Kıtlığın iktisat bilimindeki anlamı icin lutfen bakınız : Kıtlık (ekonomi) Kıtlık, yaygın ve surekli aclığa, etkilediği insanların aşırı zayıflayıp gucten duşmesine ve olum oranında onemli bir artışa yol acan aşırı ve uzun sureli gıda darlığı.


Gıda darlığı cekilen bolge ya da ulkedeki tum sınıfları ve toplulukları şu ya da bu oranda etkileyen kıtlıklar genel kıtlık olarak adlandırılır. Ulkenin yalnızca bir bolumunde yoğunlaşan, ama coğunlukla kıtlık bolgesindeki butun toplulukları etkileyen kıtlıklar bolgesel kıtlık biciminde nitelenir. Gıda darlığı olan ulkede ya da bolgede yalnızca belli bir nufus kesiminin, darlığın coğrafi yoğunluğundan bağımsız olarak etkilenmesi durumunda sınıfsal kıtlıktan soz edilir. Kıtlık nedenleri Kıtlık nedenleri genellikle doğal ve beşeri olmak uzere iki ana kategoride ele alınır. Kuraklık, aşırı yağmur ve taşkınlar, mevsimsiz soğuklar, tayfunlar, bitki hastalıkları ve urunlere dadanan zararlı bocekler gibi doğal ya da fiziksel nedenler urunlerin ve gıda kaynaklarının yok olmasına yol acabilir.

Kuraklık, kıtlığın en sık karşılaşılan doğal nedeni olarak corak ya da yarı corak yerlerde aclığa yol acan başlıca etkendir. Sulamada yararlanılan onemli bir ırmağın kaynağında baş gosteren kuarklık, ırmağın suladığı bolgelerde kıtlığa yol acabilir. Siyasi ve kulturel nedenlerden kaynaklanan kıtlıklar, doğal kıtlıkların coğunun tersine, denetim altına alınabilir niteliktedir. Kıtlığın insanlardan kaynaklanan başlıca nedeni savaşlardır.Savaşlar sırasında urun ve yiyeceklerin yok edilmesinin yanı sıra kuşatma ve abluka gibi taktiklerle yiyecek dağıtımı da buyuk olcude engellenmiştir. Kıtlık tehlikesi gunumuzde de varlığını korumaktadır.

20. yuzyılda Batı Avrupa ile ABDde ve oteki gelişmiş ulkelerde kıtlık gorulmemiştir. Başka ulkeler de ithal ettikleri gıda maddelerini kısa zamanda ve etkin bicimde dağıtarak kıtlıkla savaşta başarılı olabilmişlerdir. Gelecekte kıtlık tehlikesiyle karşılaşalabilecek yorelerin başında Latin Amerika, Orta Afrika ve Guneydoğu Asya ulkeleri gelmektedir. Tarihte onemli kıtlıklar Tarihte kayıtlara gecen ilk kıtlıklar MO 4. binyılda Mısır ve Ortadoğuda gorulmuştur. Bu ilk kıtlıklar, doğal cevrenin yoğun yerleşik tarıma elverişsizliğinden kaynaklandığı icin fiziksel kıtlık olarak da nitelenir. 1700lerden bu yana dunyanın kıtlık cekilen başlıca yoresi Asyadır.

Aşırı nufusun yol actığı yiyecek yetersizliği bu kıtada yaşanan kıtlıkların coğunda belirleyici olmuştur. Bunlar da gecimlikduzeyde ya da bu duzeyin biraz uzerinde tarımsal urun elde edilen kurak, ama zaman zaman taşkınlara uğrayan yorelerde ortaya cıkmıştır. Aşırı nufusa bağlı kıtlığın en sık gorulduğu ulkelerin başında Hindistan ve Cin gelir. Hindistanda Dekkanda 1702-04 arasındaki kıtlık 2 milyonu aşkın can kaybıns yol acmıştır.

1876-79 arasında Cinin kuzeyini etkileyen kıtlıkta 9-13 milyon insanın olduğu sanılmaktadır. İrlandada 1846-47 yıllarında patates urununu yok eden bitki hastalığının yol actığı kıtlık 2-3 milyon insanın olumuyke sonuclanmıştır. 1971-73 arasında kuarklık Etiyopyada 1.5 milyon insanın olmesine yol acmıştır. 1980lerin ortalarında başlayan kıtlık Afrikada Buyuk Sahranın guneyindeki kurak bolgede yaşayan 150 milyon insanın sağlığını tehdit etmektedir.
__________________