Gectiğimiz hafta oynanan YC vs HWA karşılaşması ve benzeri duraklatmaların arkaplanında neler yaşanıyor? Bir duraklatmaya nasıl karar veriliyor, cozum sureci nasıl işliyor? Macın 37. dakikası, iki takım da karşılaşmanın kaderini belirleyecek hamleyi yapmak icin hata kolluyor. Anlık bir fırsat, orta koridorda atılan bir sersemletme ve bir anda kopan bir takım savaşı sonrası sihirdar buyuleriyle yetenek atışları havada ucuşurken… Ekranda bir anda “OYUN DURAKLATILDI” yazısı beliriyor. Bu ekran, hem izleyici olarak butun hafta merakla beklediğimiz mac heyecanını bir anda durdurduğu gibi, aynı zamanda izleyicilere olabilecek en iyi turnuva deneyimini sunmak isteyen espor ekibimizin de gormeyi en istemediği ekranlardan birisi. Peki tam bu noktadan itibaren neler oluyor, duraklatma nasıl alınıyor, hakemler nasıl işlemler yapıyor, kararları kim veriyor? Bunu acıklamak icin ekran onunde gorunmeyen bilgilerle zaman zaman karşınıza cıkmayı planladığımız Sahne Arkası serisinin ilk dosya konusuyla karşınızdayız. DURAKLATMALAR NEDEN VE NASIL ALINIYOR? Mac sırasında oyuncular oyun icinde veya dışında herhangi bir problem yaşadıkları zaman, oyunu istedikleri an durdurabiliyorlar. Dolayısıyla oyuncunun ekipmanlarının doğru calışmamasından oyun icinde yaşanan gorsel bir hataya kadar bircok sorun duraklatmanın sebebi olabiliyor. Her sezon başında bu surecin olabildiğince sorunsuz işlemesi icin oyunculara duraklatma surecini anlatan hatırlatmalar yapıyoruz. Ayrıca mac sırasında olabildiğince az duraklatma yaşamak icin her mac başlamadan once, hakemler oyunculara mac oncesi kurulumda kontrol etmeleri gereken ayarların olduğu bir liste gosteriyor ve bu liste uzerinden oyuncunun maca başlamaya hazır olduğuna dair onay alınıyor. TEKNİK EKİP KİMLERDEN OLUŞUR? KONTROL ODASI'NDA (KO) KİMLER CALIŞIR? OPERASYON SORUMLUSU (OS) Operasyon sorumlusu oyunların sorunsuz şekilde tamamlandığından emin olmak, şovun devam etmesini sağlamak, maclar ve yayın sırasındaki gercekleşen her şeyi kayıt ve takip etmek, iyileştirilebilecek noktaları tespit etmek ve ortaya cıkabilecek her turlu soruna yanıt vermekten sorumludur. BAŞ HAKEM ŞL'nin baş hakemi Deniz "Griath" Gunay, All-Star 2017'de de baş hakemlik yaptı. Baş hakem kuralların belirlenmesinden, mac haftası oncesinde oyunculara yama ve oyun icin hatalarla ilgili bilgilendirmelerin yapılmasından, mac gunleri sahnenin/oyun odalarının ve sahne hakemlerinin koordinasyonundan sorumludur. Oyunun devam etmesi, Kronokırılma kullanılması (Kronokırılma hakkında detaylı acıklamayı yazının ilerleyen bolumunde bulabilirsiniz), oyunun yeniden başlatılması, yanlış bir secimden sonra secim yasaklama ekranının yeniden kurulması gibi mac ile ilgili butun kararları baş hakem verir. ESPOR IT ANALİSTİ Yaşanan teknik sorunların teşhis edilmesinden ve cozulmesinden, maclar icin gerekli olan ve lig tarafından sağlanan tum ekipman ve yazılımların kurulumundan ve doğru calışmasından espor IT analisti sorumludur. Hem yayın ve operasyon ekibinin ekipmanlarının hem de takımların mac yaptığı alandaki ekipmanların sorumluluğu espor IT analistindedir. SAHNE HAKEMLERİ (HAKEM) Sahnenin/oyun odalarının hazırlanmasından, oyuncuların mac oncesi kurulumlarının tamamlanmasından, oyunculardan hazırlıkların tamamlandığına dair onay alınmasından sahne hakemleri sorumludur. Hakemler aynı zamanda mac oncesinde ve duraklatmalar sırasında oyuncularla iletişimden ve sorunların cozumu surecinde baş hakem, OS ve IT analisti ile oyuncular arasındaki iletişimden sorumludur. DURAKLATMA ALINDIKTAN SONRAKİ SUREC SORUNUN SAPTANMASI VE İNCELENMESİ İlk olarak hakem duraklatmayı hangi oyuncunun aldığını tespit eder ve oyuncu ile konuşarak duraklatmanın sebebini oğrenir. Oyunculardan gerekli bilgi alındıktan sonra hakem bu bilgilerin hepsini KO'ye iletir. Sorunun turune gore KO ekibi gerekli aksiyonun alınması icin calışmalara başlar. DURAKLATMA SEBEPLERİ Duraklatmanın bircok sebebi olabilir. Bir oyuncunun kendini iyi hissetmemesi veya oyuncunun hazırlık sureci sırasında yapmayı atladığı bir ayar gibi kolay cozulebilecek ve incelemeye gerek olmayan durumların yanı sıra, duraklatma sebebi oyunculardan birinin oyun ici hata (bug) yaşaması ya da ekipmanının bozulması sonucu skor vermesi gibi daha kritik bir problem de olabilir. Oyun/video ayarlarıyla ilgili duraklatmalar: Bu sorunlar en hızlı cozulen, genelde oyuncunun hazırlık sırasında kontrol etmeyi atladığı, gerekli ayarı oyunu durdurup yapmasıyla sonlanan duraklatmalardır. Bu duraklatma sırasında IT analisti genelde oyunla veya mac ekipmanlarıyla (Bilgisayar, monitor, kulaklık, oyuncunun faresi ve klavyesi) ilgili bir sorun olmadığını teyit etmek icin oyuncu ile konuşur. Oyuncu taraflı duraklatmalar: Eğer oyuncunun bir rahatsızlığı varsa ve/veya sahnenin/oyun odasının şartları oyuncunun oyunu oynayamayacağı durumdaysa, sorunu yaşayan oyuncu oyunu duraklatabilir. Bu tarz duraklatmaların sebepleri arasında oyuncunun başının donmesi, midesinin bulanması gibi bir rahatsızlık veya nadiren yaşansa da oyuncunun oturduğu sandalyede meydana gelen bir sıkıntı yer alabilir. Bir rahatsızlık durumunda oyunculara olabildiğince yardımcı olabilmek icin mac oncesi oyuncuların bir sağlık sorunları varsa (hastalık veya oyuncunun o gun kendisini kotu hissetmesi gibi) bunları hakemlere bildirmelerini istenir. Bu herhangi bir şekilde oyuncunun oyunu duraklatmasını engellemez fakat hem hakem ekibinin hem de yayın ekibinin gelebilecek bir duraklatmada daha etkili aksiyon alabilmesini sağlar. Ekipman hataları: Mac devam ederken oyuncunun kendi ekipmanı ya da mac alanında bulunan bilgisayar, monitor, kulaklık gibi Riot tarafından sağlanan ekipmanlarda sorunlar meydana gelebilir. Bu tarz bir duraklatmada, IT Analisti sorun yaşayan oyuncunun yanına giderek sorunun detaylarını oyuncuyla konuşarak tespit edip cozum onerileri konusunda KO ekibini bilgilendirir. Hatanın turune veya oyunda yarattığı etkiye gore baş hakem ve OS sonraki adımlar konusunda karar verip inceleme surecine başlar. Bu hatalar; monitorun hata vermesi sonucu oyuncunun oyunun durgun olduğu bir anda birkac saniyeliğine karakterini gorememesi gibi oyuna etkisi olmayan veya başka bir şampiyonla savaşırken oyuncunun faresinin bozulması ve bunun sonucunda skor vermesi gibi oyunu kritik olarak etkileyen hatalar olabilir. Oyun ici hatalar (bug): Mac sırasında, şampiyonlar veya oyunun diğer unsurlarında normal oyun mekaniklerinin dışında kalan hatalar meydana gelebilir. Oyuncular bu tarz bir sorun yaşadığında oyunu durdurarak hakemi bilgilendirir ve durum incelenir. Bunlar oyunu etkilemeyen onemsiz gorsel hatalar ya da bir şampiyonun yeteneklerinin doğru calışmaması gibi oyuncuyu ve takımını buyuk olcude dezavantajda bırakacak kritik hatalar olabilir. Tum bunların dışında oyunculara her hafta oynayacakları yamayla ilgili bilinen hataların bulunduğu bir liste yollanır. YAYIN EKİBİNİN BİLGİLENDİRİLMESİ İnceleme devam ederken, OS duraklatmanın kaynağı, cozum icin alınacak aksiyon ve ongorulen yaklaşık duraklatma suresiyle ilgili yayın ekibini bilgilendirir. Bilgilendirmenin ardından yayın ekibi duraklatma sırasındaki akışı buna gore belirler. Orneğin birkac dakikadan uzun surmeyecek bir duraklatmada sunucular bu boşluğu doldurabilecekken, oyun icinde bir hata olduysa ve sorunun incelenmesi uzun surecekse, sunucular sozu analiz masasına bırakabilir. İNCELEME SURECİ Duraklatmalar sırasında sorunun cozumu icin kullanılan bircok yontem bulunuyor. Bu noktada en onemli duraklatma sebepleri olan ekipman hataları ve oyun ici hatalara değinmek gerekiyor. Oncelikle yukarıda da bahsedildiği gibi, bir hata yaşandığında oyuncu hatanın ne olduğunu hakeme bildirir. Hakem, durumun KO ekibi tarafından da incelenebilmesi icin oyuncunun bilgisayarında calışmakta olan ve oyuncunun ekranında son 10 dakika icerisinde olan her şeyi video olarak kaydederek incelememizi sağlayan bir yazılım kullanır. Bu video otomatik olarak baş hakem ve OS'nin bilgisayarının erişebileceği bir ağ klasorune kaydedilir. Goruntu kayıt yazılımı, kayıt alınan bilgisayardaki mouse hareketleri, bilgisayarı kullanan kişinin ekranda tam olarak ne gorduğu gibi şeyleri kaydeder ve ortaya cıkan video kullanıcının (bu senaryoda pro oyuncunun) gorduğu ve yaptığı her şeyi tam olarak gorerek inceleyebilmemizi sağlar. Hata bir ekipmandan kaynaklanıyorsa IT analisti sorunun cozumu icin calışmaya başlar. Bu sorun hatalı ekipmanın ne olduğuna gore değişiklik gosterebilir. Bilgisayarın USB girişleri calışmayı durdurmuş, oyun takılmaya başlamış, oyuncunun faresi veya klavyesi bozulmuş olabilir. Eğer sorun Riot tarafından sağlanan ekipmanlardan kaynaklanıyorsa bu ekipman hızlıca yedeği ile değiştirilir. Eğer sorun oyuncunun klayve veya faresinde ise ve sorun giderilemiyorsa oyuncunun ekipmanını bir yedek ile değiştirmesi istenir. Takımlar, -zorunda olmamakla birlikte- hakemlere mac oncesi yedek ekipman teslim edebilir ya da yanlarında oyuncuları icin yedek ekipman bulundurabilirler. Eğer takımın yedek ekipmanı yoksa, IT analisti tarafından oyuncuya yedek ekipman sağlanır. Kontrol odasında baş hakem, hatanın (oyun ici veya ekipman hatası) oyunu nasıl etkilediğini inceler. Bu inceleme sırasında oyuncuların ekran goruntuleri ve ekran kayıt videoları, izleyici modu, takımın konuşmaları, hatayı yaşayan oyuncunun bildirimleri ve soz konusu takımdan sorumlu hakemin aktardıkları goz onunde bulundurulur. KARARIN VERİLMESİ İnceleme sonucunda verilebilecek dort farklı karar var: Oyuna devam etme. Dezavantajlı takıma (ya da takımlara) Kronokırılma teklif edilmesi veya duruma gore takımlara teklif etmeden baş hakem kararıyla Kronokırılma'nın uygulanması. Dezavantajlı takıma (ya da takımlara) oyunun yeniden başlatılmasının teklif edilmesi veya duruma gore takımlara teklif etmeden baş hakem kararıyla oyunun yeniden başlaması. Oyunun yeniden başlatılmasını gerektirecek durumlarda, olası tum şartlar değerlendirilerek bir takımın yenilgiden kacınamayacak olduğuna karar verilirse, onde olan takımın hukmen galip sayılması. İncelemelerden sonra yaşanan hatayla ilgili karar verilir ve bu karar hakemler veya baş hakem aracılığıyla takımlara bildirilir. Hatanın cozulmesine yonelik bir aksiyon alındıysa, oyun devam ettirildikten sonra hakem ve IT analisti oyuncunun ekranını gozlemleyerek ve takım konuşmalarını dinleyerek hatanın ortadan kalktığını teyit eder. Eğer hata devam ediyorsa, oyuncu oyunu tekrar duraklatabilir. Takımın Kronokırılma teklifini kabul etmesi veya baş hakemin Kronokırılma kullanma kararı vermesi sonucu oyunda Kronokırılma kullanılacaksa, hatanın oncesinde şampiyonların birbirleriyle etkileşime girmediği veya minimum etkileşime girdiği bir an belirlenir ve oyun bu ana geri sarılır. Kurallarda belirtildiği uzere, Kronokırılma'nın doğası gereği cozulmeye calışılan sorundan daha fazla sorunu beraberinde getirme riski cok yuksek olduğu icin, oyun şampiyonların yoğun şekilde birbirleriyle savaştığı bir ana geri sarılmaz.