(1953 Cambridge, İngiltere - ) İngiliz matematikci. Fermat’nın son teoremi olarak bilinen unlu problemi cozen matematikci olarak tanınmaktadır. Universiteyi Oxford’da okudu, doktorasını Cambridge Universitesinde tamamladı. Princeton Universitesinde profesor oldu. Fermat problemiyle ilk kez on yaşındayken tanıştı ve hayatını onu cozmeye adadı. Fermat’ın son teoremi olarak bilinen problem Fermat tarafından Diyofant’ın Arithmetica kitabının icine duşulmuş bir nottu. Bu notta, n en az 3′e eşit herhangi bir tam sayı olmak uzere xn+yn=zn eşitliğini sağlayacak x, y, z tam sayılarının bulunmadığı iddia ediliyordu. Fermat ayrıca bu iddianın cok guzel bir ispatını bulduğunu ama kitabın kenarında bu ispatı sığdıracak yer olmadığını not etmişti. Fermat’ın 1637 yılında ortaya attığı bu iddiayla matematikciler 300 yıl uğraştıktan sonra ispatının olanaksız olduğuna karar verip bir kenara bıraktılar. 1980 yılında problemin cozumunun Taniyama-Shimura sanrısının cozumuyle eş değer olduğu ispat edildi.
Yedi yıl sureyle Wiles oteki butun araştırmalarını bir kenara bıraktı ve gizlilik icinde Taniyama-Shimura sanrısını ispat etmek icin calıştı. 1995 yılında calışmaları resmen yayımlandı ve matematik dunyası tarafından kabul edildi.
ansiklopedim
__________________
Andrew John Wiles
Ansiklopedi0 Mesaj
●34 Görüntüleme