İKTİSAT, bireyler ve toplumların sınırlı kaynaklarını sınırsız ihtiyaclarını karşılamak icin nasıl dağıttıklarının incelenmesidir.
Ulkeler arasındaki farklı ekonomik yapı ve kurumların organizasyonu ile ceşitli cıkar grupları arasındaki ilişkileri inceleyen iktisat bolumune İKTİSADİ SİSTEMLER adı verilir.
İktisatcının belli bir ekonomik sorunla ilgili butun gercekleri araştırıp toplama işlemine BETİMLEYİCİ İKTİSAT denir.
İktisadın temel ozellikleri: Malların uretimi,tuketimi ve dağıtımıyla ilgili olması. Sosyal bir bilim olması. Analitik olması. İnsan davranışlarının sadece iktisadi yonunu secip incelemesi
Arz yasası, malın fiyatı ile arz edilen miktar değişkenleri arasındaki ilişkiyi gosterir.
Tuketicinin geliri arttığında talebi artan mallara NORMAL MAL denir.
Gelir arttıkca talebi duşen, gelir azaldıkca talebi artan mala DUŞUK MAL denir.
Tuketim mallarının uretiminde kullanılan mallara sermaye malları (yarı mamul mallar, hammaddeler, uretici malları) denir.
Fiyat değişiminin yarattığı gelir ve ikame etkileri "talep eğrisinin neden negatif eğime sahip olduğunu " acıklamak icin birlikte kullanılır.
Genelden ozele doğru yapılan bir araştırmada izlenen yaklaşıma TUMDENGELİM adı verilir.
Cateris Paribus varsayımı "diğer koşulların sabit olduğu"'nu ifade eder.
Normal malın talebinin GELİR esnekliği POZİTİF tir. Duşuk malın talebinin GELİR esnekliği NEGATİF tir. Birbiriyle ilişkisiz mallar arasında CAPRAZ talep esnekliği sıfırdır. İkame mallar arasındaki capraz talep esnekliği pozitiftir. Tamamlayıcı mallar arasındaki capraz talep esnekliği negatiftir.
Esnekliği sonsuz olan talep eğrisi, y eksenine paralel olan bir doğrudur.
Piyasa doneminde (cok kısa donem) uretim miktarı sabittir.
Uzun donemde tum girdilerin miktarı ve uretim kapasitesi değiştirilebilir.
Toplam sabit maliyetin uretim miktarına oranına ortalama sabit maliyet denir. AFC=TFC/q
Tam rekabet piyasasındaki bir firmanın ortalama geliri sabittir ve fiyata eşittir. AR=P
Tekel piyasasındaki bir firmanın marjinal geliri sıfır olduğunda, tekelcinin sahip olduğu talep eğrisinin esnekliği 1'e eşittir.
Talebi esnek olan bir maldan elde edilen toplam gelirin arttırabilmesi icin malın fiyatının duşurulmesi gerekir.
İmalat faaliyeti sonucunda yaratılan faydaya Şekil faydası denir.
Uretimde kullanılan, ancak bu kullanım karşılığı hicbir parasal odeme yapılmayan kaynakların değerine ORTUK MALİYET denir.
Bir malın uretilen her birimi icin sabit bir vergi alınması firmanın sabit maliyetlerini etkilemez.
Tekelci, marjinal maliyetin marjinal gelire eşit olduğu cıktı duzeyinde karını maksimize eder. MC=MR
Oligopolcu firmaların karlarını bir grup halinde maksimize etmeleri durumunda ortaya cıkan oligopol turune TAM OLİGOPOL denir.
İşgucunun marjinal urun geliri= Marjinal gelir x Marjinal fizik urun. MRP=MPP X MR
Bir bankaya yatırılan mevduat miktarı 8 milyar TL ve karşılık oranı 0,25 ise yaratılan kaydi para miktarı 8 x 1/0,25=32 milyardır.
Cok sayıda ureticinin farklılaştırılmış urun urettiği piyasaya FARKLILAŞTIRILMIŞ OLİGOPOL adı verilir.
Bir ekonomide GSMH 1000 TL, para arzı 500 TL ise gelir devir hızı 2 dir. V=Y/M=1000/500=2
Paralel para sisteminde altın ve gumuş para olarak kullanılmıştır.
Spekulatif para talebi faiz oranına bağlı olarak değişir.
John Maynard Keynes'e gore artan para talebinin fiyatları yukseltmesi icin paranın harcanması gerekir.
Merkez bankasının gorevleri: Banknot ihrac etmek. Reeskont işlemleri yapmak. Devletin hazinedarlığını yapmak. Bankalar arası işlemler yapmak. Ticaret bankalarının para ihtiyatlarını muhafaza etmek. Mali-ekonomik konularda devlete danışmanlık yapmak.
Merkez bankaları; altın kulce miktarı, ulkedeki doviz miktarı, devlet hazinesine verilen kısa vadeli avanslar karşılığında banknot emisyonunu değiştirmez.
Kaydi parayı TİCARİ BANKACILIK SİSTEMİ yaratır.
İhtiyat amacıyla elde tutulmak istenen paranın miktarı gelir duzeyine bağlıdır.
Wicksell ve Aftalion, miktar teorisini gelir ve bu gelirin harcanması acısından acıklayan iktisatcılardır.
Ceşitli ulkelerin milli gelirleri karşılaştırılırken dikkate alınanlar: Nufus farkları. Fiyat duzeyleri farkı. Uretim maliyetlerindeki farklar. Uretilen mal ve hizmet farklılıkları. Tabiat şartlarının farklılığı. Piyasaya giren uretici miktarındaki farklar.
Ekonominin genişlemesi, yatırımların tasarruftan fazla olmasının bir sonucudur. Yatırım > tasarruf
Topraklar arasındaki nitelik farklarından ya da pazara uzaklık farkından doğan ranta fark bedeli veya DİFERANSİYEL FARK denir.
Paranın değerinin duşmesi: istihdamın artmasına, borc verenlerin zarara uğramasına, sabit gelirlilerin satın alma gucunun duşmesine, ureticilerin aşırı kar elde etmelerine neden olur. Uretimin azalmasına neden olmaz.
Ceşitli ulkelerin milli gelirleri karşılaştırılırken dikkate alınanlar: Nufus farklılıkları, Fiyat duzeyleri farkı, Uretim maliyetlerindeki farklar, Uretilen mal ve hizmet farklılıkları
Bir ekonomide talebin azalıp, yatırımların durması sonucu ortaya cıkan işsizlik turune konjonkturel işsizlik denir.
Sermaye stokuna yapılan net ilavelere NET YATIRIM denir.
Milli gelirin uretim faktorleri sahiplerinin uretimden aldıkları paylara gore dağılımına FONKSİYONEL DAĞILIM denir.
Gelir dağılımında eşitsizliğin nedenleri: Yetenek farklılıkları, Eğitim ve oğrenim farklılıkları, Mulkiyet ve miras hakkı, Calışkanlıkta farklılık, Telafi edici ucret farklılıkları, Risk ustlenme, Piyasa uzerinde guc sahibi olma.
Cari ucret duzeyinde calışmak istemeyenlerin oluşturduğu işsizlik turu GONULLU işsizliktir.
Tuketim harcamalarını belirleyen en onemli unsur gelir duzeyidir.
Ekonomik buyumede rol oynayan arz etmenleri: İşgucunun kalitesi ve miktarı, Teknolojik gelişme, Sermaye stoku, Doğal kaynaklar
Yatırımın marjinal etkenliği eğrisi, faiz oranı ile yatırım miktarı arasındaki ilişkiyi gosterir.
Marjinal tasarruf eğilimi=1-marjinal tuketim eğilimi. MPS=1-MPC
Marjinal tuketim eğilimi 0,8 olan bir ekonomide vergi carpanı -4 tur. -(k-1)=-(1/(1-0,8) -1)=-(1/0,2 - 1)=-4
Bir ekonomide marjinal tuketim eğilimi 0,7 ise carpan katsayısı 3,3'tur. Carpan = 1/(1-MPC)=1/(1-0,7)=3,3
Devletin ekonomik hayata mudahale etmediği bir ekonomi modelinde, genel denge; toplam arz=toplam talep eşitliğinde kurulur. SMH=SMG veya Bireylerin yatırım talebi= toplam tasarruf. I=S
Talebi esnek olan bir maldan elde edilen toplam gelirin artırılabilmesi icin malın fiyatının duşurulmesi gerekir.
İşlem amaclı para talebi, gelir duzeyi ile doğru yonlu olarak değişir.
__________________
Sanat Tarihi / Arkeoloji İktisat Ders Notları
Üniversite Ders Notları0 Mesaj
●57 Görüntüleme
- ReadBull.net
- Kültür & Yaşam & Danışman
- Eğitim Öğretim Genel Konular - Sorular
- Üniversiteler
- Üniversite Ders Notları
- Sanat Tarihi / Arkeoloji İktisat Ders Notları