile mumkundur. Bu ahengin sağlanabilmesi icin departmanlar arasındaki etkileşimleri ortak bir veri tabanında butunleşik bir yapıda barındıran bir endustriyel yonetim sistemi yazılımına ihtiyac duyulduğu cok aşikardır.
MRP, MRP II ve ERP gibi endustriyel yonetim sistemleri yazılımları, yukarıdaki amaclara erişebilmek icin kullanılan araclardır. Bu tur yazılımlar, teknolojik bilgiyle ( urun ağacı, ata, malzeme ve tedarikci / muşteri ana kayıtları ) donatılmış veri tabanlarını , satış ve ana uretim cizelgesiyle butunleştirerek bağımlı veya bağımsız muşteri taleplerini karşılayabilmek icin urunun bileşenlerine ve malzemelerine ait ihtiyacları, zaman ve miktar bazında cizelgeleyerek satın alma ve uretim planlama departmanlarıyla gerekli etkileşimi sağlarlar. Ayrıca , bu etkileşimlerin sonucu olarak ceşitli departmanlardaki işletme faaliyetlerine getirilirken gerekli finansal kayıtlarında otomatik olarak oluşturulması , endustriyel yonetim sistemlerini daha cazip hale getirmektedir.
Boylesine geniş, karmaşık ve departmanlar arası etkileşim zorunluluğu olan bir yazılımın bir işletmede kurulumu , uygulaması ve yurutulmesi kolay bir iş değildir. Literature bakıldığında bu yazılımların neden başarısız oldukları hakkında bir cok calışma vardır ve bu calışmalar , başarı determinantları ve performans olcutleri hakkında yeterli bilgiyi sunmaktadır. Ancak, son zamanlarda, Turkiye’ de son derece yaygın olarak kullanılmaya başlayan bu yazılımların gelişmekte olan ulkelerde nasıl yurutulmesi hakkında herhangi bir calışmaya rastlamak mumkun değildir. Bilimsel bir araştırma konusu olabilecek bu durumu irdelemek icin aşağıdaki uc noktanın ele alınması ve uygulayıcıların bu noktalara dikkat etmesi gerekmektedir.
İlk olarak, gelişmekte olan ulkelerde endustriyel yonetim sistemlerinin uygulamalarını yurutebilecek vasıfta ve kalitede yeterli sayıda yetişmiş eleman sıkıntısıdır. Bu onemlidir cunku hem danışmanlığı verecek hem de alacak olan elemanların ( ekip ) kalitesi, yazılımın uygulama başarısını etkileyecektir. İyi bir yazılım kotu bir ekip ve yetersiz danışmanlık becerisi ile başarısız olurken, nispeten kotu ve eksik bir yazılım iyi bir ekip ve becerili danışmanlık hizmeti ile başarılı olabilmektedir. Dolayısıyla, son gunlerde fazlasıyla alıcı bulan bu yazılımların uygulamalarını yurutecek yetişmiş elemanların bulunması, projenin başarısı icin son derece onemlidir.
İkinci olarak, danışmanlığın yapılış bicimi cok onemlidir. Genellikle, gelişmekte olan ulkelerde danışmanlık, firmanın ihtiyacına gore yazılımı uyarlama yerine firmadaki mevcut uygulamaya yazılımı uyarlama yaklaşımına dayanmaktadır. Dolayısıyla, yanlış veya eksik bir uygulamayla karşılaşıldığında doğrusunu empoze etmek ve alışkanlıkların elimine edilmesi icin insanların davranış bicimlerini değiştirmesini gerektiren ikna yontemini kullanmak yerine mevcut olan eksik veya yanlış uygulamaya yazılımı uyarlama cabası endustriyel yonetim sistemini yanlış kurgulanmasına yol acacaktır. Bu onarılması cok zor bir hatadır. Başka bir ifadeyle, danışmanlığın,yazılım eğitiminin verilmesinin yanında endustriyel yonetim sisteminin kurgusunun da yapılmasını gerektirdiği hususu gozden kacırılmamalıdır.
Ucuncu nokta ise , gelişmekte olan ulkelerdeki işletme yonetimlerinde ki onemli bir yonetim zaafıdır. Gelişmiş ulkelerde “ once planla daha sonra uygula” şeklinde ortaya cıkan yonetim anlayışı, gelişmekte olan ulkelerde tam tersi olarak ve “ once uygula , daha sonra planla ” şeklinde ortaya cıkmaktadır.
Bu yonetim zaafı, alt yapısı henuz oluşmamış firmaların bu tur yazılımları satın alarak uygulamaya başlamalarına ve de başarısız olmalarına neden olmaktadır. Hele bir yazılımı alalım planlamayı da beraber gotururuz yaklaşımı, işleri karmaşık hale getirmekte ve proje tamamlanma suresinin uzamasına yol acmaktadır. Uzun proje tamamlama suresi, firmadaki moral değerleri aşındırmakta ve yazılıma duyulan guvenin sarsılmasına neden olmaktadır. Sarsılan guven, kotu imaj olarak yazılım firmasına geri donmekte ve sonucta her iki tarafta kaybetmektedir. Sonuc olarak, iyi planlanmadan rasgele veya belirli bir onyargı ile secilmiş yazılımların yetersiz ekip ve danışmanlık becerisi ile uygulamaya konulması, bu yazılımların başarısız olma olasılıklarını arttıracaktır. Dolayısıyla, iyi bir planlama, iyi bir ekip, iyi bir yazılım ve iyi danışmanlık becerisi, planla uyumlu proje uygulaması ve yurutulmesi, proje başarısının vazgecilmez unsurlarıdır.
1.10 Geliştirilmiş ERP :
1997 ve 1998 yılları icinde, ERP yazılım sağlayıcıları kendi cekirdek sistemleri icine daha once bulunmayan uygulamaları yerleştirerek ERP’ nin genişletilmesi sorununu tartışmaya bağladı. Bu tartışmalar 1999 yılı icinde de devam etti. Ancak şirketlerin geliştirilen bu urunleri satın alabilmesi icin, bu uygulamaları kendi işleri icin gerekli olduğuna inandırmaları gerekmekteydi. ERP yazılım sağlayıcıları beş konu uzerinde calışmalarını yoğunlaştırdılar.
a) Muşteri İlişkileri Yonetimi ( Customer Relationship Manegement- CRM )
Muşteri ile ilişkide satış, servis ve pazarlamada pek cok bağlantı noktası soz konusudur. Orneğin; telefon, e - posta , web siteleri, dağıtıcılar, muşteri servis merkezleri en belli başlı olanlarıdır. Bu bağlantı noktalarının hemen hepsi aynı derecede oneme sahiptirler. Bunların her biri ayrı ayrı muşterilerle ilgili bilgi toplamada buyuk gorev ustlenirler. Bu buyuk arenada pazarlama yoneticisinden, muhasebe mudurune, servis teknisyenlerine kadar pek cok kişi muşterilerle ilişki halindedirler.
Sadece bir şirkette ilişkisini surduren bir muşteri hangi noktadan bağlandığına bakılmaksızın kendisinin şirket tarafından tanınmasını istemektedir. Orneğin bir muşteri şirkette ofis malzemeleri toptancısı olarak bir hesap actırmış ise, bu muşteri şirketin servis hattına telefon ettiğinde, muşteri ile o anda ilişkide olan kişiye CRM hemen anında ona ait malzeme gonderilme adresini, odeme bilgilerini, sipariş ile ilgili bilgileri ekrana getirebilmektedir. Aynı bilgi, muşteri şirketin web sitesine ulaşarak sipariş verme durumunda da muşteri icin hazır olacaktır. Benzer şekilde, satış personeli bir muşterisi ile konuşurken tum urunlerle ilgili bilgi ekrana gelecek ve muşteriye satış icin her turlu ortam hazır olacaktır.

Şekil 6: CRM Yazılım Uygulaması
Şekil-6’da CRM yazılımının şirket icindeki uygulaması gorulmektedir. Şekilden de anlaşılacağı gibi yazılım , muşterinin şirketi tek bir yuz olarak gormesini sağlamaktadır. Bu noktada şu konuyu hatırlatmakta fayda vardır. CRM yazılımının uc temel tipi bulunmaktadır. Bunlar ; Pazarlama, Satış ve Servis uygulamasıdır. Genelde ERP yazılım pazarlayıcıları bu uc uygulamayı da sağlamaktadırlar.
b) Geliştirilmiş Planlama ve Zamanlama ( Advenced Planning And Scheduling –APS )
APS şirketlerin uretim işlerinin planlamasına yardımcı olmaktır. ERP sistemlerinin planlama fonksiyonlarına sahip olmasına rağmen, onların metotları APS’ den oldukca onemli derecede farklılık gostermektedir.
Başta belirtildiği gibi ERP, MRP uzerine baz alınarak geliştirilmiştir. MRP urun zamanlaması kullanıldığında , muşteri herhangi bir urun talep ettiğinde, planlar elde var olan malzemenin durumuna gore hazırlanırdı. Daha sonraları MRP gelişerek MRP II’ ye donuştu. MRP II bugunun ERP sistemlerinde bulunan MPS ( Master Prodiction Scheduling ) yi kullanarak MRP’ ye bağlanıp daha mukemmel planlar geliştirmeye başladı. MPS ve MRP ile şirketler uretim icin yeterli kalitenin olup olmadığı hakkında kolayca geri besleme yapabilmektedirler.
ERP planlama işlerinde , bir urun icin muşterinin gereksinme duyduğu tarih sisteme girmekte ve sistem MPS’ yi yaratıp siparişi tamamlayabilmek icin gerekli kapasiteyi tahmin etmektedir. Kapasite gereksinim tahminlerinin sağlanamaması durumunda işler tekrarlanmaktadır.

APS sistemi, işci ve makinaların kapasitesini dikkate aldığı gibi, materyalin kullanılabilirliğini de goz onunde tutmaktadır. Bu nedenle, herhangi bir sorun doğması anında işlerin sonuclanmasını beklemeden planlama hemen yeniden duzenlenebilir. Bu hızla işlem uygulaması , pek cok ek yararlar sağlamaktadır. APS sistemleri cok farklı mantıklar kullanıldığından, ERP sistemlerinin dışında tutulmaktadır. APS, stoktaki verileri, muşteri siparişlerini ve ERP sistem tarafından uretilen tahminlerin bir ozetini elde edebilir. APS sistemi, ERP de bulunan MRP kapasitesi ile birleşerek kullanılabilir veya tam olarak onların yerine gecebilir. Bazı ERP yazılım uretici firmalar, tum MRP kapasitelerini APS ile birlikte urunleri icine dahil etmiş bulunmaktadırlar.
Şekil 8 : APS’nin Urettiği Raporlar ve Analizler
c) Satınalma Zinciri Yonetimi ( Supply Chain Management- SCM )
SCM, 1990 yıllarının sonuna doğru bilgisayar teknolojisinin en onemli konusu olarak tartışma platformuna yerleşmiş bulunmaktadır.

Şekil 9 : SCM’ de ERP’ nin Rolunde meydana gelen değişiklikler:
SCM’ de ERP yazılımının oynadığı rol halen bir tartışma konusudur. SCM yazılımı, satınalma zincirinde bilginin işleyişini ve akışını desteklemektedir. Pek cok SCM urunu uc gruptan biri icine girmektedir.
1. Planlama,
2. Optimizasyon,
3. İşlem
Gecmişte bu iki yazılım kesinlikle birbirlerinden ayrılırlardı. Ancak bugun ic ice gecmiş durumdadırlar. Bu acıklamalardan anlaşılacağı gibi kuruluşlar kendi koşulları icin en uygun olanını secerler. Bazıları ERP’ yi yeterli gormekte, bazıları ise SCM yazılımlarının cok pratik seceneklere sahip olduğunu duşunur. Ancak genel kanıya gore kurumların tum gereksinimini karşılayacak en uygun yazılım , bu sistemleri bir araya getirecek yeni bir yazılımdır.
ERP ile SCM karşılaştırması uzerine yapılan bir araştırmaya gore; dort onemli kriter secim icin kurumlara iyi bir ornek oluşturabilir.
 Değer : ERP paketleri bir iletişim omurgası oluşturmakta ve tum iş fonksiyonlarını tek bir parasal sistem icinde kombine etmektedir. Ancak, ERP işlerin kim tarafından , nerede , ne zaman ve nasıl tamamlanacağı konusunda gerekli tum verileri sağlayamamaktadır. Ancak SCM yazılımı bunu sağlamaktadır.
 Zamanlama :ERP yazılımının uygulaması bir ile uc yıl surmektedir. Buna karşılık tipik bir SCM yazılım projesi uygulaması altı ile dokuz ayda tamamlanabilmektedir.
 Geri Odeme : ERP, SCM’ ye oranla cok daha uzun zamanda geri odemeyi gercekleştirebilmektedir.
1. Yuk : ERP projeleri cok geniştir ve bu nedenle SCM yazılım projelerine kıyasla kuruma cok daha buyuk yuk getirmektedir. Ayrıca ; SCM yazılım projesi ufak bir secilmiş grup tarafından kullanılmaktadır.
d) Karar Destek :
Karar destek aracları, kişilerin verileri analiz ederek bir karara varmalarına yardımcı olmak uzere tasarlanmış yazılım programlarıdır. Orneğin, OLAP ( Online Analytical Processing ) tipik bir karar destek aracıdır. OLAP programları, kullanıcıların veri ambarları gibi cok buyuk captaki veri tabanlarında depolanmış verilere kolaylıkla ulaşmasını sağlar


[B]1.12 ERP YAZILIMCILARI

ERP yazılımı sağlayıcıları piyasanın yaklaşık ucte ikisini şu beş firma ellerinde tutmaktadır.
SAP : SAP AG, ERP konusunda ustun lider olarak goze carpmaktadır. Piyasanın % 31 ni elinde tutmaktadır. Bu sebeple, ERP kelimesi neredeyse SAP ile ozdeşleşmiştir. SAP bolum 2 de ayrıntılı olarak incelenecektir.
ORACLE : İlişkilendirilmiş veri tabanlı yonetimi sistemlerin lideri olan Oracle ERP Pazar payının % 14’ ne sahiptir. California merkezli şirket , ERP’ de moduler yonetimi kullanarak, Oracle Financials, Oracle Manu Facturing gibi aslında ortak komuta araclarını kullanan, ayrı uygulamalar sunmaktadır. Şirket, Oracle Applications olarak bilinen butunleşik bir paketide sunmaktadır.
PEOPLESOFT : 1987’ de insan kaynakları yazılımı sağlayan şirket olarak kurulan Peoplesoft Inc. Şirketi, genişleyerek ERP sağlayıcı lider şirketler arasına % 7’ lik piyasa payını eline tutarak katıldı. Şirket, malzeme yonetimi, pazarlama, uretim ve maliye uzerine kurumsal cozumler sunmaktadır.
J.D. EDWARDS : 1977’ de kucuk ve orta olcekli bilgisayarlara yazılım sağlamak uzere kurulan J.D. Edward& Co., ERP sıralamasında cok hızlı ilerledi. Şirket, kullanıcılarına, AS400 tabanlı ve muşteri / sunucu bazında kurulu , finans, uretim ve lojistik / pazarlama alanlarında modullere sahip bir ERP cozumu sunmaktadır.
BAAN : Baan Co. , uretim, finans, pazarlama / nakliye şeklindeki tekil uygulamalar halinde ERP cozumleri sunmaktadır. Bunun yanı sıra , Baan IV olarak bilinen butun bir pakette sunmaktadır.


BOLUM II
SAP, SAP SİSTEMLERİ VE R/3 YAZILIMI
2.1. SAP AG
SAP AG , işletme uygulamaları dalında orta ve buyuk olcekli işletmelere uzman yazılım ve desteği sağlayan bir yazılım evidir. Ayrıca kurumlar ve ticari toplulukların kendi icindeki ve aralarındaki proseslerin entegrasyonunu sağlayan kurumlar arası yazılım cozumleri sağlayıcısıdır. 1972 yılında beş analistin girişiminde System Analyz Und Programmentwicklung ( “ System Analysis And Program Development” ) adı ile Almanya’ nın Walldorf şehrinde kurulmuştur. Gunumuzde SAP AG , dunyanın 3. buyuk yazılım firması ve internet tabanlı kurumsal iş cozumleri pazarının dunya ve Turkiye’ deki lideri konumundadır. 120 ulkede temsil edilmekte, dunya uzerinde 13.500 muşterisi ile 30.000 in uzerinde enstelasyonu ve 50 ulkede 23.700’ den fazla calışanı bulunmaktadır.
SAP’ nin misyonu , her sektor ve buyuklukteki şirket yoneticilerine stratejik iş cozumleri sunarak , yoneticilerin şirket muşterilerinin gereksinimlerini daha etkin ve karlı olarak karşılamalarını desteklemek ve boylelikle kurumsal kaynak planlaması alanında yoneticilerin birinci tercihi olmaya devam etmektir. SAP, calışanları ve iş ortaklarını surekli buyuyen, gelişen ve oğrenen alt yapısını geleceğe taşıyan en onemli varlıkları olarak değerlendirir ve kuresel anlamda sosyal sorumluluklarının bilinciyle hareket eder.
2.2 SAP’ ın TARİHCESİ :
1972 1 Nisan 1972’ de IBM’ in kurucu uyelerinden oluşan beş kişi SAP’ yi Almanya’ nın Mannheim şehrinde kurmuştur. Amacları tum ticari yonetimsel işlemleri entegre edecek olan standart kurumsal yazılımları geliştirmek ve pazarlamaktı. Aynı bilgileri birbiriyle etkileşimli olarak
gercek zamanlı işlenmesi ve bilgisayar monitorunun bilgi işlem merkezinin odak noktası olması gerektiğini amaclamışlardı.
1977 SAP merkez burolarını Walldorf’a taşıdı.
1978 SAP gelişiminde R / 2 sistemi ile esaslı bir adım atılmasını sağladı. SAP’ nin muşterileri ile yakın ilişkileri , maliyet hesaplamaları modulu gibi yeni onemli eklemeler yapıldı ve mevcut program modullerinde de surekli artış goruldu.
1982 SAP 10. yıl donumunu satışlarını % 48’ e arttırarak , 24 milyon DM’ı aşmış olarak kutladı. 1982 sonunda, Almanya’ da , Avusturya’ da ve İsvicre’ de 236 şirket SAP standart programları ile calışmakta idi. Bir sonraki yılda da satışlarda % 45’ lik artış gozlendi.
1984 SAP İnternational’ın İsvicre’ de kurulmasıyla bir adım daha atıldı.
1985 Satışlar 100 milyon DM’a fırladı.
1987 Satışlar 275 milyon DM’ a tırmandı ve 850 şirket artık SAP yazılımlarını kullanmakta idi. Ayrıca 1987’ de, SAP yeni jenerasyon bir yazılım icin stratejisini duyurdu ve bu R / 3 sisteminin doğuşu oldu.
1988 SAP halka arz edildi.
1989 Satışlar 500 milyon DM’ ı aştı ve personel sayısı 1700’e ulaştı.
1992 R / 3 cozumleri pazara sunuldu. R / 3 muşteri / sunucu sisteminin cıkışı, SAP tarihinin en onemli olayıydı.
1994 Satışlar % 66 artış gostererek 1,8 milyar DM’ a fırladı.
1995 İleri teknoloji sektorunden Microsoft , IBM’ e R/3 muşterisi olarak katıldı. Ayrıca R/3 3.0 surumunu cıkardı. Bu versiyon sayesinde, uretim planlaması ve kontrolu gibi onemli alanlar etraflıca kapsam icine alınmış oldu. SAP 40’ dan fazla ulkede temsil edildi.
1996 SAP R/3 Release 3.1 internet uygulanabilirliği sağlandı. Firma endustrilere ozel cozumler uretmeye başladı. Hızlandırılmış SAP uygulama metotları oluşturuldu.
1997 Satışlar 3,7 milyar DM’ ı buldu. Ayrıca muşteri ilişkileri yontemi, tedarik zinciri yonetimi ve akıllı iş cozumleri icin yeni cozumler oluşturuldu.
1998 SAP, muşteri destek ve cozumleri icin endustri cozum haritaları iş teknolojisi haritaları ve servis haritaları sunuldu. Firma New York Borsasına girdi.
1999 SAP yazılımın kolay oğrenilebilir ve kullanılabilir hale gelmesi icin Enjoy SAP hizmete girdi. my SAP . com hizmete sunuldu.
2000 R/3 internet kullanımına imkan tanıyacak hale getirildi. İnternet uzerinden firmadan firmaya Pazar alanı yaratmak ve guclendirmek amacıyla SAP marketler kuruldu.
2.3 SAP TURKİYE
1995 yılında kurulan SAP Turkiye, her gecen sene ikiye katlanan calışan sayısı , 13 destek merkezi ve5 uyarlama ortağı ile 80’ e yaklaşan kullanıcısına yazılım sistemlerinin yanı sıra iş analizi ve sistem teknoloji danışmanlığı, eğitim hizmetleri, uygulama desteği ve sistem optimizasyonu hizmetleri sunmaktadır. SAP Turkiye yurtdışındaki başarısını Turkiye’ de de gostererek uygulama yazılımları pazarında liderliğini kanıtlamıştır.
SAP Turkiye R/3 sistemini tamamıyla Turkceleştirerek ve yerel kanun ve mevzuata uygun değişiklikler ile yerelleştirerek Turk kullanıcılarına sunmaktadır.
SAP Turkiye organizasyonu aşağıdaki temel birimlerden oluşmaktadır:
• Mali ve İdari İşler
• Satış ve Pazarlama
 Direkt Satış
 Pazarlama
 İş Ortaklığı
• Stratejik İş Birimleri
 Proses Tipi Uretim
 Kesikli Uretim
 Savunma ve Sağlık
 Tekstil ve Mağazacılık
 Kamu
 Finans ve insan Kaynakları
• Temel Servisler
 Teknoloji Danışmanlığı
 Uygulama Metodolojisi
 Eğitim Merkezi
 R / 3 Sistem Servisleri
SAP Turkiye firmalara teknik destek, danışmanlık ve eğitim hizmetleri vermektedir.
a) Teknik Destek ve Danışmanlık Hizmetleri
SAP Turkiye ; firmalara kritik iş uygulamalarını değiştirirken yetersiz teknik destek ve danışmanlık hizmetlerinden doğabilecek gecikmeler ve hatalar ile karşılaşıldığında ve yazılımın yanı sıra planlama aşamasından , gercek kullanıma kadar olan aşamalarda hizmetler sunmaktadır. SAP bilgi teknolojisi yatırımlarına katma değer ekleyebilecek hizmetleri on planda tutmaktadır. SAP teknik destek ve danışmanlık hizmetleri Tablo 4.1’ de gorulmektedir.






SAP teknik destek ve danışmanlık hizmetleri ile R / 3’ e geciş projesinin en kısa zaman dilimi icinde ve en elverişli şekilde tamamlanması sağlanmaktadır. Tum SAP teknik hizmet ve danışmanlık hizmetleri ISO 9001 sertifikasına sahiptir. Onleyici hizmetler ve araclar ile planlanmamış aksiliklerin olasılığı en duşuk yuzdeye