Bazen varlığını bile hissettirmeyen ama bazen nefes almaya engel olan guatrın nedenleri neymiş bakalım.
Bazı durumlarda guatrın hicbir nedeni bulunmaz. Ancak olası bircok neden de var.
İyot yetersizliği
İyot yetersizliği guatrın başlıca nedenlerinden. Gelişen dunyada onemli problemlerin başında yer almaya hala devam ediyor.
İyot doğada az rastlanan bir element. Deniz suyu ya da tuzda bulunuyor. Vucuda girme şekli ise iyotlu topraklarda yetişen bitkiler aracılığıyla oluyor. Deniz bitkileri ya da balık da iyot zengini besinler arasında. İyot iceren başka besinler de şunlar:
• Deniz urunleri (balık ya da midye)
• Yeşil sebzeler
• İnek sutu
Tiroit bezi tiroit hormonu uretmek icin iyoda ihtiyac duyar. Bu hormon vucudun buyumesini ve metabolizmayı kontrol eder. Vucudunuz yeterli miktarda iyot alamazsa tiroit bezi daha fazla tiroit hormonu uretmek icin daha fazla calışır ve buyumeye başlar.
İyotlu tuzların piyasaya surulmesiyle iyot yetersizliği vakalarında duşuş olmaya başlamıştı. Ancak son yıllarda iyot yetersizliği yaşayan kişilerin sayısı yeniden artmaya başladı. Bunun nedeni insanların daha tuzlu yemeye başlamaları ve sut urunleri tuketmemeleri olabilir. Sıkı bir vejetaryen diyet takip edenler icin iyot yetersizliği buyuk bir sorun olabilir.
Aşırı aktif tiroit bezi
Tiroit bezi aşırı fazla calıştığında da guatra sebep olabilir. Bu durum bol miktarda tiroit hormonunun oluşmasına neden olur. Hormon uretiminin artması tiroit bezlerinin şişmesini tetikler.
Tiroit bezlerinin cok fazla calışmasının onde gelen nedenlerinden biri Graves hastalığı olarak adlandırılıyor. Graves hastalığında bağışıklık sistemi tiroit bezlerine antikor gonderiyor. Bu antikorlar tiroit bezlerine saldırır. Cok miktarda tiroit hormonu bu sayede serbest kalır.
Az calışan tiroit bezi
Tiroit bezleri gerektiğinden az calıştığında da guatr oluşabilir. Tiroit bezleri yeterli miktarda tiroit hormonu uretmezse vucut bezi daha fazla uretmesi icin zorlar. Bu zorlamanın sonucunda tiroit bezi şişer.
İyot yetersizliği kadar Haşimoto hastalığı da tiroit bezlerinin az calışmasına neden olur. Graves hastalığında olduğu gibi Haşimoto’da da bağışıklık sistemi tiroit bezlerine saldırır. Yalnız bu kez bezin daha fazla calışmasından cok, bezin hormon uretme yeteneğini etkiler. Bunun ustesinden gelebilmek icin tiroit bezleri şişer ve soncunda guatr oluşur.
Sigara icmek
Guatr olmakla sigara icmek arasında sağlam bir bağ var. Bu durumun nedeni icilen sigaranın icinde vucudun iyodu kullanmasını engelleyecek bir madde olması. Bu maddenin adı tiyosiyanat. İyot yetersizliği yaşayan sigara tiryakileri bu durumda epey şanssız. Siz de onlardan biriyseniz bir an once sigarayı bırakmayı duşunseniz iyi olur.
Diğer nedenler
Guatra neden olan başka bircok durum var. Bu durumlar:
Hamilelik ve ergenlik
Hamilelik ve ergenlik doneminde değişen hormon seviyeleri tiroit bezini etkileyebilir.
Lityum
Depresyon, bipolar bozukluk (ruh halinin bir uctan diğerine cok kısa surede değişebilmesi) gibi akıl hastalıkların tedavisinde kullanılan yaygın bir ilac: lityum. Lityum tiroit bezlerinin işleyişini etkileyebilir.
Enfeksiyonlar
Enfeksiyonlara neden olabilecek bakteriler, parazitler ve mantarlar guatra da neden olabilir.
Guatrojenik yiyecekler
Bu yiyecekler tiroit bezlerine baskı yapmalarıyla da bilinirler. Tabi aşırı tuketildiklerinde.
• Ispanak
• Fıstık
• Soya fasulyesi
• Tofu
İyot fazlası
İyodun fazla olmasının nedeni iyot iceren yiyeceklerin cok fazla tuketilmesi olabilir. Bu tur yiyecekler cok fazla tuketildiğinde tiroit bezini etkiler.
Radyasyona maruz kalma
Radyasyon bazen guatra neden olabilir. Kanser gibi hastalıkların tedavisinde kullanılan radyasyon boğaz bolgesine uygulandığında guatra neden olabilir.
İyi huylu tumorler
İyi huylu tumorler de guatra neden olabilir.
Tiroit kanseri
Tiroit kanseri guatrın nedenlerinden. Tiroit kanseri vakaları cok nadir olmakla birlikte dediğimiz gibi tiroit bezini etkilemesinden dolayı guatra neden olabiliyor.
Guatr hakkında kafanıza takılan soruları uzmanlarımıza iletebilirsiniz.