MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİ


Gunumuzde rekabet artışı ve globalleşmeye paralel olarak bilginin onemi daha da artmış, bunun sonucunda yoneticiler kararlarındaki etkinliği artırabilmek icin daha kısa surede daha fazla bilgiye ihtiyac duyar hale gelmişlerdir. Gunumuzun global rekabet ortamında işletmeler planlı, kontrollu, verimli ve fonksiyonel iş yonetim sistemleri kurmalarıyla başarıya ulaşabilirler. Bu durum, bilgi sistemlerini etkin bir şekilde kullanan ve iş sureclerini iyileştirmeyi hedefleyen yeni yaklaşımları uygulayan firmaları rakipleri karşısında one geciren kritik bir başarı faktorune donuşmektedir.
Bilgi teknolojilerinin işletmenin ceşitli departmanlarında ve bu arada muhasebede kullanılmasıyla birlikte, geliştirilen yazılımlar bugunun bilgi ihtiyacını karşılamada yetersiz kalmış, bu nedenle işletmeler gelişen donanım ve iletişim teknolojilerinin desteği ile işletme genelinde tam entegrasyonu hedef almışlardır. Bu yaklaşım KKP sistemlerinin geliştirilmesine yol acmıştır. KKP bir organizasyonun bilgi işleme sistemleri ve onunla ilgili butun verilerin tamamının entegrasyonunu sağlamak icin geliştirilmiştir.Muhasebe de bu gelişmeden etkilenmiş, onceleri muhasebe yazılımları bağımsız iken, KKP sisteminde tumleşik yapı icinde bir modul haline gelmiştir.
Muhasebe bilgi sistemi işletmelerin dilidir. Bu sistemin urettiği bilgilerin, yonetim ve yatırım kararlarında kullanılabilmesi icin doğru, guvenilir ve enflasyonun etkilerinden arındırılmış olması gerekir. Kuresel rekabet ortamında faaliyet gosteren işletmelerimizin varlıklarını devam ettirebilmeleri, rekabet ve işbirliği yapabilmeleri, muhasebe surecinde paranın farklı tarihlerdeki satın alma guclerine gore hazırlanan finansal raporlardaki bilgilerin bilanco gunundeki paranın satın alma gucune gore duzenlenmesi ile mumkundur.
Başka bir ifade ile muhasebe bilgi sistemi; ulaşılması istenen ortak amaca uygun olarak, girdileri kabul ederek cıktılar ureten ve birbirleriyle ilişkili bileşenlerden oluşan surec sistem'dir.
Geri bildirimin amacı sistemin urettiği cıktıda sapma olması durumunda girdi ve işlem eylemleri uzerinde gerekli duzeltmelerin yapılmasıdır.
Muhasebe bilgi sistemi(MBS), işletme sureclerinin muhasebe yonunu yansıtır. Bir işletmenin veri işleme işleri, işletme faaliyetleri ile ilgili verileri toplayan, verileri bilgiye donuşturen ve hem ic hem de dış kullanıcılara bilgi sağlayan muhasebe bilgi sistemi tarafından yapılır. Bu işlevi ile muhasebe, işletmenin yonetim bilgi sistemlerinin odağını oluşturur. Herhangi bir organizasyonda MBS uc onemli işlevi yerine getirir:

(i)Faaliyetler ve işlemler hakkındaki verileri toplar ve kaydeder.

(ii)Planlama, uygulama ve kontrol faaliyetleri icin karar vermede kullanılmak uzere veriyi işleyerek bilgiye donuşturur.

(iii)Organizasyonun varlıklarını korumak icin yeterli kontrolleri sağlar.

Bu kontroller, ihtiyac duyulduğu zaman doğru ve guvenilir verilere sahip olunmasını sağlar
MBS, insanlar, surecler ve bilgi teknolojilerinden oluşur. Bilgi teknolojisi, yazılım ve donanım urunleri, bilgi uretim sistemleri ve bu sistemlerin geliştirilmesi, yonetim sureclerinin otomasyonu gibi kavramlar ve faaliyetleri kapsar. Bilgisayar teknolojisinin bilgiyi işleme ve kullanmadaki cok buyuk yeteneğinden dolayı, işletmenin ceşitli departmanları ve bu arada muhasebe departmanı icin bilgisayar teknolojisi odak olmuştur. Bir bilgi sistemi olarak muhasebe de, bilgisayar teknolojisindeki gelişmelerden onemli olcude etkilenmiş, kaydetme, sınıflandırma, ozetleme ve raporlama şeklindeki geleneksel işlevlerini korumakla birlikte, bu geleneksel işlevlerin otesinde teknolojiyle butunleşik bir karar destek sistemine donuşmuştur.
Muhasebede bilgi teknolojilerinin kullanımında ticari yazılım urunleri onemli rol oynamıştır. Onceleri, muhasebe faaliyetlerinin bilgisayar ortamında izlenmesine onculuk eden “genel muhasebe programları” geliştirilmiştir. Bu programlarla defter tutma ve devlet birimlerine verilecek beyanname ve bildirgelerin hızlı, guvenilir ve daha duşuk maliyetle hazırlanabilmesi mumkun olmuştur. Bu programlar planlama, kontrol ve karar desteği icin gerekli bilgileri sağlamaktan uzaktır. Daha sonra genel muhasebe programları yerine muhasebede entegre programlar kullanılmaya başlanmış, boylelikle herhangi bir amacla bilgisayara girilen bir bilginin muhasebe kaydının otomatik olarak yapılması sağlanmıştır. Genel muhasebe programları ile başlayan gelişme, son olarak işletmelerin tum departman ve fonksiyonlarını bir bilgisayar sisteminde tumleşik hale getiren kurumsal kaynak planlaması-KKP (Enterprise Resource Planning-ERP) yazılımları ile devam etmiştir. KKP yazılımlarında muhasebe, tumleşik yapı icinde bir modul olarak yer almaktadır.

Bilgisayarla bilgi işlemenin ozellikleri:

Veri girişleri optik karakter okuyucu yardımıyla yapılır.
Saklama işlemi manyetik ortamlarda gercekleştirilir.

Bilgi işleme faaliyetleri insan beyni veya hesap makineleri yardımıyla gercekleştirilir.
Kontrol işlemleri bilgisayar programları yardımıyla gercekleştirilir.
Bellek birimi mali karakterli işlemleri insan aracılığı olmaksızın ozdevimli olarak yurutebilen birimdir.
Bir imalat işletmesinin malzeme hareketlerinin izlenmesine yonelik olarak hazırlanan program Uygulama yazılımı yazılım grubu icinde yer alır.
İşletme malzeme hareketlerinin izlenmesi amacıyla bir veri tabanı oluşturmak istemektedir. Bu veri tabanında her bir malzemenin kodu, adı, giren, cıkan ve kalan miktarlarına ilişkin bilgiler yer alacaktır. Bu veri tabanındaki her bir malzemenin adı veri oğelerinden Kayıt ile ifade edilir.
Bir işletmede personel ucret bilgileri ile personel kimlik bilgilerinin izlenmesine yonelik bir yazılım geliştirilmektedir. Bu amacla personel ve ucret kutuğu oluşturulacaktır. Calışanların sosyal guvenlik numarası her iki kutuk icinde kayıt anahtarı olarak benimsenmiştir. Boyle bir veri yapısı Liste Yapısıdır.
Mali karakterli bir bilginin bilgisayarın bir cevre donanımından ya da bir saklama aygıtından elde edilme sureci Erişim'dir.
Bilgi işleme sistemi seciminde dikkate alınması gereken konular:
Mevcut bilgi işleme sistemlerinin neler olduğu, Bilgi işleme sistemlerinin yerine getirebileceği işlevlerin neler olduğu, Bilgi işleme sistemlerinin guclu ve zayıf yonlerinin neler olduğu, Bilgi işleme sistemlerinin donanım ve yazılım yapıları Genel Mudurluğu Antakya'da bulunan işletmenin İzmir ve Adana'da iki şubesi bulunmaktadır. İşletmenin genel mudurluğu ile şubeleri arasında terminal bağlantısı bulunmamaktadır. Ancak işletmenin muhasebe işlemleri Antakya'da yurutulmektedir. Bu işletme icin uygun bilgi işleme sistemi Yığın işleme sistemidir.

Cevrimici gercek zamanlı bilgi işleme sistemi:

ØBilgi işlemedeki zaman yitirme ve iletiş sorununa bir cozumdur.
ØUst yonetimin bilgiye hızla ulaşması sağlanır.
ØCıktılara ulaşmak yığın işleme sistemine gore cok daha kolaydır.

Veriler oluştukları anda ve yerde işlenirler.
Muhasebe bilgi sisteminin alt sistemleri: Finansal Muhasebe, Sorumluluk Muhasebesi, Ucret ve İşcilikler, Satışlar-Alacaklar
Verinin bilgiye donuşturulmesi icin yapılması gereken bilgi işlem faaliyetleri: Hesaplama, Kaydetme, Ozetleme, Sınıflandırma

Muhasebe fişlerinin kullanım yararları: Aynı nitelikteki işlemlerin topluca kaydedilmesi, Kayıtların kontrolunun kolaylaşması, Yanlış kayıt olasılığının azaltılması, Kayıtların duzenli olması
Alt bilgi sistemleri arasında karşılıklı bilgi alış verişi vardır.
Muhasebe bilgi sistemi alt bilgi sistemlerinden oluşur.
Alt bilgi sistemleri kendi aralarında etkileşime sahiptir.
Alt bilgi sistemleri haberleşme kanalları aracılığıyla butunleşir.
Muhasebe bilgi sisteminin amacları: Yonetimin varlıklar uzerindeki yonetim sorumluluğunu yerine getirmek, Geleceğe ilişkin işletme faaliyetlerini planlamak, İşletme faaliyetlerinin kontrolunu yapmak, İşletme yonetimi icin temel bilgileri uretmek.
İşletme, muşterisinden yeni bir sipariş almıştır. Siparişin doğruluğu ve gercekliği onaylandıktan sonra satış memurunun satış işlemi ile ilgili olarak depoya gondereceği belge Satış Emri'dir.
Satış işlemlerini bilgisayarlı bir ortamda izleyen işletme, malları ambalajladıktan sonra muşteriye teslim etmiştir. Bu aşamada nakliye birimi tarafından duzenlecek belge Sevk İrsaliyesidir.


KAYNAKCA

http://www.bilgiyonetimi.org/cm/pages/mkl_gos.php?nt=201
http://www.sbe.sakarya.edu.tr/tez_ozetleri/99/isletme_muhasebe.pdf
http://pekiyi.150m.com/muhbil.html




__________________