A-KARŞILAŞTIRMALI USTUNLUK TEORİSİ:
Uluslararası iktisat’ın kapsamı ulus.ticaret akımları ve ulus.mali akımlar olmak uzere iki’ye ayrılır.Birincisi mal ve hizmetler ikincisi ise fon ve odeme akımlarını oluşturur. Mal akımları uluslararası ekonomide daima en ağırlıklı yeri almıştır.
Uluslararası Ticaret ;1,Uluslararası Ticaret teorisi ve 2.Uluslararası ticaret politikası olmak uzere iki an başlıkta incelenir.
1.Uluslarası Ticaret Teorisi: Ulus.Ticaret teorisinin başlıca amacı ulkeler arasındaki mal ve hizmet alım satımlarının nedenlerini acıklamaktır.Ulus. ticaret teorisi uc ana soruyu cevaplamak zorundadır.
• Ulkeler neden dış ticaret yapar,dış ticaretin kapalı eko.sağladığı yararlar nelerdir.
• Bir ulke dış ticaretin bileşenlerini nasıl acıklar.Yani ulkelerin hangi malları ihrac hangi malları ithal edeceği nasıl belirlenir.
• Bir ulkenin ihrac fiyatları ile ithal mal fiyatları oranı nedir.Yani dış ticarette nispi fiyatlar nedir
a-Uluslarası Ticaret Teorisi Analizlerindeki Standart Varsayımlar:
• İki ulkeli ve iki mallı analiz modeli
unyada yanlız iki ulke ve iki mal vardır.• Uluslararası ticarette para kullanılmaz .Malın malla değişimi şeklinde ticaret yapılır.Malın fiyatı diğer malın cinsinden belirlenir.
• Hukumetlere yer verilmez.Gumruk tarifeleri ,kotalar,dış ticaretteki kısıtlamalar yoktur.
• Taşıma giderlerinin sıfır olduğu varsayılır.Ekonomi tam calışma durumundadır.
b-Emek –değer teorisi: Malın maliyeti onun uretimi icin harcanan emek miktarı ile olculur.Emek homojen bir uretim faktoru olarak kabul edilmiştir.
2.Mutlak Ustunluk Teorisi (Adam Smith):
Bir ulke karşı ulkeye gore hangi malları daha duşuk maliyetle uretiyorsa o malların uretiminde uzmanlaşmalı ve bunları ihrac ederek pahalıya uretebildiğini diğer ulkeden ithal etmelidir.yni ulke emek verimliliği yuksek olan malda uzmanlaşmalı duşuk olan malıda ithal etmelidir.Boylece iki ulkeninde refah duzeyi artar.
3.Karşılaştırmalı Ustunluk Teorisi (ricardo):
Ricardoya gore Ulus. Ticarette onemli olan bazı malları daha ucuza uretmiş olması (mutlak ustunluğu olması) değil, tersine malın uretimin ki ustunluk derecesidir.Başka bir değişle uluslararası ticaretin temeli mutlak değil,karşılaştırmalı ustunluk oluşturur.
Eğer ulke bazı malların uretiminde daha verimli ise ,maliyeti daha duşuk ise bu mallarda uzmanlaşmalı boşu boşuna kaynaklarını israf etmemelidir.Bunun icin en iyi politika, karşılaştırmalı olarak en ustun olduğu alanlarda uretim yaparak uzmanlaşmalı ve bu malları ihrac etmeli,pahalıya urettiği daha cok kaybak kullanarak uretitği diğer malı ithal etmelidir.
Boylece ulkeler kıt kaynaklarını en ekonomik şekilde kullanarak ekonomik refah duzeylerini max yapacaklardır.
Karşılaştırmalı ustunluk teorisine gore karlı dış tişcaret icin zorunlu koşul ulkelerdeki yurt ici fiyatlarının farklı olmasıdır.Dış ticaretten tarafların sağlayacağı yararın olcusu uluslararası fiyat oranlarıdır.
Orn/:Bir işgunu ile uretilen mal miktarları:İngiltere şaraptan 40litre,kumaştan 80metre; turkiye şaraptan 20 litre kumaştan 10 metre uretmektedir
İngiltere her iki malda da mutlak ustunluğe sahiptir.Mutlak ustunluk teorisine gore ingiltere iki malıda daha ucuza mal ettiği icin dış ticaret yapılmamalıdır.Oysa Karşılaştırılmalı ustunluk teorisine gore bu durumda ticaret yapabilir ve ulkeler refah duzeylerini daha da arttırabilir.
İngiltere kumaş uretiminde 8 kat şarap uretiminde 4 kat daha ustundur.Kumaş uretiminmde daha ustun olduğu icin kumaşı ihrac şarbıda ithal etmelidir.Başka bir değişle ingiltere kumaş uretiminde goreceli bir şekilde ustundur.
Karşılaştırmalı Ustunlukler teorisinin Eksiklikleri (ricardo):
a-Ricardo Modeli emek değer teorisine dayanır: Modelde m K (Sermaye fakotoru)
C1=Tuketim denge noktası
D1=Uretim denge noktası
İhracat endustrisinde yoğun kullanılan faktorun daha hızlı arttığını ,yani emekteki artış oranının sermayedeki artış oranından daha fazla olduğunu varsayalım...
Tekstil emek yoğun bir endustri olduğu ve emek yoğun faktorun daha hızlı arttığı icin uretim olanakları eğrisi tekstil yonunde daha fazla dışa doğru genişler. Yeni uretim noktası eskisine gore daha duşuk bir makine/tekstil bileşimini temsil edecektir.
Yeni uretim denge noktası A0 ın otesinde ve OP doğrusunun altında bulunacaktır.
A0 ın dışında ve ilk OP duzeyinin altındsa kalan alanı iki bolgeye ayırabiliriz. Bunun icin A0 noktasından yatay eksene A0 AE paralel doğrusunu cizeriz. Bu doğru ile O-AO-P arasında kalan bolgeyi 1 ile A0-AE nin altındaki alanıda 2 ile gosterebiliriz.
Eğer yeni uretim noktası 1 alanında bulunuyorsa bu hem tekstil hemde makine uretiminin arttığını fakat tekstildeki artışın daha yuksek olduğunu belirtir.
Eğer yeni uretim noktası 1 ve 2 nolu alanın sınır cizgisi yani AE doğrusu uzerinde yer alırsa yannız tekstil uretimi artmış makine uretimi sbt kalmış demektir.( emek artmış,sermaye sbt)
Yeni uretim noktası 2 nolu alanda bulunursa Tekstil uretimi artarken makine uretiminin miktarı azalmıştır
**Yoksullaştıran Buyume:
__________________