('aba’a, 'abaya), arapların giydiği bir nevi esvaptır. Arap lûgatcilerine gore, 'aba' bir cemi isim olup, 'abÂ'a yahut 'abaya ( her iki şekil de eskidir ) bunun mufredidir. Bununla beraber 'aba' klÂsik muharrir¬ler tarafından mufret isim mÂnasına kullanılmış ve bu şekilde Irak, Arabistan ve hatt Mısır şivelerinde muhafaza edilmiştir. Bu soz aba şeklinde, fakat başında gırtlak sesinin kaybolması ile, turkceye de gecmiştir. Diğer taraftan 'abaya, bugun, aşağıda tarif edilen ve son derece eski bicim bir elbiseyi ifade icin kullanılan bir kelimedir:
1. Suriye ve Arabistan’da: geniş ve kısa bir nevî gomlek olup, dizden biraz aşağı iner; ust tarafında, başın gecmesi icin, bir ve yanlarında, kollar icin, birer delik vardır; işte Suriye, Arabistan ve Irak bedevilerinin abaya'sı budur. Gomleğin kolları yoktur. Deve veya keci kılından dokunan kalın ve kaba bir kumaştan yapılır. Cok defa, en acık kahve renginden en koyu kahve rengine kadar, değişen duz renktedir ve bazan beyaz ve kahve renginde cubuklu olur. NÂdir olarak cuhadan yahut ipekten ve işlemeli de olur, işlemelisi zenginle¬rin merasim elbisesidir. Bu 'abaya bazı ha¬valide yalnız erkeklerin değil, kadınların da gundelik esvabıdır.
2. Mısır'da: eski bedevi abası ('aba') Mısır'da değişikliğe uğramıştır. Bu ismi taşıyan libas topuklara kadar iner ve kolları vardır; fakat asıl abaya'nın kÂh acık ve kÂh koyu olan cubuklarını muhafaza etmiştir.
3. Magrib'de: şarkî Cezayir 'de bazı defa 'abaya adı ile pek kısa kollu, kalın kumaştan yapılmış, dort koşe bicimde ve kukuletalı, Fas’ ın cellÂba veya kaşşaba 'sine cok benzeyen, bir elbise kasdedilmektedir. Garbi Cezayir 'de 'abaya pamuklu, nÂdir olarak, yunlu veya ipekli beyaz bir bez gomlek olup, ic gomleğin ustune ve burnns veya cellÂba 'nin altına giyi¬lir. Baldırlara kadar iner ve kolsuzdur. Gom¬leğin omuzları bazı defa kolların ust yarısını orter. Nihayet garbı Cezayir 'de yine 'abaya denilen bir nevi kadın esvabı vardır; kadınlar gomleğin uzerine tok bezden, ipekten ve hatt kadifeden bir 'abaya giyerler. Bu uzun ve bol bir esvaptır ; onu ve koltuk altları uzunluğuna yarıktır ve kolsuzdur. Bu alttaki 'abaya 'nın ustune bir de işlemeli tulden, aynı bicimde, ikinci bir 'abaya giyilir.
__________________