Glokom nereden geliyor? Glokom coğu zaman anne baba mirası. Yaşlanınca ortaya cıkmasıysa kaderin bir cilvesi.
Glokom goz icindeki sıvı hacminin artmasına bağlı. Sıvı artınca goz icinde basınc da artıyor. Beyne goruntu ileten optik sinire baskı yapmaya başlıyor.
Bu durum uzun zamana yayılırsa glokom goruşu perdeliyor, hatta korluğe neden oluyor.
[h=2]Glokom nasıl anlaşılır?[/h]Glokom ansızın gelir. Acı, ağrı vb. belirgin semptom gorulmez. Glokom tanısı icin yılda en az bir kez goz doktoruna gorunmek şart. Ozellikle 40 yaş ustunde olanlar, ailesinde glokomdan yakınanlar goz muayenelerini aksatmamalı. Diyabet vb. başka sağlık sorunlarıyla glokom riskinin daha da buyuyeceği unutulmamalı.
[h=2]Goz icinde basınc ne demek?[/h]Glokom, kornea ve iris katmanları arasında bulunan sıvıyı tahliye eden kanalın tıkanmasıyla ortaya cıkıyor. Drenaj sıkıntısına neyin yol actığı henuz tam anlamıyla bilinmiyor ama sorunun genetik mirasla aktarıldığı ortada.
[h=2]Glokom neden oluyor?[/h]Genetik miras dışında gozun sert bir cisme carpması, kimyasal maddelere maruz kalması, iltihaplanması, damarların tıkanması, ameliyat gibi nedenler de glokomu tetikleyebilir. Glokom coğu zaman kısa bir gecikme ve yoğunluk farkıyla her iki gozde de goruluyor.
[h=2]Glokomun kac turu var?[/h]Acık acılı glokom: En sık gorulen glokom turu. Geniş acılı glokom da denir. Goz yapısal olarak normal gorunur. Sıvı doğal akışını gercekleştiremez.
Kapalı acılı glokom: Akut veya kronik glokom diye gecer. Dar acılı glokom da denir. Nadiren rastlanır. Birdenbire gelişir. İris ve kornea arasında yer alan kanalın dar olması sıvı akışını engeller. Goz bebeğinin fazla acılması da aynı sonuca yol acabilir.
[h=2]Kim glokom olabilir?[/h]Glokom genellikle 40 yaş ustunde gorulse de gencler, cocuklar ve bebekler de glokom olabilir. Afrika’da glokoma daha sık, daha genc yaşta rastlanıyor. Hastalık bu bolgede cok daha şiddetli seyrediyor.
Riski yuksek olan gruplar:
• Afrikalı, İrlandalı, Rus, Japon, İspanyol, Eskimo ya da İskandinavyalı olanlar
• 40 yaşın uzerindekiler
• Ailesinde glokom gecmişi olanlar
• Gozleri zayıf olanlar
• Diyabet hastaları
• Steroid iceren ilac (orneğin prednizon) kullananlar
[h=2]Glokom belirtileri ne?[/h]Glokom cok az belirti veriyor. Bazen hic anlaşılmıyor. Geniş goruşun kaybedilmesi yaygın gorulen ilk semptomlardan. Hastalığın ilerleyen donemlerinde ani baş ve goz ağrıları, goruş bulanıklığı ve halusinasyonlar yaşanıyor.
[h=2]Ne zaman doktora gitmeliyim?[/h]Aşağıdaki semptomlardan birini yaşıyorsanız derhal goz doktorunuza gorunmelisiniz:
• Işığa bakınca hale goruntusu
• Goruş yitimi. Goruşun daralması
• Gozde kızarıklık. Goz ağrısı
• Puslu goz bebekleri
• Mide bulantısı. Kusma
Glokom tanısı icin goruş ve goz testi yapılıyor. Bu testle optik sinirin durumu kontrol ediliyor. Glokom hastalığında bu sinirin gorunumu değişiyor. Sorun ilerledikce bu değişimler daha da buyuyup belirginleşiyor.
Optik sinirin fotoğrafları cekilerek hastalığın zamana bağlı gelişimi izlenebilir. Glokom tanısı icin gozdeki sıvı basıncını olcmeye yarayan bir test yontemi daha var. Glokom testleri kısa suruyor. Can yakmıyor.
[h=2]Glokom nasıl tedavi edilir?[/h]Goz damlası, lazer ameliyatı ve mikrocerrahi glokom tedavisinde kullanılan yontemlerden.
Goz damlası: Sıvı oluşumunu azaltabilir. Sıvının dışarı akışını arttırabilir.
Gozlerin kızarması, kaşınması, goruşun bulanması ve alerji gibi yan etkileri olabilir. Bazı glokom ilacları kalbi ve ciğerleri olumsuz etkileyebilir. Başka nedenlerle kullandığınız diğer ilaclar hakkında doktorunuza bilgi vererek ilac etkileşiminden korunabilirsiniz.
Lazer operasyonu: Acık acılı glokomda biriken sıvının akışını kolaylaştırır. Kapalı acı glokomda akışı kısıtlayan yapıyı ortadan kaldırabilir. Birden fazla operasyon yontemi var:
Trabekuloplasti: Tıkanan trabekuler ağ yapıyı lazerle temizleyip sıvı akışı sağlamayı amaclıyor.
İridotomi: Bu yontemde (yine aynı amacla) iris uzerine kucuk bir delik acılıyor.
Siklofotokoagulasyon: Sıvı uretiminden sorumlu orta katmanlara tutulan lazer demetleriyle sıvı uretimi azaltılıyor.
Mikrocerrahi: Trabekulektomi operasyonuyla biriken sıvıyı tahliye edecek bir kanal acılarak glokoma neden olan intraokuler basınc duşuruluyor. Bu operasyonun yinelenmesi gerekebilir. Bazı hastalarda glokom implantı en iyi cozum. Gecici veya kalıcı goruş yitimi, kanama, enfeksiyon gibi yan etkiler gorulebilir.
Acık acılı glokomun goz damlaları, lazer trabekuloplasti ve mikrocerrahiyle tedavisi yaygın. Tedavinin ilk aşamasında coğunlukla ilac kullanılsa da kimi hastalarda (ozellikle ilk donemde) lazer operasyon veya mikrocerrahi etkili sonuclar veriyor.
Glokomla doğan bebeklerde sorun ileri duzeyde gelişebilir. Bu durumda operasyon tek secenek olabilir.
[h=2]Glokom onlenir mi?[/h]Onlenemez. Erken tanı ve tedaviyle denetim altına alınabilir. Glokomun neden olduğu goruş kaybının donuşu yok. İlac tedavisi veya operasyon sıvı basıncını duşurerek sorunun ilerlemesini onleyebilir. Glokomdan yakınanlar goruşlerini yitirmek istemiyorlarsa tedavilerini aksatmamalı. Duzenli olarak goz kontrollerini yaptırmalı.