OLCME VE DEĞERLENDİRME
EĞİTİMDE OLCME VE DEĞERLENDİRME

1 – Olcme ve değerlendirme kavramları arasında ne fark vardır?
Olcme, bir varlık veya olayın belli bir ozelliğe sahip oluş derecesini belirleme işlemidir. Eğitimde olcme, genellikle oğrencilerin belli bir takım davranışları, oğrenme derecelerini belirlemesi olarak kullanılır.
Değerlendirme, olcme ile ortaya konulan duruma bir anlam verme işlemidir. Eğitimde değerlendirme; belli bir takım davranışların oğrenilme derecesi olcme ile ortaya konulduktan sonra bu olcme sonuclarına dayanarak neler yapılacağının kararlaştırılması şeklinde gorulur.

2 – Olcme de kullanılan olcekler nelerdir?
Olcmede kullanılan olcekler cok ceşitli olmakla birlikte en cok kullanılanlar şunlardır.
a) Sınıflama olcekleri.
b) Sıralama olcekleri.
c) Eşit aralıklı olcekler.
d) Oranlı olcekler.
Eğitimde kullanılan olcme aracları genellikle sıralama olcekleri veya eşit aralıklı olcekler grubuna girer.

3 – Sozlu sınavlarının yararlı ve sakıncalı yonleri nelerdir?
Normal olarak bir defada birkac soru sorulabilir. Zaman alıcıdır her oğrenciye cok az soru sorulabilir. Her oğrenciye farklı soru sorulması gerekir. Bunlar sozlu sınavlarının sakıncalı yonleridir. Sozlu sınavlarla konuşma becerilerini, veya sozlu ifade gucunu olcebiliriz. Bu yonuyle yararlıdır.

4 – Uzun cevaplı yazılı sınavların yararlı ve sakıncalı yonleri nelerdir?
Bu sınavlar subjektifler yazma becerileri ve yazılı anlatım gucunun olculmesi dışında başvurulmaması gerekir.

5 – Kısa cevaplı yazılı sınavların ozellikleri nelerdir?
Dersin kapsamının iyi bir şekilde orneklenmesi sağlanabilir. Subjektiflik buyuk olcude azalmaktadır. Planlama daha kolaydır. Her duzeyde oğrenme urunleri yoklanabilir.

6 – Secmeli testlerin ozellikleri nelerdir?
Bilinen en gelişmiş testlerdir. Cok sayıda soru sorulabilmesi soruların acık ve anlaşılır birer bicimde ifade edilmesi şartıyla guvenirliği yuksektir.

7 – Değerlendirmede kullanılan olcutler nelerdir?
Değerlendirmede, zamana, yere ve duruma gore değişmeyen, mutlak olcutler veya zamana, yere veya duruma gore değişebilir bağıl olcutler kullanılmaktadır. Eğitimde oğrencileri tanıma ve yerleştirme, oğrenme eksiklikleriyle guclukleri belirleme ve oğrenci duzeylerini belirleme amacıyla değerlendirme yapılır.

8 – Bir test planında neler bulunmalıdır?
Test planında; testin amacı, testin davranış ve konu boyutlarıyla birlikte kapsamı yani belirtme tablosu, yararlanılacak test madde veya durumları, teste konacak test maddeleri sayısı, testin duzeni ve puanlama koşulları bulunur.
9 – Olcme ve değerlendirmede kullanılan bazı kavramlar nelerdir?

ANKET : Bir veya daha fazla konularda belli kimselerin bilgi, tavır, ilgilerini oğrenmek amacıyla duzenlenen soru listesidir.
ARAŞTIRMA : Onemli bir soruya cevap bulmak veya bir probleme cozum amacıyla yurutulen, gozlem, deney, olcme, hipotez kurma ve doğrulama gibi bilimsel işlemleri icine alan sistematik inceleme,
ARİTMETİK ORTALAMA : Bir dizideki puanların toplamının diziyi teşkil eden puan sayısına bolunmesiyle elde edilen değer.
8 oğrencinin puanların toplamı 440 olduğuna gore aritmetik ortalama

X = 440/8 = 55’dir. Formul : Σ X
[IMG]file:///C:/DOCUME~1/oem/LOCALS~1/Temp/msohtml1/01/clip_image001.gif[/IMG]
X =
N

DEĞERLENDİRME : Oğrenci davranışlarında beklenen gelişmelerin ne derece gercekleştiğini ortaya cıkarma işlemi.
DENEME GURUBU : Bir deneme surecinde bağımsız değişkenin etkisine maruz tutulan grup.
DENEY : Bir hipotezi doğrulama amacıyla şartları kontrol edilen inceleme tipi;
EĞİTİM : İnsan davranışında bilgi, beceri, anlayış, ilgi, tavır, karakter v.b. onemli sayılan kişilik nitelikleri yonunden belli gelişimler sağlamak amacıyla yurutulen bir tesirler sistemidir.
FREKANS : Her hangi bir seri veya dizide aynı değerlerin geciş sayısı.
FREKANS DAĞILIMI : Bir diziye ait her puan veya puan gurubu basamağı karşısında o basamaktaki puan sayısını gosteren dağılım.
GECERLİK : Bir testin olcmek amacı guttuğu şeyi gercekten olcme niteliği, testin kullanılış maksadına uygunluk derecesi.
GRAFİK : Aynı aralıkta bir seri yatay ve dikey hatlar uzerinde bilgi vermek, mukayeseler yapmak ve ilişkileri canlandırmak uzere kullanılan diyagram.
GUVENİRLİK : Bir testin olcmesi gereken bir şeyi, her tekrarlanışında aynı olarak olcme niteliği, olcme hatasından uzaklık.
HAM PUAN : Bir test uygulamasında elde edilen ve henuz standart puan ve diğer olculere donuşturulmemiş ilk puan.
HİPOTEZ : Bir problemi veya inceleme konusu, olayları acıklamaya, gozlem ve deneyimleri yonlendirmeye yarayan henuz doğrulanmamış veya yeteri kadar doğrulanmamış yargı, tahmin veya teori.
KORELASYON : Aynı gruba ait iki gozlem dizisi arasındaki ilişki veya munasebet.
KORELASYON KATSAYISI: İki gozlem dizisi arasındaki ilişki derecesinin olcusu veya indeksi (r) (-1’den +1’e kadar alır)
MADDE GECERLİĞİ : Maddenin ayırma gucu.
MERKEZİ EĞİLİM : Bir dağılımdaki gozlemlerin mutlak değer veya frekans bakımından bir noktada toplanma eğilimi.
MEYDAN : Bir seriyi teşkil eden sayı veya puan adedini ikiye bolen nokta veya değer (ORTANCA)
MOD : Bir seride frekansı en yuksek olan sayının isabet ettiği nokta veya değer.
NORMAL DAĞILIM: Bir serideki değer veya olculerin ortalamanın etrafında simetrik, can biciminde frekans dağılımı.
ORTALAMA : Bir grup puana ait tipik veya en fazla temsil gucu taşıyan sayı, Aritmetik ortalama, medyan, mod gibi. Ortalama denince aritmetik ortalama anlaşılır.
OLCME : Bir veya daha fazla kişilerde var sayılan bir değişken niteliğinin miktarını veya derecesini tespit ve bunun sayı ile ifadesi işlemi.
ORNEKLEM : Bir evreni belli yonlerden teslim etmek uzere evren unitelerinden bir kısmını icine alan bir parca.
PUAN : Kişinin bir test uzerindeki başarısını veya durumunu nicelik yonunden belirtmek icin kullanılan sayı.
RANDOM (ORNEKLEM) : İhtimaliyet hesaplarının uygulanmasına elverişle orneklem tipi. Evrene dahil her uniteye aynı ihtimaliyet derecesi ile icine alma ozelliğini taşıyan orneklem.
SERİ GENİŞLİĞİ : Bir değişkenle ilgili olarak gozlenen en buyuk ve en kucuk değerler arasındaki fark; orneğin, bir sınıfın bir test uygulamasından aldığı puanların en yukseği ile en duşuğu arasındaki fark gibi.
SIRALAMA : Testten elde edilen puanları değerlerine gore yukarıdan aşağı dizme.
STANDART : Belli bir seviye olcusu, eğitimde ulaşılmak istenen hedef veya amac: Orneğin, mufredatta herhangi bir sınıf icin tespit edilen konuların bilgisi o sınıfın bilgi standardı demektir.
STANDART HATA : Bir gozlemin veya istatistiğin ihtiva ettiği olcme hatası. Gozlem değerinin farazi doğru değerden olan sapması.
STANDART KAYMA : Bir seride ortalamadan olan kaymaların karelerinin ortalamasının karekoku.
STANDART PUAN : Bir ham puanın standart kayma birimi ile ifadesi.
T-PUANI : Bir olcek uzerinde normalleştirilmiş standart puan. Normalleştirme, standart puanın (z-puanının kesirden kurtarılması icin sabit bir sayı ile, orneğin 10 ile carpılması ve (-) işaretinden kurtulması icin carpımın sabit bir sayı ile orneğin 50 ile toplanması işlemidir. T = z.10 + 50 boylece T – puanlarına donuşturulmuş bir puan dağılımının ortalaması 50, standart kayması 10’dur.)
TEST : Yetenek, başarı, ilgi gibi kişiye ait değişken nitelikleri olcmek uzere hazırlanmış bir imtihan, secme veya teşhis aracı.
VARİYANS : Puanların ortalamaları etrafındaki yayılmaların olcusu. Ortalamalardan kaymaların karelerinin ortalaması alınarak bulunur. Karekoku standart kaymayı verir.
VERİ : Gozlem veya olcme ile elde edilen, henuz yorumlanmamış bilgi.
YORUMLAMA : Tahlil veya tasnif edilen ham bilgileri değerlendirme veya manalandırma.
YUZDELİK : Bir frekans dağılımında herhangi bir nokta altında kalan puanların yuzdesi o noktanın isabet ettiği yuzdeliği gosterir. Orneğin: Puanların % 50 si medyan noktası altında kaldığından, medyan 50. yuzdeliktir.
z - PUANI : Standart puan z puanlarının dağılımında ortalama sıfır standart kayma 1’e eşittir. Bir ham puanın z – puana donuşturulmesi icin, puanın ortalamadan olan uzaklığı dağılımın standart kaymasına bolunur. z – puanların değeri kabaca (-3’den +3’e kadar değişir)
__________________