İNSAN HAKLARI VE DEMOKRASİ
İnsan hakları devredilemez. Ve vazgecilemez haklardır.
Ozgurluk; hukuk duzeninin yasaklamadığı kişinin başkalarına zarar vermediği davranışlardır.
Kişinin ozgurluğu anayasanın 12. maddesinde belirtiliştir. (Herkes kişiliğine bağlı dokunulamaz, devredilemez, vazgecilemez hak ve hurriyetlere sahiptir.)
Fransız duşunur Montesgueu; kanunu kraldan ustun goren bir anlayışla kanun yapan ile uygulayanı birbirinden ayırmıştır. (aklın ustunluğunu esas almıştır.)


Jean Jacgues Rousseeu ; Devleti kişileri kendi iradeleri ile meydana getirdikleri bir oluşum olarak gorur (Devletin gorevi kişi hak ve ozgurlukleri guvence altına almaktır)


İnsan hakları evrensel beyannemesi 10 Aralık 1948 Uluslar arası ilkelere bağlanmıştır. 30 maddeden oluşmaktadır.


5 mayıs 1949 avrupa konseyi kurulmuştur.


İnsan haklarıyla ilgili evrensel belgelerin sırası;
İngiltere’de 1215 yılında ilan edilen Buyuk Ozgurlukler bildirgesi (Kralın vergi ve askerlik konuusndaki yetkileri kısıtlanmıştır.)
İngilterede 1698 Yurttaşlık Hakları Bildirgesi (Yasanın Krala karşı ustunluğu ilkesini kabul etmiştir.)
1789 Fransız İnsan ve Yurttaşlık Hakları Bildirgesi (Evrensel bir nitelik kazanarak hem insan ve vatandaş hakları sayılmış hemde siyasi ilkeler ve anayasa esasları belirtilmiştir.


1961 ve 1982 anayasası arasındaki fark (insan hakları konusunda) 1961 insan haklarına dayalı 1982 insan haklarına saygılı olarak tanımlanmaktadır.


TC. 6 nisan 1949 ‘da İnsan Hakları Evrensel Bildirgesini kabul etmiştir.


26 Ağustos 1994’te İnsan Hakları Başmuşavirliği kuurlmuştur.
14 Mart 1995 İnsan Hakları Eğitim Protokolu hazırlanmıştır.


16.121966 İkiz Sozleşmeler imzalanmış insan hakları konusu ic sorun olmaktan cıkmıştır.

Kişisel ve siyasal haklara ilişkin uluslar arası sozleşme
Ekonomik sosyal ve kulturel Haklara İlişkin uluslar Arası Sozleşme
Ulkemiz bu sozleşmeye 2000 yılında imzalamıştır.


3 Eylul 1950 Avrupa İnsan Hakları Sozleşmesi yapılmıştır.
10 Mart 1954 Turkiye bu sozleşmeyi imzalamıştır.

A.İH.S. ile İ.H.E.B arasında iki fark
1. A.İH.S temel ve siyasi haklarla sınırlı olup, sosyal ve ekonomik hakları kapsamaktadır.
2. A.İH.S. Hak ve ozgurlukler ayrıntılı olarak tanımlanıp sınırlandırılmıştır. Kişisel başvuru hakkı tanımıştır. (Turkiye kişisel başvuru hakkını 1987 yılında kabul etmiştir.)

25 Kası 1989 tarihinde Turkiye Avrupa İnsan hakları Mahkemesinin yargı yetkisini kabul etmiştir.


21 kası 1990 Yeni bir Avrupa ici Paris Şartı imzalanmıştır.


Helsinki Nihai Senedi 1 Ağustos 1975 tarihinde 33 ulke (Avrupa) Kanada ve Amerika arasında imzalanmış hukuki nitelik taşımıyor tarafları bağlayıcılığı yok.
Helsinki Nihai Senedi ; insan hakları, ekonomi, ve guvenlik kısımlarından oluşur.


Cocuklarla ilgili uluslar arası bildirge ve anlaşmalar

-Cenevre cocuk hakları bildirgesi
-Birleşmiş Milletler Cocuk Hakları Bildirgesi
Cocuk Hakları Sozleşmesi (2 eylul 1990)



OLCME VE DEĞERLENDİRME
Değerlendirme; yargılama işidir. Bir anlam cıkarmak ve olculer nesneler hakkında bir değer yargısına ulaşmaktır. Olcumlerden bir anlam cıkarmak icin olcumleri bir olcutle karşılaştırılması gerekir.
Olcutsuz değerlendirme olmaz.
Tanıma ve yerleştirmeye yonelik değerlendirme;

- oğrencilerin belirli bir kurs ya da unitenin on koşulu niteliğindeki giriş davranışlarına sahip olma derecesini belirler.
- İlgili kursun geliştirmeyi duşunduğu davranışlarda oğrencilerce onceden edinilenler olup olmadığını belirler. Oğretimin başlangıc noktasını saptar.
Bicimlendirme- yerleştirmeye yonelik değerlendirme; oğretim surup giderken her bir unitedeki oğrenme eksikliklerini ve gucluklerini belirlemek icin eksiklik ve yetersizliklerin giderilmesi yani unitenin daha iyi oğrenilebilmesi icin her oğrenciye ayrı ayrı onerilerde bulunmaktır.
Değer bicmeye yonelik değerlendirme; (Sonuc Değerlendirmesi) Genellikle oğretim devresi sonunda, ara sıra oğretim devresi icinde programın ongorduğu hedeflere ulaşıp ulaşılmadığına bakılarak oğrenci, oğretme ve programa ilişki yargılarda bulunur.

OLCME
Olcme bir betimle işlemidir. Belli bir nesnenin ya da nesnelerin belli bir ozelliğe sahip olup olmadığını, sahipse sahip oluş derecesinin gozlenip gozlem sonuclarını sembollerle ifade edilmesidir.(Konusu bir ozelliktir.)
Fark kavramı olcmede temeldir.

Olcme Yontemleri;
Doğrudan olcme; boy ağırlık doğrudan olculur.
Dolaylı olcme; Sıcaklık ve zeka dolaylı olcmedir.

OLCUT
Olcek; nesnelere verilen sayıların anlamlarını ya da nesnelere sayılar vermede ve nesnelere verilen sayıları kullanılmasında uyulması gerekli kurallar ve kısaltmalar.



Olcek Turleri;
1. Sınıflama olcekleri; Gozlemin en basit bicimi nesneleri belli bir yonden benzeyip benzemediklerine gore sınıflamaktır. (kadı-erkek, evli- bekar, dul- boşanmış) illerle kod numarası verilmesi gibi.
Ozellikleri;
Simetrik; Ali Velinin akrabası ise veli de Ali’nin akrabasıdır.
Gecişlik; Ali Veli’nin kardeşi, Veli Ayşe’nin kardeşi ise Ali Ayşe’nin kardeşidir.
2. Sıralama olcekleri; bu tur olcekler belli bir ozelliğe sahip oluş miktarı bakımında nesneleri bir sıraya koymakla elde edilir. (oğrencilerin boy ve sınavdan aldıkları puana gore sıraya bırakılması)
(İlker sınavda 5. olmuştur.)
Gecişlik; A>B ve B>C ise A>C
Asimetriklik; A>B ise B>A değildir.

3. Eşit aralıklı olcekler; iki noktası belirlenip bu iki nokta arası eşit aralıklarla bolunerek ya da bir noktası belirlenip bu noktadan itibaren tanımlanmış bir birimle bolmelenerek geliştirilebilir. (Termometre, takvim; standart puan)
Başlangıc noktası (sıfır) tanımlanmış değişmez bir birim vardır. keyfi olarak saptanır, toplama cıkarma işlemi yapılabilir.
Oranlı olcekler; Aralıklı olcek uzerindeki saymaca sıfır noktası yerine doğal ya da gercek sıfır noktası konulabilirse, elde edilen olceğe denir.

Her turlu matematiksel işlem yapılır. (metre, kilogram, saat)
Sıfır noktası olculecek ozelliğin hicliğini yokluğunu gosterir.

OLCUT CEŞİTLERİ
Mutlak olcut; Değerlendirilecek grup dikkate alınmadan onceden kesin olarak belirtilirse mutlaktır. Buna gore yapıla değerlendire mutlak değerlendirmedir.
Bağıl Değerlendireme; Grubun ortala başarısı gibi grubun başarısından cıkarıla norma denir. Yapılan değerlendirmeye de bağıl değerlendirme denir.

Yapılan değerlendirme ceşitleri; not vermede yapılan değerlendirme
Mutlak Değerlendirme;
*Mutlak kritere bağlı olarak yapılan değerlendirme
-Hedef davranışların P’sine sahip olma
-İceriğin (kapsamın) % 60 ‘ına sahip olma,
-sınavdan en az 60 puan alma
*Kriter oncede belirlenmiş ve kesindir.
*100 soruda 50 soruyu yapmış olan gecer
*100 metreyi 12 sn’de koşa atletizm sınavında başarılı olur.

Bağıl Değerlendirme;
*Bağıl kritere bağlı olarak yapıla değerlendirmedir.
*Bireylerin (oğrencilerin) grup icerisinde birebiriyle ilişkilen dirilmesine bağlı olarak yapılır.
*Kriter grubun başarısına gore belirlenir.
*Bireyin başarısı grubun başarısına bağlıdır.
*Sınıfın yarısını başarılı kabul etme.
*sınıfın aritmetik ortalamasının altında kalanları başarısız kabul etme
*sııftaki en başarılı 5 oğrenciyi belirleme
*Sınıfın başarısız lik dilimine giren oğrencilere ek oğreti hizmetleri sunma
*100 metre koşuyu ilk beşte tamamlayanlar atletiz takımına girecek.
*100 soruluk testten aritmetik ortalamanın uzeride puan alanlar başarılı olur.

Portfolyo Değerlendirme;
(Tumel değerlendirme); oğrencinin oğrenme surecindeki performansının ve başarısının kaydedildiği, oğrencinin yıl icerisinde yaptığı tum odev calışmalarını orneklerini bulunduğu boylece gelişimin izlendiği bir değerlendire bicimidir. Bu değerlendire surecle alakalıdır., ayrıca oğrenme eksikliklerini belirleme gibi bir işlem soz konusu değildir.


OLCME ARACINDA BULUNMASI GEREKEN NİTELİKLER
Gecerlilik; Bir olcme aracı her şeyden once olculecek ozellik ya da ozellikleri tam ve doğru olarak ve olculmesi soz konusu olmaya başka ozelliklerle karıştırmada olcebilmesine denir.

Guvenirlik; belli bir ozellik, bir olcme aracıyla değişik zamanlarda olculduğunde aynı, ya da hic değilse, yaklaşık olarak aynı olcumler elde ediliyorsa buna guvenirlik denir.(tutarlılık)

Kullanışlılık; Puanlamanı kolay ve masrafsız olması;
*Bir testin gecerli olabilmesi icin guvenirliği olması gerekir.

GECERLİLİK;
1. Kapsam Gecerliliği; Kapsam gecerliliği bir butun olarak testi ve testteki her bir maddeni maksada ne derce hizmet ettiğidir.
*Olcme konusu evreni yeterli ve dengeli olarak ornekleye ve kapsadığı maddelerin her biri olcmek istediği davranışı gercekten olcen bir test kapsa gecerliliğine sahiptir.

2 Yordama Gecerliliği; istatistiksel teknikler kullanılarak ve bilinenlerden yararlanılarak bilinmeyen durumlar hakkında yapılan geleceğe yonelik tahminlerde bulunma işlemidir.
Bir testin yordama gecerliliğini belirlemede en onemli nokta uygu bir olcut elde etmektir. Secilen olcut olcusunu, onem sırasına gore değişkenle ilgili olmalı, karalı olmalı, kolay ve pratik olmalı.

3.Yapı Gecerliliği; Bir olcude bilimsel kura geliştire sureciyle aynıdır.
4. Gorunuş Gecerliliği; Bir testi gercekten ne olctuğuyle değil onun ne olcuyor gorunduğuyle ilgilidir. Ornek; Fizik testi yazılı bir testi icinde fizikle ilgili sorular varsa gorunuş gecerliliği vardır.
Eğer bir test piyasaya kabul ettirilmek isteniyorsa gorunuş gecerliliği yukseltilmelidir. Kişilik testlerindeki soruların ise gorunuş gecerlilikleri gozlenmelidir.


GUVENİRLİLİK
Hata; elde edilen puan ile gercek puan arasındaki fark
Hata Turleri
1. Sabit Hatalar; Her bir olcme icin miktarı değişmeyen hatalardır.
Her oğrenciye 5 puan verilmesi terazini her defasında 50 gr fazla gostermek
2. Sistemli Hatalar; yoklama kağıdı puanlanırken sadece kızlara 5 puan verilmesi sadece yazısı guzel olanlara fazla puan verilmesi; 1 kg aşan tartmalarda her nesneyi 50 kg fazla tartması
3. Rastgele Hatalar; Şansla ortaya cıkan bilinmeye nedenlerle bağlı

Guvenirliği Etkileyen Etmenler;
*Testin uzunluğu; soru sayısı artarsa artar
*Test yonergesi ve testteki maddeleri ifadesi; Testi başında cevaplayıcılar icin yonergenin bulunması guvenirliği artırır.
*Test iceriğinin benzeşikliği; konu bakımından homojen maddeler oluşan bir test heterojen bir testten daha guvenirlidir.
* Puanlamada nesnellik

KULLANIŞLILIK;
Bir testin kullanışlılığı onun geliştirilmesi coğaltılması uygulanması ve puanlamasının kolay ve ekonomik olması demektir. İlkoğretimde 3. sınıftan sonra testlerde D. Y.. olarak testler daha kullanışlıdır.


SINAV TURLERİ
Yazılı yoklamalar; Sentez ve değerlendirme duzeyindeki davranışların olculmesinde en etkili kavrama, uygulama ve analiz duzeyindeki davranışlarda iyi sayılır Bilgi duzeyindeki davranışlarının olcumlersinde etkisiz. Oğrenme surecine etkisi ise oğrencileri fikirlerini ifadeye butunleştirip orgutlemeye teşvik eder oğrencilere surekli ve onaylayarak calışmaya yoneltir.
Coktan Secmeli sorular; Bilgi, kavra uygulama ve analiz duzeyindeki davranışları olculmesi de yi. Değerlendirme ve sentez duzeyindeki davranışlarda yetersizdir. Oğrencileri başkalarının fikirlerini hatırlamaya yorumlamaya ve analize teşvik eder. Ezberlemeye yoneltir.
Sozlu sınavlar, performansın vurgulandığı alanlarda etkilidir.
Kısa Cevaplı Testler; Oğrencinin bir sozcuk, rakam, tarih ya da en cok bir cumle ile cevaplandırabileceği maddelerden oluşur. Objektif puanlanın yapılacağı testtir.
Eşleştirme maddeleri;
Doğru yanlış testleri; Coktan secmeliye benzer.


Ozumleme; Karşılaşılan yeni bir olayı objeyi kendisinden daha onceden var olan bilişsel yapı icine alma surecidir. Eğer mevcut bilişsel yapılar yeni durumlara cevap vermek ici uygun ise ozumleme yeterli değilse mevcut bilişsel yapılar yeniden duzenlenir. Buna (uyumsama) denir.

Bilişsel alandaki Davranışlar;
Bilgi, kavrama, uygulama, analiz, sentez, değerlendirme
Bilgi duzeyindeki Değerlendirme Davranışların olculmesi; Bilgi basamağındaki davranışların olculmesinde oğrencide beklene bilgi oğelerini, oğrenme durumunda oğrendiği bicimiyle hatırlaması ya da tanımasıdır. Olcme durumunda oğrenci, oğrenme durumunda oğrendiklerini ilk oğrendiği bicimde hatırlayıp yazmalı, soylemeli, ya da gorduğu zaman tanımalıdır. Ezberlemeyi vurgular
Kavrama; O oğrencinin onceden oğrendiklerini yeni bir bicimde yeni bir duzenlemeyle sunması, ya da farklı bicimlerde ve duzenlemelerde gorduğunde onları tanımasıdır. 3 ‘e ayrılır.

-Ceviri; Başka bir iletişim biciminde cevirme
-Yorumlama ; Bir iletişim parcasının yeniden duzenlenmesidir.
-Oteleme; İletişimde betimlene koşulları eğilimleri ve yonelimleri anlama uzerinde ve kestirmeler yapmayı icerir.
Uygulama; bu basamaktaki davranışların olculmesi daha once oğrenilenleri yeni durumlarda kullanılmasına ilişkindir. Uygulama maddeleri anlamayı da olcer. Kısaca; oğrencileri oğrendiklerini transfer edebilme ve yeni problemlerin cozumunde kullanabilme gucunu olcer.
Analiz; aralarında tek ya da cok yonlu ilişkiler buluna birkac oğenin belli ilkelere gore orgutlenmesidir.
Sentez; Belli bir maksada hizmet edecek uygun oğeleri ya da parcaları secip onları birbiriyle ilgileyip birleştirerek yeni bir urun ortaya cıkarmasıdır.
Değerlendirme; Bu basamaktaki davranışları olculmesi belli bir maksat icin belli olcutler yardımıyla bir şeyi değerini bilinclice yargılamayı icerir.

Duyuşsal alandaki Hedef ve Davranışlar
Alma, Tepkide bulunma, Değer verme, orgutleme, bir değerler butunuyle nitelenmişlik
Alma; oğrencinin belli olaylar ya da uyaranlara dikkat etme isteğidir.
Tepkide bulunma; oğrenci yalnızca uyaranların farkında değildir. Ona belli bicimde bir tepki gosterir.
Değer verme; Kişinin bir davranışa, bir olaya bir nesneye değer ya da onem vermesidir. Bunlar tutum, inanc ve takdir etme başlığı altında olabilir.
Orgutleme; ic tutarlılığı olan bir değerler sistemi geliştirmedir. Aralarındaki ilişkilerin belirlenecek farklı değerlerin bir sistem oluşturacak şekilde orgutlenmesidir.
Bir Değerler Butunuyle Nitelenmişlik; Kişi davranışlarını sureklice kontrol ede bir değer sistemine sahiptir. Kişi davranışlarını sureklice kontrol eden bir değer sistemine sahiptir. Birey onemsediği değerlerle tutarlıca davranır. Kişinin davranışları inandırıcı tutarlı ve yordanabilir olur. Kişinin kendine ozgu bir yaşa felsefesi ya da dunya goruşu gelişmiştir.

Psikomotor Davranışlar;
Kaba (yontulmamış vucut hareketleri) organların hareketleri
İyice koordine edilmiş hareketler; el, parmak, goz, kulak, ayak hareketleri
Sozsuz iletişim davranışları; yuz ifadesi, testler, vucut hareketleri
Konuşma Davranışları; Ses uretme, sozcuk oluşturma, sesin sunulması vb.

Performans Değerlendirme;
Muzik, beden iş eğitimi vb. derslerde bir davranış yapılırken (surec) gozlenmesi veya belli işlem ya da işlemler sonucunda ortaya cıkarıla urunun niteliklerine bakılarak yapılan değerlendirmedir. Bu değerlendirmede bir şeyi yapılacağını soylemesinden sonra o şeyi bizzat yapması istenir. Bu testler psikomotor duzeyindeki hedeflerin olculmesinde kullanılır.

Performansın olculebilir Yanları;
İşin yapılmasında izlenen yol
İşin yapılma hızı
Bitirilmiş işin, urunun kalitesi

Performans Olculmesinde Yaklaşımlar;
1.Tanıma Testi; Oğrencilerin bir urunun esaslı niteliklerini bir işin yapılmasında kullanıla aletin ozelliklerini, bir makinenin ceşitli parcalarını işlevleriyle tanıma gucunu olcer.
2. Benzetilmiş koşullar Testi; Gercek yaşam durumunda karşılaşabileceği eksiklikleri ve koşulların taklit edildiği yapay bir duru icine sokulur. (Pilotlar) urunden ziyade surec vurgulanır.
3. İş Orneklemi Testi; Gercek yaşamda yapılacak işin tamamı değil o işi kritik ve onemli yanları orneklenir. Kişiden gercek yaşamdaki işin gerektirdiği işlemleri ve kritik alanlarını gercekten yapması istenir.

Temel İstatistiki Kavramlar;
Mod; Bir olcumler dizisinde frekansı en cok olan değerdir
Ornek; 3,4,5,6,6,6,8,9 Mod=6

Medyan (Ortanca) ; Dizideki olculer kendi aralarında buyukluk sırasına konulduğunda bu olculerde yarısını altta diğer yarısını ustte bıraka değerdir. Dizideki olcu sayısı tek ise medya sıralamada ortada yer ala olcunun değeridir.
Aritmetik Ortalama ( X ustu cizgi) Olculerin toplamının olcu sayısına bolunmesiyle bulunur. Aritmetik ortala arttıkca başarı oranı artar.
Ranj (Dizi Genişliği) ; Bir kumenin en yuksek puanı ile en duşuk puanı arasındaki farktır.
Standart Kayma; Bir olculer dizisindeki olculeri aritmetik ortalamadan ne derece uzaklara yayıldıklarını puan biriminden gosteren istatistiktir.
Ceyrek Kayma; Ceyrek Kayma; ucuncu ceyrek ile birinci ceyrek arasındaki farkın yarısıdır.
Z puanı; Puanların aritmetik ortalamasının sıfır standart kaymasının 1.00 olan puanlardır.
Z=Xi-X/Sx
Xi; oğrencinin puanı
X;Aritmetik ortalama
Sx; Standart Kayma
T puanı ; Aritmetik ortalaması 50 standart kayması 10 olan puanlardır. T=50+10(Z)
Guvenlik Katsayısı (r) ; Test icindeki her bir sorunun gucluk derecesi yani her bir maddeye doğru cevap veren oğrencilerin toplam oğrencilere oranıdır. 0.00 – 1.00 arasında değer alır. Katsayı 1.00 yaklaşırsa guvenirlik artar 0.00 ‘a yaklaştıkca guvenirlik azalır.
*Standart Kayma ya da Standart Sapma; Bir dağılımda olcmeni standart hatası azaldıkca ( 0.00 yaklaştıkca) guvenirliği artar yani guvenirlik 1.00 ise olcmenin standart hatası 0.00 ‘dır.
*Bir dağılımda aritmetik ortalamanın (X) kucuk olması başarının duşuk olduğunu dolayısıyla soruların zor olduğu anlamındadır.
*Aritmetik ortalama ile standart sapmanın arası buyurse heterojen yapı oluşur ve başarı duşer.
*Aritmetik ortalama ile standart sapmanın arası kuculurse homojen yapı oluşur başarı artar.
Simetriklik; Aritmetik ortalama, ortanca ve modun birbirine eşit olduğu dağılımdır. Kayışıklığın sıfır cıkması durumudur.
__________________