Athlon 64, AMD firması tarafından 2003 yılından beri uretilen işlemci ailesidir.

Şu anda halen uretimi devam eden eski tip soket 754 ve yeni tip soket 939 olarak iki farklı paketleme ile uretilmektedirler. Athlon 64 işlemciler daha once sunucu sistemlerinde bullanılan 64-bit teknolojisini masa ustu sistemlere getiren işlemciler olmuşlardır. Bu işlemciler, hem performans hem verimlilik acısından rakip İntel işlemcilerin ilerisindedirler. 2005 yılında Athlon 64'lerin Athlon 64 X2 adıyla cift cekirdekli modelleri de uretilmeye başlanmıştır. Ayrıca AM2 olarak adlandırılan ve DDR2 RAM tipi bellekleri de kullanmaya başlayan soket yapısı da 2006'da duyurulmuştur. Bu sistemler daha onceki modellere gore [şu an icin, 15.07.'06] daha duşuk elektrik tuketimi ve daha az ısınma gibi avantajlar sağlasa da, entegre bellek denetcisi henuz DDR bellekler kullanan s939 işlemciler kadar yuksek performans sergileyememektedir.

Athlon 64 işlemci ailesi 32 bit işletim sistemleri ile geriye donuk uyumlulukla birlikte sahip oldugu x86-64 komut seti sayesinde 64-bit teknolojisini desteklemektedir.

Soket 754 surumleri (Newcastle ve Clawhammer) 130 nm SOI (Silicon-On-Insulator) teknolojisiyle uretilirken soket 939 surumleri 130 nm (Newcastle, Clawhammer) ve 90 nm (Winchester, Venice, San Diego) olarak uretilmişlerdir.

90 nm cekirdek mimarisine sahip işlemciler (Winchester, Venice, San Diego) az ısınma değerleri ile overclock potansiyeli en fazla olan işlemciler arasında bulunmaktadırlar. İşlemcilerin calışma sıcaklıkları, 40-55 derece arasında değişmektedir. Bunun neticesinde AMD işlemciler, rakip Intel işlemcilerinden ortalama 10-15 derece daha az sıcaklıkta calışmaktadırlar.

Athlon 64 işlemcilerde Intel işlemcilerden farklı olarak bellek denetleyici işlemci cekirdeğine dahil (on-die) edildiği icin Athlon 64 sistemlerde FSB (Front Side Bus - İşlemci ile bellek denetleyici arasındaki bağlantı) kavramı yoktur. Soket 754 yapısındaki Athlon 64'lerde dahili olarak tek kanal bellek denetleyici bulunurken soket 939 yapısındaki Athlon 64'ler dahili cift kanal bellek denetleyicisine sahiptir. Dahili bellek denetleyicisi işlenecek verinin bellekten aktarımı sırasında meydana gelecek olası gecikmeleri engellerken yuksek başarım sağlamaktadir.

Intel tabanında, bellekten işlemciye veri aktarımını hızlandırmak icin yaygınlaşan DDR2 belleklere, dahili bellek denetleyicisine sahip olduğundan AMD tabanında ihtiyac duyulmamıştır. Ancak duşuk voltajları, az ısınmaları ve teorik olarak daha yuksek olan bağlantı kapasitesi nedeniyle 2006'da DDR2'de bir secenek olarak karşımıza cıkmaktadır.Ayrıca bu işlemciler; MMX, SSE, SSE2, SSE3 (Venice kod adlı işlemcide), x86-64, ve 3Dnow, 3Dnow+ komut setlerini desteklemektedir.

Athlon 64 işlemciler, rakip intel işlemcilerden daha yuksek kayar nokta (floating point) başarımına sahiptirler. Saat hızlari ise 1.8 ve 2.4 GHz arasinda değişmektedir (Athlon 64 FX serisi-2.8 GHz max). Tum Athlon 64'lerde 128 KiB L1 onbellek bulunmaktadır. Fakat L2 onbellek boyutu; Newcastle, Winchester, Venice cekirdekli modellerde 512 KiB ve Clawhammer, San Diego cekirdekli modellerde 1024 KiB olarak değişmektedir. Kayar nokta farkı sayesinde AMD işlemciler oyunlarda rakip Intel işlemcilerinden daha yuksek performans gostermektedir.

2005 yılında Athlon 64'lerin Athlon 64 X2 adıyla cift cekirdekli modelleri de uretilmeye başlanmıştır. İlk uretilen Manchester cekirdeğine sahip Athlon 64 X2'ler cekirdek başına 512 KB L2 onbelleğe sahiptir. Daha sonra uretimine gecilen Toledo cekirdeğinde ise cekirdek başına L2 onbellek miktarı 1 MB'ye cıkartılmıştır. Cift cekirdek mimarisinde de AMD geliştirdiği yontemle performans acısından cift cekirdekli Intel işlemcilerinin onundedir. Cift cekirdekli Intel işlemcilerde her bir cekirdek ayrı bir die olarak kesilip aynı paket icerisinde bir araya getirilmektedir. Yani cift cekirdekli Intel işlemcilerde paket icerisinde tamamen birbirinden ayrı iki adet işlemci cekirdeği bulunmaktadır. Cift cekirdekli AMD işlemcileri ise aynı die uzerinde butunleşik olarak hazırlanmakta ve kesilmektedir. Intel işlemcilerde her cekirdeğin L2 onbelleği birbirinden bağımsızdır ve bir cekirdek diğer cekirdeğin L2 onbelleğine ulaşamaz. AMD tarafında ise onbellek butunleşiktir ve her iki cekirdek aynı L2 onbelleği kullanır. Bunun sonucunda gerektiğinde daha yoğun calışan cekirdek daha fazla L2 onbellek kullanabilir. Bunun yanında Intel ve AMD'nin arasındaki en onemli fark Intel işlemcilerde cekirdekler tamamen ayrı olduğundan doğrudan birbiri ile iletişim kuramaz. Bu iletişim ancak sistem veriyolu uzerinden sağlanmaktadır. Oysa AMD cephesinde her iki cekirdek birbirine full duplex 2000 Mhz hızındaki Hypertransport koprusu ile bağlıdır ve işlemci aynı sistem RAM'i ile olduğu gibi kendi icerisinde de son derece performanslı bir şekilde iletişim kurabilir.

Tum bunlara ek olarak Athlonlarda bulunan, ve Intel'in SpeedStep teknolojisine karşı gelen Cool&Quite ozelliği ile isteğe bağlı olarak işlemcinin hız ve voltaj değerleri arttırılıp azaltılabilmektedir. Bu işlem, işlemciye yuk bindiren uygulamalarda yuksek performans, duşuk yuklu durumlarda ise daha az elektrik tuketimi, daha duşuk calışma sıcaklığı ve daha sessiz bir soğutma sistemine olanak sağlamaktadır.

Sonuc olarak, Athlon64 ve Athlon64 X2 işlemcilerinin oyun, grafik tasarım ve Divx kodlama gibi grafik işlem ve ağır işlem gucu gerektiren durumlarda kullanılmaya en uygun işlemciler olduğunu soyleyebiliriz. Ancak gerek calışmalar, gerek araştırmalar, gerek kod optimizasyonları gerek se pazara hakim konumu nedeniyle ofis, web ve benzeri uygulamalarda Intel işlemcilerin daha uygun olduğunu belirtmek gerekmektedir.

Wikipedia
__________________