Bir işletme tarafından pazara sunulan, elle tutulup gozle gorulen nesneler urun olarak adlandırılır. Bir işletmenin farklı, yeni, değişik bir urun geliştirmesi ve bunu pazara sunması urun inovasyonu yapması anlamına gelir. Ancak işletmelerin urun inovasyonu yapmak icin illa ki yeni bir urun uretmeleri gerekmez. Zaten var olan urunlerini daha iyi, daha kaliteli, daha ustun ozelliklerde yapmak icin değiştirir ve farklılaştırırlarsa da urun inovasyonu yapmış olurlar.

Yukarıdaki orneklerde bahsettiğimiz, kumaş, domates tohumu ve yumurta birer urundur. Bunların, pazardaki diğer kumaşlardan, domates tohumlarından ve yumurtalardan farklı ve değişik olacak şekilde geliştirilip uretilmeleriyle yapılan da urun inovasyonudur. Yani, buruşmayan kumaş, daha verimli ve hastalıklara dayanıklı domates tohumu ve cekici ambalajlarda satılan Omega 3’lu yumurtalar ayrı ayrı birer urun inovasyonudur.

Hizmet İnovasyonu: Bir işletme tarafından pazara sunulan, alıcılara sağlanan faydalar hizmet olarak adlandırılır. İşletmeler, hem urun, hem de hizmet sunabildikleri gibi, sadece urun veya sadece hizmet sunabilirler. Orneğin, hastaneler ve oteller genellikle sadece hizmet sunarlar. Ama restoranlar hem hizmet hem de urun de sunarlar (yemekler onların urunleridir). Bir bilgisayar ureticisi urun sunar; bilgisayar onun urunudur. Ama sattığı bilgisayarı evimize kadar teslim ederse veya daha sonra bunun bakımını ve tamirini yaparsa hizmet sunmuş olur.

Bir işletmenin yeni, farklı ve değişik bir hizmet geliştirip bunu muşterilerine sunması hizmet inovasyonudur. Urun inovasyonunda olduğu gibi, hizmet inovasyonunda da daha once sunulmayan bir hizmeti sunmak şart değildir. Zaten sunulmakta olan hizmetleri daha cok muşteri cekecek şekilde değiştirmek ve farklılaştırmak da hizmet inovasyonu yapmak anlamına gelir.

Bir hastanenin hastalarına elden vermekte olduğu tahlil sonuclarını İnternet’ten veriyor olması bir hizmet inovasyonudur. Boylece, hastalarının işini kolaylaştırmış; tahlil sonuclarını almak icin hastaneye gitme zahmetinden kurtarmış olur. Boyle bir hizmet sunduğu icin de, uzak mesafelerde oturan ya da işleri cok yoğun olan hastalar, bu hizmeti sunmayan diğer hastanelere gitmek yerine, o hastaneye gitmeyi tercih ederler.

Pazarlama İnovasyonu: Urun ve hizmetler pazara sunulmak amacıyla geliştirilir ve uretilir. Urun ve hizmetlerin daha cok satılması icin daha fazla sayıda muşteri cekebiliyor olması gerekir.

Daha fazla muşteri cekebilmek icin, urun ve hizmetlerde farklı, değişik ve yeni tasarımların, ambalajların ve pazarlama yontemlerinin geliştirilip kullanılması pazarlama inovasyonu olarak adlandırılır. Onceki bolumlerde sozu edilen Omega 3’lu yumurtaları cocukların ilgisini cekecek ve onları yumurta yemeğe ozendirecek şekilde değişik paketlerde pazara sunan firma pazarlama inovasyonu yapmış olur.

Pazarlama inovasyonuna başka bir ornek olarak İnternet uzerinden yemek siparişi alıp bu siparişlerin muşterilere ulaştırılmasını verebiliriz. Bu hizmeti veren işletme, Turkiye’nin ceşitli illerinde yaşayan kişilerin o ildeki restoranlardan getirtecekleri yemekleri İnternet uzerinden sipariş etmelerine olanak sağlayabilir. Bu şekilde, orneğin Erzurum’da oturan bir kişi, evine yemek siparişi verecekse bunu işletmenin web sitesi adresini girerek bunu yapabilir. Boylece kendi şehrinde bulunan ve bu siteye kayıt yaptırmış olan restoranlardan istediği yemeği secip evine getirilmesini sağlayabilir. Yemeklerini bu şekilde satmakta olan restoranlar pazarlama inovasyonu yapmış olurlar ve boylece İnternet’te yer almayan restoranlara gore rekabet avantajı kazanırlar. Bu restoranların yer aldığı İnternet sitesini işleten firma da hizmet inovasyonu yapmış olur. Daha once kimsenin sunmadığı bir hizmeti sunarak (İnternet’ten yemek sipariş etme hizmeti) gelir elde elder ve işini buyutur.

Organizasyonel İnovasyon: İşletmeler sadece urun ve hizmetlerini geliştirip farklılaştırarak inovasyon yapmazlar. Bir işletmenin rekabet avantajı yakalayıp bunu koruyabilmesi icin calışma ve iş yapış yontemlerini geliştirmesi, farklılaştırması ve yenilemesi gerekir. Bu, geliştirme, farklılaştırma ve yenileme faaliyeti organizasyonel inovasyon olarak adlandırılır.

Orneğin bir firmanın Japonlar tarafından 1990’larda geliştirilen “surekli iyileştirme” (kaizen) yontemini kullanmaya başlaması bir organizasyonel inovasyondur. Bu yonteme gore, işciler de dahil olmak uzere bir firmadaki tum calışanlar yaptıkları işle ilgili surecleri iyileştirme konusunda soz sahibidir ve surekli olarak bu iyileştirme fikirlerine kafa yorarlar. Onerilen iyileştime fikirleri yoneticiler tarafından değerlendirilir ve uygun bulunanlar uygulamaya konulur. Bu yontem sayesinde başta Japon firmaları olmak uzere, dunya genelinde sektorunde lider pek cok firma en duşuk maliyet ve en yuksek kaliteyle uretim yapıp rakiplerinin onune gecmeyi başarmıştır. Bunun bir sonucu olarak da surekli buyuyup istihdam yaratarak ulke ekonomilerine ve toplumlarına buyuk faydalar sağlamaktadırlar.
__________________